خلیج فارس:جستجوی راز‌های زندگی طولانی و سالم به قدمت بشریت است. نتیجه مطالعه‌ای تازه مجموعه‌ای از سرنخ‌ها را یافته که ما را بیش از هر زمان دیگری به عمر طولانی نزدیک می‌سازد و در خون ما نهفته است. در اواسط اکتبر تیمی از محققان در سوئد مطالعه خود بر روی نمونه خون گرفته شده از ۴۴۰۰۰ نفر از سن ۶۴ سالگی در یک دوره ۳۵ ساله را گزارش دادند. آنان ۱۲ نشانگر زیستی (بایومارکر) را در خون افرادی که بالای ۱۰۰ سال زندگی می‌کردند و افرادی که طول عمرشان تا آن زمان نبود را مورد بررسی و مقایسه با یکدیگر قرار دادند. این نشانگر شامل کلسترول و قند خون به عنوان نشانگر‌های متابولیسم، اسید اوریک به عنوان نشانگر التهاب؛ کراتینین به عنوان معیاری برای عملکرد کلیه، آهن که با کم خونی مرتبط می‌باشد و آنزیم‌های مرتبط با عملکرد کبد بودند.
به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فرارو، این تحقیق نشان داد که شانس صد ساله شدن با ۱۰ مورد از ۱۲ نشانگر زیستی و به طور خاص سه نشانگر مرتبط است. دکتر “کارین مودیگ” استادیار اپیدمیولوژی در سوئد می‌گوید:”کسانی که به صدمین سالگرد تولد خود رسیده‌اند از ۶۰ سالگی به بعد سطح گلوکز، کراتینین و اسید اوریک کمتری داشته اند. با این وجود، اگرچه ما از نظر ژنتیکی مستعد داشتن سطوح بالاتر یا پایین‌تر هستیم بیش‌تر این نشانگر‌ها ارتباط نزدیکی با سبک زندگی مان دارند. به عبارت دیگر، کار‌هایی وجود دارند که می‌توانیم به صورت روزانه انجام دهیم که می‌توانند به ما کمک کنند تا سالم بمانیم و عمر طولانی تری داشته باشیم. در ادامه به اقداماتی که می‌توانیم در این باره انجام دهیم خواهیم پرداخت:
۱-تعادل کلسترول خود را به درستی تنظیم کنید
به نظر می‌رسد یکی از یافته‌های اصلی این مطالعه در تضاد با توصیه‌های پزشکی پیش‌تر ارائه شده بودند. این تحقیق نشان داد افرادی که کم‌ترین سطح کلسترول کل را داشتند در مقایسه با افرادی که سطح کلسترول بالاتری داشتند از شانس کمتری برای رسیدن به سن صد سالگی برخوردار بودند.
لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) یا کلسترول بد می‌تواند در دیواره‌های شریان‌ها رسوب کند که اگر درمان نشود می‌تواند باعث سکته مغزی یا حمله قلبی شود. این در حالیست که لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول خوب با حذف کلسترول LDL و انتقال آن به کبد جایی که از بدن خارج می‌شود از قلب محافظت می‌نماید. این بدان معناست که سطح HDL باید بالا باشد تا خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب کاهش یابد. بااین وجود، افزایش سطح کلسترول کل (خوب و بد) نیز یک عامل خطرزای اصلی محسوب می‌شود.
نتیجه تحقیقات تازه نشان می‌دهند ارتباط بین کلسترول کل بالا و بیماری‌های قلبی عروقی در افراد مسن دیده نمی‌شود، اما این موارد بسیار بحث برانگیز هستند. پروفسور “جرمی پیرسون” پروفسور بنیاد قلب بریتانیا می‌گوید:”شواهد آزمایش‌های بالینی بزرگ به وضوح نشان می‌دهد که کاهش کلسترول LDL بدون در نظر گرفتن سن، خطر مرگ را به طور کلی و بر اثر حملات قلبی و سکته کاهش می‌دهد”.
حال باید چه کرد؟
بنیاد قلب بریتانیا توصیه می‌کند که چربی اشباع کم تری را که مواد غذایی‌ای مانند گوشت فرآوری شده، انواع پای و شیرینی، کره، خامه و روغن نارگیل وجود دارند مصرف نمایید. در عوض، مواد غذایی‌ای را انتخاب کنید که سرشار از چربی غیراشباع هستند مانند روغن زیتون، آجیل، آووکادو و ماهی‌های چرب. رژیم غذایی سرشار از فیبر متشکل از میوه، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات نیز می‌تواند کلسترول را کاهش دهد.
ورزش منظم و عدم مصرف مشروبات الکلی نیز توصیه می‌شود. هم چنین، استعمال دخانیات باعث افزایش کلسترول “بد” و کاهش کلسترول “خوب” می‌شود بنابراین، ترک آن ضروری است.
۲-با قند خون مقابله کنید
این تحقیق ارتباطی را میان سطح پایین‌تر گلوکز در دهه ششم عمر و احتمال قوی‌تر برای زندگی تا صد سالگی نشان می‌دهد. دکتر مودیگ می‌گوید: “تعداد بسیار کمی از صد ساله‌ها در اوایل زندگی سطح گلوکز بالای ۶.۵ داشتند. آزمایش A۱C میانگین میزان قند خون را در چند ماه گذشته اندازه گیری می‌کند و آن را به صورت درصد بیان می‌کند. از پروتئین‌های هموگلوبین که گلوکز را نگه می‌دارند ۵.۷ تا ۶.۴ درصد نشانه پیش دیابت است در حالی که ۶.۵ درصد یا بالاتر معمولا نشان دهنده دیابت است. افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر حملات قلبی و سکته مغزی و آسیب به رگ‌های خونی قرار دارند که بر اعصاب، چشم‌ها و کلیه‌ها تاثیر می‌گذارد.
حال چه باید کرد؟
دیابت نوع ۲ برای اکثریت قابل توجهی از افراد قابل پیشگیری است. تصور می‌شود که ۶۰ تا ۹۰ درصد دیابت نوع ۲ با اضافه وزن مرتبط است بنابراین، ثابت شده که حفظ وزن سالم باعث کاهش سطح گلوکز خون می‌شود. رژیم غذایی با حداقل مواد فرآوری شده و به طور خاص اجتناب از مصرف منابع کربوهیدرات‌های بسیار تصفیه شده مانند قند‌ها توصیه می‌شود، زیرا باعث افزایش قند خون می‌شوند.
۳-اسید اوریک خود را کاهش دهید
اسید اوریک با وضعیت دردناک مفصلی مرتبط است، اما همچنین به طور کلی یک نشانگر جایگزین برای سلامت متابولیک شما می‌باشد. ما اغلب شاهد افزایش سطح اسید اوریک در افراد مبتلا به دیابت، پیش دیابت، مقاوم به انسولین و شرایط مرتبط با وزن مانند پرکاری تیروئید و چاقی هستیم. بنابراین، جای تعجبی ندارد که افرادی که در این مطالعه دارای کم‌ترین اسید اوریک بودند چهار درصد شانس رسیدن به سن صد سالگی را داشتند در حالی که تنها ۱.۵ درصد از افرادی که بالاترین میزان اسید اوریک را داشتند صد ساله شدند.
چه باید کرد؟
مواد غذایی حاوی پورین مانند شراب، پنیر، گوشت قرمز، صدف، بیکن و گوشت‌های اندام مانند جگر می‌توانند اسید اوریک را افزایش دهند. رژیم غذایی حاوی میزان پایین پورین همراه با نوشیدن دو تا دو و نیم لیتر آب در روز می‌تواند سطح اسید اوریک را کاهش دهد. کاهش وزن و به ویژه کاهش توده چربی بدن می‌تواند اسید اوریک خون را کاهش دهد.
۴-کراتینین را کاهش دهید
دکتر مودیگ می‌گوید: “یکی از قوی‌ترین همبستگی‌ها با زندگی تا سن صد سالگی سطح کراتینین بود که بسیاری از مردم درباره آن نشنیده‌اند. تعداد بسیار کمی از افراد صد ساله سطح کراتینین بالای ۱۲۵ داشتند”. این به چه معناست؟ کراتینین محصول زائد کراتین است ماده شیمیایی ساخته شده توسط بدن که انرژی ماهیچه‌ها را تامین می‌کند. کراتینین توسط کلیه‌ها از بدن خارج می‌شود. بنابراین، آزمایش سطح کراتینین ما می‌تواند مشخص کند که کلیه‌ها تا چه اندازه خوب کار می‌کنند. نسبت آلبومین – کراتینین در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفت و تعداد میلی گرم آلبومین (پروتئینی در خون) را برای هر گرم کراتینین نشان داد. برای مردان کم‌تر از ۱۷ میلی گرم در گرم و برای زنان کم‌تر از ۲۵ میلی گرم نسبت قرار داشته در سطح سالم محسوب می‌شود.
چه باید کرد؟
نتایج تحقیقات نفرولوژیست‌های (پزشکان کلیه) آمریکایی نشان داده اند که مصرف مقادیر زیاد پروتئین به ویژه گوشت قرمز پخته شده می‌تواند سطح کراتینین را افزایش دهد. برعکس، نتیجه مطالعه‌ای انجام شده در سال ۲۰۱۴ ارتباط بین افزایش مصرف فیبر و کاهش قابل توجه کراتینین را نشان داد. هیدراته ماندن و کاهش مصرف نمک نیز به شما کمک می‌کند.
۵-آهن بدن تان را تقویت کنید
سطح مطلوب فریتین خون که سطح ذخیره آهن در بدن را نشان می‌دهد برای حمایت از عملکرد شناختی، سیستم ایمنی و عملکرد کلی بدن حیاتی است.
در بریتانیا کارشناسان تخمین می‌زنند که سه درصد از مردان و هشت درصد از زنان به کم خونی ناشی از فقر آهن مبتلا هستند که با مکمل‌ها قابل درمان است اگرچه مصرف آن مکمل‌ها می‌توانند عوارض گوارشی به همراه داشته باشند.
چه باید کرد؟
بیش‌تر از مواد غذایی گیاهی حاوی آهن استفاده کنید مانند عدس، نخود، لوبیا، بادام هندی، کلم پیچ، کشمش و غلات صبحانه غنی شده. افزایش آهنی که در واقع از آن چه می‌خوریم جذب می‌کنیم به همان اندازه مهم است. ویتامین ث، ویتامین آ و بتاکاروتن موجود در هویج، سیب زمینی شیرین، اسفناج، فلفل قرمز و پرتقال ممکن است به جذب بیش‌تر شما کمک کند.
۶- آنزیم‌های کبدی خود را کاهش دهید
این مطالعه هم چنین سطوح پایین‌تر آنزیم‌های کبدی (پروتئین‌های ساخته شده توسط اندام) در خون را به طول عمر تا صد سالگی ربط می‌دهد. البته جای تعجبی ندارد، زیرا سطوح پایین‌تر آنزیم‌های کبدی معمولا نشان دهنده یک کبد سالم است در حالی که سطوح بالاتر نشان دهنده آسیب یا بیماری است. آزمایش خون کبد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، زیرا بیماری کبد به ندرت علائم ایجاد می‌کند مگر آن که سیروز ایجاد شود.
چه باید کرد؟
رژیم غذایی سالم داشته باشید، به طور منظم ورزش کنید. ثابت شده که نوشیدن یک فنجان قهوه در روز خطر مرگ ناشی از بیماری مزمن کبدی را تا ۱۵ درصد کاهش می‌دهد. بنابراین، ارزش آن را دارد که قهوه را در برنامه روزانه خود بگنجانید. افزودن مواد غذایی غنی از فولات مانند مانند سبزیجات با برگ سبز تیره به رژیم غذایی نیز می‌تواند سطح آنزیم‌های کبدی را کاهش دهد. نتیجه مطالعه‌ای انجام شده در سال ۲۰۱۶ کمبود فولات را با افزایش (آلانین آمینو ترانسفراز ALT) نوعی آنزیم کبدی و آسیب کبدی مرتبط دانسته بود.