خلیج فارس: از زمانی که سقاها از چاه‌های منطقه اُندربندر، باغ ملا، ریشهر، هلیله و بندرگاه به وسیله چهارپایان مشک‌های بزرگ آب را از راه‌های خاکی و گلی به داخل شهر بوشهر می‌بردند و قیمت را از روی واحد بار تعیین می‌کردند تا امروز که ابر پروژه‌های آب شیرین‌کن تاسیس شده همچنان بخشی از مردم این شهر از بی‌آبی رنج می‌برند.
به گزارش خلیج فارس به نقل از ایرنا؛ چگونگی بهبود توزیع آب در بوشهر، تابستان و زمستان نمی شناسد و در دولت های مختلف با وجود رشد تکنولوژی همچنان این مشکل پابرجاست، موضوعی که همواره مطالبه عمومی و اولیه ساکنین این شهر بوده است.
مصاحبه ها و اظهارات متعددی از مسئولان در بازه های زمانی مختلف وجود دارد که وعده حل مشکل را به مردم این شهر داده اند و یا اینکه دوست داشتند موضوع را حل کنند.
این در حالی است که موضوع جیره بندی آب در سال های مختلف، مردم شهر بوشهر را رنج می دهد و در تابستان به دلیل کاهش منابع آبی یک جور نمایان می شود و در زمستان نیز با بارش ها و سیل های احتمالی یک جور دیگر با ورود گل و لای به شبکه جلوه می کند.
تاریخچه شکل گیری نوین شبکه آب شهر بوشهر
شاید بد نباشد که در ابتدا به تاریخچه شکل گیری نوین شبکه آب شهر بوشهر نگاهی گذرا بیاندازیم. برای اولین بار در ابتدای دهه ۴۰ و با نصب تعدادی انشعاب در بعضی اماکن خاص، آب چاه های حفر شده در جنوب برازجان از طریق شبکه در محلات بوشهر توزیع می شد و سپس با اجرای خطوط اول، دوم و سوم کازرون ظرفیت آب ورودی به شهر بوشهر افزایش یافت. بعدها با وارد مدار شدن خط آبرسانی از سد کوثر و احداث اولین آب شیرین کن بعد از انقلاب (۱۳۹۵) کماکان سهمیه آب شهر بوشهر افزایش قابل ملاحظه‌ای یافت.
اما همچنان مطالبه و تقاضای مردمی برای دریافت آب از میزان آب توزیعی و در دسترس شهروندان فاصله چشمگیری داشت و تا الان که چندین سایت آب شیرین کن نیز در شهر بوشهر فعال است این مشکل کماکان ادامه دارد و تقاضای مصرف آب در این شهر از میزان تولید آب فاصله خود را حفظ کرده است.
گر چه امروز وضعیت توزیع آب قابل مقایسه با دهه ۷۰ یا ۸۰ نبوده و حتی نسبت به دو تا سه سال قبل هم قابل مقایسه نیست اما همچنان تعدادی از محلات شهر بوشهر ساعت های طولانی از شبانه روز را درگیر آبگیری از شبکه هستند که در پاره ای از مواقع امکان برای آنها سلب می شود.
این موضوع به راحتی با بازدید میدانی از محلات مختلف بوشهر قابل راستی آزمایی است. اما نمی‌توان کتمان کرد که در بعضی محلات که دارای بافت قدیمی هستند یا تراز ارتفاعی بالاتری نسبت به بقیه مناطق شهر دارند گر چه وضعیت بهبود یافته است اما مشکل به طریقی همچنان وجود دارد.
چرا آب هست اما نه برای همه
ابتدا باید موضوعات تامین و توزیع را از هم تفکیک کنیم. امروز چهار سایت شیرین سازی آب در شهر بوشهر با ظرفیت ۶۶ هزار متر مکعب آب را شیرین می‌کنند و ۲ سایت هم با ظرفیت حدود ۷۰ بعلاوه ۱۰ هزار متر مکعب در حال احداث و تکمیل هستند، مضاف بر اینها از طریق خطوط انتقال کوثر و کازرون نیز آب به مخازن شهر بوشهر تزریق می‌شود.
طبق سرانه های استاندارد وزارت نیرو و سرانه های میانگین کشوری اکنون به لحاظ تامین آب مشکل و کمبودی در شهر بوشهر وجود ندارد به عبارتی اکنون با سرانه نزدیک به ۳۵۰ لیتر نفر در شبانه روز آب در شهر توزیع و مصرف می شود، اما کماکان در بخش های توزیع و الگوی مصرف شاهد مشکلاتی هستیم.
کارشناسان حوزه آب حجم بالای برداشت به دلیل گرمای هوا و نبود منبع آبی جایگزین برای مصارف غیربهداشتی و غیر شرب ناشی از اقلیم خشک را عمده ترین مشکل می دانند در حالیکه سهم برجسته ای نیز به ذخیره سازی آب در هر نوبت آبگیری تا سطح چند برابر سرانه به علت عدم اطمینان و اعتماد از تداوم جریان آب در شبکه و اعمال فشار منفی بر شبکه توزیع و استفاده از الکتروپمپ های خانگی نیز قائل هستند.
آنها مشکلات توزیع ناشی از آب را، نخست به شبکه توزیع غیراستاندارد در بوشهر مرتبط می دانند. ساختار شبکه توزیع آب در شهر بوشهر در تعامل با توسعه این شهر شکل گرفته و در طول زمان خود را با آن منطبق کرده است. ساختار شهر بوشهر ساختاری گسسته (جزیره‌ای) و غیر یکپارچه است. مرکز استان دیگری در کشور که ساختار فضایی آن گسسته و چندپاره و جزیره ای باشد، وجود ندارد.
کی آب خوشی از گلوی مردم بوشهر پایین می‌رود؟
فرایند توسعه فضایی شهر بوشهر در ابتدا با انکار و نادیده انگاری مناطق حاشیه‌ای و سکونت‌گاهی غیررسمی از ناحیه مقامات رسمی و سپس در نتیجه فشارهای اجتماعی، پذیرش دیرهنگام و الحاق آن مناطق با اکراه بوده است، پذیرش و الحاق دیر هنگام سبب توسعه غیر اصولی بافت شهری و همراه با ساخت و سازهای غیرفنی و شبکه معابر مشکل‌دار شده است.
شبکه غیر اصولی، آب بوشهر را می بلعد
پیامد همه اینها احداث شبکه های زیرساختی غیراصولی و غیرفنی بوده است که تامین خدمات زیربنایی مانند آب در این مناطق را دچار مشکلات اساسی کرده است. بعنوان مثال قسمت اعظم شبکه های توزیع احداث شده در این مناطق توسط خود مردم با کمترین هزینه و بصورت غیر اصولی اجرا شده، روندی که حتی تاکنون هم تداوم دارد و باید برای آن فکری اساسی کرد. اصلاح این اشکالات زمان بر، هزینه بر و در بسیاری از موارد بسیار دشوار است.
ساختار جزیره‌ای شهر بوشهر باعث احداث شبکه توزیع آب شاخه‌ای غیریکپارچه و غیر اصولی در تمام مناطق شهر به خصوص در مناطق جنوبی شده است.
فکری به حال فرسودگی شبکه شود
دومین مشکل در توزیع آب فرسودگی شبکه است؛ شهر بوشهر طولی بالغ بر ۶۰۰ کیلومتر دارد که اگر عمر مفید شبکه توزیع آب آن را ۳۰ سال در نظر بگیریم سالانه حداقل باید ۲۰ کیلومتر از این شبکه نوسازی شود تا عمر آن ثابت بماند و شبکه فرسوده تر و پیرتر نشود، میزان و رقم اصلاح مورد نیاز شبکه های اجرا شده غیر اصولی مناطق جنوبی که حدود ۲۰۰ کیلومتر برآورد می‌شود نیز باید به این رقم افزود.
مسولان آب استان معتقدند که در حال حاضر به دلیل تنگناهای اعتباری این رقم محقق نمی‌شود، عدم تحقق این موضوع بیانگر پیرتر شدن شبکه توزیع و هدررفت بیشتر و در نتیجه تداوم مشکلات در توزیع آب خواهد بود.
حساب شبکه بافت تاریخی بوشهر را باید از بقیه مناطق جدا کرد، عمر شبکه این بافت نزدیک به هفتاد سال است که به دلیل شبکه خاص و کم‌عرض معابر آن و هزینه بالا، نوسازی آن صورت نگرفته است، در حالی که امری ضروری و فوری در این بخش به شمار می رود.
با شعار و سخن مسئولان مشکل آب بوشهر رفع نمی شود
اگر چه با صرف چند صد میلیارد تومان طی سه سال گذشته در مناطقی محدود از شهر بوشهر مانند عاشوری غربی، نیایش، جلالی، شغاب و مناطق محدود دیگر و انجام اقدامات اصلاحی طی چند سال اخیر، پایداری توزیع در شبکه ایجاد شده است اما در گام هایی همزمان با توالی معقول زمانی می‌بایست هم نسبت به استانداردسازی مابقی شبکه توزیع آب شهر بوشهر با اجرای خطوط اصلی و فرعی در مناطق مختلف شمالی و جنوبی شهر اقدام کرد و هم بخش های فرسوده آن باید در یک بازه زمانی معقول نوسازی شود تا خدمات و اقدامات ارزشمند انجام شده در حوزه تامین آب با اصلاحاتی که در حوزه توزیع انجام می‌شود، توسط مردم شریف این شهر بصورت ملموس و بهتر درک و دیده شود.
هر شعار و سخن در خصوص تداوم همیشگی آب در شبکه توزیع شهر بوشهر بدون انجام این اصلاحات ساختاری سخنی ابتر خواهد بود سخنی که از زبان هر فرد در هر جایگاهی امکان دارد شنیده شود.
خلیج فارس: نیمی از محلات مرکز استان در تب بی آبی می سوزند، آن هم در گرمترین ماه سال که نیاز به مصرف آب بیشتر می شود.