مهدی فیضی
اقتصاد ایران در وضعیتی اضطراری قرار گرفته است. دلار از مرز ۹۰ هزار تومان عبور کرده، سکه به 75 میلیون تومان نزدیک شده و طلا به گرمی ۶ میلیون و 500 هزار تومان رسیده است. این اعداد تنها شاخص های اقتصادی نیستند بلکه نشانه های آشکاری از بحرانی هستند که اقتصاد ایران را در بر گرفته اما مهم تر از افزایش قیمت ها، حس سرخوردگی همراه با بی تفاوتی مردم است؛ گویی جامعه به شرایط عادت کرده یا شاید دیگر امیدی به بهبود ندارد.
آیا دولت اقتصاد را رها کرده است؟
در این شرایط، انفعال از سوی دولت پرسش های زیادی را برانگیخته است. در حالی که قیمت ها روز به روز بالا می رود سیاست گذاری ها نتوانسته تغییری ایجاد کند. برخی کارشناسان معتقد هستند دولت کنترلی بر اوضاع ندارد و بیشتر در نقش ناظر ظاهر شده تا تصمیم گیرنده.
از سوی دیگر بی اعتمادی به بازارهای مالی به اوج خود رسیده است، بازار بورس همچنان با ریزشهای مداوم مواجه است و سرمایه گذاران خرد که در سالهای گذشته متضرر شده اند، دیگر تمایلی به ورود به این بازار ندارند. همچنین نگرانی هایی در خصوص اعتماد به بازار طلاهای آنلاین منتشر شده که به آشفتگی ها دامن زده است.
اقتصاد ایران زیرفشار تحریم های جهانی، بی ثباتی داخلی و بحران های مدیریتی قرار دارد. سرمایه گذاری در هر بخش با ریسک بالا و نااطمینانی شدید همراه است. در چنین شرایطی بسیاری از مردم به بازارهای غیر رسمی و دلالی روی آورده اند یا انهایی که دست شان می رسد سرمایه های خود را به خارج از کشور منتقل می کنند. حال پرسش اصلی این است؛ آیا این روند متوقف خواهد شد؟ آیا دولت و نهادهای اقتصادی برنامه ای برای مهار این شرایط دارند یا اقتصاد ایران به سمت بحرانی عمیق تر حرکت می کند؟ پاسخ این سؤال با توجه به شرایط کنونی چندان امیدوار کننده به نظر نمی رسد.
سقوط اعتماد؛ خطری بزرگ تر از بحرانهای اقتصادی
بزرگترین خطر پیش روی اقتصاد ایران نه فقط افزایش قیمت ها بلکه از بین رفتن امید و اعتماد مردم است. جامعه ای که به بهبود آینده ایمان نداشته باشد به جای سرمایه گذاری و تولید، به سمت رفتارهای غیر مولد، خروج سرمایه و فرار نخبگان حرکت می کند در چنین شرایطی سوال اصلی این است؛ آیا دولت برنامه ای برای عبور از بحران دارد یا مردم باید خود را برای روزهای سخت تر آماده کنند؟
پاسخ این سؤال در هفته ها و ماههای آینده روشن خواهد شد.