خلیج فارس: چرخه خواب کودک باید تحت هر شرایطی حفظ شود اما لازم به یادآوری است که این بسته به سن کودک نیز دارد. به عنوان مثال:یک نوزاد تازه متولد شده بین 12-16 ساعت باید بخوابد در حالی که در دوران نوجوانی او به 7 ساعت خواب نیاز دارد.
به گزارش خلیج فارس؛ مواردی نیز از جمله افزایش زمان استفاده از صفحه نمایش قبل از خواب، استرس یا برخی از عوامل پزشکی همانند بی خوابی می توانند بر میزان خواب تاثیر بگذارند.
توجه داشته باشید که تنها میزان خوابیدن مهم نیست بلکه کیفیت آن نیز اهمیت دارد. اگر کودک شما به اندازه کافی می خوابد اما هنوز احساس آرامش ندارد می تواند نشانه ای از اختلالات خواب باشد. کیفیت خواب به میزان خوب خوابیدن کودک و عمق آن بستگی دارد. به طور متوسط یک بزرگسال در شب حداقل 6 بار به چرخه خواب عمیق می رود اما کودک باید حداقل در 8 بار به اوج خواب خود برسد.
یکی از رایج ترین اختلالات خواب که بیش از بقیه هم نادیده گرفته می شود، خروپف است. شاید خروپف یک کودک بامزه به نظر برسد اما قطعا علامت یک مشکل عمیق تر است. خوابیدن مهم ترین فاکتور برای رشد کودک محسوب می شود و نقش مهمی در اطمینان از رشد و سلامت کودک به مادر می دهد.
مشکلات کمبود خواب کودکان
در واقع طبق گفته پزشکان کمبود خواب می تواند منجر به مشکلات و مسائل زیر شود:
اختلالات اضطرابی
افسردگی
کاهش میزان یادگیری
مسائل مربوط به سیستم ایمنی
ضربان قلب غیر عادی
مشکلات خشم
عدم کنترل تکانه
تحریک پذیری مکرر
اختلال بیش فعالی و نقص توجه
اختلال در پردازش اطلاعات
تغییرات خلق و خو
میزان متابولیسم ضعیف
خروپف چیست؟
خروپف وضعیتی است که مجاری هوایی در گلو دچار انسداد یا انقباض شده و باعث می شود ارتعاشی در بافت گلو ایجاد شود و در نتیجه این ارتعاش، منجر به صداهای قابل شنیدنی می شود.
این صدا ها می تواند آرام باشند اما اغلب بلند هستند و توسط یک فرد نزدیک به راحتی شنیده می شوند. خروپف یکی از دلایل عمده کم خوابی و از علائم بیماری دیگری به نام آپنه انسدادی خواب می باشد که در ادامه به توضیح آن پرداخته ایم.
انواع خروپف کودکان
دو نوع خروپف در کودکان وجود دارد :عادی و علامت دار. خروپف عادی به مرور زمان ایجاد می شود و به دلیل اثرات خارجی رخ نمی دهد اما ممکن است تغییراتی مثل تغییر آب و هوا باعث کم و زیاد شدن این خر و پف ها شود. خروپف علامت دار و گاه به گاه، بی ضرر است اما خروپف براساس عادت مضر است.
در مدت زمان طولانی این بیماری می تواند منجر به مشکلات جدی شود. خروپف مداوم را نباید در بزرگسالان یا کودکان نادیده گرفت و درمان آن را پشت گوش انداخت.
خروپف در کودکان چقدر شایع است؟
خروپف علامت دار در کودکان بسیار شایع است زیرا سیستم ایمنی و اعضای بدن آن ها هنوز کاملا رشد نکرده اند و می توانند در اثر تغییر هوا یا سرماخوردگی باعث خروپف شوند. براساس تحقیقات، خروپف بر اساس عادت تقریبا 12 درصد افراد را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند نشانه ای از بیماری آسم یا آپنه خواب باشد.
دلیل و عامل خروپف کودکان چیست؟
عوامل متعددی باعث خروپف در کودکان می شود که برخی از آن ها عبارتند از:
آسم
آسم می تواند یکی از دلایل اصلی خروپف کودک باشد زیرا این بیماری تنفس را مختل می کند . اگرکودک شما خرخر یا خس خس به همراه سرفه می کند ممکن است نشانه آسم باشد بنابراین در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید زیرا آسم در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد.
آنفولانزا
بعضی از انواع آنفولانزا باعث مسدودیت مسیر جریان هوا در بدن می شود و خروپف را ایجاد می کند . زمانی که بدن رو به بهبودی برود ، این وضعیت هم خود به خود درمان می شود.
انحراف تیغه وسط بینی
تیغه انحرافی یا آسیب دیده مانع عبور جریان هوا از بینی کودک شده و در نتیجه مانع تنفس و ایجاد خروپف خواهد شد .
وزن
اگر وزن کودک شما متناسب نیست ، می تواند باعث اختلالات خواب مانند خروپف شود زیرا چربی مجاری تنفسی را مسدود خواهد کرد .
التهاب لوزه
لوزه های بزرگ شده می توانند متورم شده و مجاری تنفسی را مسدود کنند، این احتمالا شایع ترین علت خروپف در کودکان است .
آلرژی
اکثر آلرژی ها منجر به انسداد مجاری تنفسی بینی می شوند و می توانند سوراخ های بینی را ملتهب کنند. حساسیت شدید می تواند تورم گلو نیز ایجاد کند. در نتیجه آلرژی یکی از مهم ترین دلایل خروپف در کودکان است .
بیماری عصبی-عضلانی
به دلیل بی تحرکی اندام ها حین خواب، اعصابی که عضلات تنفسی را کنترل می کنند ممکن است ازبین رفته و باعث خروپف شوند. بیشتر بیماری های عصبی عضلانی تهدید کننده زندگی نیستند اما برخی از آن ها ممکن است کشنده باشند.
اختلالات ژنتیکی
برخی از اختلالات ژنتیکی می توانند دلیل خروپف باشند و از نسلی به نسل دیگر منتقل شوند. برخی از این اختلالات حتی با چشم پوشی از نسل ها نیز شناخته شده است. حفظ سابقه خانوادگی بیماری ها می تواند به کاهش علت خروپف ناشی از اختلالات ژنتیکی کمک کند.
استنشاق دود دست دوم
سیگار کشیدن دراطراف کودک می تواند خطرات زیادی را به همراه داشته باشد. دود دست دوم برای کودکان بسیار خطرناک است و یکی از عوارض جانبی شناخته شده خروپف و مشکلات تنفسی می باشد.
آپنه خواب در کودکان
آپنه خواب هنگامی رخ می دهد که مجاری هوایی تنفسی کودک مسدود شده و ممکن است او را از خواب بیدار و مجبور به تنفس در طول شب کند.
در مطالب قبلی نمناک خواندید که اغلب،اگر آپنه جزئی و خفیف باشد ممکن است کودک ناخودآگاه خود را مجبور به نفس کشیدن کند و به همین دلیل انرژی بیشتری را مصرف می کند .
این اتفاق می تواند باعث خروپف شده و در نتیجه کودک شما خسته از خواب بیدار شود و همچنین، آپنه خواب باعث مشکلات بی شماری مانند افسردگی و اضطراب خواهد شد که اگر جدی نیز باشد اختلالاتی مثل بیش فعالی را به همراه دارد.
علائم و عوارض خروپف کودکان
علائم خروپف در کودکان می تواند بسیار متفاوت باشد و به سن و رشد جسمی او بستگی دارد. اگر متوجه شدید که کودک شما خسته یا بی حال از خواب بیدار می شود، لازم است به پزشک مراجعه کنید زیرا این یکی از رایج ترین علائم آپنه خواب در کودکان است. در ادامه چند مورد از علائم و یا بهتر بگوییم عوارض ناشی از خروپف معرفی شده است که والدین باید در گروه های سنی مختلف به دنبال آن باشند و به آن ها توجه کنند:
شایع ترین عوارض و مشکلات خروپف در کودکان خردسال
برخی از شایع ترین عوارض و مشکلات خروپف در کودکان خردسال عبارتند از:
مشکلات تغذیه ای
خروپف یا حتی اپنه خواب موجب می شود تا کودکانی که شیر مادر یا شیشه شیر می نوشند، تغذیه کافی نداشته باشند. توصیه می شود برای تشخیص دقیق با یک متخصص مشورت کنید زیرا مسائل مربوط به تغذیه میتواند نشان دهنده تعدادی از مشکلات دیگر نیز باشد.
تاخیر یا عدم رشد
یکی از رایج ترین شاخص های خروپف تاخیر یا عدم موفقیت کودک در رسیدن به مراحل رشد است زیرا کمیت و کیفیت خواب از لحاظ جسمی و روحی نقش بسیار مهمی در رشد کودک دارد. تاخیر در دستیابی به این نقاط عطف به دلیل خروپف می تواند نشانه ای از مشکل اساسی بزرگتری مانند آپنه خواب باشد .
افزایش وزن
افزایش غیر عادی وزن می تواند از علائم خروپف در کودکان خردسال و مضر ترین علامت محسوب شود. اگر کودک شما بیش از حد و سریعا وزن اضافه می کند به دلیل خروپف ناسالم و آپنه خواب ایجاد می شود .
توجه داشته باشید که علائم و عوارض خروپف و آپنه خواب در کودکان خردسال ممکن است که متفاوت باشد.
برای درک بهتر این که کودک شما از چه علائمی رنج می برد؛ لطفا به پزشک مراجعه کرده و توصیه های او را رعایت کنید.
شایع ترین علائم و عوارض رایج خروپف در کودکان کمی بزرگتر
برخی از علائم و عوارض رایج خروپف در کودکان کمی بزرگتر می باشد
مشکل در تمرکز و توجه
کودک به دلیل کمبود خواب کافی یا پایین آمدن کیفیت خواب ممکن است در تمرکز یا توجه به مشکل بربخورد . این علامت شایع آپنه خواب و خروپف او است.
بیش فعالی
کودکی که کیفیت پایین تری از خواب یا کمبود خواب کافی دارد، ممکن است با مجبور کردن خود به بیش فعالی سعی در حفظ و بیداری داشته باشد. کمبود خواب همچنین باعث عدم تعادل هورمون های شیمیایی که همراه با آدرنالین کار می کند می شود تا کودک را بیش از حد فعال نگه دارد. این میتواند نشانه خروپف باشد.
پرخاشگری
کمبود خواب می تواند کودک را خسته کرده که این موضوع احتمالا منجر به پرخاشگری او خواهد شد. اگر کودکتان پرخاشگر است یا به راحتی کلافه می شود ، این یکی از علائم بهم ریختگی خواب است که می تواند ریشه در خر و پف هم داشته باشد .
تغییر شخصیتی
کمبود خواب می تواند باعث تغییر شخصیتی شود. اگر شخصیت کودک شما یک شبه تغییر می کند این می تواند به دلیل موارد نادیده گرفته شده درخواب مانند خروپف و آپنه باشد.
تشخیص خروپف در کودک
پزشکان با انجام آزمایش خواب می توانند بیشتر ناتوانی ها و اختلالات مبتنی بر خواب را تشخیص دهند. این آزمایش ها شامل قرار دادن نوار الکتروکاردیوگرام برروی بدن کودک هنگام خواب و اتصال آن به رایانه است که با این کار،الگوهای خواب ، چرخه اوج خواب، تعداد دفعات بیدارشدن کودک در طول شب و چگونگی تاثیر آن برچرخه خواب او ثبت می شود.
آزمایش دیگری که برای ارزیابی ریه ها و مجاری هوایی کودک انجام می شود، به عنوان تست عملکرد ریوی شناخته می شود. بدان معنا که لوله ای در دهان کودک قرار می گیرد و از طریق بینی نفس می کشد و از طریق دهان خارج می کند. این آزمایش قدرت کلی ریه ها را اندازه گیری می کند و در صورتی که مجاری تنفسی گرفتگی داشته باشند بررسی می شود.
خطرات و مشکلات خروپف کودکان
مشکلات و خطرات مختلفی می تواند به دلیل خروپف، فرزند شما را تحت تاثیر قرار دهند. برخی از آن ها نیز ممکن است به مراقبت های پزشکی طولانی مدت نیاز داشته باشند. برخی از این مشکلات عبارتند از :
آپنه خواب
آپنه می تواند دلیلی برای خروپف باشد . این وضعیت ممکن است تنفس را در شب بسیار سخت کرده و کودک را مجبور کند تا در طول شب بارها بیدار شده و نفس بکشد . اگر خروپف بسیار سنگین باشد ، کودک به طور مداوم شب ها بیدار می شود و ممکن است به این معنی باشد که او دچار آپنه خواب شده است .
کابوس
خروپف میزان اشباع اکسیژن کودک را کاهش می دهد و میتواند بخشی از مغز را دچار عدم تعادل شیمیایی کند که منجر به دیدن کابوس می شود. کابوس های طولانی مدت می تواند برای سال های آینده از نظر روانی به فرزند آسیب برساند.
خستگی
خروپف نشان می دهد که کودک شما نیاز به استفاده از انرژی اضافی برای تنفس دارد .این اتلاف انرژی درهنگام خواب می تواند اورا در طولانی مدت و در طول روز خسته کند.
اختلالات رشد
کمبود اکسیژن هنگام خواب خطرناک است زیرا خواب، قسمت اصلی چرخه رشد کودک می باشد. این بدان معناست که کمبود اکسیژن می تواند به زندگی کوتاه مدت و طولانی مدت کودک آسیب برساند و باعث شود او رشد طبیعی نداشته باشد .
اختلال در سلامت اعضای بدن
قلب نیز همانند دیگر اعضای بدن به جز کبد و کلیه ها هنگام خواب بهبود میابند. خروپف به دلیل انرژی اضافی که برای تنفس صرف می شود مانع بهبودی میشود. هنگام خروپف،تمام اعضای بدن مجبورمی شوند تا برای تنفس فعال شوند. اشباع اکسیژن هنگام خروپف پایین آمده و نقش اساسی را هنگام زوال اعضا ایفا می کند.
سایر خطرات می تواند برای فرزند شما نیز بوجود آید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه کمبود خواب فرزند به دلیل خروپف میتواند باعث ایجاد شرایط و بیماری های خاص او شود با یک متخصص اطفال صحبت کنید .
آیا خروپف کودک طبیعی است یا جزو اختلال خواب او می باشد؟
تشخیص اینکه خروپف کودک خطرناک نباشد و اختلال خواب او محسوب نشود مهم است . خروپف سیستماتیک کودک به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن و زیر اندام های رشد یافته، طبیعی تلقی می شود .
این نوع خروپف فقط در مواردی رخ می دهد که تغییرات جدی باشد مانند تغییرات آب و هوایی که موقتی بوده و به سرعت از بین می رود. خروپف آرام نیز برای کودک خیلی خطرناک تلقی نمی شود اما با این وجود توصیه می شود به پزشک مراجعه کنید.
به منظور تشخیص خروپف کودک به عنوان یک اختلال، خروپف او باید بلند باشد و به تدریج بلندتر یا درمدت زمان مداوم ادامه یابد. این امر نباید تحت تاثیر منابع خارجی یا سایر بیماری هایی باشد که شناخته شده اند و مجاری تنفسی را مسدود می کنند.
بهترین روش برای تشخیص خروپف کودک ، مراجعه به یک متخصص و انجام آزمایشات فیزیکی از وی است. توصیه می شود که فرزندان تان تا قبل از سن 10 سالگی حتما آزمایش خواب را انجام دهند.
علائمی که نشان می دهد خر و پف کودک ریشه در یک مشکل دارد
اگر کودک با هر کدام از خطراتی که در بالا گفتیم یا هرکدام که در پایین نام می بریم، مواجه شده باشد، احتمالاً خروپف او نشانه یک مشکل در بدنش است :
با خستگی بیدار شدن
عدم توانایی و میل برای بیدار شدن
سطح انرژی پایین در طول روز
ترس از خوابیدن
خیس کردن تخت خواب
قادر نبودن به انجام کار های قبلی و روزانه
قادر نبودن به توجه حوادث اطراف
پف زیر چشم با وجود خوابیدن کافی
تغییرات مکرر خلق و خوی
توصیه می شود برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد اینکه آیا فرزند شما خروپفی با منشا یک بیماری دارد، با متخصص اطفال صحبت کنید.
درمان های خروپف کودکان
خروپف همیشه به عنوان یک بیماری قابل درمان نیست اما با این حال، مواردی وجود دارد که میتوانید برای کاهش یا درمان خروپف در شرایط کنترل شده انجام دهید :
درمان پزشکی برای درمان خروپف کودکان
ماسک خواب
این ماسک به طور معمول برای آپنه خواب استفاده می شود و به کودک اجازه می دهد تا راحت تر نفس بکشد زیرا این ماسک باعث تنظیم اکسیژن شده و مشکلات تهویه را تسکین می دهد.
بالم
استفاده از نرم کننده ها و بالم در کودکان مبتلا به سرماخوردگی و تب، گرفتگی بینی را کاهش می دهد در نتییجه خروپف تسکین میابد.
جراحی تیغه بینی
این روش برای اصلاح تیغه بینی به منظور پاکسازی مجاری راه هوایی بینی صورت می گیرد. در حین جراحی پزشک سینوس های کودک را پاک می کند. اگر علت خروپف این باشد ، پس از جراحی بهبود خواهد یافت .
دارو های استنشاقی
اگر مشکل ریوی مانند آسم، برونشیت یا سایر اختلالات تنفسی داشته باشید ،پزشکان ممکن است داروهای استنشاقی تجویز کنند که ممکن است ترکیبی از سالبوتامول و استروئیدهای آنابولیک برای رفع گرفتگی ریه باشد. این داروها متداول ترین روش برای درمان اختلالات برونش و ریوی هستند.
لازم به ذکر است که بیشتر درمان های خروپف کودک ممکن است خاص باشند و برای هر شخص متفاوت، بنابراین حتما نیاز به مراجعه پزشک خواهد بود .
صحبت با پزشک، تشخیص دقیق او و توصیه یک برنامه درمانی به کودک شما کمک شایانی خواهد کرد .
داروهای خانگی برای درمان خروپف کودکان
برخی ازشرایطی که باعث خروپف می شوند میتوانند در خانه درمان شوند. برخی از این راهکارها عبارتند از:
بخور دادن
با جوشاندن آب گرم یا استفاده از دستگاه بخار، می توانید مجاری بینی کودک را پاک سازی کنید. افزودن روغن های گیاهی مانند روغن اکالیپتوس درآب نیز می تواند اثر تسکین دهنده ای داشته باشند .
نوشیدن آب گرم
احتقان گلو می تواند باعث خروپف شود. مصرف منظم آب گرم می تواند به حل شدن مخاط بدن و درمان خروپف کمک کند .
کمپرس گرم
در طول زمستان از پوشش گرم کودک خود اطمینان حاصل کنید. گذاشتن کمپرس گرم روی سینه و پشت آن ها نیز می تواند به حل شدن برخی از مخاط احتقانی و تسکین بدن کمک کند. همچنین اعتقاد براین است که به ریلکس شدن عضلات قفسه سینه کمک کرده و می تواند تا حدی با خروپف مبارزه کند.
اگرچه درمان های خانگی بیشماری وجود دارند اما توصیه می شود قبل از اجرای هریک از آن ها با پزشک مشورت کنید زیرا او می تواند کودک را معاینه کرده و درمان های خانگی موثر را تجویز کند.
نکاتی برای پیشگیری از خروپف
در ادامه ی این بخش از نمناک نکاتی ذکر شده اند که ممکن است به پیشگیری از خروپف کودک کمک کند:
کودک را به پهلو بخوابانید زیرا به پشت خوابیدن باعث تشدید خروپف می شود. به پهلو خوابیدن به او کمک می کند تا راحت تر نفس بکشد.
از وزن مناسب او اطمینان حاصل کنید.
رژیم غذایی کودک را تنظیم کنید.
از هیدراته بودن او اطمینان حاصل کنید.
داروهای تجویز شده را به مدت توصیه شده مصرف کنید.
از باز بودن راه تنفسی او مطمئن شوید.
به او ورزش یا بازی کردن را پیشنهاد دهید.
او را به شنا تشویق کنید زیرا به بهبود و تنظیم عملکرد ریوی کمک خواهد کرد.
لباسی متناسب با فصل به او بپوشانید.
بهداشت را رعایت کنید.
برای کسب راهنمایی بیشتر در مورد چگونگی پیشگیری از خروپف با پزشک او مشورت کنید.
سایر نکات
خواب در تنظیم متابولیسم و سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارد. اطمینان از این که کودک خواب کافی دارد مهم است. توصیه می شود برای تشخیص دقیق و یک برنامه درمانی موثر با یک متخصص اطفال صحبت کنید.
اگر کودک دچار آپنه خواب است، توصیه می شود قبل از استفاده از هر محصولی که می تواند نقشی در بهبودی او داشته باشد، با پزشک مشورت کنید. هرگز بدون مشورت پزشک از ماسک های آپنه خواب یا مرطوب کننده هوا استفاده نکنید.
خود درمانی نکنید و داروهای خود یا فرزندتان را با دیگران به اشتراک نگذارید.
درمان زود هنگام اختلالات خواب برای اطمینان از زندگی سالم و باکیفیت ضروری است. اگر کیفیت خواب کودک بد باشد، می تواند منجر به مسائل متعددی مانند اضطراب، افسردگی، نارسایی اندام ها یا حتی سکته های قلبی در بزرگسالی شود .
اگرچه ممکن است این مسائل معمول به نظر برسد اما اگر به مدت طولانی درمان نشود و کمبود خواب جبران نشود، می تواند خطرناک باشد. به همین دلیل است که باید به یک متخصص مراجعه کنید.
در صورتی که هرگونه شک و تردیدی دارید از پزشک خود سوال بپرسید و قبل از اعمال هرگونه تغییر در زندگی کودک، علت و روش آن را درک کنید.
آپنه خواب می تواند در هر فرد، کودک یا بزرگسال، بروز کند بنابراین اگر گمان می کنید کودک شما هم به آن مبتلا است با پزشک مشورت کنید.