خلیج فارس: سرطان ریه گونه‌ای از سرطان است که در ابتدا ریه‌ها را درگیر می‌کند. ریه‌های هر فرد دارای دو عضو اسفنج مانند در قفسه سینه هستند که هنگام دم اکسیژن را از هوا می‌گیرند و هنگام بازدم دی اکسید کربن را آزاد می‌کنند.
به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فرارو، سرطان ریه علت اصلی مرگ و میر‌های ناشی از سرطان در میان زنان و مردان ایالات متحده است. سرطان ریه سالانه باعث مرگ افراد بیشتری نسبت به مجموع مرگ و میر‌های ناشی از سرطان‌های روده بزرگ، پروستات، تخمدان و پستان می‌شود. افراد سیگاری بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند. خطر سرطان ریه با طول مدت زمان و تعداد سیگار‌هایی که یک فرد می‌کشد، افزایش می‌یابد. در صورتی که سیگار را حتی پس از سال‌های طولانی مصرف مداوم کنار بگذارید، احتمال ابتلا به سرطان ریه را به میزان شایانی کاهش خواهید داد.
علائم
سرطان ریه معمولا در مراحل اولیه خود علامت و نشانه‌ای ندارد. به طور معمول نشانه‌های سرطان ریه زمانی نمایان می‌شوند که بیماری پیشرفت کرده است. علائم و نشانه‌های سرطان ریه ممکن است شامل موارد زیر شود:
• سرفه‌های جدیدی که از بین نمی‌روند
• سرفه خونی حتی به مقدار کم
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• خس خس سینه
• خشکی یا سختی صدا
• از دست دادن وزن بدون تلاش
• درد استخوان
• سر درد
چه زمانی باید یک پزشک را ملاقت کنید
در صورتی که هر یک از نشانه‌ها یا علائم را تجربه کردید که شما را نگران می‌کند، از پزشک خود وقت ملاقات بگیرید. در صورتی که سیگار می‌کشید و نمی‌توانید آن را ترک کنید، پزشکتان را ملاقات کنید. پزشک شما می‌تواند برای ترک سیگار راهکار‌هایی همچون مشاوره، دارو یا محصولات جایگزین نیکوتین را پیشنهاد کند.
علل
استعمال دخانیات علت اصلی سرطان‌های ریه در افرادی است که سیگار می‌کشند و در معرض دود سیگار قرار دارند؛ اما سرطان ریه در میان افرادی که هرگز سیگار نکشیده‌اند و آن دسته از افرادی که هرگز به مدت طولانی در معرض دود سیگار قرار نگرفته‌اند هم مشاهده شده است. در این موارد علت مشخصی برای سرطان ریه وجود ندارد.
استعمال دخانیات چگونه سبب ایجاد سرطان ریه می‌شود
پزشکان معتقدند سیگار کشیدن موجب آسیب به سلول‌های موجود در ریه می‌شود که از علت‌های اصلی بروز سرطان است. هنگامی که دود سیگار مملو از مواد سرطان‌زا (کارسینوژن) را استنشاق می‌کنید، تقریبا بلافاصله تغییرات در بافت ریه آغاز می‌شود.
در ابتدا بدن قادر به جبران این آسیب‌هاست؛ اما با هر بار قرار گرفتن در معرض دود سیگار سلول‌های طبیعی ریه‌ها به صورت فزاینده‌ای آسیب می‌بینند. در طول زمان این آسیب سبب می‌شود که سلول‌ها به شکل غیر طبیعی عمل کنند و در نهایت ممکن است به صورت سرطان گسترش پیدا کند.
انواع سرطان ریه
پزشکان سرطان ریه را براساس ظاهر سلول‌های سرطانی ریه که زیر میکروسکوپ مشاهده می‌شود، به دو گروه عمده تقسیم می‌کنند. پزشک براساس نوع سرطان ریه‌ای که فرد به آن مبتلا شده است، درمان را آغاز می‌کند.
دو نوع کلی سرطان ریه عبارت‌اند از:
• سرطان ریه سلول کوچک: سرطان ریه سلول کوچک تقریبا و به صورت انحصاری در میان افرادی رخ می‌دهد که برای مدت طولانی و زیاد سیگار می‌کشند و کمتر از سرطان ریه سلول غیر کوچک رخ می‌دهد.
• سرطان ریه سلول غیر کوچک: سرطان ریه سلول غیر کوچک یک اصطلاح چتری و کلی برای چندین نوع سرطان ریه است که عملکردی مشابه یکدیگر دارند. سرطان‌های ریه سلول غیر کوچک شامل کارسینوم سلول squamous cell carcinoma، آدنوکارسینوما adenocarcinoma و کارسینوم سلول بزرگ large cell carcinoma است.
عوامل خطرساز
تعدادی از عوامل می‌تواند خطر ابتلای فرد به سرطان ریه را افزایش بدهد. برخی از عوامل خطرساز مانند ترک سیگار قابل کنترل هستند. عوامل دیگر همچون سابقه خانوادگی و بیماری‌های موروثی قابل کنترل نیستند.
عوامل خطر برای سرطان ریه عبارت‌اند از:
• سیگار کشیدن: خطر ابتلای فرد به سرطان ریه با تعداد سیگار‌هایی که هر روز می‌کشند و سال‌هایی که سیگاری بوده‌اند، افزایش پیدا می‌کند. ترک سیگار در هر سنی خطر ابتلا به سرطان ریه را به میزان شایانی کاهش می‌دهد.
• قرار گرفتن در معرض دود سیگار: اگر سیگار نمی‌کشید، قرار گرفتن در معرض دود سیگار می‌تواند خطر ابتلای فرد به سرطان ریه را افزایش بدهد.
• قرار گرفتن در معرض گاز رادون Radon: گاز رادون از تجزیه طبیعی اورانیوم در خاک، سنگ و آب تولید شده است و درنهایت به بخشی از هوایی تبدیل می‌شود که آن را تنفس می‌کنید. سطوح ناامن و ناخالص رادون می‌تواند در هر ساختمانی ازجمله خانه‌ها انباشته شوند.
• قرار گرفتن در معرض آزبست و سایر مواد سرطان‌زا: محیط کاری که در معرض آزبست و مواد سرطان‌زا شناخته شده مثل آرسنیک، کروم، و نیکل قرار داشته باشد، خطر ابتلای فرد به سرطان ریه را افزایش می‌دهد؛ به‌ویژه اگر فردسیگاری هم باشد.
• سابقه خانوادگی سرطان ریه: افرادی که والدین، خواهر، برادر و یا کودک مبتلا به سرطان دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
عوارض جانبی
سرطان ریه می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد که عبارت‌اند از:
• تنگی‌نفس: در صورتی که سرطان مجاری تنفسی اصلی را مسدود کند، افراد مبتلا به سرطان ریه دچار تنگی نفس می‌شوند. سرطان ریه همچنین سبب تجمع مایع در اطراف ریه‌ها می‌شود و انبساط ریه آسیب دیده را به هنگام دم دشوار‌تر می‌کند.
• سرفه خونی: سرطان ریه ممکن است سبب خون‌ریزی مجاری تنفسی شود که موجب سرفه‌های خونی (هموپتیزی) می‌شود. در برخی مواقع خون‌ریزی می‌تواند شدید‌تر شود. درمان‌هایی برای کنترل خون‌ریزی وجود دارد.
• درد: سرطان ریه پیشرفته که به بافت ریه یا قسمت‌های دیگر بدن مانند استخوان گسترش پیدا می‌کند، می‌تواند دردناک باشد. در صورتی که احساس درد می‌کنید، به پزشک خود اطلاع بدهید.
• وجود مایع در قفسه سینه (افیوژن پلورا): سرطان ریه ممکن است موجب تجمع مایع در فضای اطراف ریه‌های آسیب دیده در حفره قفسه سینه شود. مایع انباشته شده در قفسه سینه موجب تنگی نفس می‌شود. درمان‌هایی برای تخلیه مایع از قفسه سینه و کاهش خطر وقوع دوبراه افیوژن پلورا در دسترس هستند.
• سرطانی که به بخش‌های دیگر بدن گسترش پیدا می‌کند (متاستاز): سرطان ریه معمولا به اعضای دیگر بدن همچون مغز و استخوان گسترش (متاستاز) می‌یابد. سرطانی که گسترش یافته است، بسته به عضو آسیب دیده می‌تواند موجب درد، تهوع، سر درد، یا نشانه‌ها و علائم دیگر شود. هنگامی که سرطان ریه گسترش پیدا کند، معمولا قابل درمان نیست. درمان‌هایی برای کاهش علائم و نشانه‌ها موجود هستند که به فرد بیمار کمک می‌کند تا زندگی طولانی‌تری را تجربه کند.
پیشگیری
هیچ شیوه مطمئنی برای پیشگیری از سرطان وجود ندارد؛ اما هر فرد می‌تواند با روش‌های بیان شده در مطلب زیر خطر ابتلا به آن را کاهش بدهند:
• استعمال نکردن دخانیات: در صورتی که هرگز سیگار نکشیده‌اید، بهتر است هرگز سیگار کشیدن را شروع نکنید. با فرزندان خود درباره استعمال نکردن دخانیات صحبت کنید تا آن‌ها آگاه شوند که چگونه از عامل اصلی ابتلا به سرطان ریه دوری کنند. درباره خطرات سیگار کشیدن صحبت کنید تا بدانند در مقابل فشار همسالان خود چگونه رفتار کنند.
• سیگار را ترک کنید: هم‌اکنون سیگار را ترک کنید. ترک سیگار خطر ابتلا به سرطان ریه را کاهش می‌دهد؛ حتی در صورتی که برای سال‌ها سیگاری بوده باشید. با پزشک خود درباره روش‌های ترک سیگار و راهبرد‌های کمکی صحبت کنید. گزینه‌هایی مانند محصولات جایگزین نیکوتین، دارو و گروه‌های حمایتی می‌تواند به شما در ترک سیگار کمک کند.
• از در معرض دود سیگار قرار گرفتن بپرهیزید: در صورتی که با یک فرد سیگاری کار یا زندگی می‌کنید، بهتر است او را مجبور به ترک کنید و یا حداقل از او بخواهید در فضای باز سیگار بکشد. از محل‌های کشیدن سیگار همچون رستوران‌ها دوری کنید و به اماکن بدون دود بروید.
• خانه خود را برای وجود رادون آزمایش کنید: سطح رادون در خانه را بررسی کنید؛ به‌ویژه در صورتی که در محلی زندگی می‌کنید که وجود رادون مشکل‌ساز است. سطوح بالای رادون را می‌توان با ایمن کردن خانه‌ها اصلاح کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تست رادون با بخش محلی بهداشت عمومی یا بخش محلی انجمن ریه کشور خود تماس بگیرید.
• از مواد سرطان‌زا در محل کار دوری کنید: اقدامات احتیاطی برای محافظت از خود در برابر قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی را انجام بدهید. از اقدامات احتیاطی کارفرمای خود پیروی کنید. برای نمونه در صورتی که برای مراقبت از شما ماسک صورت داده‌اند، همواره از آن استفاده کنید. از پزشک خود بپرسید چه کار‌های دیگری می‌توانید برای مراقبت از خود در محیط کار انجام بدهید. خطر آسیب ریه در محل کار با سیگاری بودن افزایش می‌یابد.
• یک رژیم غذایی سرشار از میوه و سبزی داشته باشید: یک رژیم غذایی سالم و با انواع میوه‌ها و سبزیجات را انتخاب کنید. منابع غذایی دارای ویتامین و مواد مغذی بهترین گزینه هستند. از مصرف زیاد قرص‌های ویتامین اجتناب کنید؛ زیرا ممکن است مضر باشد. برای مثال محققین بر این باور بودند که خطر ابتلا به سرطان ریه در افراد سیگاری را از طریق تجویز مکمل‌های بتاکاروتن کاهش بدهند؛ اما نتایج نشان داد که مکمل‌ها در واقع خطر ابتلا به سرطان در افراد سیگاری را افزایش می‌دهند.
• روز‌های بیشتری از هفته را ورزش کنید: در صورتی که به صورت منظم ورزش نمی‌کنید، به آرامی شروع به تمرین کنید. سعی کنید بیشتر روز‌های هفته را ورزش کنید.