مذاکره ایران آمریکا

خلیج فارس:باربارا اسلاوین، پژوهشگر برجسته اندیشکده استیمسون، به تحلیل نتیجه مذاکره ایران و آمریکا پرداخته است.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از هم‌میهن، او معتقد است آنچه قرار است امروز در مسقط انجام شود، گفت‌و‌گو‌های مقدماتی است و من انتظاری ندارم که در این گفت‌و‌گو‌ها تحول غیرمنتظره و توفیق فوق‌العاده‌ای رخ دهد. بهترین نتیجه گفت‌و‌گو‌های امروز مسقط می‌تواند این باشد که سیدعباس عراقچی و استیو ویتکاف بر فرآیندی برای ادامه گفت‌و‌گو‌ها در آینده توافق کنند.

اگر عراقچی و ویتکاف به‌صورت مستقیم هم دیدار کنند که حتی بهتر خواهد شد. مقام‌های دو کشور در حالی قرار است گفت‌و‌گو کنند که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا چندین بار به صورت علنی تهدید کرده‌است در صورت شکست مذاکرات ممکن است اقدام نظامی علیه ایران صورت بگیرد. من باور ندارم که دونالد ترامپ علاقه‌مند به جنگ باشد.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در طول کارزار تبلیغات انتخاباتی خود بار‌ها و بار‌ها تاکید کرده‌است که علاقه‌مند است «جنگ‌های احمقانه» را پایان دهد. او اصرار دارد که علاقه‌ای ندارد آمریکا را وارد جنگ‌های جدید کند.

اما اگر حرکت سریعی به سمت یک توافق شکل نگیرد، اسرائیلی‌ها ممکن است منازعه‌ای به راه بیاندازند و تلاش کنند که پای آمریکا را به آن بکشند. آنچه محتمل‌تر است این است که ترامپ تحریم‌ها را تشدید کند و برای کشور‌هایی که از ایران نفت وارد کنند، تعرفه مضاعف وضع کند. اما با توجه به اینکه از روز سه‌شنبه هفته گذشته توسط دولت ترامپ تعرفه‌های ۱۰۴ درصدی بر همه کالا‌های وارداتی از چین وضع شد، من بعید می‌دانم که چنین استراتژی موفق باشد.

تعدادی از مقام‌های آمریکایی و خارجی، از جمله تام کاتن، سناتور جمهوری‌خواه و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، معامله مطلوب با ایران را توافقی مشابه توافق سال ۲۰۰۳ با معمر قذافی، برای تسلیم و جمع‌آوری تمامی برنامه هسته‌ای لیبی توصیف کرده‌اند. به باور من «مدل لیبی» به دلایل مختلف باعث شکست مذاکرات خواهد شد. قذافی تعدادی سانتریفیوژ از پاکستان خریداری کرده‌بود، اما حتی نمی‌دانست چگونه آنها را سر هم کند.

در آن دوران لیبی دنبال این بود که در پی سیاست «جنگ علیه تروریسم» آمریکا که بعد از عملیات تروریستی ۱۱ سپتامبر آغاز شد، روابط جدیدی با آمریکا برقرار کند. شرایط ایران کاملاً متفاوت است. برنامه هسته‌ای ایران بسیار پیچیده‌تر و قدیمی‌تر است و سابقه آن به دوران شاه باز می‌گردد. در نتیجه من تصور نمی‌کنم که ایران بپذیرد برنامه هسته‌ای خود را برچیند.

آنچه محتمل‌تر است ایران قبول کند، این است که ایران نظارت‌ها و بازرسی‌های شدید و سرزده، محدود کردن غنی‌سازی به غنای پایین و ارسال ذخایر اورانیوم غنی‌شده در سطح بالا به خارج از کشور و یا رقیق‌سازی آنها را احیا کند. ایران ممکن است حتی بپذیرد اگر تحریم‌های آمریکا بر صادرات نفت خام و بانک مرکزی ایران به صورت دائمی برداشته‌شود، تعهدات برجامی ابدی و بدون تاریخ انقضا شوند.

پیشنهاد قابل پذیرش دیگر این است که ایران حاضر به پذیرش تمدید محدودتر تاریخ‌های انقضای برجام در برابر رفع محدودتر تحریم‌ها شود. در نهایت مدل لیبی و درخواست‌هایی برای برچیدن و جمع‌آوری برنامه هسته‌ای ایران، قطعاً مورد پذیرش ایران قرار نخواهد گرفت و مذاکرات را به بن‌بست می‌کشاند.

تهران و واشنگتن در نخستین گام گفت‌و‌گو‌ها نباید مطالبات انجام‌نشدنی و بن‌بست‌زا مطرح کنند که در همان گام نخست مذاکرات را متوقف کند. نمایندگان ایران و آمریکا باید با شناختی که از طرف مقابل دارند، مطالبات منطقی و قابل اجرایی را مطرح کنند که اجازه بدهد مذاکرات ادامه پیدا کند. موفقیت یا شکست مذاکرات امروز مسقط به خواسته‌ها و مطالباتی که از سوی دو طرف مطرح می‌شود، بستگی خواهد داشت.

خلیج فارس:حسین شریعتمداری، مدیر مسئول کیهان، در یادداشتی با عنوان «نتیجه مذاکرات شنبه؛ یک هیچ به نفع ما» به مذاکره امروز ۲۳ فروردین ایران و امریکا در عمان پرداخته و با توجه بلندپروازی رئیس‌جمهوری آمریکا، ایران را برنده آن می‌داند.

او در این زمینه نوشت: ۱- «مذاکرات غیر‌مستقیم با آمریکا»، برخلاف کف و سوت غربگرایان و ذوق‌زدگی مدعیان اصلاحات، اتفاق تازه‌ای نیست، بلکه پیش از این هم بار‌ها اتفاق افتاده است. به عنوان نمونه در آوریل (اردیبهشت) ۲۰۲۱ با «رابرت مالی»، در اگوست (شهریور) ۲۰۲۲ بار دیگر با رابرت مالی.

موضوع هر دو مذاکره غیر‌مستقیم با رابرت مالی، برنامه هسته‌ای بوده است. در اگوست ۲۰۲۳ با «مک گورک» درباره آزاد‌سازی پول‌های بلوکه شده ایران و در می (خرداد) ۲۰۲۴ با «آبرام پیلی» و‌… گفتنی است که مذاکرات یاد شده به علت باج‌خواهی آمریکا و تاکید ایران بر تحقق شرایط خود، به نتیجه نرسیده بود.

۲- در جریان مذاکرات غیر‌مسقیم یاد شده نیز نظر حضرت آقا مانند امروز بر غیر قابل اعتماد بودن آمریکا بود، و اگرچه تلاش برای لغو تحریم‌ها را ضروری می‌دانستند ولی تاکید داشتند که لغو تحریم‌ها بر عهده آمریکاست و به آن تن نمی‌دهد و بر تلاش برای خنثی کردن تحریم‌ها تاکید می‌ورزیدند. ایشان در تیرماه ۱۴۰۳ و در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس دوازدهم، می‌فرمایند؛

«ما می‌توانیم تحریم‌ها را با ابزار‌های شرافتمندانه برطرف و بالاتر از آن، خنثی کنیم همچنان‌که بار‌ها گفته‌ایم برداشتن تحریم‌ها دست ما نیست و باید برای رفع آنها تدبیر اندیشید، اما خنثی‌سازی تحریم دست ما است و راه‌های خوبی هم برای آن وجود دارد که مسئولین دولتی برخی از آن راه‌ها را رفتند و آثار خوبی هم داشت که در این زمینه مجلس هم می‌تواند نقش‌آفرینی کند».

۳- آمریکا به خوبی می‌داند که ایران درپی تولید سلاح هسته‌ای نیست (نمی‌خواهد نه آن که نتواند) و جلوگیری از تولید سلاح هسته‌ای توسط ایران فقط بهانه‌ای برای تحریم‌هاست و نه، علت آن. «جورج فریدمن» مدیرکل «آژانس اطلاعات و مراقبت راهبردی آمریکا» است او مشاور ارتش و دولت آمریکا در حوزه دفاع و امنیت ملی بود و مدت بیست سال نیز در کالج «دیکینسون» آمریکا علوم سیاسی تدریس می‌کرد.

فریدمن در پاسخ به خبرنگار روزنامه آمریکایی «یو. اس.‌ای. تودی» که از وی درباره تنش هسته‌ای میان ایران و آمریکا سؤال کرده بود، می‌گوید؛ مشکل آمریکا با ایران مسئله هسته‌ای این کشور نیست، مسئله آن است که ایران نشان داده است نه فقط بدون رابطه با آمریکا، بلکه در حال تخاصم و دشمنی با آمریکا می‌توان بزرگ‌ترین قدرت نظامی و تکنولوژیک منطقه بود. این برای آمریکا الگوی قابل قبولی نیست! و بهار عربی را در پی داشته است. فریدمن این نکته را در کتاب «دهه آینده» نیز آورده است. (انتشار سال ۲۰۱۲).

۴- اسناد و شواهد فراوانی حکایت از آن دارند که آمریکا از کارآمدی حربه تحریم نا‌امید شده است و مذاکره را به عنوان اهرمی برای باج‌خواهی برگزیده است.
بخوانید!

دی ماه سال گذشته «ریچارد نفیو» که به معمار تحریم‌ها علیه ایران شهرت دارد، طی یادداشتی در نشریه آمریکایی «فارن افرز» از کارآمدی تحریم‌ها علیه ایران ابراز نا‌امیدی کرده و درباره حمله احتمالی به ایران نیز نوشته بود: «پیامد‌های حمله نظامی به ایران بسیار سنگین است و در آن، احتمال شکست و تضعیف اعتبار آمریکا وجود دارد. حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران نیز بی‌اثر است، چرا که دانش هسته‌ای ایران بومی است و نه وارداتی». ریچارد نفیو تاکید می‌کند که «مذاکره، تنها راه برای مقابله و مهار ایران است» (مهار ایران و نه حل مشکلات! آنگونه که مدعیان اصلاحات بیان می‌کنند).

۵- روز ۱۱ مهر ماه ۱۴۰۱، رهبر معظم انقلاب در مراسم مشترک دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه‌های افسری نیرو‌های مسلح درباره انگیزه دشمنان از فتنه‌انگیزی (پائیز ۱۴۰۱) می‌فرمایند: «آنچه بنده احساس می‌کنم، انگیزه آنها این است که احساس می‌کنند کشور در حال پیشرفت به سمت قدرت همه‌جانبه است و این را نمی‌توانند تحمّل کنند، این را احساس می‌کنند، می‌بینند. می‌بینند که بحمدالله بعضی از گره‌های قدیمی در حال گشوده شدن است. البتّه کشور خیلی مشکل دارد، بر بعضی از این مشکلات سال‌ها گذشته، [امّا]حرکت جدّی‌ای وجود دارد برای برطرف کردن این مشکلات، برای گشودن این گره‌ها. حرکت به سمت پیشرفت را می‌بینند که شتاب گرفته در کشور، این واقعیّتی است. در همه بخش‌ها یک حرکت شتابنده‌ای را انسان مشاهده می‌کند، احساس می‌کند، این را آنها هم احساس می‌کنند. آنها نمی‌خواهند این اتّفاق بیفتد. می‌بینند که کارخانه‌های نیمه‌تعطیل به کار افتاده، می‌بینند که دانش‌بنیان‌ها فعّال شده‌اند، می‌بینند که تولیدات پیشرفته در بعضی از بخش‌ها روزبه‌روز خود را دارد نشان می‌دهد، می‌بینند که کار‌هایی دارد انجام می‌گیرد که می‌تواند تهاجم تحریم را -که تنها اسلحه دشمن فعلاً تحریم است- خنثی کند، این را مشاهده می‌کنند. برای اینکه این حرکت را متوقّف کنند، نشسته‌اند برنامه‌ریزی کرده‌اند».

۶- با توجه به نکته فوق که اسناد و نمونه و اعترافات فراوان دیگری هم از درستی آن حکایت می‌کند، آمریکا از تحریم‌ها به عنوان اهرم فشار بر ایران اسلامی استفاده می‌کند و از آنجا که دشمنی آمریکا با ایران از ماهیت طرفین درگیر ریشه می‌گیرد و تمام‌نشدنی است، هرگز از اهرم تحریم دست بر نمی‌دارد؛ بنابراین اگر موضوع مذاکرات غیر‌مستقیم روز شنبه، با آمریکا، برنامه هسته‌ای ایران است -که هست- و پیش‌شرط ما لغو تحریم‌هاست -که چنین است- از هم اکنون می‌توان پیش‌بینی کرد که مذاکرات شنبه مانند مذاکرت غیر مستقیم قبلی، بی‌نتیجه می‌ماند.

و اما، بهره آمریکا از این مذاکره غیر‌مستقیم، ناکامی در تحمیل آرزو‌های باج‌خواهانه خود است و آنچه برای ایران اسلامی می‌ماند، تجربه دیگری از اعلام غیر‌قابل اعتماد بودن آمریکا به افکار عمومی جهانیان است. از این روی از هم‌اکنون می‌توان نتیجه مذاکرات غیرمستقیم شنبه با آمریکا را «یک، هیچ به نفع ایران اسلامی رقم زد».

خلیج فارس:یک رسانه عربی به نقل از یک منبع ایرانی نوشت که آمریکا با مذاکرات غیرمستقیم موافقت کرده بود و آنچه اکنون می‌گوید تعجب آمیز است.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از تسنیم، این شبکه خبری به نقل از یک منبع ایرانی نوشت که ایران مذاکره غیرمستقیم با آمریکا را به صورت جدی، سازنده و قاطع دنبال می‌کند.

منبع این شبکه خبری گفت: تیم مذاکره کننده ایرانی با اختیارات کامل و گسترده به مسقط خواهد رفت.

این منبع همچنین تاکید کرد: اصرار بر برچیدن و توقف برنامه غنی سازی اورانیوم کاملا غیرقابل قبول است. اگر واشنگتن می‌خواهد در مورد ماهیت صلح آمیز برنامه هسته‌ای ما اطمینان حاصل کند، توافق در دسترس است.

این رسانه خبری در ادامه به نقل از منبع خود نوشت: مذاکرات مسقط در بحبوحه آمادگی بی سابقه نیرو‌های مسلح ایران انجام می‌شود. ما خواهان مذاکره و توافق هستیم، اما تهدید را نمی‌پذیریم. اگر آمریکا بر انتخاب مسیر تهدید و جنگ پافشاری کند، ما آماده‌ایم.

این منبع همچنین گفت: آمریکا به وضوح با مذاکرات غیرمستقیم موافقت کرده است و آنچه اکنون می‌گوید تعجب آمیز است.

پیشتر نیز سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان در حاشیه سفر خود به کشور الجزایر در گفتگویی در خصوص مذاکرات ایران و آمریکا در عمان گفت: شکل موردنظر ما مذاکرات غیرمستقیم است. مذاکراتی که آنها بخواهند از طریق فشار و تهدید اراده خودشان را تحمیل کنند، این یک مذاکره نیست بلکه دیکته کردن است و ما به این شیوه به‌هیچ‌وجه اعتقاد نداریم. شیوه غیرمستقیم بهتر می‌تواند یک مذاکره واقعی و منتج به نتیجه را تضمین کند و ما به این شیوه پیش خواهیم رفت.

پایگاه خبری آکسیوس هم چند وقت پیش از این گزارش داده بود که دولت دونالد ترامپ با پیشنهاد ایران برای برگزاری مذاکرات غیرمستقیم به وساطت عمان موافقت کرده است.

برخی از تحلیلگران، ادعا‌های آمریکا درباره مذاکرات مستقیم را بخشی از جنگ ترکیبی این کشور علیه ایران می‌دانند.