خلیج فارس:بسیاری بر این نکته تأکید می‌کنند که ما به سیستم کوپن‌دهی در گذشته بازگشته‌ایم، در حالی که ارائه کالابرگ با سیستم کوپن‌دهی دوران جنگ تفاوت‌هایی دارد.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از روزنامه ایران؛فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت : دولت در راستای اجرای مسئولیت‌های اجتماعی خود و با هدف حمایت از اقشار کم‌درآمد جامعه، اقدام به تخصیص کالابرگ کرده است. این سیاست که در چهارچوب قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی و با تأکید بر حفظ قدرت خرید مردم طراحی شده است، به عنوان یک ابزار مدرن و هدفمند با هدف کاهش نابرابری‌های اقتصادی و بهبود معیشت خانوارهای نیازمند به کار گرفته شده است.

بسیاری بر این نکته تأکید می‌کنند که ما به سیستم کوپن‌دهی در گذشته بازگشته‌ایم، در حالی که ارائه کالابرگ با سیستم کوپن‌دهی دوران جنگ تفاوت‌هایی دارد.
کوپن‌دهی در دوران جنگ تحمیلی، در شرایطی اجرا شد که کشور با کمبود شدید کالاهای اساسی و شکل‌گیری بازار سیاه مواجه بود. در آن دوران، دولت ناگزیر بود با توزیع کوپن، کالاهای محدود را به صورت عادلانه‌تر میان مردم تقسیم کند. دو ویژگی اصلی کوپن‌ها عبارت بودند از:

۱. کمبود کالاها: به دلیل شرایط جنگی و تحریم‌ها، بسیاری از کالاهای اساسی در کشور نایاب بودند.

۲. توزیع عمومی: کوپن‌ها بین همه افراد جامعه توزیع می‌شد تا اطمینان حاصل شود که همه به حداقل کالاهای مورد نیاز دسترسی دارند.

اما کالابرگ امروز، در شرایطی کاملاً متفاوت اجرا می‌شود. در حال حاضر، کشور با کمبود کالاهای اساسی مواجه نیست و بازار سیاهی برای این کالاها شکل نگرفته است. کالابرگ نه به دلیل بحران، بلکه به عنوان یک سیاست حمایتی هدفمند برای افزایش قدرت خرید دهک‌های پایین جامعه توزیع می‌شود. این سیستم، برخلاف کوپن‌های دوران جنگ، تنها به اقشار نیازمند اختصاص یافته و از مکانیسم‌های مدرن و دیجیتال برای توزیع استفاده می‌کند.
اجرای سیاست کالابرگ از چند جهت ضروری است:

۱. حمایت از دهک‌های پایین: با توجه به افزایش قیمت‌ها در ماه‌های اخیر، دهک‌های پایین جامعه با کاهش قدرت خرید مواجه شده‌اند. کالابرگ به عنوان یک ابزار حمایتی، به این اقشار کمک می‌کند تا دسترسی بهتری به کالاهای اساسی داشته باشند.

۲. کاهش نابرابری‌های اقتصادی: توزیع هدفمند کالابرگ، شکاف اقتصادی بین دهک‌های مختلف جامعه را کاهش می‌دهد و به تحقق عدالت اجتماعی کمک می‌کند.

۳. اجرای تکلیف قانونی: مجلس شورای اسلامی، دولت را موظف کرده است تا قیمت کالاهای اساسی را در سطح قیمت‌های شهریور ۱۴۰۱ حفظ کند. کالابرگ به عنوان یکی از ابزارهای تحقق این تکلیف، در راستای حمایت از معیشت مردم طراحی شده است.

۴. همسویی با تجربه جهانی: بسیاری از کشورهای جهان، از ابزارهای مشابه کالابرگ برای حمایت از اقشار کم‌درآمد استفاده کرده‌اند. برنامه‌هایی مانند «Bolsa Família» در برزیل و «SNAP» در ایالات متحده نمونه‌های موفق این سیاست‌ها هستند که به کاهش فقر و بهبود دسترسی به کالاهای اساسی کمک کرده‌اند.

سیاست کالابرگ به عنوان یک ابزار حمایتی مدرن و هدفمند، در راستای بهبود معیشت دهک‌های پایین جامعه و کاهش نابرابری‌های اقتصادی طراحی شده است. این سیاست برخلاف کوپن‌های دوران جنگ، نه به دلیل کمبود کالاها، بلکه برای حمایت از اقشار نیازمند و افزایش قدرت خرید آنها اجرا می‌شود. دولت با اجرای دقیق و شفاف این سیاست گامی مهم برای تحقق عدالت اجتماعی و بهبود شرایط اقتصادی خانوارهای کم‌درآمد برداشته است.

خلیج فارس:طرح کالابرگ الکترونیک، که به عنوان یک ابتکار امیدبخش دولت سیزدهم برای حمایت از معیشت مردم مطرح شد، به‌طرز مشکوکی در دولت چهاردهم متوقف شده است.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از اقتصادنیوز، طرح کالابرگ الکترونیک که یکی از ابتکارات دولت سیزدهم برای حمایت از معیشت مردم به شمار می‌رفت، در دولت چهاردهم متوقف شده است.

اکنون این پرسش مطرح می‌شود که آیا این طرح به طور کامل در دولت جدید متوقف شده است؟ آیا اجرای چنین طرح‌هایی می‌تواند به حل مشکلات معیشتی مردم کمک کند؟

کالابرگ الکترونیکی یکی از طرح‌هایی است که همواره مورد توجه مردم و دولت بوده و سوالات متعددی درباره آن مطرح می‌شود. پس از حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی، دولت برای کاهش مشکلات معیشتی مردم تصمیم به اجرای این طرح گرفت و با پیگیری‌های مجلس، در نهایت این طرح به مرحله اجرا درآمد. اما از زمان آغاز به کار دولت چهاردهم تاکنون، خبری از اجرای مجدد این طرح منتشر نشده است.

حال سوال اینجاست که آیا این طرح دوباره اجرا می‌شود؟ آیا اجرای چنین طرح‌هایی به معنای بازگشت به نظام توزیع کوپن دهه ۶۰ است؟

با وجود استقبال دهک‌های کم‌درآمد جامعه از طرح کالابرگ الکترونیک، اما اجرای این طرح از زمان آغاز به کار دولت چهاردهم تا به امروز، متوقف شده و هنوز خبری مبنی بر اجرای مجدد این طرح منتشر نشده است.

طیبه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها، درباره وضعیت کالابرگ الکترونیک عنوان کرد که هنوز دستوری در این باره به سازمان هدفمندی یارانه‌ها ابلاغ نشده است.

البته سید صولت مرتضوی، وزیر پیشین کار، درباره وضعیت این طرح توضیح داد که اجرای طرح کالابرگ یک تکلیف قانونی است. وزارت کار دولت سیزدهم زیرساخت‌های این طرح را فراهم کرده تا نتایج خوبی به دنبال داشته باشد.

بنابراین با وجود استقبال اقشار کم‌درآمد جامعه از این طرح، مردم باید منتظر اقدامات دولت در این زمینه باشند.
اجرای طرح کالابرگ الکترونیک از کجا آغاز شد؟

با توجه به افزایش تورم سالانه و افزایش قیمت کالاهای اساسی، تأمین این کالاها به دغدغه اصلی اقشار کم‌درآمد جامعه تبدیل شده است.

با حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی، دولت سیزدهم با هدف جبران توان معیشتی خانوار اقدام به پرداخت این یارانه کرد. در ابتدا مجلس خواست که کالاها با قیمت‌های شهریور ۱۴۰۰ در اختیار مصرف‌کننده قرار گیرد. اما به دلیل نبود تمایل کافی از سوی هیئت دولت وعدم بودجه کافی، این طرح توسط وزیر اقتصاد رد شد.

اما در سال ۱۴۰۲، رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه، از تأمین منابع مورد نیاز برای اجرای این طرح خبر داد. در واقع هدف اصلی دولت از اجرای این طرح این است که سبد غذایی مورد نیاز جامعه هدف از طریق یارانه تأمین شود.

در این طرح مردم می‌توانند ۱۱ قلم از کالاهای اساسی نظیر مرغ، تخم‌مرغ، گوشت منجمد، قند و شکر، روغن، ماست، شیر، پنیر، ماکارونی و حبوبات از طریق کالابرگ دریافت کنند.
چه اقشاری مشمول دریافت کالابرگ هستند؟

از زمان اجرای این طرح در سال گذشته تا به امروز، هفت دهک از اقشار کم‌درآمد جامعه مشمول دریافت این کالابرگ‌ها می‌شوند که این دهک‌ها حدود ۶۰ درصد از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. البته افراد می‌توانند از طریق سایت حمایت دهک‌بندی خود و از طریق شبکه شما میزان اعتبار یارانه‌ای خود را مشاهده کنند.
لازم به ذکر است که دهک‌بندی از طریق بعد خانوار، تراکنش‌های بانکی، اطلاعات خودرو، حقوق و درآمد افراد و… صورت می‌گیرد.
طرح کالابرگ الکترونیک؛ بازگشت به دهه ۶۰

طرح کالابرگ الکترونیکی در دولت سیزدهم و با هدف کمک به اقشار کم‌درامد جامعه به اجرا درآمد. اما اجرای چنین طرح‌هایی نمی‌تواند مشکل معیشت مردم را در بلندمدت برطرف کند. اجرای چنین سیاست‌هایی برای برطرف کردن مشکل معیشت مردم یا کنترل تورم منسوخ شده است. این سیاست‌ها در هیچ یک از کشورهای توسعه‌یافته دنیا اجرا نمی‌شود. این سیاست‌ها شاید در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ شمسی در ایران اجرایی می‌شد، اما حالا برای حل مشکلات معیشتی مردم باید روش‌های منسوخ شده کنار گذاشته شوند و از روش‌ها و سیاست‌های درست استفاده شود.

البته در این باره اقتصاددان‌ها تئوری‌های مختلفی مطرح می‌کنند. طبق اطلاعات منتشر شده از سوی تابناک، برخی از اقتصاددان‌ها بر این باورند که با شرایط کسری بودجه، پرداخت یارانه بارمالی سنگینی به دنبال دارد و باید به روش‌های غیرنقدی یارانه پرداخت شود. از طرفی عده‌ای هم معتقدند که با وجود کسری بودجه این طرح موفق نبود چون بارمالی سنگینی به کشور تحمیل کرد.

در کل طرح کالابرگ الکترونیکی یک طرح منسوخ شده است که نمونه‌های آن در دهه ۵۰ و ۶۰ شمسی اجرا شده و در این بازه زمانی نمی‌تواند مشکلات معیشتی مردم را برطرف کند و دولت باید به فکر جایگزین کردن سیاست‌ها و طرح‌های جدید باشد.

به گزارش فرارو؛ کالابرگ فجرانه از بهمن ماه ۱۴۰۲ کلید خورد و تا اردیبهشت امسال ادامه داشت. وزیر کار می‌گوید در حال بررسی این طرح هستند. آنطور که از کارشناسان این وزارتخانه جویا شدم قرار است یارانه تشویقی ۲۲۰ هزار تومانی در قالب طرح کالابرگ الکترونیکی امسال هم ادامه پیدا کند، اما زمان اجرای آن مشخص نیست و احتمالا فرق چندانی با طرح قبلی ندارد.

ماجرای طرح کالابرگ الکترونیکی از کجا کلید خورد؟

طرح کالابرگ الکترونیکی در کنار یارانه نقدی از بهمن ماه سال قبل در دستور کار دولت قرار گرفت. این طرح در ابتدا در استان هرمزگان کلید خورد. کالابرگ الکترونیک شامل ۱۰ قلم کالای اساسی می‌شود که خانوار‌ها می‌توانند بر اساس نیاز خود، مقدار کمتر یا بیشتری از کالا‌های اساسی را تا سقف میزان اعتبار که ۱۲۰ هزار تومان است خریداری کنند. بدین ترتیب یارانه دهک‌های یک تا سه درآمدی به ۵۲۰ هزار تومان و یارانه دهک‌های چهارم تا هفتم درآمدی به ۴۲۰ هزار تومان افزایش یافت.

طرح کالابرگ الکترونیکی کالا‌هایی مثل ماست، شیر، پنیر، قند و شکر، ماکارونی، روغن مایع، برنج، مرغ و تخم‌مرغ را به ارزش ۵۳۰ هزار تومان شامل می‌شود که در این میان مردم حق انتخاب دارند که از میان ۱۰ قلم ارائه شده برند یا نام تجاری مورد نظر خود را خریداری کنند. در ضمن قیمت اقلام به نرخ شهریور ماه ۱۴۰۰ عرضه می‌شود. دولت در طرح کالابرگ الکترونیکی طبق سبد کالای مشخص شده مابه‌التفاوت قیمت کالا را در طول دوره پرداخت می‌کند. ناگفته نماند که خانوار دهک یک تا ۹ معیشتی در طرح کالابرگ الکترونیک جای می‌گیرند.

جزئیات کالابرگ الکترونیک در طرح فجرانه

کالابرگ فجرانه یا کالابرگ الکترونیکی به نام طرح فجرانه ابتکار جدید دولت سیزدهم محسوب می‌شود که با شروع دهه فجر کلید خورد. قرار شد این طرح به مدت سه ماه یعنی از ۱۷ بهمن ماه تا ۱۸ اردیبهشت ماه به اجرا درآید. طرح کالابرگ الکترونیک فجرانه در فاز اول خود شرط ۲۰۰ هزار تومان خرید از یارانه را حذف کرد و اعتبار تشویقی آن از ۱۲۰ هزار تومان به ۲۲۰ هزار تومان افزایش داد.

کالابرگ الکترونیکی در قالب یارانه تشویقی یک سبد ۱۱ قلمی برای تامین حداقل کالری، پروتئین، ریزمغذی و ویتامین‌های لازم برای هر فرد با قیمت‌های مبنای سال ۱۴۰۱ را شامل می‌شود. آنگونه که اعلام شده، مابه‌التفاوت قیمت سبد مبنا سال ۱۴۰۱ با قیمت روز (۱۴۰۲) از محل یارانه جددی دولت تامین می‌شود. بر این اساس، قیمت روز سبد مشتمل بر ۱۱ قلم به بهای ۷۴۳ هزار و ۷۵۰ تومان بوده که اگر خانوار دهک‌های اول تا هفتم این سبد را خریداری کنند، به مبلغ ۵۲۳ هزار و ۳۰۰ تومان برای آن‌ها محاسبه می‌شود و مابه‌التفاوت آن تا قیمت روز به مبلغ ۲۲۰ هزار و ۴۵۰ تومان از محل اعتبار جدید دولت تامین خواهد شد.

اعتبار کالابرگ فجرانه چقدر است؟

یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومانی جدای از اعتبار ۲۲۰ هزار تومانی است و خانوار یارانه‌بگیر به صورت مجزا یارانه نقدی خود را به صورت ماهانه دریافت می‌کنند. آنطور که وزارت رفاه اعلام کرده، مبلغ حمایتی دولت به صورت اعتبار در حساب سرپرست خانوار اختصاص پیدا می‌کند که می‌تواند در زمان خرید و متناسب با میزان خرید مصرف کند. شرطی که وجود دارد این است که خانوار می‌تواند اقلام طرح کالابرگ فجرانه را در سقف وزنی و کالایی تعریف شده خرید کند و امکان جابه‌جایی اعتبار بین گروه‌های کالایی وجود ندارد. برای مثال، اگر اعتباری برای خرید برنج اختصاص داده شود، نمی‌توان با آن روغن خرید؛ بنابراین در طرح فجرانه کالابرگ الکترونیکی، اگر فردی در دهک اول تا سوم قرار داشته باشد، به جای دریافت ۴۰۰ هزار تومان یارانه، ۶۲۰ هزار تومان دریافت می‌کند. اگر این فرد جزو دهک چهار تا هفت باشد، به جای یارانه ۳۰۰ هزار تومانی، یارانه تشویقی ۵۲۰ هزار تومانی می‌گیرد.

مدل جدید کالابرگ الکترونیکی در سال ۱۴۰۳

حدود ۲۰ روزی می‌شود که مهلت اجرای کالابرگ فجرانه یا همان یارانه تشویقی به پایان رسیده و به جز برخی اظهارات پراکنده نظر قطعی درباره سرنوشت این طرح وجود ندارد. آخرین بار وزیر کار در حاشیه یک مراسم اعلام کرد که «برای پرداخت یارانه تشویقی ۲۲۰ هزار تومانی کالابرگ الکترونیکی در حال بررسی هستیم و به زودی نتیجه اعلام می‌شود.» بنابراین جزئیاتی از این طرح اعلام نشد. برای رسیدن به پاسخ این پرسش که آیا یارانه تشویقی کالابرگ الکترونیکی خرداد ۱۴۰۳ به حساب سرپرستان واریز می‌شود یا خیر؛ نظر فاطمه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندی یارانه‌ها را جویا شدم که او وظیفه پاسخگویی به این پرسش را در حیطه اختیارات وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی دانست، چرا که به گفته حسینی یارانه تشویقی در قالب طرح کالابرگ الکترونیکی به یارانه‌بگیران اختصاص داده می‌شود نه در قالب یارانه نقدی.

در ادامه با کارشناسان وزارت کار موضوع را در میان گذاشتم که این شخص اعلام کرد یارانه تشویقی در قالب کالابرگ الکترونیکی که از بهمن ماه پارسال آغاز شد و تا اردیبهشت ادامه داشت، قرار است برای سال جاری هم ادامه پیدا کند. البته به گفته این کارشناس وزارت کار، این یارانه تشویقی همان کالابرگ فجرانه است که هنوز زمان اجرای آن مشخص نیست، اما احتمالا تفاوت چندانی با طرح قبلی ندارد.