«گردشگری خلاق» پدیده‌ای نوظهور در عرصه گردشگری فرهنگی است که می‌تواند تاثیرات مطلوبی در افزایش درآمد و توسعه پایدار در کشورمان ایجاد نماید.
«گردشگری خلاق» به دلایل مختلف به عنوان گزینه ی کلیدی توسعه شناخته می‌شود و می‌تواند به اهدافی مشخص خدمت کند.
«ریچاردز» و «ریموند». گردشگری خلاق را به عنوان یادگیری یک مهارت که بخشی از فرهنگ یک کشور یا اجتماع در حال بازدید در تعطیلات است, تعریف می‌کند. گردشگران خلاق، ظرفیت خلاقیت خود را توسعه می‌دهند، از طریق مشارکت غیر رسمی به کارگاه‌های تعاملی به مردم محلی نزدیک میشوند و تجاربی را می آموزند که فرهنگ مقصد سفر برای تعطیلات آن ها ترسیم می‌کند.
«ریموند» همچنین نشان داد که کارگاه‌های تعاملی که در گروه‌های کوچک برگزار میشوند، به بازدیدکنندگان اجازه می‌دهند تا خلاقیت خود را در حالی که به مردم محلی نزدیک میشوند کشف کنند. این کارگاه ها معمولاً ارزشهای مقصد شامل هنر، فرهنگ، سلیقه و طبیعت را در بر می‌گیرد.
کارشناسان، «گردشگری خلاق» را نسل جدید گردشگری بعد از نسل اول، یعنی همان « گردشگری ساحل» (سفر اوقات فراغت و برای استراحت) و نسل دوم یا گردشگری فرهنگی (متمایل به فرهنگ و موزه‌ها ) قلمداد می‌کنند.
«گردشگری خلاق» با شعار «موزه‌های کمتر میدان‌های بیشتر» بر انجام فعالیت‌های تجربی وتعامل عمیق‌تر با زندگی واقعی فرهنگی در شهرها تمرکز می‌کند. این تعریف اصطلاح مشهور مشارکتی که در ادبیات و ابزارهای پژوهش اجتماعی بسیار رایج است را به ذهن متبادر می‌نماید. در« گردشگری خلاق »، گردشگر به تعامل بیشتر آموزشی، احساسی، اجتماعی و همچنین مشارکت با مکان فرهنگ زندگی مردم تشویق می‌شود.
در نسل سوم گردشگری، گردشگر شبیه یک شهروند رفتار می‌کند. همچنین در این نوع از گردشگری نقش مدیران در شناخت انواع خلاقیت موجود در شهر به عنوان یک منبع و فرصت برای جذب گردشگران مهم تلقی می‌شود. بنابراین،« گردشگری خلاق» مبتنی بر فعالیت‌های تجربی وتعامل عمیق با سبک زندگی مقصد است. موضوع جالب این است که اتفاقاً تعریف« میراث ناملموس» شامل سنت های شفاهی, هنرهای نمایشی, آیین‌ها و رویدادها، دانش و تجربیات مرتبط با طبیعت، جهان و صنایع دستی است که با مضامین «گردشگری خلاق» همبستگی بسیاری دارد.
در واقع، با توجه به «میراث ناملموس» یک جامعه است که می‌توان یک گردشگر را به مثابه یک شهروند قلمداد کرد و واژه گردشگر- شهروند را تحریف نمود. از طرفی پروژه‌ی ایجاد «شبکه شهرهای خلاق» با موضوعات ادبیات، فیلم، موسیقی، صنایع دستی، هنرهای مردمی و خوراک یک جامعه نه تنها «میراث ناملموس» بیگانه نیست بلکه در همان راستاست.
بنابراین ما در نسل سوم گردشگری با گردشگرانی مواجه خواهیم بود که از مرز دیدار صرف آثار تاریخی و طبیعی فراتر رفته‌اند و با حضور در بطن جامعه مقصد به درک عمیق‌تری از آن نائل خواهند شد. گردشگری خلاق به دلیل رابطه دو طرفه‌ای که بین تولید کننده و مصرف کننده می‌گذارد هم برای گردشگر و هم برای ارائه کنند گان محلی یک عامل افزایش سرمایه اجتماعی و عقلابی است. گردشکری خلاق از این طریق می تواند راهی برای گسترش سرمایه اجتماعی باشد.
بنابراین به طور خلاصه می‌توان گفت که گردشگری خلاق که شکلی توسعه یافته از گردشگری فرهنگی است از طریق رشد جامعه ی شبکه ای می تواند به گسترش کارافرینی منجر شود. طبق باور صاحب نظران یکی از پیش نیاز های توسعه هر جامعه (در کنار سرمایه اقتصادی و سرمایه انسانی), سرمایه اجتماعی و در راس آن کارآفرینی است لذا یکی از راه‌های دستیابی به توسعه در یک جامعه، گسترش کارآفرینی از طریق وسعت بخشیدن به گردشگری خلاق است.
منبع:
کتاب: گردشکری خلاق، نویسندگان: روشن بابایی همتی و نرجس موسوی
الهام بهروزی
