دمشق

خلیج فارس:تصاویری از بسته‌های انفجاری کشف شده از عوامل تروریستی گروهک داعش که قصد بمب‌گذاری در حرم حضرت زینب (س) را داشتند منتشر شده است.

منبع:برترین‌ها

خلیج فارس:کامل صقر، مدیر دفتر رسانه‌ای سابق ریاست‌جمهوری سوریه، ادعا کرد که روسیه به درخواست بشار اسد پس از سقوط حلب، برای انتقال کمک‌های نظامی ایران به ارتش سوریه از طریق پایگاه حمیمیم پاسخ نداد.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فارس، وی طی پادکستی در سکوی «مزیج»، تصریح کرد که بشار اسد از ۳ روز قبل از ۸ دسامبر (روز سقوط دمشق)، نتوانسته بود با ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه تماسی برقرار کند.

وی در ادامه افزود که ایرانی‌ها به بشار اسد اطلاع داده بودند که تضمینی مبنی بر انتقال هواپیما‌های ایرانی به پایگاه هوایی حمیمیم و عبور از حریم هوایی عراق و سوریه دریافت نکرده‌اند. مسکو نیز به درخواست دولت اسد برای استفاده از پایگاه هوایی حمیمیم برای دریافت کمک‌های ایران پاسخ نداد.

صقر تصریح کرد که ایرانی‌ها به اسد ابلاغ کردند که آمریکایی‌ها تهدید کردند که هواپیمای را که از ایران خارج شده و وارد حریم هوایی عراق به سمت حمیمیم شده، ساقط خواهند کرد، لذا این هواپیما مجبور به بازگشت شد.

مدیر دفتر رسانه‌ای اسد افزود که وضعیت تشکیلات نظامی در سوریه قبل از سقوط حلب بد بود و اجازه نمی‌داد که نیروهایش وارد جنگ و درگیری شوند، علاوه بر آن وضعیت اقتصادی در کشور سوریه نیز وخیم بود.

صقر سپس گفت که طرف عراقی روز ششم دسامبر به سوری‌ها ابلاغ کرد که ترکیه هرگونه گفت‌و‌گو با اسد را در شرایط کنونی رد می‌کند.

وی افزود که الکساندر لاورنتیف فرستاده رئیس‌جمهور روسیه به سوریه، تلاش کرد اسد را برای گفت‌و‌گو با اردوغان متقاعد کند، اما او نپذیرفت و همچنین از برگزاری نشستی در سطح وزرای خارجه این کشور خودداری کرد و تنها به دیدار‌های مقامات امنیتی دو کشور اجازه داد.

صقر ادامه داد که رد این درخواست روسیه از سوی اسد، موجب ناخشنودی مسکو شد.

مدیر دفتر رسانه‌ای رئیس‌جمهور سابق سوریه افزود که سفر آخر بشار اسد به روسیه پیش از سقوط دمشق بی‌نتیجه بود و وی نتوانست تماسی با پوتین برقرار کند.

خلیج فارس:یک روزنامه لبنانی مدعی شد سفر نخست وزیر عراق به طهران و سپس قطر با هدف رایزنی درباره تحولات منطقه بعد از وقایع سوریه و به ویژه نزدیک کردن دیدگاه‌ها میان ایران و دولت انتقالی در دمشق است.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از ایسنا، «محمد شیاع السودانی» نخست وزیر عراق ظرف روز‌های آینده به منظور رایزنی درباره رخداد‌های جاری در منطقه به تهران سفر می‌کند.

برخی منابع عراقی اظهار داشتند پرونده‌هایی که السودانی در تهران مورد بحث قرار می‌دهد شامل تلاش‌هایی برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها میان دولت انتقالی سوریه و ایران و فشار‌های آمریکا برای برچیدن گروه‌های مسلح عراقی و بدهی‌های عراق به ایران و از سرگیری انتقال گاز ایران به نیروگاه‌های برق عراق است.

این منابع به روزنامه لبنانی الاخبار گفتند: سفر السودانی در چارچوب تحرکات دیپلماتیک او در منطقه است که از مدتی قبل به منظور ایجاد توازن منطقه‌ای بعد از حوادث سوریه آغاز شده است.

منابع مذکور تاکید کردند که السودانی بعد از تهران مستقیما به دوحه سفر خواهد کرد تا درباره همین وقایع صحبت کند، زیرا قطر نزدیک‌ترین طرف به هیئت تحریر الشام است که اکنون قدرت را در سوریه در دست دارد.

این منابع اظهار داشتند: احتمالا به زودی نشست سرانی در بغداد برگزار شود که میزبان کشور‌های بسیاری از جمله ایران، سوریه، عربستان، مصر، اردن و قطر بر سر یک میز با هدف یکپارچگی دیدگاه‌های سیاسی میان کشور‌ها خواهد بود.

دولت بغداد از طریق ارتباط دیپلماتیک با همه طرف‌ها، برای ایفای نقش بی‌طرفانه جهت آرامش و جلوگیری از تشدید تنش به ویژه از زمان شدت گرفتن جنگ اسرائیل علیه غزه و لبنان و ورود منطقه به درجه جوشش ایفا کرده است.

پیش از این «اسماعیل بقایی» سخنگوی وزارت خارجه ایران اعلام کرده بود که السودانی اواخر هفته آینده به تهران سفر خواهد کرد. وی افزود: این سفر در چارچوب تلاش برای تداوم رایزنی میان ۲ کشور به منظور توسعه روابط دوجانبه و تبادل دیدگاه‌ها درباره تحولات جاری در منطقه است.

همچنین برخی شبکه‌های رسانه‌ای عراقی گزارش دادند که پیام محرمانه‌ای از سوی آمریکا به عراق طی چند روز گذشته ارسال شده است که درباره دستور «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب آمریکا درباره خاورمیانه بوده و به دولت عراق توصیه کرده که از حمایت گروه‌های مسلح و حشد شعبی دست بکشد.

به نوشته روزنامه، السودانی دیدار‌هایی را با رهبران برجسته سیاسی همچون «نوری المالکی»، رئیس ائتلاف دولت قانون که تقریبا روابط با او از حدود یک سال قطع شده بود، «قیس الخز علی»، دبیرکل جنبش عصائب اهل الحق و رهبرانی از «چهارچوب هماهنگی» با هدف یکپارچگی گفتمان داخلی و کنترل ریتم فعالیت نظامی و سیاسی گروه‌های مقاومت انجام می‌دهد.

چهارچوب هماهنگی قصد دارد تا نشست دوره‌ای خود را طی روز‌های آینده به منظور بررسی مسائل مرتبط با مکانیزم‌های تعامل با تحولات سریع در منطقه و نیز بحث درباره محور‌های سفر السودانی به تهران برگزار کند.

نکته قابل توجه این است که نیرو‌های چهارچوب هماهنگی به ویژه گروه‌هایی که دارای نیرو‌های مسلح هستند، به تازگی بر سیاست خویشتن‌داری تاکید می‌کنند که به نوبه خود نقش عراق در ثبات منطقه را به خصوص بعد از تحولات سوریه و سقوط نظام بشار اسد تقویت می‌کند.

در همین راستا «عامر الفایز» عضو کمیته روابط خارجی پارلمان عراق گفت دولت به شکل مثبتی از طریق سفر‌ها و دیدار‌های خود با مقامات کشور‌های منطقه تلاش می‌کند تا وارد مذاکراتی درباره آینده سوریه و منطقه شود.

او به روزنامه الاخبار گفت: عراق و ایران پرونده‌های امنیتی، سیاسی، دینی و اقتصادی مشترکی دارند و لازم است که سفر‌های این چنینی صورت بگیرد، زیرا به نفع ۲ کشور است. وی گفت دولت عراق از حدود یک سال قبل بواسطه تلاش‌های خود رویکرد متمایزی برای خاموش کردن درگیری‌ها در منطقه دارد.

الفایز افزود: گروه‌های سیاسی تحرکات السودانی با هدف تحقق ثبات در عراق و تقویت نقش و دیدگاه مثبت و بی‌طرفانه آن نسبت به همه وقایع را حمایت می‌کنند.

همچنین «علی الصاحب» مدیر مرکز منطقه‌ای مطالعات می‌گوید: سفر‌های السودانی به ایران و سپس قطر و چه بسا بعد از آن به انگلیس حامل پیام‌های مهمی در خصوص آینده منطقه است به ویژه اینکه افرادی هستند که ندای خاورمیانه جدید را سر می‌دهند. اما در عین حال السودانی و چهارچوب هماهنگی از تکرار سناریوی سوریه و بازگشت تروریسم به عراق نگران هستند.

خلیج فارس:در آستانه سقوط دمشق، بشار اسد به همراه پسرش حافظ سوار بر یک خودروی زرهی روسی از پایتخت گریخت.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فرارو؛ رایا جلابی خبرنگار خاورمیانه روزنامه فایننشال تایمز نوشت: در آستانه سقوط دمشق، بشار اسد به همراه پسرش حافظ سوار بر یک خودروی زرهی روسی از پایتخت گریخت. در حالی که نزدیکان و وفادارانش به دنبال مردی بودند که وعده داده بود از آنان حفاظت کند، شواهدی از ترک ناگهانی وی در محله مالکی دمشق پدیدار شد.
چراغ‌های روشن و خیابان‌های خالی: راز پنهان آخرین شب اسد در دمشق

شامگاه ۷ دسامبر، حوالی ساعت ۱۱ شب، همکاران قدیمی اسد که از کنار خانه‌اش عبور می‌کردند، با صحنه‌ای غیرمنتظره مواجه شدند: پست‌های نگهبانی خالی، ساختمان‌های متروک، چراغ‌های روشن، فنجان‌های قهوه نیمه‌خورده و لباس‌های نظامی پراکنده در خیابان. این نشانه‌ها گویای ترک ناگهانی رئیس‌جمهور و نزدیکانش بود. تا نیمه‌شب، اسد و پسرش به پایگاه هوایی حمیمیم روسیه در شمال غرب سوریه منتقل شدند. این فرار را منابع مختلف از جمله یک فرمانده شورشی و یک مأمور اطلاعاتی سابق تأیید کرده‌اند.

پیش از ترک دمشق، اسد به ارتش خود دستور داد دفاتر و اسناد را نابود کنند، اما تسلیم شدن را اعلام نکرد. روسیه، که در طول جنگ داخلی سوریه از اصلی‌ترین حامیان دولت اسد بود، او را به پایگاه حمیمیم منتقل کرد. در همین حال، یک فرمانده هیئت تحریر الشام هرگونه مذاکره این گروه برای تسهیل خروج اسد را رد کرد.

با وجود حمایت روسیه برای خروج بشار اسد و پسرش از پایتخت، آنها تا بامداد ۸ دسامبر در انتظار ماندند. سرانجام، مسکو به بهانه‌های بشردوستانه به آنها پناه داد و اندکی بعد، اسد و پسرش به روسیه پرواز کردند. این اتفاق پایانی بر نیم‌قرن حاکمیت خانواده اسد بر سوریه بود. روزنامه فایننشال تایمز با بیش از دوازده مصاحبه، از جمله با افراد مطلع در درون رژیم و آگاهان از تحرکات خانواده اسد، وقایع روز‌های پایانی قدرت بشار اسد را مستند کرده است. این منابع، که خواستار ناشناس ماندن شدند، تصویر روشنی از سقوط ناگهانی حکومت اسد ارائه داده‌اند. تلاش‌ها برای برقراری ارتباط با خانواده اسد در مسکو بی‌نتیجه مانده است.
فرار در سکوت؛ اعترافات نزدیکان بشار اسد درباره شب سقوط دمشق

بشار اسد و نزدیکانش هرگز تصور نمی‌کردند که شورشیان بتوانند حمله‌ای سریع و برق‌آسا را عملی کنند. او که سال‌ها از حمایت نظامی و سیاسی روسیه بهره برده بود، باور داشت که جنگ داخلی سوریه را به نفع خود به پایان رسانده است. اسد امیدوار بود با جلب حمایت برخی کشور‌های عربی و اروپایی، موقعیت بین‌المللی خود را احیا کند. اما تنها ده روز برای شورشیان، به رهبری هیئت تحریر الشام، کافی بود تا با حمله‌ای برنامه‌ریزی‌شده، دمشق را به تصرف درآورند.

در روسیه، بشار اسد بار دیگر با همسرش، اسماء الاسد، دیدار کرد. اسماء، که در هفته‌های اخیر برای درمان سرطان در مسکو به سر می‌برد، به همراه والدینش در این کشور مستقر بود. فواز الاخرس، پدر اسماء که اخیراً از سوی آمریکا تحریم شده بود، نیز در روسیه حضور داشت. فرزندان اسد، از جمله زین که در سوربن ابوظبی تحصیل می‌کرد، اکنون به خانواده پیوسته‌اند. این در حالی است که بشار اسد بدون خداحافظی، وفاداران خود را که سال‌ها به او متعهد بودند، رها کرد. او حتی نزدیک‌ترین اعضای خانواده، شامل پسرعموها، خواهران و برادران و دیگر بستگانش را در جریان فرار خود قرار نداد. بسیاری از این افراد در نهایت مجبور شدند بدون حمایت او، با پیشروی شورشیان روبه‌رو شوند و از خود دفاع کنند.

وفاداران سرخورده، فرار شبانه بشار اسد را نمونه‌ای آشکار از خودمحوری بی‌پایان او دانستند؛ همان ویژگی‌ای که منجر به اعمال خشونت‌بار او علیه مردم و چپاول منابع کشور برای منافع شخصی‌اش شد. یکی از منابع آگاه از جزئیات این فرار گفت: «تا یک ساعت قبل از فرار، او به اطرافیانش می‌گفت که همه‌چیز تحت کنترل است.»

محمد جلالی، نخست‌وزیر وقت، در مصاحبه‌ای با شبکه العربیه گفت که در ساعت ۱۰:۳۰ شب ۷ دسامبر با اسد تلفنی صحبت کرده است. به گفته جلالی، او از آشفتگی خیابان‌ها و موج گسترده جابه‌جایی مردم از مرکز سوریه به سوی سواحل خبر داده بود. جلالی افزود: «اسد تنها گفت فردا خواهیم دید. این آخرین چیزی بود که از او شنیدم. او دیگر به تماس‌های بعدی پاسخ نداد.»
یاسر ابراهیم و منصور عزام: مهره‌های مالی اسد در پرواز به مسکو

روزنامه فایننشال تایمز نتوانسته حضور همه مسافران پرواز فرار اسد را تأیید کند، اما منابع نزدیک به نظام اسد می‌گویند او دست‌کم دو نفر از افراد کلیدی مالی خود، یاسر ابراهیم و منصور عزام را همراه خود برده است. این دو مسئول مدیریت دارایی‌های پنهان‌شده اسد در خارج از سوریه بوده‌اند. این اقدام، هرچند تأیید نشده، در میان وفاداران نظام این باور را تقویت کرده که اسد ثروت خود را به خانواده گسترده‌اش ترجیح داده است.

در اولین اظهارات عمومی پس از سقوط، اسد تلاش کرد روایت خود را از وقایع ارائه دهد. او مدعی شد که تا ساعات اولیه صبح یکشنبه در دمشق بوده و «به وظایف خود عمل می‌کرده است.» وی ادعا کرد که خروجش «از پیش برنامه‌ریزی نشده» بود. اما ویدیو‌هایی که از سوی شورشیان و شهروندانی که به اقامتگاه خصوصی اسد هجوم بردند منتشر شد، تصویری متفاوت ارائه داد. این تصاویر حاکی از خروجی شتاب‌زده بود: آلبوم‌های عکس خانوادگی، انبار‌هایی مملو از مواد غذایی و ده‌ها کیسه و جعبه از برند لوکس هرمس که در کمد‌های اسماء الاسد باقی مانده بود.

با آغاز حمله هماهنگ و برنامه‌ریزی‌شده شورشیان به استان شمالی حلب، بشار اسد به مسکو سفر کرد تا از روسیه درخواست مداخله نظامی کند. اما در حالی که چهار روز از این درخواست می‌گذشت، دومین شهر بزرگ سوریه سقوط کرد و نیرو‌های شورشی، به رهبری هیئت تحریر الشام، به سمت جنوب پیشروی کردند. همزمان، عباس عراقچی وزیر خارجه ایران وارد دمشق شد و پس از دیدار‌هایی کوتاه، به آنکارا سفر کرد.

مقامات ترکیه که انتظار داشتند پیام خاصی از سوی اسد دریافت کنند، با سکوتی غیرمنتظره رو‌به‌رو شدند. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، که طی سال‌های گذشته تلاش‌های مکرری برای عادی‌سازی روابط با اسد انجام داده بود، بار دیگر از بی‌اعتنایی رئیس‌جمهور سوریه ناامید شد. آخرین تلاش اردوغان در ژوئیه همان سال نیز به نتیجه‌ای نرسیده بود.
از لبنان تا دوبی: مقامات نظام اسد چگونه از فروپاشی گریختند؟

در روز‌های پایانی، اسد به‌طور فزاینده‌ای از وضعیت خود ناامید شد. منابع مطلع فاش کردند که سه یا چهار روز پیش از ترک دمشق، اسد از طریق مسکو پیامی ارسال کرد مبنی بر اینکه آماده است در ژنو با اپوزیسیون سیاسی تبعیدی مذاکره کند—چیزی که پیش‌تر به شدت از آن خودداری می‌کرد. اما به نظر می‌رسد این پیام هرگز از سوی روسیه به دیگران منتقل نشده باشد. با سقوط نظام اسد، موج گسترده‌ای از وفاداران و مقامات نزدیک به اسد دمشق را ترک کردند. بسیاری از آنها از طریق مرز زمینی به بیروت گریختند و در خانه‌های شخصی، آپارتمان‌های لوکس یا هتل‌های پنج‌ستاره مستقر شدند.

در هتل مجلل فنیقیا بیروت، صبحانه‌های آفتاب‌گیر شاهد تجمع سوری‌هایی بود که با کیف‌های لوکس لویی ویتوندر، تخم‌مرغ آب‌پز و کیوی می‌خوردند و با صدایی آرام درباره آینده خود و کشورشان گفت‌و‌گو می‌کردند. در یکی از میزها، سه زن خاطرات فرار شبانه خود را با یکدیگر به اشتراک گذاشته و درباره برنامه‌ریزی برای ثبت‌نام فرزندانشان در مدارس دوبی صحبت می‌کردند. یکی از آنها با نگرانی از ناپدید شدن یکی از نزدیکانش پس از سقوط اسد سخن گفت. شاهدان در بیروت گزارش دادند که در میان این فراریان، چهره‌های کلیدی نظام اسد و اعضای اصلی شبکه قدرت و ثروت این خانواده حضور داشتند. از جمله این افراد بثینه شعبان، مشاور باسابقه و نزدیک بشار اسد بود که در روز‌های پایانی به بیروت گریخت و اکنون در سایه امنیتی شدید زندگی می‌کند.

پس از سقوط دمشق و پراکندگی وفاداران نظام اسد، بسیاری از شخصیت‌های برجسته این نظام به سرعت لبنان را ترک کردند. کسانی که گذرنامه خارجی داشتند به اروپا گریختند، برخی دیگر به امارات متحده عربی رفتند و مقامات ارشد نظامی یا به روسیه منتقل شدند یا در لیبی مستقر شدند. از جمله، بثینه شعبان مشاور باسابقه بشار اسد، بعد‌ها در دوبی دیده شده است، شهری که همواره پناهگاهی برای تبعیدیان و اعضای رژیم‌های سقوط‌کرده بوده است.

در این میان، برادر کوچکتر بشار یعنی «ماهر اسد» فرمانده لشکر چهارم ارتش و یکی از چهره‌های محوری در ساختار فساد نظام اسد، اندکی پیش از سقوط دمشق به اطرافیان خود هشدار داد که به لبنان فرار کنند. اما او نیز مجبور شد به سرعت سوریه را ترک کند و گفته می‌شود از مرز به عراق گریخته است. فایننشال تایمز نتوانسته تأیید کند که آیا او همچنان در عراق به سر می‌برد یا به روسیه منتقل شده است.

از دیگر اعضای خانواده اسد، بستگان مادری بشار، ایاد مخلوف، سرهنگ اطلاعاتی و برادر دوقلویش ایهاب مخلوف به همراه مادرشان در مسیر فرار به لبنان هدف حمله قرار گرفتند. در این حمله، ایهاب کشته شد و ایاد و مادرشان زخمی شدند. طبق گزارش‌ها، ایاد در بیمارستان چتورا لبنان تحت درمان قرار گرفت و سپس به دوبی رفت. این خبر توسط منابع آگاه تأیید شده است.

برادر دیگر، رامی مخلوف، که زمانی از مهم‌ترین چهره‌های اقتصادی نظام اسد و کنترل‌کننده بیش از نیمی از اقتصاد سوریه بود، همچنان در نوعی حبس خانگی به سر می‌برد. سرنوشت او پس از سقوط نظام همچنان نامعلوم است. ایاد و ایهاب تا زمان فروپاشی نظام از نزدیکان بشار و اسماء اسد بودند. علی مملوک، مشاور ارشد بشار و رئیس سابق سازمان اطلاعات عمومی نیز مفقود شده است. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که چندین خانواده برجسته وفادار به نظام به سفارت روسیه در دمشق پناه برده‌اند، اما هویت آنها همچنان تأیید نشده است. دولت جدید سوریه از روسیه خواسته است که خروج شهروندان سوری از کشور را تسهیل نکند.

چهار ساعت پیش از فرار بشار اسد، حافظ اسد، پسر ۲۳ ساله او، در پارکی نزدیک کاخ ریاست‌جمهوری با دوستانش وقت‌گذرانی می‌کرد. او به‌تازگی از روسیه بازگشته بود، جایی که از پایان‌نامه دکترای خود در علوم فیزیک و ریاضیات دفاع کرده بود. شاهدان می‌گویند که حافظ پس از آن به خانه بازگشت تا با پدرش شام بخورد. در همین زمان، شایعاتی مبنی بر اینکه بشار اسد قصد دارد سخنرانی عمومی انجام دهد، به سرعت در دمشق و میان میلیون‌ها سوری گسترش یافت. این شایعات بسیاری را پای تلویزیون‌ها میخکوب کرد، اما سخنرانی هیچ‌گاه انجام نشد. مشخص نیست که آیا حافظ از این موضوع آگاه بوده که تنها چند ساعت بعد، کشور را برای همیشه ترک خواهد کرد یا خیر.

خلیج فارس:وزارت خارجه آمریکا امروز اعلام کرد که ۳ دیپلمات ارشد آمریکایی روز جمعه برای دیدار با هیئت تحریر الشام و بررسی اصول انتقال قدرت به دمشق سفر می‌کنند.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از انتخاب؛طبق این گزارش گفتگوهای هیئت دیپلماتیک در دمشق به موضوع شهروندان آمریکایی مفقود شده در سوریه خواهد پرداخت.

مقامات برای افشای اطلاعات درباره شهروندان آمریکایی ناپدید شده، آستین تایس و مجد کمالماز و دیگران تلاش خواهند کرد.

هیئت آمریکایی با جامعه مدنی سوریه، فعالان و اعضای جوامع مختلف نیز دیدار خواهد کرد.