ناصرالدین شاه

خلیج فارس:دومین سفر ناصرالدین شاه به اروپا در فروردین سال ۱۲۵۷ شمسی آغاز شد؛ او در این سفر ابتدا به روسیه رفت و سپس عازم کشور‌های مجارستان، آلمان، فرانسه و اتریش شد.

این خاطره مربوط به روز یکشنبه اول اردیبهشت سال ۱۲۵۷ است؛ در این روز، ناصرالدین‌شاه در مسیر سفر به سمت روسیه به منطقۀ جمال‌آباد در آذربایجان ایران رسیده است.

نکتۀ عجیب و تامل‌برانگیز در این خاطره، توصیف تاسف‌بار ناصرالدین‌شاه از حاکمی است که به فرمان خود او بر آنجا حکومت می‌کند و نیز خندیدن شاه به احوالات مصیبت‌بار مردم یا به قول خودش «عرضه‌چی‌هایی» که برای عرض شکایت و درخواست به دنبال او آمده بودند.

باید به جمال‌آباد که خاک آذربایجان و شقاقی است برویم، صبح زود از خواب برخاستم، هنوز حال نیامده‌ام. سوار کالسکه شده راندیم… صحرای باصفایی بود… اکبر میرزا حاکم اینجا آمده بود، دیدم واقعا عجب پسر متعفنی است. به نظر فربه و جوان می‌آید، اما از کثرت عرق‌خوری و هرزگی چشم‌ها از هم در رفته، چهره همه نفخ و باد کرده، دو قدم راه نمی‌توانست برود.

عرضه‌چی‌های عجیب اینجا‌ها پیدا می‌شود. می‌آیند عریضه در دست یک‌باره می‌دوند رو به کالسکه و همه یکدفعه داد زده به شکم روی زمین می‌افتند و خاک بر سر می‌کنند و خودشان را می‌زنند؛ خیلی خنده دارد…

چادر‌ها را توی باغ زده‌اند. شکوفه هلو، سیب، بادام و … داشت. اسفند هنوز اینجا گل نکرده است. نزدیکی جمال‌آباد دهی است، آقا محمدعلی می‌گفت [گیاه]دنبلان بسیار خوب دارد و آورده بود. دنبلان تازۀ خوب بزرگ؛ باید [دستور بدهم]چاپار بعد از این تازه تازه به تهران بیاورد.

منبع: فرادید

خلیج فارس:زبیده کودک یتیمی بود که ناصرالدین شاه در یکی از سفرهایش در سال ۱۲۳۸ شمسی او را خرید و همراه خود به دربار آورد. اما ستارۀ اقبال او در حرمسرا درخشیدن گرفت و یکی از عوامل این اقبال گربه‌ای به نام ببری خان بود!

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فرادید، شاه زبیدۀ خردسال را برای تربیت به یکی از زنان حرمسرا سپرد و بعد از مدتی او را به عقد غیر دائم خود درآورد. بعد از سال‌ها زبیده مسئولیت صندوق‌خانه و جواهرات شاه را به عهده گرفت و لقب «امینه اقدس» را دریافت کرد.

امینه اقدس در بین زنان پرشمار ناصرالدین شاه یکی از کسانی بود که بیشترین ترقی را پیدا کرد و در نزد شاه از اعتبار و احترام زیادی برخوردار شد. ناصرالدین شاه یک ملک اختصاصی در شمال تهران به او بخشیده بود که هنوز هم نام او را بر روی خود دارد: محلۀ «اقدسیه». این محله در آن زمان باغی بزرگ و دارای قنات بود که خانۀ امینه اقدس نیز در آن قرار داشت.

عکسی از امینه اقدس که به یکی از بانفوذترین زنان حرمسرای ناصرالدین شاه تبدیل شده بود.

اما یکی از نکات جالب توجه دربارۀ زندگی امینه اقدس نحوۀ ترقی او در حرمسرای ناصری است. یکی از دختران ناصرالدین‌شاه به اسم «تاج‌السلطنه» در کتاب خاطرات خود، افزایش اعتبار امینه اقدس را بی‌ارتباط با گربۀ ناصرالدین شاه موسوم به «ببری خان» نمی‌داند.

آنطور که تاج‌السلطنه روایت می‌کند، ناصرالدین شاه با وجود زنان زیادی که داشت، به دلایل مختلف، از یک رابطۀ عاطفی واقعی محروم بود و به همین خاطر محبت خود را به یک گربه ابراز می‌کرد. امینه اقدس زنی بود که مسئولیت سرپرستی این گربه را به عهده داشت و همین امر باعث شده بود که جایگاه او در نزد شاه هم بالاتر برود.

عکس منتسب به امینه اقدس در جوانی

جالب‌تر اینکه به گفتۀ تاج‌السلطنه، حتی بعد از مرگ گربه، برادرزادۀ خردسال امینه اقدس که همیشه همبازی گربه بود، در نزد شاه عزیز و ملقب به «ملیجک دوم» و «عزیزالسلطان» می‌شود و جایگاه این زن به واسطۀ برادرزاده‌اش باز هم بالاتر می‌رود.

در اینجا گزیدۀ کوتاهی از خاطرات تاج‌السلطنه دربارۀ امینه‌اقدس را می‌خوانید:

عکس منتسب به ببری‌خان گربۀ محبوب ناصرالدین شاه

امینه‌اقدس هم دستگاه جداگانه داشت و صندوقخانه کوچک سلطنتی در پیش او بود؛ و او تقرب یافته بود به واسطۀ یک برادرزاده‌ای که داشت… این [زن] خدمتگزار بوده است در پیش جیران… پس از مرگ جیران ددۀ گربه می‌شود و پس از مرگ و مفقود شدن گربه، برادرزادۀ او که همبازی گربه (ملقب به ببری خان) بوده است، در پیش حضرت سلطان تقرب یافته، کم کم به واسطۀ آن برادرزاده، این کنیز ترقی کرده به مقامات عالیۀ بزرگ می‌رسد… این گربۀ عزیز باعث ترقی خانوادۀ امینه‌اقدس شد…

خلیج فارس:تاریخ مشهد عکسی را که ناصرالدین شاه عکاسی کرده است را منتشر کرد. ناصر الدین شاه به خط خودش در زیر آن نوشته: بابا‌های اندرونی و پسر‌های زنبیل کش…

منبع:فرارو