چهره ماندگار بوشهر

به گزارش خلیج فارس به نقل از ایرنا، سالروز تأسیس مدرسه سعادت بوشهر در روز ۱۸ اسفند سال ۱۲۷۸ هجری شمسی، با توجه به اهمیت فرهنگی و تاریخی این مدرسه، به عنوان روز ملی بوشهر تعیین شده است به همین مناسبت از سال ۱۳۸۷ که این نامگذاری انجام شده شهردرای و شورای اسلامی شهر بوشهر از دوازدهم تا روز هیجدهم اسفندماه به مدت یک هفته آیین‌هایی برگزار و ویژه برنامه‌هایی را به اجرا می گذارند.

یکی از این ویژه برنامه‌های نکوداشت روز بوشهر انتخاب و معرفی چهره‌های شاخص این شهر در زمینه‌های مختلف است که امسال به رسم تقدیر از خدمات ارزنده ۳۰ ساله دکتر ابراهیم شفیعی فوق تخصص جراحی قلب و بنیانگذار تنها بیمارستان فوق تخصصی قلب بنت الهدی به عنوان چهره برجسته علمی این شهر در سال ۱۴۰۳ انتخاب و معرفی شده است.

دکتر ابراهیم شفیعی اولین جراحی قلب باز را در استان بوشهر انجام داد و به نوعی می‌توان از وی به عنوان بنیانگذار جراحی قلب استان بوشهر یاد کرد.

وی تاکنون ۱۵ هزار عمل جراحی به صورت رایگان برای مردم استان بوشهر انجام داده و در تمام مدت کاری خود هیچ‌گونه وجهی از بیماران در قالب ویزیت و یا حق عمل دریافت نکرده و سهم به‌سزایی در کاهش آلام بیماران ایفا کرده است.

او تا به امروز بیش از شش هزار عمل جراحی قلب و ۷۰ هزار آنژیوگرافی و آنژیوپلاسی انجام داده و توانسته است جان هزاران بیمار را نجات دهد.

مطالب زیر حاصل مصاحبه خبرنگار ایرنا با این پزشک فوق تخصص جراحی قلب و چهره برجسته و شاخص علمی بوشهر است.

خودتان را معرفی بفرمایید و مختصری از سوابق تحصیلی خودتان را شرح دهید!

ابراهیم شفیعی فوق تخصص جراحی قلب متولد ۱۳۴۲ شهر آبپخش که اون موقع روستای کوچکی بیش نبود هستم، در خانواده ای کشاورز به دنیا آمدم، پدرم در حد سواد مکتبی و مادرم خانه دار و فاقد سواد خواندن و نوشتن بود.
دارای چهار فرزند سه پسر و یک دختر هستم که دانش آموخته رشته‌های، داروسازی، پزشکی و مهندسی فناوری اطلاعات هستند و یکی نیز در رشته داروسازی مشغول به تحصیل است.
تحصیلات ابتدایی و راهنمایی را در منطقه محل تولد خود گذراندم چون به علت نبود دبیرستان امکان ادامه تحصیل وجود نداشت در کنکور ورودی دبیرستان دانشگاه شیراز که برای استان‌های محروم سراسر کشور برگزار می‌شد شرکت کردم و با رتبه اول در سال ۱۳۵۷ تحصیلات خود را در دبیرستان دانشگاه شیراز ادامه دادم .
سپس با شرکت در کنکور ۱۳۶۱ در رشته پزشکی دانشگاه شیراز قبول شدم و به صورت پیوسته دوره تخصصی جراحی عمومی خود را در همان دانشگاه گذراندم .
پس از اتمام تحصیل به عنوان هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر که در بدو تأسیس و آغاز راه بود وارد استان شدم و پس از ۱۰ سال کار دوباره دوره فوق تخصصی جراحی قلب را که زیر شاخه جراحی عمومی است ادامه داده و پس از اتمام تحصیل به بوشهر بازگشتم.
چه مدت از دوره خدمتی خود را در استان بوشهر سپری کردید؟

تقریبا تمام مدت خدمتی خود را جز چند سالی که برای ادامه تحصیلات دانشگاهی رفتم در استان بوشهر بوده ام .
از همان سال ۱۳۷۳ که فارغ تحصیل شدم با وجودی که به علت کمبود شدید پزشک و شروع گسترش دانشگاه‌های سراسر کشور همه جا نیاز به پزشک متخصص زیاد بود، بوشهر را به عنوان تنها گزینه محل خدمت انتخاب کردم و ضمن ده سال فعالیت دانشگاهی در این شهر همزمان به علت کمبود پزشک متخصص در استان، فعالیت درمانی خود را در شهر برازجان انجام می‌دادم تا اینکه در سال ۱۳۸۶ برای ادامه تحصیلات فوق تخصصی از استان بوشهر رفتم و دوباره پس از سه سال تحصیل به این استان برگشتم و چند ماه مشغول آماده سازی و تدارکات لازم برای راه اندازی بخش جراحی قلب شدم و از ابتدای سال ۱۳۸۷ که فعالیت بخش جراحی قلب شروع شد تا کنون همچنان به خدمت به مردم شریف استان بوشهر مشغول هستم.

ایده تاسیس بخش جراحی قلب در بوشهر چگونه اجرا شد ؟

هنگامی که به عنوان جراحی عمومی در استان بوشهر مشغول به فعالیت بودم با توجه به اینکه شایع‌ترین علت مرگ و میر در این استان بیماری های قلبی و عروقی بود و حداقل امکانات لازم وجود نداشت، تنها امکانات تشخیصی اولیه در حد نوار قلب و یا حداکثر اکو کاردیوگرافی انجام می گرفت و اقدامات درمانی مداخله ای هم که هیچی وجود نداشت و براحتی بیماران با یک مشکل ساده قلبی از بین می رفتند یا مجبور بودند با صرف هزینه های سنگین راهی شیراز یا استان‌های دیگر شوند.
لذا با رسالتی که بر عهده خود احساس می‌کردم و هدفی که در زندگی برای خودم برگزیده بودم، تصمیم گرفتم در این زمینه کاری برای مردم انجام دهم تا شاهد مرگ و میرهای بی مورد و ساده نباشیم .
به همین خاطر با برنامه ریزی هایی که انجام گرفت همزمان با ادامه تحصیل مقدمات لازم برای فراهم کردن شرایط کاری در دستور کار قرار گرفت با توجه به کمبود منابع مالی و نبود بودجه کافی در دانشگاه که خودش در زمینه های دیگر با مشکلات عدیده ای روبرو بود و از طرفی زمین مناسبی هم برای این کار وجود نداشت، در قسمت پشتی بیمارستان زنان و زایمان بنت المهدی سابق قطعه زمینی باتلاقی بود که بلا استفاده مانده بود با پیگیری هایی که صورت گرفت با توجه به کمبود منابع و مشکلات مالی دانشگاه با استفاده از اعتبارات مناطق نفت‌خیز جنوب وزارت نفت و همکاری سازمان برنامه بودجه استان اتاق عمل و ای سی یو و بخش آنژیو گرافی در آن قسمت ساخته شد برای تجهیز نیز با توجه به ارتباطات نزدیکی که با مسئولان وقت وزارت بهداشت داشتم وسایل و تجهیزات مورد نیاز خریداری شد.
برای آموزش پرسنل و کادر درمان مورد نیاز همزمان با تحصیل خودم برنامه ریزی آموزش های تئوری و عملی در دانشگاه تهران و شیراز انجام شد بعد از اتمام دوره تخصصی خودم حدود شش ماهی هم مشغول هماهنگی های لازم و نصب و بهره برداری تجهیزات شدم تا در نهایت در فروردین ۱۳۸۷ اولین عمل جراحی قلب در استان انجام شد البته در ابتدا هنوز دستگاه آنژیوگرافی آماده بهره برداری نبود و بخش داخلی قلب راه اندازی نشده بود و بیشتر مریض های اطفال که با اکو کاردیوگرافی قابل تشخیص بودند و یا مریض هایی که در تهران و شیراز کارهای تشخیصی خود را انجام داده بودند و نیاز به جراحی داشتند را عمل می کردیم تا اینکه پس از مدتی دستگاه آنژیو گرافی هم راه اندازی شد و کل کارهای تشخیصی و درمانی بیماران در استان بوشهر انجام شد .
پس از مدتی با راه اندازی بیمارستان شهدای خلیج فارس بخش زنان و زایمان به آنجا منتقل شد و با تغییر کاربری مختصری و ایجاد چارت تشکیلاتی و گرفتن موافقت اصولی و سایر موافقت ها از وزارتخانه آنجا را تبدیل به بیمارستان فوق تخصصی جراحی قلب کردیم که تنها بیمارستان فوق تخصصی استان بوشهر است که نه تنها به همه نقاط استان خدمت رسانی می کند بلکه پذیرای بیماران استان‌های همجوار از بندرعباس گرفته تا کهگیلویه و بویر احمد و فارس و خوزستان و حتی کشور عراق هم هست.

چه تعداد بیمار از ابتدای تأسیس تا کنون در بیمارستان قلب بوشهر خدمات دریافت کرده اند ؟

در بیمارستان قلب در زمان حاضر هم خدمات تشخیصی از قبیل آزمایشات اولیه و اکو کاردیوگرافی و آنژیو گرافی صورت می گیرد و هم خدمات مداخله ای درمانی از قبیل آنژیوپلاستی و عمل جراحی قلب انجام می شود ، بطور تقریبی تا کنون بیش ازهفتاد هزار نفر آنژیو گرافی و آنژیو پلاستی و بالغ بر شش هزار عمل جراحی قلب انجام شده است.

آیا آماری از تعداد عمل های خودتان که تاکنون انجام داده اید در دست دارید ؟

لیست کلی آمار با توجه به اینکه کل فعالیت پزشکی خود را در دانشگاه علوم پزشکی و واحدهای تابعه انجام داده ام در واحد آمار دانشگاه باید موجود باشد ولی مقدار دقیق آن را اطلاع ندارم.
البته با توجه به ۳۰ سال خدمت که همه را هم در استان گذرانده ام و بویژه سال‌های اولیه خدمت که همزمان شده بود با لغو قرارداد با پزشکان هندی و پاکستانی بیشتر مراکز درمانی و بیمارستانهای استان با کمبود پزشک مواجه بودند و فعالیت چندانی نداشتند و تنها دو بیمارستان ۱۷ شهریور برازجان و فاطمه زهرا بوشهر فعالیت مناسبی داشتند و در واقع بیشتر بار بیماران جراحی استان روی این دو بیمارستان بود و در سال‌های اولیه که به عنوان متخصص جراحی عمومی در دشتستان خدمت می کردم چند شهرستان اطراف از گناوه و دیلم و تنگستان و گاهی شهرهای دیگه را هم پوشش می‌دادیم و در ماه می‌شد که ۲۰۰ تا ۳۰۰ عمل اعم از بستری و سرپایی و کوچک و بزرگ صورت بگیرد بنابر این قاعدتا باید دست کم بیش از ۱۵ هزار عمل تا کنون انجام داده باشم که بخش عمده آن مربوط به عمل های جراحی عمومی است.

عمل های جراحی قلب هم سنگین و هم طولانی هستند و روزی یکی دو تا عمل بیشتر نمیشه انجام داد بخصوص که توی عمل های جراحی قلب باز با توجه به زمان طولانی نیاز به حد اقل سه جراح و دستیار وجود دارد که به نوبت یا همزمان قسمتی از عمل را انجام بدهند منتها در اینجا با توجه به کمبود پزشک توسط فقط یک نفر انجام می‌شود که به سختی کار اضافه می‌کند، ضمن اینکه در جاهای دیگه مراقبت های بعد از عمل و آی سی یو توسط پزشک دیگری غیر از جراح اصلی انجام می‌شود که باز بخاطر کمبود ، همه کارهای بیمار از زمان بستری تا زمان ترخیص که حد اقل یک هفته طول می‌کشد توسط خودمان به تنهایی صورت می‌گیرد، البته کیفیت کار بالاتر می رود منتها خستگی و انرژی مضاعف آن باعث می‌شود از نظر کمی تعداد عمل ها محدود تر شوند و افراد کمتری را مورد عمل قرار داد.

آیا تا به حال مطب داشته اید ؟
بله
در ابتدای ورود به استان حدود ۳۰ سال پیش که کار خود را به عنوان متخصص جراحی عمومی در برازجان شروع کردم بیمارستان درمانگاه فعالی نداشت و پزشکان بیمارستان صبح و بعد از ظهر در مطب شخصی مشغول فعالیت بودند و وقتی که بیمارستان به آنها نیاز داشت بعد از مطب بیماران بستری بیمارستان را هم ویزیت می کردند لذا برای معاینه وویزیت قبل از عمل به ناچار می بایست مطب می زدم در ابتدا به منشی گفتم اگر کسی توانایی دارد ویزیت بگیرد اگر ندارد نیازی نیست بعد از چند روز گفت از روی ظاهر که نمیشه تشخیص داد خیلی هم صحیح نیست که از کسی برای این موضوع سوال کنیم لذا تصمیم گرفتیم صندوق کوچکی در اتاقی دیگر دور از چشم سایرین نصب کنیم و روی آن هم نوشتیم “لطفا در صورت عدم توانایی، از پرداخت ویزیت خودداری کنید” این چون پنهانی بود شخص در معذوریت قرار نمی گرفت و شخصیت افراد هم حفظ می‌شد .

هر چند در پایان ماه به زحمت هزینه اجاره مطب و سایر مخارج تامین می‌شد ولی بعد از گذشت چند ماه مشکلی که بوجود آمد این بود که افراد به بهانه اینکه منظور خاصی و یا قصد نمایندگی مجلس دارم بسیاری مراجعه می کردند که ما هم حاضریم برای شما فعالیت تبلیغی کنیم هرچقدر هم که براشون توضیح می‌دادیم منظور خاصی نداریم باورشان نمی شد و به علت مزاحمت هایی که ایجاد می‌شد ادامه کار درمانی را با مشکل مواجه کرده بود لذا از مسئولان وقت بیمارستان در خواست کردم اتاق متروکه ای در قسمت ورودی بیمارستان در قسمت زیرین بخش اداری در اختیار ما بگذارد و آنجا را تبدیل به درمانگاه کردیم و از آن زمان به بعد هیچگاه وارد کار خصوصی و مطب داری نشدم .

آیا در حال حاضر آن صندق را دارید ؟

تا مدتی درگوشه انبار منزل قرار داشت ولی دوستان موزه تاریخ پزشکی استان بوشهر به منظور تشویق سایرین درخواست داشتند آن صندوق در اختیار آنها قرار بگیرد و در زمان حاضر در موزه تاریخ پزشکی استان در بوشهر در غرفه‌ای مخصوص نگهداری می شود.
در حال حاضر در کجا به فعالیت مشغول هستید ؟ و آیا با توجه به سنگین بودن عمل جراحی قلب از بیماران وجه اضافی و به اصطلاح پول زیر میزی هم می گیرید ؟

اکنون به عنوان هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر به صورت تمام وقت مشغول خدمت هستم. فعالیت های آموزشی خود را در دانشگاه و عمل‌های جراحی را در بیمارستان قلب بوشهر انجام می‌دهم .
ویزیت بیماران سرپایی و قبل و بعد از عمل خود را در کلینیک تخصصی دانشگاه انجام می دهم و نه تنها بابت عمل از کسی پول اضافی نمی گیرم بلکه حتی بابت فرانشیر دفترچه هم وجهی از هیچ بیماری دریافت نمی شود، چون تشخیص اینکه چه کسی دارد یا ندارد، سخت است. از طرفی اعتقاد دارم اگر از کسی که توانایی داشته باشد وجهی دریافت نشود تاثیرش بیشتر است زیرا این افراد چون توانایی شون در جهات دیگر هم بالا هست امکان اینکه همین رویه را درجایی دیگر بکار ببندد خیلی بیشتر است بنابراین خودبه خود سبب گسترش فرهنگ کار خیر و نیکوکاری می شود و اگر همین افراد به همین دلیل کار خیری جایی دیگر انجام دهند باز هم ثوابش به طریقی به ما خواهد رسید .

در خصوص سوابق مدیریتی خودتان توضیح دهید!

از ابتدای ورود به استان چون با هدف خدمت آمده بودم هیچگاه دنبال پست و مقام نبودم کما اینکه قبل از آمدن پیشنهادهایی برای مدیریت در جاهای دیگه داشتم ولی رد کردم و خدمت به مردم شریف استان را بر هر پست و مقامی ترجیح می دهم ولی در عین حال آدم مسئولیت گریزی هم نبودم وجایی که نیاز بود و احساس می کردم می توانم منشا خدمتی برای مردم بشوم از زیر بار مسئولیت شانه خالی نمی کردم و از سابقه ریاست بیمارستان تا سه دوره معاونت درمان دانشگاه به صورت منقطع را در کارنامه خدمتی خود دارم که خدا را شکر خدمات خوبی هم توانستم انجام بدهم انشالله که مورد قبول پروردگار واقع شود و ذخیره ای برای آخرت باشد.