دروغگویان

در این آزمایش‌ها به مشارکت‌کنندگان ویدیو‌هایی نشان داده شد که در آن افراد در حال گفتن حقیقت یا دروغ بودند و سپس از آن‌ها خواسته شد تا میزان جذابیت، خونگرمی و گشودگی این افراد را رتبه‌بندی کنند.

نتایج نشان داد افرادی که داشتند حقیقت را می‌گفتند از نظر مشارکت‌کنندگان بسی جذاب‌تر از افرادی بودند که داشتند دروغ می‌گفتند.

چرا مردم در حال گفتن حقیقت جذاب‌تر هستند؟

احتمالا نشانه‌های غیرکلامی می‌توانند پاسخ این پرسش را بدهند. مطالعه‌ای که پیش از این روی نشانه‌های غیرکلامی مرتبط با رتبه‌بندی صداقت و فریب انجام شده بود، نشان می‌داد که اشخاصی که از نظر مشارکت‌کنندگان راستگوتر رتبه‌بندی شده بودند، با سرعت بالاتری صحبت می‌کردند، چهره‌های پرتحرک‌تری (شامل خندان بودن) داشتند و رفتار‌های کلیشه‌ای مرتبط با عصبی بودن مثل مالیدن دست‌ها به هم یا خاراندن صورت را کم‌تر نشان می‌دادند.

در مطالعه‌ای دیگر مشخص شد این ویژگی‌های غیرکلامی شامل چهره پرتحرک، کلام سریع‌تر و فصیح‌تر میزان دوست‌داشتنی بودن افراد را نیز افزایش می‌دهد.

اگرچه دوست‌داشتنی بودن به خودی‌خود جذابیت فیزیکی نیست، اما دوست‌داشتنی بودن و جذاب‌تر به نظر رسیدن با هم همبستگی دارند.

در مطالعه دیگری نیز مشخص شد افرادی که باوقارتر و دارای مهارت اجتماعی بالاتر به نظر می‌رسیدند، دوست‌داشتنی‌تر ارزیابی می‌شدند.

نشانه‌های جذابیت چه کمکی به شناسایی دروغگو می‌کند؟

با دانستن همه این موارد می‌توان دریافت که چرا راستگویان جذابیت بیش‌تری دارند. برطبق یافته‌های پژوهش اخیر، افراد در هنگام دروغگویی رفتار‌هایی بروز می‌دهند که به جای تأثیرات مثبت، تأثیرات منفی روی دیگران می‌گذارد. این افراد آهسته‌تر صحبت می‌کنند و کلامشان حاوی آشفتگی‌های بیش‌تری (مثل استفاده زیاد از پرکننده‌هایی مثل آااام… اِااا) است.

ممکن است در هنگام ساختن یک روایت فریبکارانه مکث کنند. برانگیختگی همراه با فریب ممکن است باعث شود که آن‌ها علائم عصبی را از خودشان انتشار دهند. این باعث کاهش میزان جذابیت آن‌ها از نظر مشاهده‌کننده می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهند که انسان‌ها در تشخیص فرد دروغگو و راستگو ضعیف عمل می‌کنند. علت‌های مختلفی برای آن وجود دارد:

۱. ما بیش‌تر تمایل به اعتماد کردن داریم تا بی‌اعتمادی.

۲. ما در شناسایی فریب از نشانه‌های غیرکلامی اشتباه استفاده می‌کنیم.

۳. دروغگو تلاش زیادی می‌کند تا هر نوع سرنخی که ممکن است فریبش را لو دهد، لاپوشانی کند؛ بنابراین نویسندگان می‌گویند اگر افراد برای شناسایی دروغگو به جای تمرکز کردن روی صحت آنچه گفته می‌شود، روی میزان جذابیت و خونگرمی طرف مقابل تمرکز کنند، بهتر می‌توانند دروغ و راست را تشخیص دهند.

نتایج تحقیقات انجام شده روی آن دسته نادر از افرادی که بالاتر از حد تصادف می‌توانند دروغگو‌ها را شناسایی کنند، نشان می‌دهد که آن‌ها به این دلیل «جادوگران موفق فریب» هستند که روی دروغ یا سرنخ‌های کلیشه‌ای دروغگویی تمرکز نمی‌کنند.

آن‌ها یک تصور کلی دارند که می‌گوید «یک جای کار می‌لنگد»، که باعث می‌شود با میزان بالاتری از سطح تصادف دروغگویان را شناسایی کنند.

منبع: عصر ایران