فرار مغزها

خلیج فارس:علی اکبر صالحی، وزیر اسبق امور خارجه کشور در خصوص بحران مهاجرت گفت: «سن مهاجرت به دانش آموزان و کودکستانی‌ها رسیده است. با خروج هر نخبه، پنج میلیون دلار از کشور خارج می‌شود. از جوانان پرسیدیم، چرا می‌روید؟ گفتند می‌خواهیم در ایران نباشیم.»

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فرارو، در جریان یک نشست علمی پیرامون موضوع مهاجرت، صالحی بر لزوم توجه به مخاطرات بی رویه نخبگان تاکید کرد و گفت: «ایرانیان خارج کشور را نمی‌شود با بخشنامه جذب کرد، نمی‌شود با بخشنامه بگویم عزیزان نروید یا عزیزان بازگردید.»

رضا صالحی امیری، وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در همین باره گفت: «نظام حکمرانی عامل رانش نسل فرهیخته و نخبه ماست. مسئولین باید خجالت بکشند که آمار را در اختیار پژوهشگران نمی‌گذارند. نسل استارت‌آپی و مدیریتی فرار را بر قرار ترجیح دادند؛ ۶۰ درصد ترجیح می‌دهند مهاجرت کنند.»

صالحی امیری در بخش دیگری از سخنان خود افزود: «مهم‌ترین مشکل ما دسترسی آماری است و مسئولین امر باید خجالت بکشند که آمار را در اختیار پژوهشگران نمی‌گذارند و باید از مراکز مهاجر پذیر آمار بگیریم که بین ۶ تا ۸ میلیون آمار مهاجرتی را داریم. ما کمترین مهاجرت و بیشترین فرار نخبگان را داریم و باید پاسخ داد چرا فرار نخبگی صورت می‌گیرد. علت را در بیان مسئله حکمرانی معیوب دانستیم.

بر اساس آمار‌های صالحی امیری، میل مهاجرت در میان دانشجویان در سال ۱۴۰۱ به ۶۸ درصد رسیده است. عددی که زنگ خطر بزرگی را برای جامعه علمی کشور به صدا در می‌آورد. مدتی پیش نیز، مصطفی زمانیان، رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری در همین خصوص گفت: «وضعیت مهاجرت از ایران نسبت به گذشته فرق کرده است. مهاجران فقط برای اینکه ایران نباشند، مهاجرت می‌کنند.» رصدخانه مهاجرت ایران با توجه به محاسبات بانک جهانی و یونسکو، رقمی تخمینی برای هزینه‌کرد عمومی برای هر مهاجر ایرانی محاسبه کرده است. بر اساس این گزارش، دولت برای هر فرد متولد ۱۳۷۶ تا پایان مقطع کارشناسی حدود ۳۷ هزار دلار هزینه آموزش عمومی و حدود هشت هزار دلار هم هزینه سلامت داشته است. در مجموع برای یک مهاجر ایرانی با مقطع کارشناسی حدود ۴۵ هزار دلار هزینه عمومی صورت گرفته است.

روزنامه اعتماد نیز به نقل از یک منبع آگاه نوشت که تا نیمه اول امسال و نسبت به سال ۱۳۹۷، تعداد درخواست پزشکان برای دریافت گواهی حرفه‌ای CGS حدود ۲۰۰ درصد افزایش یافته است. CGS مدرکی برای تایید حسن صلاحیت علمی و شغلی اعضای جامعه پزشکی است و در بسیاری از کشور‌های دنیا، شرط اشتغال پزشکان مهاجر، ارائه این گواهی حرفه‌ای است.

با توجه به افزایش موج مهاجرت و کاهش سن مهاجرانی که با اهداف مختلفی به دیگر کشور‌ها سفر می‌کنند پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که با توجه به این حجم بالای مهاجرت آینده کشور و شرایط برای آنان که رفتند و آن‌هایی که ماندند چگونه خواهد بود؟ سعید معید فرد، جامعه شناس، در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
بدترین شیوه مهاجرت

چرا مهاجرت از ایران به بدترین شیوه انجام می‌شود؟سعید معیدفرد به فرارو گفت: «مهاجرت در شرایطی از مکانی به مکان دیگر رخ می‌دهد که فاصله بین این دو مکان، زیاد می‌شود. این فاصله می‌تواند اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی باشد. در عین حال، فردی که تصمیم به مهاجرت می‌گیرد باید مسیری را که از مکانی به مکان دیگر انتخاب کرده و هزینه‌های احتمالی این مهاجرت را در نظر داشته باشد؛ این هزینه‌ها هم صرفا مادی نیست و می‌تواند شامل درگیری با غربت، مشکلات مسیر مهاجرت و مشکلات احتمالی در مبداء و مقصد شود. فردی که مهاجرت می‌کند، ممکن است درگیر استیصال هم باشد و مطلع نباشد در مسیر رفتن با چه مشکلاتی رو به رو خواهد شد. همه این‌ها برای افرادی است که برای مهاجرت تصمیم قطعی می‌گیرند. آن چه که اکنون از خلال مطالعات و نظر سنجی‌ها به دست می‌آید نشان می‌دهد بخش مهمی از پدیده مهاجرت، معطوف به انگیزه‌های رفتن است. گاهی فرد از مبداء دلزده شده و در رویای رفتن از اینجا است. گاهی اوقات، فرد، به جایی که می‌خواهد برود فکر می‌کند و گاهی هم نه و فقط می‌خواهد برود. اما به هر کجایی که بشود.»

وی افزود: «در حالت عادی که جامعه در یک وضعیت پایدار باشد، ممکن است فرد به دلایل خاصی، مثل دلایل تحصیلی یا برای آن که شرایط کاری و مادی بهتری پیدا می‌کند به مهاجرت ترغیب شود و در نتیجه با یک محاسبه دقیق، جایی را که مدنظر دارد، ارزیابی می‌کند و یک تصمیم دقیق و برنامه ریزی شده برای رفتن می‌گیرد. در این نوع مهاجرت، در بسیاری از موارد، فرد موقتا مهاجرت می‌کند، مثلا برای تحصیل یا فرصت شغلی موقت؛ بنابراین انگیزه این فرد، قطع کامل از مبداء نیست. اما با شرایطی در جامعه رو به رو هستیم که بدترین شیوه برای مهاجرت است. در کشور ما آن نوع مهاجرت‌های معمول که در دنیا رخ می‌دهد، رخ نمی‌دهد، بلکه یک نوع دلزدگی بسیار زیاد نسبت به مبداء و انگیزه رفتن به هر طریق که شده را شاهدیم. این روز‌ها این نوع مهاجرت، رواج پیدا کرده است. هر روز هم آمار مهاجرت بی برنامه و بر مبنای دلزدگی، در مقایسه با مهاجرت برنامه ریزی شده، افزایش پیدا می‌کند.»
یک بحران پیش‌رونده

این جامعه شناس گفت: «در حال حاضر، مهاجرت‌ها بر اساس برآورد‌های مبداء و مقصد انجام نمی‌شود، بلکه بیشتر بر مبنای دافعه‌های مبداء رخ می‌دهد. افراد ساکن در کشوری که متاسفانه در زمینه‌های مختلف دچار اشکالات جدی شده و به لحاظ اقتصادی وضعیت بحرانی پیدا کرده و از نظر ناامنی و سلیقه زندگی نیز در شرایط خوبی قرار ندارد، برای تطبیق با فرهنگ، ارزش‌ها و شرایط زیستی نیز مشکلاتی جدی دارد؛ تمامی تعلقات پیشین خود را از دست می‌دهند و حاضرند به هر طریق ممکن فضای ناراحت کننده موجود را ترک کنند. وقتی چنین شرایطی را در جامعه می‌بینیم، متوجه یک شرایط اقتصادی، اجتماعی، بسیار ناگوار در کشور می‌شویم. هنگامی که فرد نسبت به وضعیت کشور خود، کاملا احساس ناامیدی می‌کند و مکانی را که در آن به دنیا آمده و رشد کرده و بسیاری از خاطرات جمعی و تعلقاتش در این فضا شکل گرفته، را به ناچار ترک می‌کند، طبیعیست که بخش‌هایی از معنای هویت خود را از دست می‌دهد.»

وی افزود: «اگر پدیده مهاجرت توسط تعداد اندکی از افراد انجام شود، به عنوان یک امر فردی شناخته می‌شود. ولی وقتی تعداد بسیار زیادی از افراد جامعه و کشور چنین حسی را نسبت به مکانی دارند که باید بیشترین تعلق را نسبت به آن داشته باشند، نشان دهنده یک مسئله اجتماعی بسایر غامض و یک بحران پیشرونده است و تا زمانی که چنین وضعیتی وجود دارد، جامعه، بسیاری از نیرو‌های خود را از دست می‌دهد. در نهایت بسیاری از افراد برای رفتن انگیزه دارند، اما همه آنان نمی‌توانند مهاجرت کنند. معمولا افرادی مهاجرت می‌کنند که هم قدرت ریسک بالایی داشته باشند و هم حداقل پتانسل‌ها را؛ قطعا این افراد می‌توانند برای جامعه خود مفید باشند. گاهی این افراد به لحاظ پتانسیلی‌هایی که دارند و گاهی نیز به دلیل فنون و مهارت‌هایی که بلدند و قدرت ریسک پذیری که دارند، می‌توانند جامعه را رشد داده و باعث توسعه آن شوند. این افراد از مهمترین سرمایه‌های اجتماعی کشور هستند، اما کشور را ترک می‌کنند. در کنار آن ها، عده‌ای هم هستند که به جامعه دلبستگی ندارند و میل به مهاجرت دارند، اما فاقد حداقل پتانسیل‌های لازم برای مهاجرت هستند. چنین جامعه‌ای از یک سو نیرو‌های قدرتمند و ارزشمند خود را از دست می‌دهد و از سوی دیگر، افرادی دلزده و مایوس را در خود نگه می‌دارد. از این وضعیت بدتر نداریم. کشور ما تمامی سرمایه‌های خود را مستهلک کرده است. بی تعارف بگویم آن‌هایی که دلشان با ایران نیست و مایلند بروند، اما به دلایلی مختلف نمی‌توانند، در نهایت بودنشان بیشتر ضرر است تا منفعت چرا که سرمایه انسانی فعال برای رشد و توسعه کشور محسوب نمی‌شوند.»

معید فرد تاکید کرد: «طبیعیست که با توجه به وضعیت فعلی و این حجم از دست دادن سرمایه‌های انسانی، در آینده با شرایطی بسیار سخت‌تر از چیزی که اکنون داریم، رو به رو می‌شویم چرا که نیرو‌های دارای پتانسیل، یا مهاجرت کرده‌اند یا انگیزه لازم را برای رشد و توسعه ندارند؛ بنابراین حقیقت این است که هر چه به پیش می‌رویم، مشکلات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ما افزایش پیدا خواهد کرد. افرادی که به شدت میل رفتن دارند و به دلیل شرایط جبری نرفته اند، به شدت قدرت تخریب دارند. این افراد، اگر وضعیتی علیه وضع موجود را ببینند، اعتراض خواهند کرد و ممکن است حتی به لحاظ سیاسی بحران آفرین باشند.»

خلیج فارس:ابراهیم رئیسی روز چهارشنبه ۱۵ آذر، طی سخنرانی در دانشگاه شهید بهشتی، درباره مهاجرت نخبگان از کشور، گفت: «یکی از شاخص‌های نخبگی را وطن‌دوستی می‌دانم. نخبگی اجازه می‌دهد که خدمت به کشور را رها کنید و به این بهانه که فلان‌جا مقداری بیشتر به من پول می‌دهد پس به آنجا بروم؟»

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فرارو، آیت الله علم الهدی، امام جمعه مشهد نیز در سخنانی همراستا با رئیس جمهور، در نقد افرادی که از کشور مهاجرت می‌کنند گفت: «علم و دانشی که همراه با دین و باور نباشد، کارش به جایی می‌رسد که دانشمند سال‌ها بر بستر امکانات یک کشور و یک ملت رشد کند، اما وقتی به اوج بلوغ علمی رسید، راهی کشور‌های بیگانه شود تا دانش خود را فقط به خاطر پول بیشتر به آن‌ها عرضه کند. باید انگیزه مهاجرت را پیش از هر چیز در فرد مهاجر جستجو کنید. درست است که فرهیخته ما باید از کیفیت زندگانی مطلوبی برخوردار باشد، اما وقتی هدف درآمد کلان باشد، این دیگر انگیزه مقدس و متعالی نیست.»

وی در بخش دیگری از سخنان خود تاکید کرد: «عناصری هم هستند که سال‌ها از امکانات کشور استفاده کرده و به درجه نخبگانی رسیده، اما فقط به این دلیل که در فلان کشور همسایه امکانات بیشتری می‌دهند، چشم بر رنج ملت خود می‌بندد تا خودروی لوکس‌تر سوار شود و در خانه وسیع‌تر زندگی کند. یک دولت یا یک حاکمیت برای حفظ این افراد باید چه‌کار کند؟ یعنی بیاید به قیمت تقویت اختلاف طبقاتی و محروم ماندن بسیاری از مردم از حداقل امکانات، تمنا‌های نفسانی و میل فرد به کسب بی‌حد و حساب مال را تأمین کند تا فقط او از کشور نرود؟»

با وجود این که در سخنان رئیس جمهور کشور و امام جمعه مشهد، تاکید بر عامل اقتصادی برای میل به مهاجرت نخبگان از کشور وجود دارد، اما آبان ماه سال جاری بود که روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی ابراهیم رئیسی، علل افزایش مهاجرت در کشور را «کرونا» و «وقایع سیاسی در سال گذشته» خواند و گفت: «آمار مجموعه‌ها، افراد و شرکت‌های مهاجرت کننده در حال حاضر اصلا خطرناک نیست و نشانه‌هایی درباره کاهش آمار مهاجرت نیز ظاهر شده است. اگر تا سال‌های قبل ۱۰۰ نفر می‌رفتند، حالا ۲۰۰ نفر شده است؛ چند نفر متخصص داریم؟ مثلا دو هزار تا.»

مدتی پیش، حسین علی شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی از دریافت گواهی لازم برای مهاجرت کاری توسط حدود ۱۰ هزار متخصص و فوق تخصص ایرانی طی دو سال گذشته خبر داد و گفت که کشور‌های عربی به مقصد اصلی مهاجرت پزشکان ایرانی تبدیل شده است. در حال حاضر یکی از نگرانی‌های بزرگ کشور این است که خروج نخبگان در رشته‌هایی حیاتی از جمله پزشکان متخصص چه تبعات جبران ناپذیری خواهد داشت. افزون بر پزشکان، اساتید دانشگاه‌ها، رتبه‌های برتر کنکور، برگزیدگان المپیاد‌های کشوری و بین المللی و دانشجویان ممتاز در مقاطع مختلف تحصیلی از دیگر افرادی هستند که تمایل زیادی برای مهاجرت نشان می‌دهند. در این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که آیا مهاجرت نخبگان علمی و آموزشی از کشور، صرفا علل مادی دارد و چگونه می‌توان سیل مهاجرت نخبگان از کشور را کنترل کرد؟ علی قنبری، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس، در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:
کفه سنگینِ رفتن

در کشور ما امنیت شغلی وجود ندارد/ چه دستاوردی برای نگه داشتن نخبگان داریم؟!علی قنبری به فرارو گفت: «به نظر می‌رسد برخی از مسئولان کشور، درک درستی از مبحث مهاجرت نخبگان، اساتید و چهره‌های دانشگاهی ندارند. مهمترین دلیلی که باعث مهاجرت نیرو‌های ارزشمند علمی و آموزشی از کشور می‌شود، این است که افراد به دنبال جایی برای آرامش می‌گردند. همه این افراد بار‌ها و بار‌ها پیش از مهاجرت، مزایا و معایب مهاجرت را روی دو کفه ترازو قرار داده و بررسی کرده اند که اگر بروند چه خواهد شد و ماندن برای آن‌ها چه دستاوردی دارد. به حدی به آزار نخبگان و چهره‌های دانشگاهی دست زده‌ایم که کفه ترازوی رفتن سنگین‌تر شده است.»

وی افزود: «شکی وجود ندارد که یک مولفه به تنهایی، موجب مهاجرت نمی‌شود و مسائل متعددی در تمایل به مهاجرت وجود دارد. مسائلی مثل امنیت، آسایش، آرامش و البته اقتصاد در این موضوع موثر است. خوب است مسئولان محترمی که به راحتی مهاجرت نخبگان را مورد نقد قرار می‌دهند نگاهی هم به فهرست فساد‌های اقتصادی کشور انداخته و همین مولفه را نیز به عنوان یک عامل تاثیرگذار در افزایش نرخ مهاجرت در نظر بگیرند. قرار است عامل فساد اقتصادی را شهروندان جامعه حل کنند؟ آیا اصلاح بافت معیوب و فسادزا در اقتصاد ما نیز بر عهده مردم است؟ آیا در کشور‌های توسعه یافته و پیشرفته نیز امکان فساد اقتصادی با این امار و ارقام وحشتناک وجود دارد؟ در بین افرادی که از کشور ما مهاجرت می‌کنند، تعداد زیادی وطن پرست به تمام معنا وجود دارد که به وطن عشق می‌ورزند، اما از موضوعات متعددی رنجیده خاطر هستند و می‌خواهند آینده خود را در فضایی کم تنش‌تر و با چشم انداز رشد بیشتری بسازند.»
آخرین گزینه

این استاد دانشگاه گفت: «به جای این که افرادی را که وطن را ترک کرده اند متهم کنیم بد نیست نگاه کنیم این افراد چه امکانات، تجهیزات و شرایطی داشته اند. اتفاقا بسیاری از نخبگانی که در سطوح دانشگاهی تدریس کرده اند یا در سیستم عالی کشور تحصیل کرده اند، سال‌ها در برابر میل به مهاجرت مقاومت کرده اند، اما فراموش نکنیم که همین قشر دانشگاهی را مسئولان با هر بهانه‌ای اخراج یا تنبیه و ممنوع التدریس می‌کنند. قرار است یک استاد دانشگاه یا دانشجوی نخبه که ممنوع التحصیل، ممنوع التدریس و محروم از حقوق طبیعی و شهروندی خود می‌شود چه کند؟ باید در تاکسی‌های اینترنتی کار کند؟ باید دستفروشی کند؟ ما در قبال نخبه‌های کشور خود چه رفتاری کرده ایم که انتظار داریم وطن پرست تمام عیار باشند؟ وطن پرستی را چگونه تعریف می‌کنیم؟ اگر به دنبال افزایش وطن پرستی هستیم، نباید با کوچکترین بهانه‌ای تندترین واکنش‌ها را نسبت به فرهیختگان کشور در سطوح عالی علمی و آموزشی نشان دهیم. هیچکس با شادی و رضایت قلبی وطن خود را ترک نمی‌کند. خروج از کشور آخرین گزینه برای هر ایرانی است.»

وی افزود: «روی این نکته پافشاری و تاکید دارم که ما در طول سال‌های اخیر برخی از بهترین، وطن پرست‌ترین و با ارزش‌ترین افراد را به دلیل تنگ نظری ها، عدم شایسته سالاری‌ها و فشار‌های مختلف اجتماعی و سیاسی و جناحی از کشور فراری داده ایم. این که تمامی فرصت‌های توسعه علمی، آموزشی، یادگیری و پیشرفت را از یک نفر سلب کنیم و بعد بگوییم چرا می‌خواهد برود، واقعا بی منطق است. امنیت شغلی یکی از مسائلی است که فقط بعد مادی ندارد. امنیت شغلی یعنی یک دانشجو امید دارد به محض فارغ التحصیلی جایی شایسته برای استخدام خواهد داشت و قرار نیست درگیر موانعی چون رفیق بازی و فامیل بازی و امثالهم شود و در صف بیکاری منتظر بماند. امنیت شغلی یعنی یک استاد دانشگاه نگران نباشد که به محض کوچکترین اظهار نظر یا فعالیتی، ممنوع الکار و اخراج شود. درست است که بیکاری و اخراج مساوی بی پولی است، اما این‌ها مقدمه‌های بی انگیزگی برای کار و زندگی در یک کشور هم هست.»
تنزل رتبه دانشگاه‌ها

این اقتصاددان در ادامه گفت: «یک نکته دیگر که از دید من در مهاجرت نخبگان بسیار مهم است، وضعیت رتبه دانشگاه‌های ما در رنکینگ‌های جهانی است. در رتبه بندی دانشگاه‌های جهان، تنزل کشورمان کاملا محسوس است. برای تعیین اعتبار دانشگاه‌ها مسائلی مثل مقالات، سطح آموزش و پژوهش، چشم انداز‌های بین المللی و سطح انتقال دانش در صنعت و درآمدزایی، بسیار موثر است. دانشگاه‌های کشور ما در این حوزه‌ها روند نزولی را طی می‌کنند و این موضوع را می‌توان به راحتی با استناد به رده بندی‌های جهانی دید. جای تعجب ندارد که یک چهره علمی و نخبه ترجیح دهد وارد دانشگاه‌های خارج از کشور شود تا از آموزش معتبرتر و با کیفیت تری بهره‌مند شود. تنها ۳ درصد از هزار دانشگاه برتر جهان به ایران تعلق دارد.»

وی افزود: «اگر می‌خواهیم از خروج نخبگان و سیل مهاجرت قشر فرهیخته پیشگیری کنیم، بهتر است روی افزایش سطح علمی و آموزشی کشور، ایجاد فضای امن زندگی و کار برای نخبگان در کشور و راه‌هایی برای تسهیل مسیر پیشرفت شغلی آنان تمرکز کنیم. بسیاری از نخبگانی که مهاجرت کرده اند از ته دل مایلند دوباره به ایران بازگردند، هرچند که بعید می‌دانم مقام‌های تصمیم گیرنده، شرایط را برای بازگشت فراهم کنند، اما حقیقت این است که با تغییر شرایط، تعداد افرادی که دوست دارند برگردند کم نیست.»

به گزارش خلیج فارس؛ حجت الاسلام والمسلمین موحدی آزاد دادستان کل کشور، در مراسم گلباران مزار شهدای یوم الله ۱۷ شهریور برگزار شد، با اشاره به آیه ۱۶۹ سوره آل عمران و شان و جایگاه شهیدان اظهار داشت: شهدای گرانقدر ۱۷ شهریور در دوران خفقان رژیم پهلوی ایستادند و جان خویش را در راه دین فدا کردند.

وی افزود: قیام ۱۷ شهریور، سد شکن بود و در مسیر مبارزه با رژیم پهلوی، تاریکی‌ها و موانع را از بین برد و پس از آن حادثه، طولی نکشید که همه ملت ایران به صحنه آمدند و انقلاب اسلامی پیروزی شد. بنابراین، خون پاک شهیدان ۱۷ شهریور، راه را برای پیروزی انقلاب و ارائه خدمت به مردمی که ده‌ها سال در محرومیت مانده بودند، هموار کرد.

دادستان کل کشور در ادامه با اشاره به دستاورد‌ها و خدمات عمرانی و رفاهی که پس از انقلاب اسلامی در مناطق محروم کشور صورت گرفت، ابراز داشت: بلافاصله پس از انقلاب، خدمت رسانی به مناطق مختلف آغاز شد و بسیاری از روستا‌ها که از امکانات اولیه محروم بودند، مورد توجه گروه‌های جهادی قرار گرفت و امروزه به برکت خون شهیدان، بیش از ۹۰ درصد روستا‌ها از امکانات خوبی برخوردار شده اند.

موحدی آزاد با اشاره به کاهش آمار بی‌سوادی و افزایش تحصیلات عالیه در مراکز آموزشی کشور در سال‌های پس از انقلاب خاطرنشان کرد: امروز قدرت دفاعی ایران، به حدی رسیده که قدرت‌های بزرگ نظامی دنیا، جرات تعرض به کشور را ندارند.

دادستان کل کشور گفت: برخی از فرار مغز‌ها سخن می‌گویند، اگر این سخن درست است، پس چه کسانی سایت‌های هسته‌ای ما را اداره می‌کنند؟ موشک‌های قدرتمند بومی ایرانی به دست چه کسانی ساخته می‌شود و پیشرفت‌ها و امکانات فنی، عمرانی و رفاهی که در کشور ایجاد شده، به دست چه کسانی حاصل شده است؟ تمام پیشرفت‌های کشور، به دست همین جوانان تحصیلکرده و توانمند ایرانی به دست آمده و ادامه دارد.

وی در ادامه با اشاره به مقام والای شهیدان و لزوم قدرشناسی و پاسداشت خون پاک شهدا گفت: در توصیف شهدا، شاهد فراز‌های بلندی از آیات قران کریم و تعابیر زیبای امام راحل و مقام معظم رهبری هستیم. امام خمینی (ره) فرمودند: از هر قطره خون شهید ما که به زمین می‌ریزد، انسان‌های مصمم‌تر و مبارزی به وجود می‌آیند. مقام معظم رهبری نیز می‌فرمایند امروز خستگی محکوم است. ایشان همچنین فرمودند شهیدان مظهر هدف و تلاش و تداوم‌اند. خون شهیدان تضمین کننده استقلال ملت و سربلندی اسلام است.

موحدی آزاد تاکید کرد: امروز همه تکلیف و مسئولیت سنگینی داریم و باید دین خود را به شهدا ادا کنیم و در بیانات و فرمایشات بزرگان درباره شهدا، تامل و تفکر کنیم.

وی یادآور شد: بعد از رحلت پیامبر مکرم اسلام (ص) مسلمانان با تحمل سختی‌ها و مشکلات، ایستادگی کردند و با رشادت‌ها و شهادت آنان، امروز شاهد گسترش اسلام در دنیا هستیم که به سمت وسوی قله‌های عزتمندی پیش می‌روند.

موحدی آزاد گفت: شهدای ما، از شهدای کربلا الهام گرفتند و می‌خواهند پیام کربلا را به دنیا برسانند و اهداف امام حسین (ع) که همان مبارزه با ظلم و ستم و باتقوا و پاک زیستن بود را در جامعه بشری زنده نگه دارند.

وی با بیان این که عزت، افتخار و دینداری زن مسلمان، حفظ حجاب است، اظهار داشت: امروز زنان محجبه در اجتماع بزرگ اربعین، می‌خواهند، پیام حضرت زهرای اطهر (سلام الله علیها) را به دنیا برسانند. زیرا معتقدند، جامعه‌ای می‌تواند پاک زندگی کند، که بانوان آن حجاب را رعایت کنند.

موحدی با اشاره به قانون یکسان سازی البسه در زمان رضا خان گفت: در آن زمان که چادر را از سر زنان مسلمان می‌کشیدند، بسیاری از مردم تهران به نجف و کربلا کوچ کردند، به این دلیل که بتوانند، حجاب همسران و دختران خود را حفظ کنند و نام و یاد امام حسین (ع) فراموش نشود.

وی گفت: امروز صدام و داعش از بین رفته‌اند و نابود شده‌اند و قدرت آمریکا نیز در منطقه تضعیف شده بنابراین میلیون‌ها زائر ایرانی، با آزادی و در امنیت کامل، از مرز‌ها عبور کرده و به زیارت کربلا رفته‌اند و بنده به سهم خود، از مسئولین عراق و ایران تشکر می‌کنم که این امنیت و امکانات را برای زوّار اربعین فراهم کردند.

موحدی آزاد اظهار داشت: نظام جمهوری اسلامی امروز امانت شهیدان است. این امانت را پاس بداریم و امانت داری خوبی باشیم. قطعا شهدا در حق ما دعا خواهند کرد و دغدغه شهدا نیز حفظ نظام اسلامی است.

دادستان کل کشور در پایان با اشاره به سخنی از شهید حاج قاسم سلیمانی خاطرنشان کرد: به فرموده شهید حاج قاسم سلیمانی، اینجا حرم است. اگر این حرم آسیب ببیند، همه حرم‌ها و ارزش‌های ما آسیب خواهد دید.

منبع: ایسنا