خلیج فارس: بیانیه مداخله‌جویانه سران اتحادیه عرب در منامه درخصوص مالکیت بر جزایر سه‌گانه تکرار شد؛ اما آنچه در این میان تعجب کارشناسان را برانگیخت، امضای این بیانیه توسط عراق و سوریه بود. 
به گزارش خلیج فارس؛ سی و سومین نشست سران کشور‌های عربی در منامه پایتخت بحرین برگزار شد. باوجودی که مهم‌ترین خروجی این نشست در سطح بین‌المللی تاکید بر لزوم توقف تجاوز‌های رژیم صهیونیستی در غزه بود، اما مطرح شدن مساله جزایر ایرانی خلیج فارس و امضای برخی متحدان یا دوستان منطقه‌ای ایران مانند سوریه و عراق پای این بیانیه بار دیگر توجه تحلیلگران داخلی را به این مساله معطوف کرد که چرا کشور‌هایی در سطح منطقه یا فرامنطقه که ایران آن‌ها را دوست خود می‌پندارد مانند چین و روسیه یا سوریه و عراق پای بیانیه‌ای را امضا می‌کنند که می‌دانند ادعای مطرح شده در آن، جزو خطوط قرمز ایران و در زمره منافع حیاتی کشورمان به شمار می‌رود.
در متن بیانیه کشور‌های عربی شامل الجزایر، سوریه، بحرین، کومور، جیبوتی، مصر، عراق، اردن، کویت، لبنان، لیبی، موریتانی، مراکش، عمان، فلسطین، قطر، عربستان، سومالی، سودان، تونس، امارات متحده عربی و یمن آمده است: «بر حاکمیت امارات متحده عربی بر جزایر سه گانه تنب کوچک، تنب بزرگ، ابوموسی تاکید شده و از جمهوری اسلامی ایران می‌خواهد که به ابتکار امارات متحده عربی برای یافتن راه‌حلی مسالمت آمیز از طریق مذاکرات مستقیم یا مراجعه به دیوان بین‌المللی دادگستری و منشور سازمان ملل متحد به این مساله پاسخ دهد.» این بیانیه مدعی شده که این امر به اعتمادسازی و افزایش امنیت و ثبات در منطقه کمک خواهد کرد.
سید حسین موسویان، دیپلمات پیشین با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس به بیانیه کشور‌های عربی که در پایان اجلاس سران اتحادیه عرب در منامه بحرین قرائت شد، واکنش نشان داد و نوشت: «خبری عبرت آموز! بشار اسد همراه با سایر کشور‌های عربی، بیانیه حمایت از تعلق جزایر سه گانه ایرانی به امارات را امضا کرد!»
سه دهه اصرار بر یک ادعا
بحث ادعایی در مورد جزایر سه گانه از سال ۱۹۹۲ وارد بیانیه‌های شورای همکاری خلیج فارس شده و به عنوان یک بند ثابت در آن درج می‌شود. اما در نشست سران عرب، بحث جزایر به عنوان یک بند ثابت مطرح نیست و طرح آن به میزبان و میزان زاویه داشتن آن با ایران و روابطش با امارات بستگی دارد. در چند دهه اخیر در برخی از نشست‌های سران عرب این قضیه گنجانده شده است؛ از جمله در نشست ۲۰۱۸ در جده عربستان، ولی در نشست ۲۰۲۳ ماه مه عربستان اشاره‌ای به قضیه جزایر نشد. زیرا نشست مذکور بعد از آشتی ایران و عربستان بود و ریاض نمی‌خواست فضای مثبت شکل گرفته تحت تاثیر این بند بیانیه قرار بگیرد.
بازگشت سوریه به آغوش اعراب
سوریه که بعد از ۱۲ سال تعلیق عضویتش در این سازمان، برای دومین سال است که در نشست سران عربی حضور پیدا می‌کند، با امضای بیانیه ای، موجبات تعجب تحلیلگران ایرانی را فراهم آورد. زیرا نزدیک به یک دهه که سوریه درگیر جنگ داخلی و فشار‌های خارجی برای برکناری بشار اسد بود، ایران نه تنها در مهار و نابودی داعش کنار سوریه ایستاد بلکه با کمک به دولت اسد در شرایطی که حتی کشور‌های عربی منطقه نیز او را طرد کرده بودند، باعث شد اسد سرپا بماند.
اما با فروکش کردن بحران در سوریه، از بین رفتن داعش و برقراری نسبی امنیت و ثبات در این کشور پساجنگی، امروز بشار اسدی که به جد به دنبال کمک‌های کشور‌های دیگر برای بازسازی است، آغوش خود را برای برادران عربش گشوده است.
دست برادری ابوظبی و دمشق
در خصوص اینکه چرا سوریه می‌خواهد نظر امارات را جلب کند، باید توجه داشت که امارات از معدود کشور‌های عربی بود که از زمان خیزش‌های عربی و پروژه سرنگونی نظام بشار اسد، کانال‌های تماس سیاسی و تجاری با دمشق را حفظ کرد و پس از عبور سوریه از این بحران، اولین کشور عربی بود که نسبت به احیای روابط دیپلماتیک و بازگشایی کنسولگری و سفارتخانه با سوریه اقدام کرد و اولین هیات تجاری بزرگ را روانه دمشق کرد.
با وجود برقراری تحریم‌های قیصر علیه سوریه، امارات از معدود کشور‌های متحد آمریکاست که با سوریه تجارت دارد و این مساله برای دمشق و نظام سیاسی سوریه فاکتور مهمی در تنظیم ملاحظات و جهت گیری‌های سیاست خارجی آن است.
چرا عراق امضا کرد؟
مجیدی، تحلیلگر سیاسی در پاسخ به اینکه عراق چرا این بیانیه را امضا کرد، نیز گفت: «دولت عراق و به خصوص دستگاه دیپلماسی عراق جهت گیری‌های ضدایرانی دارند و به دلیل ملاحظات داخلی آن را علنی نمی‌کنند. اما باید توجه داشته باشیم که دولت شیاع السودانی یک دولت ضدایرانی است و اگر پای بیانیه را امضا نمی‌کرد جای تعجب داشت.»
منبع: دنیای اقتصاد
