چرا 10 اردیبهشت به عنوان روز خلیج فارس نام‌گذاری شده؟

خلیج فارس: امروز دهم اردیبهشت به عنوان روز ملی خلیج فارس گرامی داشته می‌شود و به همین مناسبت نیز در عصر ایران چند یادداشت و تحلیل منتشر شده است.

با این حال ممکن است برای شماری از هم‌میهنان در عین علاقه و احترام به این روز این پرسش شکل گرفته شده باشد که چرا دهم اردیبهشت و مثلا دهم فروردین یا دهم خرداد نه و کدام رخداد موجب این نام‌گذاری شده است؟

دلیل نام‌گذاری دهم اردیبهشت اما این است که نیروهای پرتغالی از 21 تا 30 آوریل 1622 میلادی و قریب 400 سال قبل سواحل جنوب ایران را پس از 117 سال حضور یا اشغال ترک کردند. برخی 21 و بعضی 30 آوریل آورده اند اما روند 9 روزه درست تر است.

شاه عباس کبیر در عهد صفویه و در سال 1621 هرمز را از چنگ پرتغالی‌ها به درآورد و سال بعد در آوریل 1622 و در پی رشادت‌های لشکریان ایران به فرماندهی «امام قلی خان» خلیج فارس را ترک کردند.

شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در سال‌های اخیر بر پایۀ همین تاریخچه دهم اردیبهشت را به عنوان روز ملی خلیج فارس نام‌گذاری کرده است.

بر اساس نوشته‌های مورخان یونانی (هرودوت، گزنفون و استرابن) یونانیان نخستین مردمانی بودند که به این دریا «پارس» یا «پارسه» گفتند.

در اسناد یونانی و از زبان مورخان نیز با تعبیر «پرسی کوس سینوس» به معنی «خلیج فارس» رو به رو می‌شویم.

خلیج فارس، سومی خلیج (شاخاب) بزرگ جهان است. این نکته را هم در نظر داشته باشیم که اگر برخی چه در داخل و چه خارج از لفظ «خلیج» به تنهایی استفاده می‌کنند الزاما به معنی آن نیست که با «خلیج فارس» موافق نیستند و بین کسی که گاهی از اصطلاح «خلیج» استفاده می کند و کسانی که تعبیر جعلی و دروغین « خلیج ع ر ب ی» را به کار می برند باید تفاوت قایل شد چرا که چه بسا به خاطر شناسه بودن «خلیج فارس» خلیج را به همان معنی «خلیج فارس» به کار می برد.

چنان که منظور یک مهندس شهرداری از منطقه، منطقۀ شهرداری است و منظور یک معلم از منطقه، منطقۀ آموزش و پرورش و در شکل کلان وقتی می گوییم «منطقه» ، «خاورمیانه» را مراد داریم.

از خبرهای جالب امروز این بود که وزیر ارتباطات در صفحۀ اینستاگرام خود تصویر نامه ای از مؤسس سعودی منتشر کرد که در آن عبدالعزیز از لفظ «خلیج فارس» استفاده کرده است.

با این حال شاید این پرسش شکل گیرد که پس چرا و چگونه « خلیج ع ر ب ی» در برخی کشورهای عربی مرسوم شد؟

ریشۀ ماجرا را باید در به قدرت رسیدن «جمال عبدالناصر» در مصر و تلاش برای اتحاد عربی و تحریک و تهییج آنان دانست و اصرار بر این عنوان به جای خلیج فارس؛ خلیج همیشه فارس…