آلودگی نفتی

به گزارش خلیج فارس، عبدالرحمن مرادزاده اضافه کرد: در روزهای گذشته در نزدیکی جزیره خارگ لکه‌های نفتی مشاهده شده بود که کارشناسان محیط زیست موضوع را بررسی کرده و در همین راستا عملیات کنترل آلودگی توسط شرکت مسئول و پاکسازی توسط شناور دریاپاک اداره‌کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر و شناورهای شرکت مسئول آغاز شده است.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر با تاکید بر پیگیری حقوقی و قضائی موضوع بیان کرد: نشت نفت از خطوط لوله انتقال نفت و سکوها و تأسیسات نفتی دریایی از مهمترین دلایل وقوع این آلودگی‌ها است.

وی افزود: خلیج فارس از اکوسیستم‌های مهم و دارای غنا و تنوع زیستی ارزشمندی است که هر گونه تغییر در شرایط زیستگاهی این اکوسیستم آسیب‌ها و خسارت‌های غیرقابل جبرانی را به آن وارد می‌کند.

وی گفت: جزیره خارگ و اثر طبیعی ملی خارگو، زیستگاه آبسنگ‌های مرجانی و یک اکوسیستم با ارزش زیستی است که آلودگی‌های نفتی مهمترین تهدید این اکوسیستم به شمار می‌رود بنابراین به همه دستگاه‌ها و شرکت‌های مسئول تاکید می‌شود در کنترل آلودگی و پاکسازی و اقدامات پیشگیرانه تسریع کنند.

هر ساله تعداد زیادی از مسافران و گردشگران به شهر گناوه سفر می‌کنند و به ویژه در نیمه دوم سال و به خصوص در روزهای تعطیل شهر گناوه میزبان مردمی از نقاط مختلف کشور است و ساحل گناوه در کنار بازار این شهر از مهمترین جاذبه‌ها محسوب می‌شود.

به دلیل عبور لوله‌های نفتی از این بندر، آلودگی‌های نفتی همواره یکی از مشکلاتی است که بارها در منطقه رخ داده است که آخرین مورد آن مربوط به حدود ۳۰ روز گذشته است.

این آلودگی به گفته مسئولان ناشی از نشت نفت از خط لوله انتقال نفت به جزیره خارگ است که علیرغم همه تلاش‌های صورت گرفته آلودگی‌هایی را در ساحل و دریا ایجاد کرد و نگرانی‌هایی برای مردم و فعالان اقتصادی از جمله پرورش دهندگان آبزیان و صیادان شد.

پایان آلودگی نفتی در ساحل گناوه

مدیرعامل شرکت پایانه‌های نفتی ایران در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: در پی بروز حادثه نشست نفت از یکی از خطوط لوله زیر دریا حدفاصل گناوه به خارگ که در اوایل شهریور ماه رخ داد بلافاصله با حضور تجهیزات و شناورهای مجهز به سیستم‌های رفع آلودگی از مجموع شرکت پایانه‌های نفتی ایران و شرکت نفت فلات قاره و همچنین شناورهای سازمان بنادر و دریانوردی استان بوشهر عملیات مقابله با گسترش و مهار نشتی نفت آغاز شد.

عباس غریبی با بیان اینکه این کار ۲ بخش بسیار مهم، یکی حساسیت کار و سختی کار را به همراه داشت، گفت: حساسیت کار از این جهت که ما با نشتی از خط لوله‌ای مواجه بودیم که درون این خط لوله ۷۰ هزار بشکه نفت محبوس بود و هر گونه اشتباه و حادثه باعث افزایش نشت نفت و آلودگی شدیدتر در دریا می‌شد و این حساسیت باعث شد تا ما با دقت نظر بیشتری کار را شروع کنیم.

وی ادامه داد: مورد بعدی سختی کار بود که حادثه و نشتی در عمق ۷ متری زیر دریا قرار داشت و خط لوله در عمق ۴ متری و زیر گل و لای و بستر دریا قرار گرفته بود و باید عملیات حفاری را شروع می‌کردیم تا به موقعیت نشتی دسترسی پیدا کنیم.

غریبی گفت: پس از رسیدن به محل نشتی و خط لوله با توجه به اینکه پوشش سختی و بتنی روی لوله قرار گرفته بود باید این پوشش برداشته می‌شد تا به موقعیت نشتی دسترسی پیدا کنیم که این کار با توانمندی شرکت‌های داخلی و با کمک مجموعه پرسنل شرکت پایانه‌های نفتی و همکاری شرکت فلات قاره و پیمانکار بومی از منطقه استان بوشهر انتخاب که شناور در موقعیت خود مستقر شد و کار با همه سختی با دقت خود آغاز شد.

تلاش برای جلوگیری از تکرار آلودگی

وی بیان کرد: همه تجهیزات استفاده شده در این عملیات ساخت داخل کشور و نیروهای و شرکت‌ها نیز داخلی و این کار صد در صد از توانمندی شرکت‌های داخلی استفاده شد و درس آموزی و تجربه بسیار خوبی بود.

وی گفت: برای نخستین بار که اینگونه عملیات تعمیراتی در این ابعاد ساحلی داشتیم و تا حد امکان تلاش شد تا از گسترش نفت به محیط اطراف جلوگیری شود.

مدیرعامل شرکت پایانه‌های نفتی ایران گفت: خوشبختانه در ساعت سه بامداد پنچ شنبه ۶ مهر ماه با دستیابی به محل نشتی بلافاصله محل نشتی مسدود شد و کار کلمبس گذاری و ایزوله کردن این نقطه در حال انجام است.

وی یادآور شد: از فرماندار گناوه، مسئولان شهرستان و شورای شهر و محیط زیست شهرستان گناوه که در همه مراحل در کنار مجموعه ما بودند و همدلی و همکاری آنها باعث شد تا کار با دقت و انجام دهیم و به نتیجه برسانیم تقدیر می‌کنم.

مدیرعامل شرکت پایانه‌های نفتی ایران گفت: برنامه‌هایی در آینده خواهیم داشت تا از بروز اینگونه حوادث ممانعت شود.

وی یادآور شد: مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران روزانه پیگیر موضوع بودند و همه سازمان‌ها و امکانات نفت را بسیج و در اختیار ما قرار دادند تا کار به نحو شایسته انجام شود.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر پیش از این گفته بود: از ابتدای شناسایی آلودگی در تمام روزهایی که امکان تردد دریایی وجود داشته نسبت به انجام عملیات مقابله با آلودگی نفتی اقدام شد.

محمد شکیبی نسب اضافه کرد: شناورهای خلیج فارس ۳، هادی ۵، پایش ۲، پایش ۱، آزادی ۳، آزادی ۴، ماکان، کربلا، بارج پاک بوم ۵ و بارج پاک بوم ۶ از جمله شناورهای اداره کل بنادر و دریانوردی این استان هستند که در عملیات مقابله با آلودگی‌های نفتی در آب‌های گناوه مشارکت فعال داشتند.

وی ادامه داد: در این عملیات از ظرفیت بندر امام خمینی (ره) نیز برای سرعت بخشی به عملیات مقابله با آلودگی نفتی کمک گرفته شده است.

انتظار می‌رود مسئولان به گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که اقدامات اساسی برای تعمیرات این خطوط لوله انجام شود و به ویژه بخش پوسیده آن ترمیم شود تا شاهد ورود آلودگی‌های جدید به دریا نباشیم.

به گزارش خلیج فارس به نقل از ایرنا، نشت نفت از طریق لوله‌های نفتی و نفتکش‌ها در دریا پدیده ناخوشایند و مخاطره‌آمیزی است که در طول سال بارها موجب آلودگی خلیج فارس و سواحل گردشگری بندر گناوه شده و می‌شود.

این آلودگی‌ها افزون بر اینکه زیبایی و سلامت سواحل را نشانه می‌گیرند، به‌دلیل ترکیبات سمی و سنگینی که دارند، حیات محیط زیست و زیست مندان دریا را نیز با تهدید جدی روبه‌رو می‌کنند، به‌طوری که تحت تاثیر این آلودگی‌ها و ورود بی‌رویه فاضلاب شهری و صنعتی به خلیج فارس، حیات این خلیج راهبردی ر حال پیش رفتن به وضعیت هشداردهنده است.

چهارم شهریور ۱۴۰۲ بود که اعلام نشت نفت از یکی از خطوط لوله به پایانه نفتی جزیره خارگ در مسیر بندرگناوه در رسانه ها منتشر و این حادثه بازتاب بسیاری در بین افکار عمومی و شبکه‌های اجتماعی و رسانه ها داشته است.

نشت مواد نفتی در خلیج فارس و سواحل گناوه، ابتدا صدای فعالان محیط زیستی این شهرستان را درآورد زیرا که بخش قابل‌توجهی از اکوسیستم دریا و ساحل این بندر آغشته به لکه‌ها و مواد نفتی شده بود که پراکنش آن‌ها برای محیط زیست عواقب تهدیدآمیزی به همراه دارد.

با گذشت نزدیک به یک ماه از این ماجرا، اگرچه اقداماتی برای پاکسازی و جمع آوری لکه‌های نفتی به صورت مقطعی انجام شد اما این لکه‌های تخمیرشده در اغلب نقاط ساحل گناوه در خشکی و ماسه‌های در میان علف‌های دریایی بر ماسه‌ها ماندند و در بقیه نقاط آن همچنان وجود دارد و هر رهگذری که قصد شنا و تفریح دارد بخوبی آنها را مشاهده می‌کند.

رهگذرانی که در این مسیر اوقات فراغت خود را سپری می کنند با وجود این که خیلی مراقبت و هوشیار هستند که لکه‌های نفتی تخمیر شده نفتی به بدن و یا کفش آنها نچسبد اما امکان ندارد در این میان تعدادی دچار نشوند.

در پیاده روهای ساحل از جمله در نقاط شلوغ مشرف به دریا مشاهده می شود تعدادی از افراد محلی و یا گردشگران که پا به ماسه های ساحل گذاشته ، کفش و پای آغشته خود به لکه های نفتی در این نقطه پاک کرده و در محل عبور خود برجای گذاشت‌اند.

اگرچه عملیات پاک‌سازی آب‌های گناوه از آلودگی نفتی وارد بیست و ششمین روز شده و عملیات نشت یابی و انسداد محل نشت نفت نیز همچنان تداوم دارد، اما بر ماسه‌های ساحل این بندر همچنان لکه های نفتی تخمیر شده ماندگار هستند.

در روزهای اولیه سرازیر شدن گسترده لکه های نفتی به ساحل بندرگناوه، بخشی از آن که به خشکی رسیده بود، با حضور دستگاه‌های مربوطه و همکاری مردم پاکسازی و جمع آوری شد اما بلحاظ تداوم نشتی نفت با جزر و مد به ساحل مجدد سرازیر و ماسه ها را آغشته کرده است.

باتوجه به تعطیلات چند روز اخیر ، مسافران و گردشگران زیادی نیز به شهر گناوه عزیمت کردند که تعدادی از آنها به ساحل آمده و مشغول شنا و تفریح هستند اما دریغ از اینکه بدانند آلودگی نفتی در ساحل وجود دارد.

مقامات مسئول برای حفظ سلامتی گردشگرانی که پایان هفته خود را در ساحل گناوه و شنا در دریا به سر برده بودند بایستی اطلاع رسانی و هشدارهای لازم با نصب بنر یا تابلو انجام می دادند که انجام نشد.

پیامدهای مخاطره آمیز و بیولوژیکی انتشار نفت

انتشار نفت می‌تواند دارای پیامدهای مخاطره آمیز گسترده ای در حوزه زیست محیطی و همچنین حوزه‌های اقتصادی – اجتماعی و تغییرات در این سطوح باشد.

زیستگاه‌های دریایی و ساحلی، گونه‌های حیات وحش، فعالیت‌های احیا و ترمیم کننده، صنایع محلی، ماهی‌گیری، توریسم و ورزش‌های آبی از مراکز و بخش‌های بسیار مهمی‌ هستند که می‌توانند از پیامدهای مخاطره آمیز انتشار و آلودگی نفتی، متأثر شوند.

آلودگی نفتی باعث تخریب سواحل، آبزی پروری و ماهی‌گیری و تاثیرات سو بر پرندگان دریایی، پستانداران دریایی، ماهی‌ها، حلزون‌ها، جانوران کف‌زی دریایی می شود.( جانوران کف‌زی مثل دوکفه ای‌ها به علت عدم تحرک از جمله موجوداتی هستند که به محض تماس با مواد نفتی سریع از بین می‌روند.

تغییر در اکوسیستم دریایی به وسیله کاهش گونه‌های جانوری همراه با کاهش در تنوع و نیز قدرت تولید مثل آنها و در زیستگاه‌ها، تأخیر و یا پیشگیری از کلنی سازی‌های جانوری برای اجتماعات و زاد آوری از دیگر پیامدهای مخاطرات آلودگی نفتی است.

به گفته مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر، عملیات پاک سازی آب‌های گناوه از آلودگی نفتی وارد بیست و ششمین روز شده و عملیات نشت یابی و انسداد محل نشت نفت نیز همچنان تداوم دارد.

محمد شکیبی نسب روز جمعه در بازدید از روند عملیات پاک‌سازی آب‌های گناوه از آلودگی نفتی اظهار کرده بود: با جداسازی گل و لای رسوب شده روی لوله نفت، همچنان عملیات یافتن نقطه نشت نفت جهت انسداد محل آن در حال انجام است.

وی بیان کرد: مدفون بودن خط لوله در عمق چهار متری از سطح بستر و دید کم جهت انجام عملیات، از جمله عوامل عدم انسداد سریع محل نشت نفت در خط لوله گناوه – خارگ است.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر تصریح کرد: با توجه به نقش حاکمیتی و هماهنگی اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر در آب‌های این استان، با پیگیری‌های انجام گرفته تیم غواصی شرکت نفت فلات قاره با تجهیزات کامل به همراه شناور مجهز جهت سرعت بخشیدن به عملیات وارد منطقه شده است.

شکیبی نسب ادامه داد: در ۲۶ روز اخیر در تمام روزهایی که امکان تردد دریایی وجود داشته نسبت به انجام عملیات مقابله با آلودگی نفتی اقدام شده است.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر بیان کرد: شناورهای خلیج فارس۳، هادی ۵،پایش ۲، پایش ۱،آزادی ۳، آزادی ۴،ماکان، کربلا، بارج پاک بوم ۵ و بارج پاک بوم ۶ از جمله شناورهای این سازمان در استان هستند که تاکنون در عملیات مقابله با آلودگی های نفتی در آب‎‌های گناوه مشارکت فعال داشتند.

شکیبی نسب ادامه داد: در این عملیات از ظرفیت بندر امام خمینی (ره) نیز برای سرعت بخشی به عملیات مقابله با آلودگی نفتی کمک گرفته شده است.

وی افزود: به علت عدم انسداد کامل محل نشت نفت در روزهای اخیر عملیات مقابله با آلودگی بسیار زمانبر و طاقت‌فرسا شده، از این رو انتظار می رود مجموعه نفت با سرعت بیشتری نسبت به انسداد محل نشت نفت حداکثر تا چهار روز آینده اقدام کند.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر بیان کرد: این سازمان در چنین مواردی نقش هماهنگی دستگاه های متولی و مشارکت فعال برای بسیج امکانات و ظرفیت ها برای مقابله با آلودگی دارد که این نقش در موضوع آلودگی نفتی در آب‌های گناوه به صورت تمام و کمال محقق شده است.

ساحل بندرگناوه علاوه بر اینکه در طول سال بویژه ماه‌های پایانی و تعطیلات نوروز میزبان هموطنان از نقاط مختلف کشور است، به مکانی مفرح و مناسب برای پرکردن اوقات فراغت اهالی این شهرستان از جمله شناکردن و انجام ورزش های ساحلی نظیر فوتبال و والیبال در فصل بهار، تابستان و پاییز تبدیل شده‌ است.

شهرستان گناوه در شمال استان بوشهر با ۱۱۰ کیلومتر نوار ساحلی در کنار تاسیسات مهم نفتی و در مسیر خطوط اصلی لوله انتقال نفت به جزیره خارگ واقع است.