بازار کار

همچنین جدول دوم، نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در بوشهر در بهار 1403 نشان می‌دهد.

سومین جدول نیز نرخ بیکاری و برخی شاخص‌های اقتصادی مرتبط را در کل کشور و در بوشهر در تابستان 1403 نشان می‌دهد.

نرخ بیکاری زنان بوشهر؛ کمتر از متوسط کشوری

یک نکته مورد توجه اما این است که نرخ بیکاری جمعیت زنان 15 سال و بیشتر این استان، اختلاف قابل توجهی با متوسط کشوری دارد. به گونه‌ای که مرکز آمار در بهار امسال، نرخ بیکاری این گروه را در کشور 15 درصد و در بوشهر 6.5 درصد اعلام کرد که اختلاف 8.5 واحد درصدی را نشان می‌دهد.

بر اساس گزارش مرکز آمار، شرایط مشابهی در مورد نرخ بیکاری در گروه‌های سنی دیگر هم وجود دارد و تفاوت‌ها قابل توجه به نظر می‌رسد. به گونه‌ای که نرخ بیکاری زنان 15 تا 24 ساله در بوشهر 26.8 واحد درصد کمتر از نرخ کشوری است. این اختلاف در مورد گروه سنی 18 تا 35 ساله به حدود 14 واحد درصد می‌رسد (جدول شماره 2).

مرکز آمار هنوز جزئیات بیشتری را از نرخ بیکاری استان‌ها در تابستان 1403 منتشر نکرده است.

نرخ بیکاری مردان بوشهر؛ بالاتر از زنان

در مقابل، نرخ بیکاری مردان بوشهر در بهار سال جاری، هم از متوسط کشوری بالاتر بوده است و هم از نرخ زنان خود استان. مرکز آمار نرخ بیکاری جمعیت مردان 15 سال و بیشتر را در این استان 9.2 درصد اعلام کرد؛ 3 واحد درصد بیشتر از متوسط این شاخص در سطح کشور. همچنین نرخ بیکاری این گروه، حدود 3 واحد درصد نیز بیشتر از نرخ بیکاری زنان استان بوشهر است.

مرکز آمار، نرخ بیکاری مردان جوان 15 تا 24 ساله را نیز در استان بوشهر، حدود 16 واحد درصد از متوسط کشوری و حدود 26 واحد درصد از نرخ بیکاری زنان این گروه سنی در استان، بیشتر می‌داند.

در مورد گروه سنی 18 تا 35 ساله، این اختلاف به ترتیب حدود 6 و 7 واحد درصد است (جدول شماره 2).

چرا شرایط اینگونه است؟

گزارش‌ها نشان می‌دهد که استان بوشهر، از جمله استان‌هایی با بیشترین نرخ بیکاری مردان و کمترین نرخ بیکاری زنان است.

بعضی کارشناسان و گزارش‌ها دلیل این موضوع را اشتغال زنان بوشهر به برخی هنرها و صنایع دستی می‌دانند. ضمن اینکه زنان این استان، نسبت به متوسط کشوری حضور پررنگ‌تری در بخش خدمات و همچنین بخش عمومی دارند و به نظر می‌رسد فرصت‌های شغلی بیشتری در این بخش‌ها برای آنها وجود داشته است.

در عین حال، برخی گزارش‌ها، بر لزوم شفاف‌سازی چنین آماری تاکید می‌کنند. در سال گذشته البته، شرایط اینگونه نبود. مرکز آمار، نرخ بیکاری زنان بوشهر را در سال 1402 از نرخ بیکاری زنان کل کشور پایین‌تر اما از نرخ بیکاری مردان در همین استان بالاتر اعلام کرده بود (جدول شماره 1). اختلاف‌ها در مورد نرخ بیکاری گروه‌های سنی دیگر نیز بسیار متفاوت به نظر می‌رسد و گزارش‌های مرکز آمار، کاهش نرخ بیکاری زنان استان را قابل توجه نشان می‌دهد.

بر همین اساس، سایت خبری «خلیج فارس» چندی پیش در این مورد نوشت که به روایت مرکز آمار ایران، بوشهر در بین استان‌هایی با پایین‌ترین نرخ بیکاری قرار دارد اما پذیرش عمومی چنین آمارهایی نیازمند شفاف‌سازی است و با برخی دیگر از نشانه‌های موجود همخوانی ندارد.

سهم 85 درصدی مردان از جمعیت شاغلان باسواد

اما شرایط اشتغال و بیکاری در جمعیت باسواد استان بوشهر چگونه است؟ بر اساس گزارش مرکز آمار، کل جمعیت 15 ساله و بیشتر شاغل باسواد در  بوشهر در سال گذشته، 320 هزار و 823 نفر بوده است که از این تعداد، 271 هزار و  827 نفر را مردان و 48 هزار و 996 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

در این میان، سطح تحصیلی بیشتر افراد باسواد استان بوشهر در دسته «دیپلم/ پیش‌دانشگاهی» قرار گرفته است و کمترین رقم نیز به سطح تحصیلی «متوسطه/ متوسطه 2» تعلق دارد.

زنان در این استان نیز مانند متوسط کشوری، سهم کمی را در کل جمعیت شاغل باسواد به خود اختصاص داده‌اند که شامل اندکی بیشتر از 15 درصد می‌شود. این نسبت در کل کشور حدود 16 درصد است؛ به عبارت دیگر در بوشهر نیز همانند برخی دیگر از استان‌ها از جمله آذربایجان شرقی، حدود 85 درصد و در کل کشور حدود 84 درصد شاغلان باسواد را مردان تشکیل می‌دهند.

سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از بیکاران باسواد؛ کمتر از متوسط کشوری

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر بیکار باسواد در  بوشهر در سال گذشته،  28 هزار و 257 نفر بوده است که از این تعداد، 21 هزار و 865 نفر را مردان و 6393 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

در این گروه نیز اکثریت در اختیار سطح تحصیلی «دیپلم/ پیش‌دانشگاهی» است و در ردیف «متوسطه/ متوسطه 2» رقم صفر دیده می‌شود.

در عین حال، سهم فارغ‌التحصیلان دانشگاهی از جمعیت بیکاران باسواد در بوشهر، از متوسط کشوری پایین‌تر است. بر اساس آمار و ارقام اعلامی مرکز آمار، این رقم در بوشهر به حدود 40 درصد و در کل کشور به حدود حدود 45 درصد می‌رسد. بیشتر فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بیکار در بوشهر و کشور، دارای سطح تحصیلی کارشناسی هستند.

سهم 72 درصدی زنان از جمعیت غیرفعال باسواد

کل جمعیت 15 ساله و بیشتر غیرفعال باسواد در  بوشهر در سال گذشته، 471 هزار و 150 نفر بوده است که از این تعداد، 132 هزار و 655 نفر را مردان و 338 هزار و 495 نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

در این گروه نیز، بیشتر افراد در گروه تحصیلی «دیپلم/ پیش‌دانشگاهی» و کمترین تعداد در گروه «فوق‌لیسانس و بالاتر» قرار می‌گیرند.

در این میان، حدود 72 درصد از جمعیت غیرفعال باسواد این استان را زنان تشکیل می‌دهند که با نرخ کشوری آن کمابیش یکسان است.

حضور اکثریت شاغلان در بخش خدمات

بر اساس گزارش مرکز آمار، در استان بوشهر نیز مانند کل کشور، اکثریت شاغلان در بخش خدمان حضور دارند اما این بخش در بوشهر سهم بیشتری را نسبت به نرخ کشوری به خود اختصاص داده است. این موضوع به ویژه در مورد اشتغال زنان استان به چشم می‌آید.

همچنین بخش خصوصی نیز نسبت به بخش عمومی، سهم بیشتری را از اشتغال به خود اختصاص داده است اما بخش عمومی در مقایسه با میانگین کشوری، نرخ بالاتری دارد.

در این میان، بیشتر شاغلان استان بوشهر در بخش رسمی اقتصاد فعالیت می‌کنند و سهم این بخش، از متوسط کشوری بالاتر است.

بر اساس تعریف مرکز آمار، بخش غیررسمی (در مقابل بخش رسمی)، شامل واحدها و بنگاه‌هایی می‌شود که اساسا به منظور ایجاد اشتغال و درآمد برای خود، در زمینه تولید کالا و خدمات فعالیت می‌کنند. این واحدها غالبا در چارچوب مقررات تشکیل نشده‌اند یا با تشکیلات کوچک و بدون تفکیک بین کار و سرمایه به عنوان عوامل تولید، در سطح کوچک عمل می‌کنند. به عبارت دیگر، آنها معمولا حساب و کتاب و یا حسابداری ندارند و اندازه بنگاه از نظر تعداد شاغلان، کمتر از سطح تعیین شده در مقررات کشور است. این بنگاه‌ها غالبا، مطابق مقررات و قوانین ثبت نشده یا جواز کسب و کار دریافت نکرده‌اند.

اشتغال غیررسمی (در مقابل اشتغال رسمی) نیر عبارت است از اشتغال کارکنان مستقل، کارفرمایان، کارکنان شرکت‌های تعاونی تولیدی بخش غیر رسمی، تمامی کارکنان فامیلی بدون مزد و حقوق‌بگیرانی که از نظر قانونی یا در عمل، زیر پوشش قوانین کار و مزایای تامین اجتماعی و استخدامی (از قبیل مالیات بر درآمد، تامین اجتماعی، یا مزایای استخدامی، مرخصی استحقاقی و مرخصی استعلاجی با مزد) قرار ندارند.
منبع: تجارت نیوز