خلیج فارس: پس از تعیین کابینه، انتخاب استانداران همواره یکی از مهمترین وظایف و چالش‌های پیش روی هر دولت تازه‌کار محسوب می شود. این فرآیند نه تنها نقش تعیین‌کننده‌ای در هدایت و مدیریت استان‌ها دارد، بلکه به عنوان یکی از شاخص‌های عملکرد دولت در حوزه حکمرانی نیز شناخته می‌شود.
به گزارش خلیج فارس؛ اما مساله‌ای که می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، حضور افرادی است که باید آنها را “زنبیل‌به‌دستان استانداری” نامید؛ چهره هایی که بدون داشتن شایستگی و تخصص کافی، با استفاده از روابط و لابی‌های پنهانی، به دنبال دستیابی به جایگاه استانداری هستند.
این افراد که بعضا یاران روز شنبه هستند و در دوران تبلیغات انتخاباتی اثری از آنها نبوده و بعد از انتخابات آفتابی می شوند، با استفاده از لابی های گسترده تلاش می کنند تا استانداری را به هر وسیله به دست آورند و در این مسیر از دادن هیچ وعدهای نیز دریغ نمیکنند!
این افراد، استانداری را نه به عنوان فرصتی برای خدمت به مردم، بلکه به عنوان یک غنیمت سیاسی و اقتصادی می‌بینند و شوربختانه نتیجه چنین فرایندی که بارها در همین استان نیز تکرار شده، اعتبار و کارآمدی سیستم مدیریتی را شدیدا خدشه دار میکند.
زنبیل به دستان استانداری اغلب در جلسات غیررسمی، رستوران‌ها و محافل خصوصی تهران گرفتار لابی هستند؛ جایی که تصمیم‌گیری‌ها نه بر اساس شایستگی و توانمندی، بلکه بر مدار منافع شخصی و گروهی میباشد. در این نشست‌ها، خواست و نیاز مردم استان‌ها به کلی نادیده گرفته می‌شود و معیارهای علمی انتخاب استانداران جای خود را به توافقات پشت پرده می‌دهد.
ساز و کاری شفاف مبنی بر شایسته سالاری برای انتخاب استاندار
از این رو، ضروریست دولت چهاردهم گام‌های مؤثری جهت اصلاح فرآیند انتخاب استانداران بردارد که اولین و مهمترین اقدام، تدوین و اجرای سازوکاری شفاف و مبتنی بر شایسته‌سالاری است.
این سازوکار باید به گونه‌ای باشد که در آن، رضایت عمومی و نیازهای واقعی اهالی استان‌ها محور اصلی انتخاب استانداران قرار گیرد و گزینههای اصلی براساس تخصص، تجربه مدیریتی و شناخت از مسائل استانی امتیازات لازم را کسب کنند تا از هرگونه نفوذ و لابی‌گری سیاسی جلوگیری به عمل آید.
با توجه به تاکیدی که رییس جمهوری بر کار کارشناسی و بهره‌گیری از نظرات متخصصان دارد، می توان کارگروه‌هایی شامل متخصصان حوزه‌های مختلف از جمله اقتصاد، توسعه پایدار، مدیریت عمومی و اجتماعی درنظر گرفت تا با ارزیابی دقیق و علمی، شایستگی و توانمندی نامزدهای استانداری را بررسی کنند.
این رویکرد، علاوه بر افزایش دقت و شفافیت در فرآیند انتخاب استاندار، به افزایش اعتماد عمومی و تقویت نظام مدیریتی کشور نیز کمک خواهد کرد.
مسیری که افراد توانمند را از مسئولیت استانداری کنار می زند
قطعا استانداران به عنوان نمایندگان عالی دولت در استان‌ها، باید از بین افرادی انتخاب شوند که علاوه بر توانمندی‌های عمومی، به ارزش‌های اخلاقی و اصول حکمرانی خوب نیز پایبند باشند، اما طی سنوات گذشته یکی از موانع جدی استفاده از افراد توانمند، فرآیند پیچیده استعلامات است.
هفت‌خان استعلامات، در بسیاری از موارد به جای تسهیل انتخاب افراد شایسته، به مانعی برای دسترسی به نیروهای کارآمد و در نتیجه برآمدن افرادی از یک جریان سیاسی تبدیل شده است.
دولت چهاردهم باید در راستای ساده‌سازی و بهینه‌سازی این فرآیند گام موثر و جدیدی بردارد و تغییرات لازم را به گونه‌ای پیش بینی کند که ضمن حفظ نظارت‌های قانونی، امکان دسترسی به نیروهای متخصص و کارآمد نیز فراهم شود.
ساز و کاری که زنبیل به دستان استانداری را کنار میزند
نهایتا اینکه، چالش “زنبیل‌به‌دستان” در فرآیند انتخاب استانداران، نیازمند توجه جدی و اصلاحات بنیادین است و دولت چهاردهم باید با ایجاد سازوکارهای شفاف و مبتنی بر شایسته‌سالاری، ضمن جلب اعتماد عمومی از نفوذ لابی‌های پنهانی جلوگیری نماید.
استانداران، به عنوان نمایندگان عالی دولت در استان‌ها، باید از بین افرادی انتخاب شوند که نه تنها دارای تخصص و تجربه لازم باشند، بلکه تعهد و مسئولیت‌پذیری آنها نیز اثبات شده باشد.
با اجرای این اصلاحات، می‌توان امیدوار بود که استانداران منتخب، قادر به اجرای سیاست‌های دولت و بهبود شرایط زندگی مردم در استان‌ها باشند و گامی مؤثر در جهت توسعه پایدار کشور برداشته شود.