قره باغ
خلیج فارس:اعضای هیات سازمان ملل صبح امروز (یکشنبه) از آغدام عبور کرده و به خانکندی رفت.
به گزارش «خلیج فارس» به نقل از ایسنا، هدف از این ماموریت آشنایی با وضعیت میدانی و تعیین نیازهای بشردوستانه ساکنان عنوان شده است.
این هیات شامل نمایندگان آژانسهای مختلف سازمان ملل متحد است.
آخرین باری که هیات سازمان ملل از قرهباغ بازدید کرد، حدود ۳۰ سال پیش بود.
خلیج فارس:نزدیک به ۳۰ هزار ارمنیتبار ساکن قرهباغ، که حدود یک چهارم جمعیت منطقهای است که جمهوری آذربایجان هفته پیش تصرف کرد، اکنون از آنجا گریختهاند.
به گزاش«خلیج فارس» به نقل از فرارو، صدها اتومبیل در یک جاده منتهی به ارمنستان، که مقصد کسانی است که خارج میشوند، صف کشیدهاند. آذربایجان میگوید که ساکنان آنجا امنیت خواهند داشت، اما نخست وزیر ارمنستان میگوید «پاکسازی قومی» آغاز شده است.
قرهباغ – که به عنوان بخشی از آذربایجان شناخته میشود – برای سه دهه در کنترل ارمنیتبارها بود. این منطقه کوهستانی در قفقاز جنوبی تحت حمایت ارمنستان – و همچنین متحدش روسیه – بود.
حداقل ۲۰۰ ارمنی و دهها سرباز آذربایجانی در جریان حمله ارتش آذربایجان کشته شدند. جداییطلبان به عنوان بخشی از توافق آتشبس با تسلیم سلاحهایشان موافقت کردهاند.
مقامهای جمهوری آذربایجان گفتهاند که میخواهند با ساکنان ارمنی قرهباغ به عنوان شهروندان برابر رفتار کنند، اما محمولههای محدودی کمک اجازه ورود پیدا کرده و بسیاری از ساکنان در حال فرار هستند.
روز دوشنبه یک انفجار مهیب سوخت دستکم ۶۸ نفر را که قصد خروج از کشور را داشتند کشت. نزدیک به ۳۰۰ نفر دیگر مجروح شدند و ۱۰۵ نفر هم مفقود هستند.
هنوز معلوم نیست علت این انفجار در نزدیکی خان کندی – که ارمنیها به آن استپاناکرت میگویند – چه بوده است، اما بسیاری از مردم مشغول پر کردن باک بنزین خود بودند.
هزاران ارمنی هنگام عبور از مرز در روز سهشنبه، از سوی مقامهای کنترل مرزی آذربایجان تحت بازرسیهای دقیق قرار گرفتند.
خلیج فارس: نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان، تصمیم گرفته تا ارمنستان را با ایالات متحده و شاید ناتو همسو کند. بر همین اساس، او تظاهرات ضد روسیه در ایروان را ترتیب داده و با آمریکا رزمایش مشترک برگزار کرد با این همه بعید است روسها به او اجازه دهند با واشنگتن معامله کند.
به گزارش خلیج فارس؛ ارمنستان، کشوری با سه میلیون جمعیت، بین آذربایجان، ترکیه، ایران و گرجستان قرار گرفته است. دشمن تاریخی ایروان ترکیه است، بازیگری در تنش میان آذربایجان و ارمنستان در منطقه قره باغ بنزین ریخته میریزد.
ایروان به دنبال بیرون راندن روسها است؟
قره باغ کوهستانی منطقهای محصور در خشکی واقع در قفقاز جنوبی است. در دوران سلطه شوروی، این جغرافیا از نظر ارضی بخشی از آذربایجان بود، اما ارمنستان آن را از خود میدانست. به واسطه رویاروییهای میان دو بازیگر، نخستین جنگ قره باغ کوهستانی در سال ۱۹۹۴ پایان یافت، بیشتر این سرزمین توسط جمهوری به رسمیت شناخته نشده آرتساخ که با نام جمهوری قره باغ کوهستانی نیز شناخته میشود، اداره شد. آنگونه که آسیا تایمز نوشته، در آن بازه زمانی ارمنیها متهم شده اند که به دنبال پاکسازی منطقه از آذریهای قومی، تخریب خانه ها، مزارع، مساجد و حتی گورستانها و بیرون راندن دهها هزار مسلمان محلی از کشورند. سال ۲۰۲۰ دوباره جنگ آغاز شد؛ نبردی که در نهایت زمینه ساز پیروزی آذربایجان و شکست دولت ارمنستان به رهبری پاشینیان شد. نخست وزیر ارمنستان، دلیل چنین شکستی را عدم حمایت روسیه میداند، اگرچه پاشینیان پیشتر با میانجیگری ولادیمیر پوتین موافقت کرد تا حافظان صلح روس از کریدور لاچین حراست کنند.
اخیرا آنگونه که مقامهای آذربایجان اعلام کرده اند، ارمنستان نیروهایش را به منطقه منتقل کرده و مواضع باکو را گلوله باران کرده؛ رخدادی که منجر به عملیات نظامی آذربایجان شده است. فعلا ارمنستان با میانجیگری روسها بار دیگر با آتش بس موافقت کرد، اما وضعیت همچنان ناپایدار است. چهارشنبه ۲۰ سپتامبر، نیروهای حافظ صلح روسیه در قره باغ کوهستانی هدف گلوله قرار گرفتند و همگی کشته شدند. چنین حملهای آشکارا به سان اقدام تحریک آمیز علیه روسها لحاظ شد، از همین رو تحقیقات مشترکی توسط روسیه و اذربایجان آغاز شده است. ناظران در مسکو و اروپا بر این باورند که رهبر ارمنستان برای بیرون راندن روسها از قره باغ کوهستانی یا حداقل مقصر دانستن آنها، درگیری اخیر را تعریف کرد. این در حالی است که بر اساس شرایط آتش بس، به نظر میرسد که حامیان ارمنستان در قره باغ کوهستانی باید سلاحهای خود را کنار بگذارند. فعلا زود است در این باره قضاوت کرد.
ایران در حال آماده باش!
اینکه آیا نیروهای حافظ صلح روس در قره باغ کوهستانی باقی خواهند ماند یا خیر، نامشخص است، اگرچه روسها به وضوح نگران تعاملات عاشقانه ارمنستان و ایالات متحده به رهبری پاشینیان هستند. پاشینیان پیشترخواستار مداخله ایالات متحده شده بود، دعوتی که از حانب واشنگتن پذیرفته نشد. در عوض، آمریکا، مانند روسیه و دیگران، شعله ور شدن دوباره جنگ را محکوم کرد. به باور ناظران، استقرار روسها در قره باغ کوهستانی به نفع اذربایجان است، زیرا حضورشان تا حد زیادی مانع از هرگونه تلاش جدی ایالات متحده برای ایجاد پایگاهی در ارمنستان میشود. به همین ترتیب این به نفع ایران است، زیرا به ادعایشان تعریف چنین پایگاهی مستقیما تهران را تهدید میکند. اگر روسها برای عقبنشینی تصمیم بگیرند، نشان از این است که ایران با قوای بیشتر وارد میدان خواهد شد.
در چنین شرایطی اگر ایالات متحده برای ایجاد پایگاه نظامی در ارمنستان فشار بیاورد، روسها با صدای بلندتری وارد میدان خواهند شد. بالاخص آن که ارمنستان در حوزه نفوذ روسیه قرار دارد. علاوه بر این، کرملین به شکلی جدی از جاه طلبیهای ایالات متحده و ناتو جهت گسترش نفوذش در اوکراین، قفقاز و آسیای مرکزی نگران است.
آکانکشا سینگ، محقق با استناد به «نظریه تخته شطرنج بزرگ»؛ نظریهای که توسط زبیگنیوبرژینسکی ارائه شد، گفت: ایالات متحده باید برای حفظ موقعیتش به عنوان هژمون جهانی، اوراسیا را کنترل و مدیریت کند. به باورش امروز آمریکا بیش از گذشته در مناطقی، چون گرجستان، ازبکستان و ارمنستان در حال مانور است. شواهد نشان میدهد پاشینیان به دنبال برخورداری از حمایت ایالات متحده است و هنوز روسیه را عامل از دست دادن قره باغ میداند. حال باید دید ایروان قادر است با واشنگتن هم صدا شده و مانور دهد؟
منبع: فرارو
معترضان ارمنستانی که همچنان در این محل حضور دارند، خواستار استعفای نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان هستند. آنها هم اکنون با نیروهای امنیتی که از صبح مقابل ساختمانهای دولتی میدان جمهوری ایروان مستقر هستند درگیر شده و به سوی آنها سنگ و بطری پرتاب کردند.
به نوشته ریانووستی در اعتراضات چهارشنبه در ایروان، حداقل یکی از نیروهای امنیتی زخمی شده و ۹ نفر از معترضان نیز دستگیر شدهاند.
دور تازه تنشهای نظامی در قرهباغ ۱۹ سپتامبر (۲۸ شهریور) آغاز شد. باکو اعلام کرد که در این منطقه یک عملیات ضدتروریستی را آغاز کرده و خواهان خروج نیروهای نظامی ارمنستان از قرهباغ است. ارمنستان اعلام کرد که هیچ نیروی در قرهباغ ندارد و اقدام باکو را تهاجم گسترده خواند.
پس از جنگ دوم قرهباغ در سال ۲۰۲۰ که با قرارداد آتش بس به میانجیگری روسیه به پایان رسید، سه تا ۶ هزار نیروی حافظ صلح روسی در منطقه حاضر شده و تلاش برای برقراری آتش بس بین طرفین را آغاز کردند، ولی در ۳۳ ماه گذشته، آتش بس بین طرفین آذری و ارمنی بارها نقض شده است.
خلیج فارس:در این بیانیه آمده است: سرنوشت حل و فصل مسئله قره باغ کوهستانی به طور چشمگیری تحت تاثیر به رسمیت شناختن رسمی این منطقه به عنوان بخشی از خاک آذربایجان توسط ایروان در اجلاس سران اتحادیه اروپا در اکتبر ۲۰۲۲ و مه ۲۰۲۳ قرار گرفت.
به گزارش«خلیج فارس» به نقل از تسنیم، این بیانیه تصریح دارد: نیروهای حافظ صلح ما نسبت به هماهنگی تلاشها در راستای بهبود وضعیت انسانی “در منطقه” اقدام و همچنین به آغاز گفتگوی مستقیم بین باکو و خانکندی کمک کردند.
در حال حاضر نکته اصلی بازگشت فوری به اجرای مجموعه توافقات سه جانبه در سطح عالی در سالهای ۲۰۲۰-۲۰۲۲ است، جایی که تمام قدمها برای حل مسالمت آمیز مسئله قره باغ، توقف رویارویی مسلحانه و هر اقدامی که ممکن است حقوق و امنیت مردم قره باغ کوهستانی را تضمین کند، آورده شده است.
خلیج فارس: ارتش جمهوری آذربایجان حمله گسترده به منطقه قره باغ را شروع کرد. باکو این حمله را “عملیات ضدتروریستی” نامیده است.
به گزارش خلیج فارس به نقل از عصرایران، قره باغ منطقه ای محصور در خاک جمهوری اذربایجان است اما اهالی این منطقه حاکمیت باکو را قبول ندارند. باکو هیچ کنترلی بر قره باغ ندارد. هدف جنگ فعلی اعمال حاکمیت باکو بر قره باغ و بازگشت این منطقه به حاکمیت جمهوری آذربایجان است.
اهالی ارمنی منطقه قره باغ خود را کشور مستقل آرتساخ می دانند اما هیچ کشوری آن را به رسمیت نمی شناسد. ارمنستان از منطقه ارمنی نشین قره باغ حمایت می کند اما آن را بخشی از خاک خود نمی داند.
باکو قره باغ را بخشی از خاک خود می داند اما اهالی این منطقه خود را کشور مستقل می دانند. براساس نقشه ها و مواضع بین المللی، قره باغ بخشی از خاک جمهوری آذربایجان است. هم اکنون در مرز قره باغ و جمهوری آذربایجان،نیروهای صلح بان روسیه قرار دارند.
با آغاز حملات، آژیر خطر در منطقه قره باغ به صدا درآمد. باکو دلیل حمله را مقابله با حضور ارتش ارمنستان در قره باغ می داند.
منطقه قره باغ از چهارجهت در محاصره ارتش اذربایجان هستند و تنها جاده دسترسی به جهان خارج به ارمنستان راه دارد. این جاده هم توسط ارتش اذربایجان بسته شده است.
باکو دلیل حمله را مقابله با وزارت دفاع ارمنستان اعلام کرد که این کشور در قره باغ ارتش ندارد.
موضع باکو
به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، وزارت دفاع جمهوری آذربایجان طی اطلاعیهای اعلام کرد به منظور استقرار مجدد ساختار قانون اساسی در قرهباغ، عملیات ضد تروریستی در قرهباغ آغاز شده است.
این وزارتخانه اعلام کرد حملات مدام نیروهای مسلح ارمنی به مواضع ارتش آذربایجان در چندین ماه اخیر ادامه داشت. در عملیات ضد تروریستی در قرهباغ، غیرنظامیان و زیرساختها هدف قرار نمیگیرند، تنها اهداف نظامی نابود خواهند شد.
در این اطلاعیه تاکید شده که در مورد تدابیر در حال اجرا (در قرهباغ) به فرماندهی نیروهای صلحبان روسیه و مرکز دیدبانی مشترک ترکیه و روسیه اطلاع رسانی لازم صورت گرفته است.
به نوشته اسپوتنیک، وزارت خارجه آذربایجان گفت:”تنها راه صلح در منطقه را خروج کامل نیروهای مسلح ارمنستان از قره باغ و انحلال رژیم در استپاناکرت است.
استپاناکرت پایتخت خودخوانده قره باغ است.
رسانه های آذربایجان همچنین از بستن حریم هوایی این کشور در مقابل پروازهای ارمنستان خبر می دهند.
واکنش روسیه
دولت روسیه نگرانی خود را از تشدید تنش پیرامون منطقه قره باغ اعلام کرد.
به گزارش اسپوتنیک، در بیانیه وزارت خارجه روسیه آمده است: مسکو از باکو و ایروان میخواهد خونریزی را متوقف کرده و به حل و فصل دیپلماتیک بازگردند. نیروهای حافظ صلح روسیه با نمایندگان ارامنه قره باغ و مقامات آذربایجان برای برقراری آتش بس در تماس هستند.
این بیانیه اضافه کرد: نیروهای حافظ صلح روسیه در ارتباط با وضعیت قره باغ به انجام وظایف خود ادامه می دهند. روسیه بر این باور است که امنیت صلحبانان روسی در قره باغ توسط همه طرف ها تضمین می شود. روسیه به همکاری با ارمنستان متعهد است.
بهگزارش خلیج فارس؛ اختلال گسترده سامانه GPS در مرز ارمنستان و جمهوری آذربایجان نگرانکننده است و میتواند نشانهای باشد از تلاش ارمنستان برای ایجاد اختلال در پرواز پهپادهای رزمی و شناسایی متعلق به آذربایجان. هواپیماهای نظامی جمهوری آذربایجان، همزمان با آغاز تحرکات نظامی در مرز ارمنستان، چند پرواز مستقیم ترابری به سرزمینهای اشغالی انجام دادهاند. مقصد همگی این پروازها، پایگاه هوایی ارتش اسراییل بوده که ظرف سالهای اخیر نقش پررنگی در تامین نیازهای نظامی باکو ایفا کرده است. طرف دیگر هم بیکار نماند و یک مانور مشترک نظامی با نیروهای آمریکایی برگزار کرد تا حساسیت روسیه را برانگیزد. فرانسه، چین، ترکیه، اتحادیه اروپا و ایران وقایع و اخبار مربوط به احتمال جنگ آذربایجان و ارمنستان را با دقت و وسواس بالا دنبال میکنند.
جنگ آذربایجان و ارمنستان؛ تاریخچه یک اختلاف
جمهوری آذربایجان و ارمنستان دو کشوری هستند که پس از تحلیل رفتن قوت و قوام اتحاد جماهیر شوروی شکل گرفتند. در پایان جنگ جهانی اول، دو طرف نسبت به سه نقطه یعنی نخجوان، زنگزور و قرهباغ ادعای مالکیت داشتند، اما ارمنستان دست بالا را در اختیار داشت. مدتی بعد ورق برگشت.
فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در ابتدای دهه ۹۰ میلادی، جمهوری آذربایجان و ارمنستان را بهطور مستقیم رو در روی هم قرار داد. کار خیلی زود به تقابل نظامی کشید. ارتش ارمنستان تا اواسط سال ۱۹۹۲ موفق شد بخش عمده قرهباغ را تحت کنترل خود درآورد.
جنگ اول قرهباغ به وقایع این دوره اشاره دارد و در جریان آن چند شهر دیگر نیز که روی هم رفته ۲۰ درصد خاک جمهوری آذربایجان را تشکیل میداد، تحت کنترل ارمنستان درآمد. دو سال بعد با دخالت سازمان ملل و سایر کشورها جنگ بهظاهر متوقف شد، اما اختلافات جمهوری آذربایجان و ارمنستان چونان آتش زیر خاکستر به حال خود رها شد.
جنگ دوم قرهباغ ۳۰ سال بعد زبانه کشید. این مرتبه آذربایجان که با همراهی اسراییل و ترکیه، قدرت نظامی خود را تقویت کرده بود، برای آزادسازی اراضی خود دست به اسلحه برد. جنگ آذربایجان و ارمنستان در پاییز ۲۰۲۰ شروع شد و ظرف ۴۴ روز درگیری، چند شهر، روستا و آبادی از ارمنستان پس گرفته شد. جنگ دوم قرهباغ با پذیرش توافقنامه صلح و میانجیگری روسیه به پایان رسید، ولی چند نقطه ابهامآمیز باقی ماند.
ارمنستان و جمهوری آذربایجان از نظر نقشه جغرافیایی و سیاسی وضعیت پیچیدهای دارند. بخشی از خاک دو طرف با اینکه بهعنوان جمهوری خودمختار شناخته میشود در سرزمین طرف مقابل قرار گرفته است. ارمنستان، قرهباغ را با نام جمهوری آرتساخ میشناسد و جمهوری خودمختار نخجوان وضعیتی مشابه در خاک ارمنستان دارد. جنگ سال ۲۰۲۰ باعث قطع ارتباط قرهباغ با خاک ارمنستان شد و از آن به بعد تنها گذرگاهی باریک به نام لاچین امکان رسیدن به آن را فراهم میکند.
پشتپرده تلاش آذربایجان برای جنگ با ارمنستان
جمهوری آذربایجان در دو، سه سال گذشته به شیطنت و اعمال محدودیت در مسیر لاچین و قطع دسترسی ارمنستان به منطقه قرهباغ متهم شده است. باکو در توجیه عملکرد مخاطرهآمیز خود میگوید از مسیر خانکندی (نام مورد استفاده جمهوری آذربایجان برای لاچین) استفاده نظامی و غیرقانونی صورت میگیرد و به همین دلیل در منطقه ایست بازرسی مستقر کرده است.
جمهوری آذربایجان در کل نسبت به اینکه رسما قرهباغ را بخشی از خاک خود بخواند و جمعیت ارمنی ساکن را وادار کند بهعنوان شهروندان آذربایجان زندگی کنند، بیمیل نیست. الهام علیاف، رییسجمهوری طویلالمدت جمهوری آذربایجان در سالهای اخیر روندی کاملا برخلاف مسلک پدرش حیدر علیاف در پیش گرفته و با دور شدن از ایران روابط صمیمانه نزدیکی با ترکیه و اسراییل برقرار کرده. همین همکاری باعث شده طرف آذربایجانی متهم شود زیر سایه دامنزدن به اختلافات قدیمی با ارمنستان، دنبال تغییر نقشه ژئوپلیتیک منطقه قفقاز است.
تحلیلی بدبینانه وجود دارد که میگوید باکو اختلاف قدیمی بر سر منطقه قرهباغ را بهانه کرده، اما اهداف دیگری را دنبال میکند و در پشتپرده میخواهد با تصرف استان سیویک ارمنستان، ارتباط زمینی ایران با روسیه و اروپا را که سالیان متمادی از طریق گذرگاه زنگزور برقرار بوده را قطع کند و در آینده از این حربه بهعنوان اهرم فشار علیه ایران بهره ببرد.
نقشهای که بهخوبی وضعیت منطقه قرهباغ و موقعیت ایران را در مناقشه بین باکو و ایروان نشان میدهد
جنگ آذربایجان و ارمنستان با منطقه چه میکند؟
جنگ آذربایجان و ارمنستان فقط ایران را به زحمت نمیاندازد. همین الان اهالی کاخ کرملین که پس از حمله به اوکراین یک شب راحت سر بر بالین نگذاشتهاند، بابت باز شدن پای آمریکا به منطقه کاسه چه کنم چه کنم دست گرفتهاند.
روسیه منطقه قفقاز را حیاط خلوت خود میداند و به نقشی کمتر از «پدرخوانده» رضایت نمیدهد. جنگ دوم قرهباغ با مداخله و میانجیگری روسها به پایان رسید و ظرف دو سال گذشته نیروهای نظامی مسکو از صلح شکننده منطقه قفقاز پاسداری کردهاند، ولی نه باکو و نه ایروان هیچکدام از پوتین رضایت ندارند. آمریکا ذاتا حاضر نیست از هیچ فرصتی برای آزار روسیه و منافعش بگذرد. پس قطعا مناقشه در منطقه را به نفع خود میداند. برگزاری مانور مشترک با نیروهای ارمنستانی علاوه بر اینکه معادلات منطقه را پیچیدهتر کرد، برای آمریکا اسباب سرگرمی بود.
رجب طیب اردوغان با اینکه دوست دارد تصویر سیاستمداری مستقل و قدرتمند را از خود به نمایش بگذارد، در حوزه سیاست خارجی هر بار به سمت یکی از قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای متمایل میشود تا به مطامع خود برسد. بهنظر او اگر وسط ماجرای قفقاز اتفاقی افتاد، در تاریخ ثبت میشود که اردوغان هم نقشی در ماجرا داشته. مشکل اینجاست که ترکیه تنها نیست و همراه خود اسراییل را وارد قصه کرده.
جمهوری آذربایجان در جریان جنگ دوم قرهباغ از پشتیبانی تسلیحاتی اسراییل سود برد و در لفاظیهای خود معمولا خیلی روی این قضیه حساب باز میکند. از طرف دیگر اتحادیه اروپا بهخاطر تجانس مذهبی حداقل تا اینجا پشت ارمنستان ایستاده. روایتی تایید نشده وجود دارد که میگوید بهشکل غیررسمی از ایروان خواستهاند عضو پیمان ناتو شود. این یکی روسیه را تا مرز جنون پیش میبرد.
پوتین در ماجرای اوکراین میزان حساسیت خود به چنین اتفاقی را نشان داده، اما ارمنستان دلشکستهتر از این حرفهاست و دولتمردان ایروان از صمیم قلب اعتقاد دارند اگر روسیه بیشتر هوایشان را داشت، باکو تا این اندازه گستاخ نمیشد.
موضع ایران در قبال جنگ آذربایجان و ارمنستان
جنگ آذربایجان و ارمنستان به انحاء مختلف دنیا را درگیر خواهد کرد، اما ایران نگرانیها و حساسیتهای خاص خود را دارد. چون معتقد است جمهوری آذربایجان در پس بهانهجوییها خود بابت مناطق مورد مناقشه، دنبال هدف بزرگتری است و حتی قصد دارد استان سیونیک را از خاک ارمنستان جدا کند.
سیونیک استان جنوبی ارمنستان است و این کشور را به ایران متصل میکند. مراودات اقتصادی و… ایران با روسیه و اروپا، سالهاست از طریق گذرگاه مرزی واقع در این منطقه انجام میشود و کنترل آن توسط دولتی که به عهد و پیمان خود پایبند نیست منافع کشورمان را به خطر میاندازد. گفته شده اردوغان و علیاف هر کدام به دفعات در سفرها و پیامهای جداگانه قصد و نیت خود را به اطلاع ایران رساندهاند، اما هر بار با جواب منفی روبرو شدهاند.
پاسخ ایران به اندازه کافی قاطعانه بوده و از طرف مهمترین مقامات عالی کشور بیان شده است. عرف بینالملل به هر کشوری اجازه میدهد در صورت تهدید منافعش دست به اقدام عملی و جدی بزند. با این حال ایران همیشه تلاش کرده میان دو طرف درگیر در مناقشه قرهباغ نقش میانجی را برعهده بگیرد و مانع تقابل نظامی شود، اما اگر باکو همچنان بر سر خواسته نامعقول خود پافشاری کند چه اتفاقاتی قابل پیشبینی خواهد بود؟
مقاومت ارمنستان در حالت عادی اولین گزینه محتمل است. این گزینه به وقوع جنگ و خونریزی ختم میشود، اما چون ایروان تصمیم گرفته از تمامیت ارضی خود دفاع کند، شاهد صفآرایی متحدان دو طرف خواهیم بود. آمریکا حداقل تا زمانی که بایدن سرکار است پشت ارمنستان میایستد و آذربایجان باید به کمک تسلیحاتی اسراییل و پهپادهای بیرقدار اردوغان دلخوش کند.
پیمان نظامی مشترک را ملزم به حمایت از ایروان میکند. ارمنستان مظلومترین جمهوری جدا شده از اتحاد جماهیر شوروی است و وابستگی شدیدی (در حد خوراک ضروری و تامین منابع برق) به روسیه دارد. برگزاری مانور مشترک اخیر با آمریکا هم بیشتر از سر دلشکستگی نسبت به سیاستهای پوتین انجام گرفته. اتحادیه اروپا و ناتو کاملا بلاتکلیف و غیرقابل پیشبینی هستند. تجربه جنگ اوکراین نشان داده اگرچه آنها ولادیمیر زلنسکی را در موقعیتی مشابه به شاخوشانه کشیدن برای روسیه تشویق کردند و به باتلاق جنگ کشاندند، اما وقتی نوبت پشتیبانی و حمایت کردن رسید، حاضر نشدند پای وعدههایشان بمانند.
جنگ آذربایجان و ارمنستان را میتوان به یک صورت دیگر مختومه تصور کرد. در طول دو سال گذشته طرحهای صلح مختلفی مطرح و به دو طرف پیشنهاد شده است. یکی از آنها دولت نیکول پاشینیان را تشویق میکند بخشی از منطقه مورد مناقشه که در حال حاضر جزو خاک ارمنستان محسوب میشود را بدون جنگ و خونریزی تسلیم الهام علیاف کند و در ازای آن نقطهای از خاک جمهوری آذربایجان را تحویل بگیرد. گفته شده این طرح و برنامهریزیهای مربوط به آن در ابتدا مطلوب ارمنستان نبوده، اما با توجه به اینکه ایروان را از شر چالشی مداوم و فرسایشی رها خواهد کرد، آنها را به فکر فرو برده است. نیوکل پاشینیان اوایل خرداد امسال، طی اظهاراتی عجیب نشان داد ممکن است نهایتا این ایده را بپذیرد. در این حالت که مناقشه طبق عرف دیپلماتیک و بینالمللی با توافقنامهای دوجانبه حل و فصل شود، از دست سایر ذینفعان کاری ساخته نیست.
منبع: فرارو