طاهره عبدالهی
عسلویه، سرزمینی که قلب اقتصادی کشور می‌تپد، اما نفس‌هایش به شماره افتاده است. هوایی که در ریه‌های نوزادان این منطقه جریان می‌یابد، نه بوی زندگی، بلکه بوی دود و فلزات سنگین دارد. مادرانی که با عشق فرزندان خود را در آغوش می‌گیرند، ناخواسته سمی را به آن‌ها منتقل می‌کنند؛ سمی که از دودکش‌های بلند صنایع برخاسته و در شیر مادران رسوب کرده است.
طبق گزارش اخیر وزارت بهداشت، میزان فلزات سنگین در شیر مادران عسلویه تا ۲۰ برابر حد استاندارد جهانی رسیده است. این یعنی کودکان، پیش از آنکه نخستین گام‌های خود را بردارند، درگیر بیماری‌هایی می‌شوند که تقصیرشان تنها تولد در این خاک آلوده است. سرب، کادمیوم و جیوه، که در جهان به‌عنوان قاتلان خاموش شناخته می‌شوند، حالا در بدن کوچک‌ترین ساکنان عسلویه لانه کرده‌اند. این مواد سمی، رشد مغزی را مختل می‌کنند، ضریب هوشی را کاهش می‌دهند، سیستم ایمنی را ضعیف می‌کنند و آینده‌ای پر از بیماری‌های مزمن را برای این نوزادان رقم می‌زنند.
اما آیا این حقیقت تلخ، فریادی در گوش مسئولان برمی‌انگیزد؟ در کشورهای توسعه‌یافته، وقتی میزان آلاینده‌ها کمی از حد مجاز فراتر می‌رود، دولت‌ها به‌سرعت وارد عمل می‌شوند؛ اما در عسلویه، دودهای غلیظ همچنان آسمان را می‌پوشانند، و مادران، هر روز با اضطراب، نوزادان خود را در آغوش می‌گیرند، بی‌آنکه بدانند این آغوش گرم، چه مقدار سم به فرزندشان منتقل می‌کند.
در حالی که در اروپا و آمریکا قوانین سختگیرانه‌ای برای کاهش آلاینده‌های صنعتی اعمال می‌شود، در عسلویه، چرخ‌های پتروشیمی بی‌وقفه می‌چرخند، بی‌آنکه کسی نگران مادرانی باشد که دیگر نمی‌دانند به فرزندان خود شیر بدهند یا ندهند. برخی پزشکان توصیه می‌کنند که مادران شیردهی را متوقف کنند، اما جایگزین چیست؟ آیا در این منطقه آلوده، تغذیه با شیر خشک، که خود نیازمند آب سالم است، راه‌حل بهتری است؟
مسئولان اما در برابر این فاجعه، همچنان سکوت می‌کنند. صنعتی که میلیاردها دلار درآمد دارد، نتوانسته سهمی از این ثروت را به ایجاد مراکز پایش کیفیت هوا، کاهش آلاینده‌ها و ارائه خدمات بهداشتی اختصاص دهد. در این میان، نوزادان عسلویه، سهم خود از اقتصاد کشور را تنها در شکل بیماری، محرومیت و آینده‌ای تیره دریافت می‌کنند.
فریاد مادران عسلویه، خاموش است. آن‌ها به‌جای آنکه در آغوش گرم خود آرامش ببخشند، با هر جرعه شیری که به نوزادشان می‌دهند، از خود می‌پرسند: آیا عشق هم می‌تواند سمی باشد؟