موسیقی بوشهر
آقای استاندار؛ به این خط قرمز مندرآوردی پایان دهید
محسن قیصیزاده
محسن شریفیان افتخار موسیقی و فرهنگ بوشهر است. او به عنوان الگویی تأثیرگذار، با همت و تلاشی پیگیر و مستمر، ارج و هویتی جدید و در خور توجه به موسیقی بوشهر و حتی موسیقی نواحی ایران بخشیده است. شریفیان با اعتماد به نفس و باور به پتانسیل فرهنگ فولکلور و ویژگی منحصر بهفرد سازهای بومی، با اجراهایی فاخر در بهترین سالنهای کشور و جهان، موسیقی محلی بوشهر را از روزن محافل محدود و نهایتاً جشنوارهای بیرون کشید، بیش از پیش به آن شخصیت داد و موجب اعتلا و تغییر نگاه دیگران به موسیقی و نوازندگان محلی شد.
و البته که این جایگاه کنونی به سادگی و بیهزینه به دست نیامد؛ علاوه بر سدها و سنگاندازیهایی که همگان کم و بیش طی سالیان گذشته شاهد بودهاند، شریفیان دشواریها، نومیدیها، بیتوجهیها و زمینخوردنهایی را از سر گذرانده که هر کدام برای عطا به لقا بخشیدنِ فعالیت هنری یک هنرمند کفایت میکرد.
شریفیان عاشق ایران و زادگاهش بوشهر است. اصلاً این که ما به عنوان یک بوشهری، این خاک دامنگیر را دوست داریم، به خاطر وجود انسانهایی دلداده همچون آتشیها، صغیریها، حمیدیها، زنگنهها، نبیپورها، زنگوییها و شریفیانها و دیگر بزرگانیست که از ژرفای جان، ریشهی اندیشه در فرهنگ بوشهر دوانیده، از داشتههای این اقلیم سیراب میشوند و علیرغم اینکه میتوانند در شرایطی بهتر در جایی دیگر از این کشور و حتی جهان مأوا گزینند، اما چراغشان در این خانه میسوزد.
این نوازنده به عنوان هنرمندی دغدغهمند و متعهد، در دفاع از کشور و استان خود اعم از دفاع از تمامیت ارضی، نام خلیج فارس، اقشار مختلف مردم، شهدای میهن و… کنشهایی در خور و تأثیرگذار بروز میدهد و به همین خاطر گاه آماج توهین و تهمت افرادی قرار گرفته است که نیتی بیراه در سر دارند و مغرضانه مسائل دیگری را هدف قرار دادهاند.
شریفیان بارها انبان سازش را از شمیم خوش بوشهر لبریز کرده و با دم گرم و هنر اعجابانگیز خود، مخاطبان و علاقهمندان موسیقی را در جایجای کشور و جهان از لذت و شعف گوش سپردن به موسیقی اصیل بوشهر سرریز ساخته و به راستی سفیر فرهنگی شایستهای برای بوشهر، جنوب و ایران بوده است.
پنجشنبهشب هفتهی گذشته، یکی دیگر از آن شبهایی بود که محسن شریفیان در برنامهی پرمخاطب «1001» شبکهی «نسیم» حاضر شد و به معرفی بوشهر و جنوب پرداخت و ما بار دیگر به خاطر بوشهری بودنمان سر افراشتیم و به خود بالیدیم که نمایندهای آگاه و شایسته، بوشهر و آن فرهنگ خاص و یگانهاش را به درستی در سطح ملّی به ایرانیان معرفی میکند.
و اما در بخش پایانی برنامه، پس از آن که محسن شریفیان با نوای حزین نیانبان، به مادر یکی از شهدای این سرزمین ادای دِین کرد و از پسِ خیسی چشمها فضایی احساسی شکل گرفت، محمد بحرانی صداپیشهی شخصیت عروسکی جنابخان دهان باز کرد و خواست وزیر فرهنگ و ارشاد را مخاطب قرار دهد که با ممانعت و خواهش محسن شریفیان برای مطرح نکردن موضوع مواجه شد. البته ما بوشهریها میتوانستیم نشنیده حدس بزنیم که جنابخانِ محبوب، قصد داشت به عدم اعطای مجوز به گروه «لیان» برای اجرای کنسرت در بوشهر اشاره کند.
رهبر گروه موسیقی «لیان» میتوانست سکوت کند تا خواست قلبی و آرزویش از دهان جنابخان گفته شود و یا حتی خود نیز آن سخنان را پی بگیرد و سفرهی دل بگشاید تا از بالاترین مقام فرهنگی کشور دستور و مجوز اجرای کنسرت در شهر و استان بوشهر را دریافت کند، اما چنین نکرد. شاید اگر در زمان و موقعیتی دیگر این خواسته مطرح میشد، شریفیان مخالفتی نمیکرد، اما اینکه بلافاصله پس از بحث شهدا چنین موضوعی عنوان میشد، برای جلوگیری از هرگونه شائبهی سوء استفاده از جایگاه والای شهیدان برای نیل به مقصود شخصی، از این کار سر باز زد و در ادامه نیز بر پایین نیاوردن جایگاه شهیدان و خرج نکردن از اهالی ایثار و اخلاص به خاطر مسائل سخیف دنیوی و جناحی و… تأکید کرد.
چه بسا این گفته، طعن و تعریضی به همان کسانی بود که با درک و نگرشی غلط، هر جا کم میآورند برای پیشبرد اهداف سخیف و حداقلی خود، نام شهدا و خانوادهی شهدا را عَلَم میکنند و از ایشان مایه میگذارند!
عدم اجرای گروه موسیقی «لیان» و صادر نشدن مجوز برای این گروه در زادگاهشان بوشهر، از جمله موارد غیر قابل درک و بدون پشتوانهی منطقی است که تعجب و پرسشهای بیپاسخی را در اذهان عموم مردم این استان ایجاد کرده است. در حالی که دیگر گروههای محلی همان موسیقی را حتی شادتر و مهیجتر در جایجای بوشهر و در هر کوچه و پسکوچه و سالن و مراسمی اجرا میکنند و خود گروه «لیان» نیز در تمامی استانها با انبوه مخاطبان به روی صحنه میرود، مشخص نیست به کدام دلیل و از سر کدام لجاجت و عُقده، فقط و فقط مردم بوشهر باید از لذت دیدن اجرای گروه موسیقی «لیان» محروم باشند؟
در شهر مِهر و مدارا و اندیشه، روا نیست گروهی محدود و انگشتشمار، هنرمندان و علاقهمندان به هنر را به گروگان بگیرند و با جبر زور و جزم مغز، مروارید «لیان» را در صدف تنگنظری و تعصب خویش پنهان سازند و درخشش این گوهر زیبا را از مردم دریغ دارند.
سالیانی پیش از این، با حمایت و قاطعیت یکی از استانداران پیشین استان بوشهر و برخورد جدی با خواست غیر قانونی گروه بنبست و فشار، تابوی اجرای گروه «لیان» در استان برای مدتی ولو کوتاه شکسته شد، ولی با گذشت زمان، دوباره این ممنوعیت شبههدار اعمال گردید.
هماینک از استاندار فعلی بوشهر که خود از علاقهمندان به فرهنگ و هنر است، انتظار میرود با کمرنگ کردن حساسیتهای بیخود و پاک کردن خط قرمزهای مندرآوردی و مسخره و سلیقهای، با بیتوجهی به اراده و خواست اقلیت قانونستیز، شجاعانه مُهر باطل بر این ممنوعیتها و نبایدها و مانع آمدنها بزند و در مقابله با ایشان، حامی اهل هنر و فرهنگ باشد.
منبع: عصرایران
خلیج فارس: مخاطبان کنسرت گروه موسیقی «لیان» شامگاه ۱۵ مهرماه با چشمانی خیس برج میلاد را ترک کردند.
به گزارش خلیج فارس، در این کنسرت که محسن شریفیان به همراه دخترش «لیانا شریفیان» آغاز کننده آن به سبک و سیاق پرانرژی همیشگی بودند، اتفاقاتی در اواخر اجرا رخ داد که بر خلاف همیشه حاضرین از سالن با اشک و گریه سالن خارج شدند.
در اواسط اجرا محسن شریفیان رو به حضار گفت: «معذرت میخواهم که در این بخش از کنسرت که شور و حال شما و انرژی بالا، در بهترین حالت ممکن است، این موضوع را مطرح میکنم. چون پر از درس است. درس زندگی و همزیستی که بیشک باید به آن توجهی ویژه کرد. اتفاقی که غم انگیز است و تعهد اعضای گروه را نشان میدهد را با نهایت ناراحتی به شما در این لحظه از کنسرت اعلام میکنم. یکی از نوازندههای من در این کنسرت «حسین کاوه خو» که در سانس قبل هم او را در آغوش گرفتم و بوسیدم، امشب مادرش فوت کرده و فردا صبح باید برای تشییع پیکر ایشان به شهرش برود. او با نهایت اندوهی که داشت، ماند و گفت موظف و متعهد به ماندن و اجرای این برنامه است.»
در ادامه پس از اینکه مخاطبان حدود ۳ دقیقه به صورت ایستاده «حسین کاوه خو» (نوازنده عود در گروه لیان) را تشویق کردند، با بغض گفت: «داغی بالاتر از مادر داریم؟ ولی حسین کنار ما ماند تا دل شما را شاد کند. ما فقط شرمندهایم و به تو افتخار میکنیم. ما در این لحظه شادترین قطعه خود را به حسین تقدیم میکنیم. در این لحظه غمگین و تلخ؛ و با رقص آئینیمان، این داغ را به حسین تسلیت میگوییم و شریک غماش هستیم. ما در همه مراسمهایمان، از عزا و شادی، میرقصیم و این سبک زندگی ماست. ما اینجاییم که غمهای شما را قاچاق کنیم.»
در ادامه یکی از اعضای گروه در حالی که شادترین قطعه لیان در حال اجرا بود، با رقص آیینی بوشهری به سمت نوازنده عود رفت و در این لحظه محسن شریفیان نیز روی صحنه در مقابل نوازندهاش زانو زد و گریست.
کنسرت لیان در سانس نخست نیز میزبان سفیر ژاپن بود و در اتفاقی جالب، سفیر ژاپن در بخشی از اجرا به دلیل علاقه به موسیقی بوشهری، قطعهای را با محسن شریفیان همنوازی کرد.
محمود بردک نیا، فرزاد خسروی، حسین کاوه خو، حمزه مقدم، محمدرضا مقدم، صادق حسین پور، آکا صفوی، لیانا شریفیان و محسن شریفیان اعضای گروه «لیان» در این کنسرت بودند.
این کنسرت برای تاریخ ۶ آبان نیز تمدید شده است.
منبع: ایسنا
خلیج فارس: گروه موسیقی سنتی «هیرون» بوشهر در فستیوال موسیقی 2024 گرجستان خوش درخشید.
به گزارش خلیج فارس؛ هنرمندان بوشهری در این رویداد بین المللی که با حضور 29 گروه در جشنواره تابستان طلایی باتومی گرجستان همراه شد موفق به کسب رتبه برتر و دیپلم افتخار شدند.
گروه هیرون «استان بوشهر» علاوه بر دریافت مدال جایزه بزرگ، جام برتر هیات داوران را به خود اختصاص دادند.
این گروه با مدیریت نوذر سعادت پور پیش سابقه درخشش در جشنوارههای مختلف داخلی و بین المللی را در کارنامه دارد.
گروه موسیقی “هیرون” فعالیت خود را از سال 1384 به سرپرستی نوذر سعادتپور آغاز و در این سالها به صورت حرفهای به فعالیت خود ادامه داده است.
گروه هیرون علاوه بر اجرا و معرفی فرهنگ و آداب مردم جنوب به نوآوری بر پایه سنت و نگارش مقالات تحلیلی در حوزه موسیقی به ویژه موسیقی فولکلور پرداخته است.
اعضای گروه هیرون در طول سالیان فعالیت خود موفق به کسب مقام های برتر در بخش تک نوازی و گروهی از جشنواره های موسیقی معتبر داخلی نظیر جشنواره بین المللی موسیقی فجر، جشنواره موسیقی نواحی ایران، جشنواره موسیقی دفاع مقدس، جشنواره تولیدات صداوسیمای جمهوری اسلامی، جشنواره موسیقی دانشجویی و جشنواره شهدای ارتش شدهاند.از دیگر افتخارات این گروه میتوان به کسب مقام تک نوازی برتر و دریافت دیپلم افتخار در ساز نی انبان توسط نوذر سعادت پور در جشنواره های کشوری شهدای ارتش و دفاع مقدس در دو دوره مختلف و همچنین حضور خواننده خود در یازده دوره جشنواره بین المللی موسیقی فجر یعنی از اولین دوره تا یازدهمین دوره و کسب دو مقام برتر خوانندگی در این جشنواره توسط استاد غلامرضا وزان اشاره کرد.
خلیج فارس: در دومین شب از سومین دوره کوچه کالچر، موسیقی و آواهای دریایی بندر بوشهر در دبی طنین انداز شد و مخاطبان در این برنامه بر روی جهاز، مهمان سفرهای رنگین از فرهنگ، هنر، صنایعدستی و خوراکهای بوشهری شدند.به گزارش خلیج فارس؛ سومین دوره از رویداد بینالمللی کوچه کالچر پس از بمبئی و دوحه، این بار در شهر دبی در حال برگزاری است، با اجرا و ارائه برنامههای موسیقی محفلی بوشهر و عرب.
در دومین شب از این فستیوال، ناخدا عبدالرسول غریبی نویسنده، نقاش و دریانورد پیشکسوت بوشهری به اجرای «نقاشی» و «نِیمه خوانی» پرداخت.نیمه گونهای آوای کار دریانوردی است که در جنوب ایران و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس رواج داشته است.
مهارت لنجسازی خلیج فارس، به نام ایران در سازمان یونسکو به ثبت جهانی رسیده.
اجرای «حیدو هدایتی» موزیسین بوشهری بخش دیگر شب نخست این رویداد بود.
حیدو با اجرای قطعات محبوبی چون «تریشکو»، «منگه» و «قشنگ»، روایتی جدید از موسیقی بوشهر را به مخاطبان ارائه داد.
اجرای موسیقی محفلی بوشهر توسط «عبداله مقاتلی» و قطعات خاطره انگیز موسیقی عربی توسط گروه «نخل آبادان» از دیگر برنامههای اجرا شده در شب دوم کوچه کالچر دبی بود.
در این شب علاوه بر برنامههای موسیقی و فرهنگی، صنایعدستی، خوراکها و دسرهای بوشهری نیز طبخ و سرو شد تا مجموعهای کامل از آوردههای فرهنگ عامه جنوب ایران، به عنوان سوغاتی بندر بوشهر به شیخنشین دبی هدیه شود.
روایت “آخرین کوسه نهنگ”، در دلِ شب های روشنِ بوشهر در دبی
همچنین در نخستین روز از رویداد «کوچه کالچر» دبی، فیلم مستند آخرین کوسهنهنگ با نگاهی به اضمحلال اکوسیستم خلیجفارس اکران شد.
رامتین بالف، نویسنده و کارگردان این اثر گفت: پیشینه پژوهش این فیلم به بیست سال پیش برمیگردد و تولیدش هم محصول تلاش شبانهروزی یک تیم کوچک چهار نفره است.
وی افزود: آخرین کوسهنهنگ، روایتی از آخرین دسته از کوسه نهنگهای خلیج فارس است که در مناطق مختلف از جمله جزیره خارگ مهاجرت میکنند و متاسفانه غالباً نیز شکار میشوند.
تخریبها و آسیبهایی که در حال اثرگذراری بر طبیعت و محیط زیست خلیجفارس است، بخش دیگر این روایت است.
در این فیلم ورای جغرافیا و منطقه به موضوع حفاظت از زیستمندان دریایی نگاه شده است و یک رویکرد کلنگر نسبت به موضوع دارد.
بالف تصریح کرد: متاسفانه این موجودات آنقدر از حفاظت محروم هستند که مشاهده شده در برخی از موارد بعد از اکران یک مستند و مشخص شدن نقاط زیست آنها، مورد حجوم بیشتری قرار گرفتهاند و یکی از دیگر دلایل اشاره نشدن به نقطهای خاص در مستند آخرین کوسه نهنگ، همین موضوع است.
سومین رویداد کوچه کالچر با اجرا و ارائهی برنامههای موسیقی محفلی بوشهر و عرب، آواهای آیینی و دریانوردی، اکران فیلم و چندین برنامه فرهنگی – آیینی در شهر دبی در حال برگزاری است.
در این زمینه
«فستیوال کوچه بوشهر» به «دوبی» پناه بُرد…
خلیج فارس: اگرچه اختتامیه فستیوال مردمی “کوچه” مجال برگزاری نیافت، اما 6 روز برپایی این رویداد و برنامه های جانبی آن که ویدئوها و تصاویرش به شکل گسترده ای در فضای مجازی دست به دست شد، بوشهر را برای بسیاری از ایرانیان دوست داشتنی تر کرد و مایه افتخار هم استانی ها شد.به گزارش خلیج فارس؛ از همان دوره اولی که به همت هنرمندان محلی این جشنواره موسیقی در سال ۱۳۹۶ برگزار شد، توجه بسیاری از هنرمندان را به خود جلب کند و سال بعد نیز خوش درخشید، چنان خوش که بعد از توقفی سه ساله توانست موج پرتوان هواداران موسیقی را برای خود نگه دارد و با چنین استقبال پرشوری در بوشهر و خارج از استان مواجه شود.
سومین رویداد “کوچه فستیوال” فقط موسیقی نبود و برنامه های جانبی متعددی برای علاقمندان در بیرون از عمارت حاج رییس داشت که محل موسیقی نواحی بود. از جشنواره پخت غذاهای دریایی با عنوان «سحروک» که شامل پذیرایی سنتی از مخاطبان فستیوال بود تا نمایشگاههای مختلفی همچون صنایعدستی، لباس، بازیهای محلی، کارگاههای تخصصی گردشگری، تورهای بوشهرشناسی، خوراک، نشستهای ادبی و اکران فیلم.همچنین مراسم شب شروه در محله بهبهانی، شب قصههای عامیانه با اجرای سروش صحت، «یادنامه منوچهر آتشی» با اجرای اردشیر رستمی، قصه گویی های شنیدنی احسان عبدیپور به همراه محمد بحرانی و ویژهبرنامه شب دهم با محوریت سینهزنی بوشهری (ماجراها و آواها) در میدان پریزاد روستای هلیله از دیگر برنامه های این فستوال در راستای معرفی بوشهر بود.
در یکی از شبهای برگزاری این فستیوال نیز ویژهبرنامهای با عنوان «شبهای نامنظم» با محوریت قصه جنگهای پارتیزانی با روایتگری احسان عبدیپور درخصوص دلاورمردیهای شهید علیرضا ماهینی برگزار شد که چند نفر از همرزمان شهید هم در برنامه حضور داشتند.حبیب احمدزاده متولد آبادان که پدرش اهل دلوار است در صفحه اینستاگرامش نوشت: «کاری که احسان عبدیپور با دوستانش الان و همین شبها در حال انجام است که وسط جشن و موسیقی یک عده جوان، سالگرد شهادت شهید ماهینی را با خاطرهگویی چند تا از همرزمانش را بگیرد، هیچ کنگره شهدایی با آن همه هزینه جرات و عرضه انجامش را ندارد. هر که میخواهد بدش بیاید. من که اینجا نشستم دارم یاد میگیرم.»
احمدزاده در بخش دیگری از این پست نوشته است: «این جلسه با شور و شوق عدهای از همین جوانان پرسشگر تا حدود ساعت چهارو نیم صبح در داخل و تا حدود اذان صبح در بیرون سالن به طول کشید. با شوق یا تاسف شاید بتوان گفت: خاک پاک ایران بر سر ما، البته انشاءالله با افتخار بر سر خودم و بدون این پسوند (پاک ایران) انشاءالله بر سرکمکاران اکثرا مسئول فرهنگی! و در انتها آقا احسان عبدیپور هنرمند عزیز و یارانت با تمام وجود تعظیم تمامقد در مقابلتان رفیق.»به هرحال در زمانه ای که دولتی ها برنامه ای برای افزایش نشاط اجتماعی ندارند یا هدف گیری شان در برنامه های خود تنها قشری از جامعه را شامل می شود، گروهی کوچم با «فستیوال کوچه» بدون یک ریال بودجه از بیت المال و کمترین ریخت و پاش، رویداد باشکوه و آبرومندانه ای را میزبانی کردند که به جرات می توان گفت قد بوشهری ها را در ایران بلندتر کرده و این شهر را نزد هموطنان دوست داشتنی تر. طوری که می شد حس و حال بسیاری از هموطنان را می شد در پست های مجازی شان دید که حسرت می خوردند چرا در این ایام نتوانسته اند به بوشهر بیایند و انتظار می رود همین معرفی زیبا، بوشهر را مقصد آنها در نوروز امسال یا تعطیلات دیگر کند.
البته انتقاداتی هم از سوی برخی دلسوزان نسبت به این رویداد مطرح شده، اما پیامدهای مثبت آن بر نکات منفی اش می چربید و دلبستگی مردم بوشهر و موج استقبال بسیاری از هموطنان، نمره قبولی به متولیان این رویداد داد.
انتظار می رود برخی مسئولان نیز از تنگ نظری ها عبور کرده و اگر ملاحظه ای هم دارند بامشاهده نکات مثبت رویداد مردمی «فستیوال کوچه» به تقویت چنین برنامه هایی بپردازند، برنامه هایی که به جرات می توان گفت این همه بازخورد خوب برای بوشهر تنها از گروههای مردمی برمی آید.
در این زمینه
اختتامیه فستیوال «کوچه» لغو شد
همنشینی موسیقی بوشهر و خوزستان در فستیوال کوچه + عکس
دومین شب از فستیوال کوچه؛ از مکران تا تنگه هرمز و یاد شهید علیرضا ماهینی + تصاویر
اتفاق مهم در حاشیه کوچه فستیوال بوشهر
فستیوال کوچه بوشهر در مسیر رونمایی از گنج موسیقی نواحی است
بازگشت فستیوال کوچه بوشهر با برنامه های متنوع + عکس
خلیج فارس: فستیوال کوچه بعد از چند سال دوباره به این شهر برگشته، اما این بار با برنامه های متنوع و فراتر از موسیقی اقوام.به گزارش خلیج فارس؛ برای شرکت در فستیوال موسیقی کوچه بوشهر، کافی است میلی برای شنیدن داشته باشید؛ شنیدن صداهایی که ریشه در این آبوخاک دارد، رویدادی كاملا مستقل كه بههمت تعدادی هنرمند و هنردوست، هر ساله اسفند ماه در بافت تاریخی بوشهر برگزار می شود.
در دوره اول، این فستیوال ۷ روز ادامه داشت و نتیجه فوقالعاده بود؛ شبکههای اجتماعی بهسرعت پر از ویدیوها و عکسهای کنسرتهای ساده، خودمانی و مهیج کوچه در کافه حاج رییس شد و نظر بسیاری را جلب کرد تا نام بوشهر را جستجو کنند و سر از کار این فستیوال درآورند.اسفند ۱۳۹۷ دوره دوم فستیوال کوچه برگزار شد؛ اینبار مفصلتر و با حضور تماشاگران بیشتر، اما بازهم در همان کافه حاج رئیس. کوچهایها خود را براي میزبانی دوره سوم فستیوال کوچه در اسفند ۱۳۹۸ آماده کرده بودند که با شیوع کرونا، همه برنامهها لغو شد. از آن سال بهبعد تا اسفند ۱۴۰۱ این رویداد برگزار نشد. حالا سومین دوره فستیوال موسیقی کوچه بوشهر از امروز تا هشت اسفند در عمارت حاج رئیس برگزار خواهد شد.
نکته ولی این است که به محض بالا آمدن سایت فروش بلیت تمام صندلیها فروش رفت و 10 دقیقه بعد دیگر بلیتی باقی نمانده بود که بشود خرید.
از معروفترین افراد و گروههایی که قرار است اجرا داشته باشند میشود به گروه «سیریا» و «او و دوستانش» اشاره کرد. یکی از همین روزها هم قرار بود «حیدو هدایتی» اجرا داشته باشد که کمی بعد از فروش بلیتها اسم او از برنامه حذف شد.
در اولین دوره فستیوال کوچه گروههای «کماکان»، «لیان» و «داماهی» هم حضور داشتند که امسال اسم آنها به میان نیامده. به جز این اسامی که بالاتر آمد، قرار است یک شب مخصوص اجرای افغانستان و شبهای دیگر خاص موسیقی بلوچ، میناب، عرب و بوشهری، کردی، آذربایجان، و لرستان باشد.
سایت ایران کنسرت اعلام کرده بود که قیمت هر بلیت 450 هزار تومان است.
احسان عبدی پور، کارگردان و فیلمنامه نویس از برگزارکنندگان این فستیوال است. اگر فرصت خرید بلیت به شما هم نرسیده لازم نیست خیلی نگران باشید. معمولا هم زمان با این کنسرتها، گروههای متفاوت بوشهری هم در کوچه پس کوچههای قدیمی شهر خیام خوانی میکنند که با زبان محلی و سازهای بومی اجرا میشود.
به گفته مظفری، ظرفیت حضوری این رویداد بین ۳۰۰ تا ۳۲۰ مهمان است. محدودیت ظرفیت حضوری فستیوال کوچه هر سال باعث میشد تا طیف وسیعی از علاقهمندان به این رویداد، فرصت تماشای اجراها را از دست بدهند؛ همین مسئله سبب شد تا برگزارکنندگان این فستیوال ارائه پلتفرمی و آنلاین اجراها را در نظر بگیرند؛ بنابراین اگر به هر دلیلی نمیتوانید به بوشهر سفر کنید تا حضور در رویداد موسیقی کوچه را تجربه کنید میتوانید با خرید بلیط، در پلتفرم لحظه نگار بهصورت آنلاین به تماشای اجراهای ناب و بیتکلف کوچه بنشینید. برای خرید پخش سانس آنلاین کنسرتهای فستیوال کوچه ۱۴۰۲ بوشهر به این لینک مراجعه کنید.
براساس برنامهای که برگزارکنندگان این رویداد منتشر کردهاند، اجرای کنسرتها هر شب در دو سانس خواهد بود؛ سانس اول از ساعت ۱۸:۳۰ و سانس دوم از ساعت ۲۰:۳۰ آغاز میشود.
کوچه فستیوال موسیقی بوشهر در شب اول، چهارشنبه ۲ اسفند ماه ۱۴۰۲، میزبان شب افغانستان خواهد بود. شب دوم هم به موسیقی بلوچی و میناب اختصاص یافته است. علاقهمندان به موسیقی عرب و بوشهر نیز میتوانند از اجراهای شب سوم لذت ببرند.
در شب چهارم رویداد موسیقی کوچه بوشهر شاهد اجرای گروه موسیقی سیریا و همچنین شب کردی خواهیم بود. شب پنجم این رویداد نیز به شب موسیقی آذربایجان اختصاص یافته است. شب ششم هم با اجرای گروه موسیقی «او و دوستانش» ادامه پیدا خواهد کرد.
شب هفتم و پایانی این رویداد، یعنی ۸ اسفند ۱۴۰۲، نیز میزبان شب لرستان و همچنین مراسم اختتامیه خواهد بود؛ البته در این برنامه اشاره نشده است که کدامیک از هنرمندان در مراسم اختتامیه به اجرا خواهند پرداخت.
در ادامه برنامه اجراهای فستیوال کوچه ۱۴۰۲ را ببینید:
فستیوال موسیقی کوچه امسال تنها محدود به موسیقی نیست
در کنار اجرای موسیقی اقوام و نواحی ایران، امسال نمایشگاههای مختلفی همچون صنایع دستی، لباس، بازیهای محلی، کارگاههای تخصصی گردشگری، تورهای بوشهرشناسی، خوراک، نشستهای ادبی و اکران فیلم نیز برگزار میشود تا افرادی که موفق به خرید بلیط کنسرتها نمیشوند، از تماشای این برنامهها لذت ببرند و بیشتر با آداب و رسوم اقوام مختلف ایرانی آشنا شوند.
فستیوال کوچه ۱۴۰۲ علاوه بر موسیقی اقوام و نواحی ایران، به فرهنگ اقوام ایرانی نیز پرداخته است. چهرههای شناختهشدهای مثل احسانعبدیپور، سروش صحت، اردشیر رستمی و غیره میزبان جشنواره اقوام ایرانی کوچه خواهند بود که همزمان با فستیوال موسیقی کوچه بوشهر از ۲ تا ۸ اسفند ۱۴۰۲ برگزار میشود.
در ادامه میتوانید فهرست برنامه و زمان و مکان برگزاری را مشاهده کنید.این نمایشگاهها نیز مانند کنسرتها، در بافت تاریخی بوشهر برگزار خواهند شد. آنطور که مظفری میگوید، چند خانه تاریخی ثبتشده در بافت تاریخی بوشهر میزبان این نمایشگاهها خواهند بود و هر خانه تاریخی نیز به یکی از اقوام ایرانی اختصاص خواهد یافت. این حرکت هوشمندانه هم سبب گشتوگذار مسافران در بافت تاریخ بوشهر میشود و هم فرصتی برای آشنایی با فرهنگورسوم اقوام ایرانی را در قالبی جذاب فراهم میکند.
فهرست برنامههای جانبی فتسیوال کوچه 1402 |
|||
عنوان برنامه | میزبان | زمان برگزاری | مکان برگزاری |
شب جاشوران
قصهها و ترانههای کار روی لنج (نِیمهخوانی) |
ناخدا رسول غریبی | ۲ اسفند ۱۴۰۲
ساعت ۲۰:۰۰ |
اسکله ظلمآباد |
شب ناداستان | داریوش غریبزاده و احسان عبدیپور | ۴ اسفند ۱۴۰۲
ساعت ۲۱:۳۰ |
محله بهبهونی، میدون جلوخونهی حمید آتشچی، پرویز غلامی و حسن رضایی |
شَبِ شَروه | – | ۴ اسفند ۱۴۰۲
ساعت ۱۹:۰۰ |
محله بهبهونی، میدون جلوخونهی حمید آتشچی، پرویز غلامی و حسن رضایی |
شب قصههای عامیانه | سروش صحت | ۵ اسفند ۱۴۰۲
ساعت ۱۵:۳۰ |
عمارت حاج رئیسالتجار |
شب ادبیات بومی ایران و یادنامه منوچهر آتشی
داستانهای بومی و زندگی معاصر |
اردشیر رستمی | ۶ اسفند ساعت ۱۹:۰۰ | هتل ژرمانسیکا |
شب دهم
سینهزنی در بوشهر، ماجراها و آواها |
– | ۷ اسفند ساعت ۱۸:۰۰ | هلیله، میدان پریزاد |
کارگاههای تخصصی گردشگری
فستیوال کوچه ۱۴۰۲ میزبان چندین ورکشاپ تخصصی گردشگری نیز خواهد بود که با حضور کارشناسان مطرح این حوزه در زمینههای مختلفی مثل شناخت و کارکرد تولید محتوا، تکنیکهای ساخت پادکست، بازتعریف مهمان و مهماننوازی، داستاننویسی و غیره برگزار میشود. این کارگاهها رایگان است اما ظرفیت محدودی برای پذیرش دارند.
برای ثبتنام در کارگاههای تخصصی گردشگری فستیوال کوچه به این لینک مراجعه کنید.
کارگاههای تخصصی گردشگری فتسیوال کوچه | |||
عنوان برنامه | میزبان | زمان برگزاری | مکان برگزاری |
سفر با طعمها و مزهها تجربه طبخ، سرو و نوشجان خوراکهای دریایی |
اکبر شایانخواه | ۴ اسفند ۱۴۰۲
ساعت ۱۰:۰۰ |
خانه بومگردی مان همیشه سبز |
سفر با بالون رویافروشی (شناخت و کارکرد تولید محتوا) |
اشکان بروج | ۵ اسفند ۱۴۰۲
ساعت ۱۷:۳۰ |
خانه هاجر بانو |
سفر با کولهپشتی صدا (شناخت و تمرین تکنیکهای ساخت پادکست) |
شاهین بهرامنژاد | ۶ اسفند ۱۴۰۲
ساعت ۱۱:۰۰ |
خانه هاجر بانو |
سفر با شهرزاد قصهگو (روزنگاری آغازی برای نوشتن قصههای سفر) |
شهرزاد اسفرجانی | ۷ اسفند ۱۴۰۲
ساعت ۱۱:۰۰ |
خانه هاجر بانو |
سفر با جهاز مهمانی (شناخت و بازتعریف مهمان و مهماننوازی) |
امیدرضا کاظمی | ۸ اسفند ۱۴۰۲
ساعت ۱۱:۰۰ |
خانه هاجر بانو |
تورهای بوشهرگردی
فستیوال کوچه ۱۴۰۲ امسال چند تور بوشهرگردی هم برگزار میکند. برای حضور در این تورها باید از قبل اقدام به هماهنگی و رزرو کنید؛ رزرو این تورها بهصورت آنلاین نیست و باید برای رزرو و هماهنگی با شماره ۰۹۱۷۹۷۰۳۱۶۷ تماس بگیرید. فهرست تورهای بوشهرگردی کوچه ۱۴۰۲ را در پوستر زیر آمده است:
گردشگری خوراک کوچه
یکی از مهمترین برنامههای جانبی فستیوال کوچه ۱۴۰۲، توجه به گردشگری خوراک است. مظفری در اینباره میگوید: «فستیوال کوچه ۱۴۰۲ تمرکز ویژهای روی خوراک اقوام دارد. خوراکهای اقتصادی و ارزان در قالب غذاهای خیابانی و فینگرفودها که ریشه در خوراک اقوام ایرانی دارند و مردم بتوانند در حین گشتوگذار با صرف هزینهای اندک، از غذاهای اقوام مختلف نیز میل کنند. این غذاها باید سریع و ارزان در دسترس مخاطب قرار گیرد تا کمی انرژی بگیرد و به اجرای بعدی برسد.»
بهگفته این کارشناس جهانگردی، غذاهای دریایی با میگو و ماهی بخش مهمی از جشنواره غذاهای قومی این فستیوال است تا بتواند مردم را بیشتر با فرهنگ غذایی بوشهر و جنوب ایران آشنا کند. جشنواره خوراک اقوام در لنج، کوچه و خانههای مردم برگزار خواهد شد.
اگر به آشنایی با غذاهای دریایی بوشهر علاقه دارید، میتوانید ناهار یا شام را در خانه آشپزهای درجهیک بوشهری مهمان باشید. طبق برنامه اعلامشده برای صرف ناهار میتوانید به خونه ماهینی، خونه جفرهای، خونهی بندرگاه و منزل ننه معصومه مراجعه کنید. از عصر تا شب هم علی و آتنا و همچنین سحروک، با غذاهای خوشمزه میزبان شما خواهند بود. برای حضور در این مکانها باید از قبل تماس بگیرید و بهخاطر داشته باشید، ظرفیتها محدود است.
هنرمندان حاضر در فستیوال کوچه ۱۴۰۲
مظفری درباره روند انتخاب هنرمندان حاضر در فستیوال کوچه میگوید: «هنرمندان حاضر در این فستیوال توسط هسته مرکزی فستیوال کوچه انتخاب میشوند؛ این گروه، گروههای موسیقی در سراسر کشور را رصد و از جذابترینها برای شرکت در فستیوال دعوت میکند.»بهگفته این کارشناس جهانگردی، گروه موسیقیای انتخاب میشود که وفادار به اقلیم و فرهنگ منطقه باشد و کارهایش رویکرد فرهنگی و قومی داشته باشد؛ بهعبارتی این گروه یک بیس فولک، فیوژن یا پست مدرن به اقوام و فرهنگها داشته باشد. ویژگی دوم، اجرای قوی و استیجی است که بتواند مخاطب را تهییج و جذب کند.
او میافزاید: «ما گروههای موسیقی فولکور و سنتی قوی داریم که حتی با وجود اجرای قوی و فاخر، نمیتوانند مخاطب عام جوان را جذب و سرگرم کنند. مخاطب اصلی فستیوال کوچه در بوشهر، نسل نوجوان و جوان است و این اجراها باید توانایی جذب این گروه سنی را داشته باشد.»
در فستیوال کوچه امسال ۱۲ گروه هنری حضور دارند و انتخاب گروه برتر نیز با رای مردمی خواهد بود. فاروق رحمانی، حسین اصیلی، امین فیروزپور، کبیر معصومی، گروه سیریا، عادل کمالی، وحید اسدالهی، گروه او و دوستانش و فرج علیپور، ازجمله هنرمندان حاضر در فستیوال کوچه ۱۴۰۲ هستند که به اجرا خواهند پرداخت.
دلیل محبوبیت فستیوال کوچه ۱۴۰۲
اینکه یک فستیوال موسیقی محلی در سومین سال برگزاری خود با چنین استقبال روبهرو شود، تصادفی نیست. وجه تمایز کوچه با دیگر رویدادهای موسیقی، مردمی بودن، شیوههای اجرایی خودمانی و بدون ادا و اصول است. کوچه موسیقی را از سالنهای کنسرت گرانقیمت، به بافت تاریخی بوشهر کشاند؛ جایی که مخاطب عام آن را لمس کند.
مظفری معتقد است فاصله گرفتن از قاعده و اصول همیشگی جشنوارههای موسیقی یکی از وجوه تمایز فستیوال کوچه است؛ همین که این جشنواره بهجای سالن در یک خانه تاریخی برگزار میشود سبب علاقه مردم میشود.
او میافزاید: «کوچه رویدادی است که موسیقی را با مردم پیوند میدهد؛ دکوری و تزئینی نیست و ساده و بیتکلف، باب گفتگو را با مردم باز میکند و فاصلهای که همیشه جشنوارهها با مردم دارند را پشت سر میگذارد. کوچه نیاز به هیچ مقدمهسازی ندارد فقط باید خودتان را به عمارت حاج رئیس برسانید و از شنیدن و دیدن اجراها لذت ببرید و بعد با حال خوب به خانه بروید.»
فستیوال کوچه، نقطه عطف گردشگری بوشهر
مظفری درباره تاثیر فستیوال کوچه بر گردشگری بوشهر میگوید: «این فستیوال نقطه عطفی در توسعه گردشگری استان بوشهر است. فستیوال کوچه سبب شد تا مردم نگاهی نو به این شهر اصیل و قدیمی بیندازند و جاذبههایش را اینبار با علاقه بیشتری کشف کنند. حجم بالای محتوای تولید شده درباره فستیوال کوچه در فضای مجازی نیز عامل مهم دیگری بود که نگاهها را بهسوی بوشهر کشاند. سرانه اقتصادی بوشهر با این فستیوال جابهجا میشود و روی عرضه و تقاضا در شهر تاثیر میگذارد.»
بهگفته وی، این حجم از استقبال از رویداد کوچه سببشده است تا بنگاههای کوچک اقتصادی در این شهر شاهد یک تحول جدی باشند. میزبانی از این تعداد گردشگر نیازمند تقویت زیرساختهای گردشگری بوشهر اعم از اقامت، حملونقل، غذا و غیره است؛ اتفاقی که افتاد و بسیاری از نهادهای متولی شهری در بوشهر را مجبور به برنامهریزی کرد؛ مثل تاسیس کمپهای اقامتی توسط شهرداری.
بهگفته مظفری، بوشهر باید از فرصت این فستیوال برای توسعه گردشگری خود استفاده کند و با افزایش تعداد هتلها، رستوران و کافه و تاسیسات خدماتی دیگر زمینه جذب تعداد بیشتر گردشگران را فراهم کند.
فستیوال موسیقی کوچه در بوشهر نمونه موفقی از تاثیر رویدادها بر توسعه شهرها و گردشگری است که میتواند الگویی برای سایر شهرهای ایران باشد که از پتانسیل بالای موسیقی و هنر اقوام ایرانی برای خلق جاذبههای گردشگری و جلب نظر مخاطب استفاده کنند.
خلیج فارس: به تازگی کنسرت گروه موسیقی «نو نوا» بوشهر در زادگاهش با استقبال قابل توجهی مواجه شد، کنسرتی که با قطعاتی از موسیقی نواحی و اقوام ایرانی بود.
در آستانه تور داخلی کنسرت گروه «نو نوا» میزبان علی احمدی سرپرست این گروه در پایگاه اطلاع رسانی «خلیج فارس» بودیم که ماحصل آن گفتگوی زیر شد:آقای احمدی، در ابتدا از گروه «نونوا» بگویید که در آستانه سی امین سالگرد شکل گیری اش می باشد.
ضمن تشکر از رسانه «خلیج فارس»، گروه نو نوا از سال 1370 ابتدا به نام جالبوت تشکیل شد ولی سال 1379 به «نو نوا» به معنای نوای نو تغییر نام داد. اولین آلبوم گروه نیز سال 1387 با نام «چیش انتظار» در تم موسیقی محلی منتشر شد. سال 1388 نیز آلبوم دوم گروه به نام «پیشکش» در قالب پاپ و بندری انتشار یافت.
پس از آن حدود 5 سال فعالیتی نداشتید و با وجود سابقه فعالیت تقریبا طولانی، از موسیقی محلی فاصله گرفته و به ایجاد گروه سرود معروف «نقطه سرخط» روی آوردید. چگونه به این مرحله رسیدید؟
مدتها قبلش در ذهنم بودم که گروه کرال بزرگی تشکیل دهم و طی 4، 5 سالی که از فضای اجرای موسیقی دور بودم، درگیر تحقیق و بررسی در خصوص آن شدم تا اینکه سال 1393 گروه بزرگ «نقطه سرخط» را تشکیل دادیم که اعضای آن 100 نفر بود و تا سال 96 اجراهای متفاوتی داشت.
چرا آن گروه که در فضای مجازی هم خوب دیده شد، ادامه نیافت؟
واقعیت همین بود که کنسرت های «نقطه سرخط» به طور میانگین 6 تا 8 سانس بود و سال چهارم که معمولا سال افت گروههاست، آن زمان 9 سانس اجرا داشتیم. دوست داشتیم گروه را به 300 نفر افزایش دهیم اما متاسفانه عدم حمایت ها مانع جدی ما بود.
در این خصوص بیشتر توضیح می دهید؟
در هرجای دنیا از تولیدات بخش کودک و نوجوان حمایت موثری می کنند، حتی در آن مقطع از جزیره کیش دعوت داشتیم که مشابه این گروه کرال که دیده شده بود را فعال کنیم، ولی تمایلم مثل امروز ماندن در بوشهر و کار هنری در زادگاهم بود. اما نه از شهرداری در آن ایام حمایتی دیده شد، نه اداره ارشاد. آموزش و پرورش هم به طور کامل خودش را کنار کشید، درحالی که بخش عمده اعضای این گروه پرمخاطب دانش آموزان بودند، ولی دریغ از یک سالن برای تمرین. این وضعیت درحالی بود که آغاز فعالیت بسیاری از هنرمندان از همین گروههای سرود مدارس و آموزش و پرورش بوده است.
بعد هم به سمت و سبک اجرای موسیقی نواحی گرایش پیدا کردید که کنسرت اخیر در بوشهر نشان داد به تکامل خوبی رسیده است.
از ابراز لطف شما درخصوص گروه ممنونم. البته ما قصد داشتیم زودتر کنسرت بوشهر برگزار شود که نهایتا به هفته اول آذر موکول شد. شروع اجرای موسیقی نواحی ما بعد از چند تمرین در همان گروه بزرگ «نقطه سرخط» بود که بازخورد خوبی از مخاطب گرفتیم و به سمت تنظیم قطعات و تمرینات بیشتر درخصوص آن رفتیم. منتها طی سه سال اخیر، کرونا و سپس محدودیت های پیش آمده برای کنسرت ها، مانع از شروع قوی تر اجرای گروه ما شد تا اینکه کنسرت شیراز و بندرعباس داشتیم که استقبال خوبی شد، در بوشهر هم همشهریان استقبال خوبی کردند. به زودی نیز تور کنسرت کشوری گروه «نو نوا» و اجرا در تهران خواهیم داشت.
بعد از آنکه محدودیت های کرونایی برداشته شد و مجوزهای کنسرت صادر شد، عدم فعالیت شما خصوصا در سال قبل خودخواسته بود یا مجوزی صادر نشد؟
دلیل اصلی اش این بود که بخاطر برخی ملاحظات ناشی از شرایط سال گذشته، به کنسرت ها مجوز داده نمی شد، البته ما سعی کردیم هنرمان را داشته باشیم، با این حال مورد کم لطفی قرار گرفتیم. دیواری هم کوتاهتر از بچه های موسیقی نبود و در شرایطی که همه فعالیت ها سر کار بود، فقط موسیقی تعطیل شده بود.
بازخوردهای کنسرت اخیر در بوشهر چگونه بود؟
طی دو شبی که در مجتمع فرهنگی کنسرت داشتیم، استقبال خیلی خوبی صورت گرفت. سعی کردیم با قطعات خاطره انگیز از موسیقی نواحی ایران و اجرای استاندارد آن، جزو گروههایی باشیم که تماشاگر در پایان کنسرت با رضایت از سالن خارج می شود. ناگفته نماند کنسرت موسیقی در بوشهر سخت است، به دلیل وجود موسیقی هیجانی، خیام خوانی ها و کوچه های موسیقی، با وجود آن سبک هیجانی مردم از اجرای گروه «نو نوا» استقبال کردند و برخی که مطلع نشده بودند، پیگیر بودند مجددا چه زمان کنسرت گروه برگزار می شود که تمایل داریم بعد از تور کشوری که داریم، در صورت دریافت مجوز، مجددا در بوشهر کنسرت داشته باشیم.
سورپرایزتان در کنسرت بوشهر هم برای بسیاری از مخاطبان جالب بود و اتفاقا برخی کلیپ های همخوانی با آن را در صفحات اینستاگرامی شان منتشر کردند.
این سورپرایز که بازخوانی قطعات موسیقی دهه 60 بود، در تست های قبل با بازخورد خوبی مواجه شد و حتی در یکی از موسیقی های کارگاهی گروه، یک مخاطب خانم ما به شدت احساسی شد و گریه کرد که به گفته خودش با این اجرا، وی را به سال های کودکی اش بردیم. البته این سورپرایز سری دومی هم دارد که در آینده اجرا می شود.
در صحبت های تان در کنسرت بوشهر گلایه کردید مردم برای خوانندگان غیربومی که پلی بک اجرا می کنند صف می گیرند ولی نسبت به گروههای بومی کم لطفی می شود. فکر نمی کنید بخشی از این ماجرا به برندسازی و شهرت خوانندگان مطرح مرتبط است که باید شما هم بیشتر روی آن کار کنید؟
قطعا برندسازی ها و شهرت آنها موثر است، بخشی هم حمایتی است که از گروههای فولکلور نمی شود. مثلا گروههای مرکزنشین با حمایت هایی که از آنها می شود، حداقل 400 میلیون تومان برای تولید محتوا و انتشار آن در فضای مجازی هزینه می کنند. چون آدم های توانمندی برای حمایت پشت سرشان است. کافی است این پول را در قالب تسهیلات ارزان قیمت با تنفس به ما دهند، می توانیم بهترین سفیر برای بوشهر باشیم. درحالی که وام های 4 درصد با تنفس به ما نمی دهند.
البته درباره اجرای پلی بک برخی خوانندگان، فکر می کنم مخاطب متوجه این موضوع نمی شود، وگرنه واکنش نشان می دهد.
قبول دارم. اینها به اندازه ای حرفه ای کار می کنند که مشخص نیست و صدابرداران همراه خودشان است تا پلی بک ها را پوشش دهند. مثلا اگر در برخی تمرینات فوتبالی تمارض تمرین می شود، برخی گروههای موسیقی هم برای پلی بک تمرین می کنند. این درحالی است که در مجوز کنسرت ها از ما و همه گروهها تعهد می گیرند که پلی بک اجرا نکنیم. اگر مسئولیت داشتم، در قالب انجمن موسیقی یا کارشناسی که به همه چیز کنسرت کار دارد و نظارت می کنند، اجازه اجرای پلی بک از سوی خوانندگان پایتخت نشین در بوشهر را نمی دادم. آن وقت ما یک ساعت اجرای موسیقی نواحی با انواع لهجه های متفاوت اجرا می کنیم.
آن هم بدون داشتن رونوشت و کاغذ.
اتفاقا مخالف هرگونه کاغذی در حین کنسرت هستم، چون تمرکز را به هم می ریزد.
این هماهنگی که 12 قطعه موسیقی نواحی اجرا کنید، چه مدت به دست آمده؟
حدود 3 سال تمرین با ترفندهای مختلف به اینجا رسیدیم که 12 قطعه موسیقی از عربی و ترکی بگیرید تا لری، کردی، بلوچ، خراسانی و… اجرا شود که با رعایت همه لهجه ها و استانداردها باشد. به جرات می گویم مشابه ما گروهی در کشور که این تعداد و کیفیت موسیقی نواحی اجرا کند نداریم. اگر بگویید گروه رستاک، آن هم فقط چند قطعه شمالی یا جنوبی داشت، اینطور نبود که از ترکی، لری، خراسانی، بلوچی، هرمزگانی و… را اجرا کند، آن هم قطعاتی که از چند موسیقی پرمخاطب هر منطقه تلفیق شده است. برای رسیدن به استانداردها هم لهجه ها و تلفظ های هر منطقه را با اساتید همان منطقه کنترل و نهایی کردیم. می توانم به جرات بگویم پشت هر اجرای مثلا 3 دقیقه ای از موسیقی هر ناحیه ایران، 3 کار تمرین و فعالیت گروه خوابیده است.
در صحبتی که در کنسرت بوشهر داشتید، گلایه کردید که یکی از بزرگان موسیقی بوشهر مانع اجرای شما در کیش شده است. ذهنیت به فرد خاصی می رود. در این خصوص می توانید شفاف تر صحبت کنید؟
گلایه ما این است که به صورت حرفه ای در موسیقی نواحی در حال فعالیت هستیم، ولی همان فردی که با گلایه من ذهنیت شما به سمت وی رفته، طی ده سال گذشته از کنسرت های «نقطه سر خط» تا امروز اسم گروه نو نوا را نمی آورد، با وجود اینکه کارها می بیند. این بار اول نیست. این درحالی است که گروههای معمولی بوشهر که یک قطعه هم اجرا کرده اند، مورد مرحمت آنها هستند، ولی گروه «نو نوا» مورد کم لطفی واقع می شود. هرچه خواننده در بوشهر هست، اسم شان آورده شده ولی گروهی به این بزرگی که این همه زحمت پشت آن است حمایتی نمی شود، به نظرم این کار غرض ورزی و حسادت است.
مخاطب این انتقاد «محسن شریفیان» است؟
بله. ایشان خود را پرچم دار موسیقی جنوب و بوشهر می داند، ولی حمایتی نمی کند. ما هم بخشی از همان آدم ها هستیم. به نظرم تکلیف را مشخص کند و بگوید از افراد خاصی حمایت می کنم. در کیش کنسرت داشتیم و از سوی منطقه آزاد همه هماهنگی ها شده بود، ولی اجرای گروه ما را لغو کرده و سایر گروههای بوشهر اجرای شان پاپرجا بود. وقتی این موارد را کنار هم می گذاریم، ذهنیت به کدام سمت می رود؟ تنها گروهی که لغو شد «نو نوا» بود. این برای نخستین بار نبود. در عسلویه و جم هم وقتی اجرای موسیقی است، حمایت نمی کنند و فقط خودشان و گروههای نزدیک شان حضور دارند. این درحالی است که اگر در قالب اجرای برنامه صنایع نفتی از ما و سایر هنرمندان حمایت شود، نیاز به تسهیلات و کمک های دیگر هم نیست.
چرا گروههای موسیقی محلی در سالیان اخیر کم کارتر شدند؟
واقعیت این است که در سالیان قبل شهرداری در قالب برنامه های مختلف از گروههای موسیقی استفاده می کرد، ولی شکل برنامه ها تغییر کرده و به سمت سبک دیگری حرکت کرده اند که صرفا از مداحان استفاده می شود. از طرفی، در سنوات قبل، بسیاری از شرکت ها در مناسبت های مختلف برنامه داشتند، ولی امروز آن دسته از شرکت هایی که برنامه دارند هم از تهران گروه می آورند. کاش مسئولان استان روی این موضوع دقت می کردند و از هنرمندان بومی بیشتر در برنامه ها استفاده می شد.
یک دلیل دیگر هم این است که گروههای محلی روی استعدادیابی برای خوانندگان و موزیسین های جدید کمتر وقت می گذارند. ترانه های خوبی هم استفاده نمی شود. دوره ای ترانه سراهایی مثل علی عمرانی، امید غضنفر، علی هوشمند و فرج کمالی داشتیم که گروهها به خوبی از نظر شعر تغذیه می شد، ولی به دلایل مختلف الان از این عقبه دست مان خالی است. همین روند باعث شده گروههای محلی کارهای تولیدی شان هم طی یک دهه اخیر کمتر شده و به کپی از روی هم رو آورده اند که نیاز است فکر اساسی شود.
سخن پایانی؟
به طور ویژه از شرکت گنندگان کنسرت اخیر در بوشهر سپاسگزارم که هرچند در همان ایام کنسرت های پاپ هم بلیط فروشی می شد، ولی در برنامه ما حضور یافتند. تشکر ویژه ای هم از اعضای گروه دارم که در هر شرایطی مانند یک خانواده همراه هستند و به دنبال اهداف بزرگتر در کنار هم هستیم. همچنین از برند پوشاک اومینا که لباس اعضای گروه ما که تقبل کردند، لباس هایی که هرکدام مربوط به یک قومیت کشور بود و طراحی و دوخت دشواری داشت. امیدواریم شاهد حمایت های بیشتری از هنرمندان استان باشیم.
خلیج فارس: گروه «لیان» بوشهر به سرپرستی محسن شریفیان و خوانندگی محمد بحرانی و آکا صفوی، فصل جدید کنسرتهای جهانی خود را در کانادا و استرالیا برگزار میکند.
به گزارش خلیج فارس، در توضیحات تکمیلی این کنسرتها آمده: «اجرای متفاوت گروه «لیان» بوشهر در شهرهای مختلف کشور کانادا آغاز میشود و در استرالیا به پایان میرسد. آکا صفوی به عنوان خواننده گروه، مرتضی پالیزدان و محمود بردک نیا نوازندههای سازهای کوبهای و لیانا شریفیان نوازنده عود و نی انبان به همراه سه نوازنده بومی مهمان، محسن شریفیان را در یکی از مهمترین سالنهای شهر سیدنی با بیش از سه هزار تماشاچی همراهی خواهند کرد تا یکی از بزرگترین کنسرتهای این گروه رقم بخورد. ضمن اینکه محمد بحرانی؛ هنرمند و صداپیشه ایرانی نیز در این اجرا حضور دارد تا تجربه موسیقیایی خود را در کنار این گروه جنوبی محک بزند.
از نکات بارز و جالب توجه این کنسرت هم نوازی و اجرای ویلیام بارتون موسیقیدان مطرح استرالیایی و نوازنده متبحر و سرشناس ساز دیجیریدو با گروه موسیقی لیان و گفتوگوی ۲ ساز اصیل و بومی مردمان ۲ قاره متفاوت است. سازهای نی جفتی جنوب ایران و دیجیریدوی استرالیاییها که از نفس نوازنده ها، نوا میسازند برای اولین بار در سطح بین المللی، گفتمانی جذاب از جنس همسرایی و صلح جهانی را رقم خواهد زد.»
براساس برنامه ریزیهای انجام گرفته، گروه «لیان» بوشهر ابتدا روز بیست و هشتم آبان ماه در ونکوور، سوم آذر در تورنتو، پنجم آذر در مونترال کانادا کنسرتهای خود را پیش روی مخاطبان قرار میدهد. این مجموعه موسیقایی همچنین روزهای دهم آذر در ملبورن، دوازدهم آذر در بریزین و نوزدهم آذر در سیدنی استرالیا کنسرتهایی را برگزار خواهد کرد.
اینکه بهرغم «اسطوره، دُردانه و هنرمندی بزرگ» خواندنتان، عموم مردم تنها زمانی نامتان را بشنوند که درگذشتهاید، غمبار است و حسرتبرانگیز. اتفاقی که برای اهالی موسیقی نواحی در ایران کم رخ نداده و بارها و بارها پیش آمده که در اخبار خواندهایم، اسطورهای در گوشهای از ایران درگذشته است؛ اسطورههایی که در زمان حیات هیچگاه در حد و اندازهی هنرشان نه قدر دیدهاند، نه بر صدر نشستهاند.
روز یکشنبه، ۳۰مهرماه نوبت یکی از دُردانههای موسیقی نواحی بوشهر، احمد علیشرفی، نوازنده نیانبان و نیجفتی بود که بر اثر سکته قلبی در ۸۳سالگی درگذشت. هنرمندی که حماسه حقپرست، رئیس انجمن موسیقی بوشهر در گفتوگو با مهر، از همدوره بودنش با بزرگانی ازجمله حاجقربان سلیمانی و عثمان محمدپرست گفت و یکی از مهمترین راویان قدیمی موسیقی بوشهر نامیدش. هنرمندی که در نوازندگی نیانبان و نیجفتی، یکه بود و بسیاری از پژوهشگران موسیقی کشورمان ازجمله محمدتقی مسعودیه و محمدرضا درویشی از آثارش بهعنوان منابع پژوهشی استفاده میکردند اما ذکر همهی اینها مانند اتفاقی که برای بسیاری دیگر از اهالی موسیقی نواحی رخ میدهد، پس از درگذشتاش بود، نه هنگام در قید حیات بودنش.
فقدان یک راوی مستند، موثق و ارزشمند
ازجمله اجراهای داخلی احمد علیشرفی میتوان به حضور او در دومین جشنواره موسیقی نواحی «آینهدار» با تمرکز بر موسیقی سواحل شمالی خلیجفارس در سال ۱۳۹۴ اشاره کرد. جشنوارهای که از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ – با یک دوره فاصله در سال ۱۳۹۳ و پس از آن بهصورت پیوسته- به دبیری هنری علی مغازهای، مولف، محقق و پژوهشگر موسیقی نواحی برگزار شد.
مغازهای در مورد علیشرفی میگوید: «احمد علیشرفی را میتوان یکی از وزنههای موسیقی اقوام در بوشهر دانست که هم نیانبان، هم نیجفتی میزد. او خوشبختانه صاحب فرزندانی اهل موسیقی بود؛ فرزندانی که احتمالاً میتوانند فقدان پدر را تا حدی جبران کنند. علیشرفی معمولاً به صورت خانوادگی کار میکرد و بهعنوان مثال در دومین دوره از جشنواره موسیقی نواحی «آینهدار» در سال ۱۳۹۴ نیز به همین شکل و با حضور فرزندان و برادرزادههایش در جشنواره شرکت کرد. او هم بر رپرتوار موسیقی شادیانههای جنوب ایران و بوشهر، هم بر موسیقی مذهبی و سنج و دمام مسلط بود. این تسلط به حدی بود که همواره میشد به علیشرفی ارجاع داد و از اطلاعاتش استفاده کرد و برای همین مورد توجه پژوهشگرانی ازجمله محمدرضا درویشی و محسن شریفیان قرار داشت.
علیشرفی را میشد حافظه شنیداری موسیقی به ارث رسیده از قدما به او دانست. حافظهای که قرار بود به نسل بعد منتقل شود هرچند متاسفانه تغییر سبک زندگی موجب شده است برخی گونهها، دستهها و کیفیتهایی از موسیقی نواحی ایران فراموش شوند. امثال علیشرفی کسانیاند که با از دست رفتنشان حتی اگر برای از دست رفتن موسیقی نواحی فریاد وااسفا سر ندهیم، کیفیتی از اجرا را ارائه میدادند که به کیفیت کار گذشتگان نزدیک بود. خوشبختانه در حال حاضر فعالان بسیاری در حوزهی موسیقی نواحی بوشهر فعالیت میکنند اما ارائهی برخی از آنها به ارائهی موسیقی پاپ به معنای عامهپسند نزدیک شده است و امثال علیشرفی بودند که همواره میتوانستیم برای اطلاع از کیفیت اجرای گذشتگان و دریافت اطلاعات به آنها رجوع کنیم.»
در مورد علیشرفی گفته میشود که در نوازندگی نیانبان و نیجفتی، یکی از مهمترین راویان موسیقی بود. از مغازهای میپرسیم این عبارت به چه معناست و او توضیح میدهد: «واقعیت این است که همهی ما، همهی کسانی که در حوزهی موسیقی نواحی فعالند، هرچه سن یک خنیاگر، یک هنرمند بالاتر باشد کارش را بیشتر نزدیک به اصل میپنداریم و با این تعبیر بهنوعی ارزشگذاری کرده و دیگران را ذیل سپهری که در حال تعریفش هستیم قرار میدهیم.
این عبارت تقریباً در همهی مناطق توسط موسیقیشناسان نواحی به کار برده میشود هرچند میتوان عبارتی همراه با پیشداوری نامیدش و اذعان کرد که تعریف دقیقی از آن وجود ندارد و کاربردش بیشتر حرمت گذاشتن به جایگاه فرد است. به نظر من در تعریفی جامعتر و کاملتر در مورد این افراد، باید به نقش موثر و فراگیرشان در میان مردم منطقه اشاره کرد، نقشی که با درآمیختگی، در جشن، شادی و عزای مردم ایفا میکردند و به عنوان مثال در مورد علیشرفی میتوان از حشر و نشر او با شروهخوانان نام برد و برای همین میتوانستیم به عنوان منبعی مطلع در مورد موسیقی بوشهر به او استناد کنیم. او به این دلیل که از گذشتگانش آموخته بود، خلط و خطایی در کارش نداشت و اگر هم ممکن بود داشته باشد، بسیار اندک بود و به این معنا میتوانستیم راوی مستند، موثق و ارزشمندی بدانیماش.»
وضعیت ناگوار اهالی موسیقی نواحی
یکی از نقاط مشترک حرفهای اهالی موسیقی نواحی در همهی دورانها، دشواریهای پیش رویشان برای گذران زندگی از راه هنرشان بوده و هست و حرفشان این است که ساز و آوازشان اگرچه برایشان احترام به همراه دارد اما آورده مالی ندارد، بهگونهایکه میتوان وضعشان را با عبارت «ناگوار» توصیف کرد.
عبارتی که علی مغازهای چندان با آن موافق نیست و این ناگواری را -نه الزاماً به دلیل مشکلات اقتصادی که اینروزها گریبانگیر همهمان است- که به علت برنامهریزیهای اتفاقی و براساس عنایت یا بیعنایتی مدیران به موضوع میداند. برنامهریزیهایی که در آنها به ظاهر، در کلام و به شکل شفاهی به هنرمندان موسیقی نواحی توجه میشود و در عمل به جشنوارههای دولتی و تزریق چیزکی مُسَکنوار وابستهشان میکند.
مغازهای در پاسخ به این مسئله میگوید: «تعبیر ناگوار، تعبیر مورد پسند من نیست چراکه معتقدم بخشی از علت اتفاقات مذکور، دگرگونی کارکردهای موسیقی نواحی در سالهای اخیر بوده است. هرچند این تغییر کارکردها اتفاق تازهای نیست و از دوران مدرنشدن جوامع شهری شروع شده، با شیبی ملایم بالا رفته و اکنون به اوج رسیده است. در مورد مشکلات اقتصادی بهصراحت میتوان گفت که وضع موجود، گریبانگیر همه ازجمله اهالی موسیقی نواحی است و مسلم است که باید به هنر موسیقی و هنرمندان آن توجه شود، توجهی که در مورد موسیقی نواحی باید با شدت و حدت بیشتری صورت گیرد. این توجه به معنای برنامهریزی از طریق سازوکارهای صنفی است اما هنگامی که برنامهها، اتفاقی و براساس عنایت یا بیعنایتی یک مدیر به موضوع طراحی میشوند، حاصلش میشود اینکه به هنرمندان حوزه موسیقی نواحی، بهظاهر، در کلام و بهشکل شفاهی توجه میشود اما در عمل در هر برنامهای بهخصوص برنامههای دولتی و جشنوارههای آن ازجمله جشنواره موسیقی فجر چیزی مُسَکنوار به آنها تزریق میشود که اتفاقاً به جشنواره وابستهشان میکند.»
مغازهای در پایان با اشاره به نکتهای که در ابتدای گفتوگو به آن اشاره کرده بود، میگوید: «در ابتدای صحبتم به تغییر سبک زندگی و تاثیر آن بر فراموشی برخی گونهها، دستهها و کیفیتهایی از موسیقی ایران اشاره کردم. واقعیت این است که محل ارائه هنر این افراد در روزگار قدیم، در عروسیها و شبنشینیها بوده است درحالیکه اکنون هنرشان در عروسیها مورد استفاده قرار نمیگیرد و جای خود را به موسیقیهای ضبطشدهی پاپ و بهگمان من، ناشنیدنی داده است و شبنشینیهایی مشابه شبنشینیهای پیشین برچیده شده است. پس این افراد جایگاه ارائهی هنر خود را از دست دادهاند و اگر پیش از این میتوانستند در قهوهخانهها به ارائهی هنر خود بپردازند بهشکل مستدل میدانم که بهصورت سیستماتیک موانعی برای این کار هم به وجود آمده و شهرهایی را میشناسم که قهوهخانههایشان پاتوق هنرمندان بوده و بسته شده است. در این وضعیت راه چارهای برای این هنرمندان نمیماند جز اینکه به عنوان مثال کارگر فصلی ساختمان شوند و گاهبهگاه مانند کارگری روزمزد برای اجرایی به جایی بروند. این فاجعه است که یک هنرمند نداند محل اجرایش در شهر خود، در کشورش کجاست و کجا میتواند متقاضیان شنیدن آثارش را ملاقات کند. پس آنچه درنهایت به عنوان محل ارائه هنر این افراد باقی مانده، تعدادی جشنواره است که آنها هم امروز در فاجعهبارترین وضعیت ممکناند.»
منبع: روزنامه هم میهن