خلیج فارس: حسام الدین آشنا، عضو دولت حسن روحانی با انتشار عکسی از ظریف در کنار مرحوم نادر طالب زاده که مشی سیاسی متفاوتی با وزیرخارجه پیشین داشت، نوشت: تقدیم به کسانی که از توانایی آقای ظریف برای کار کردن با طیفهای مختلف انقلابی غافلند.
محمدجواد ظریف
خلیج فارس: محمدجواد ظریف در نشست «واکاوی گفتمان دولت چهاردهم» گفت: آنهایی که از مذاکره میترسند خودشان را باور ندارد. نگاه تهدید محور ناشی ازعدم خودباوری است. دولت آقای پزشکیان دولت صلح و دولت فرصت محور است نه دولت تهدید محور.
به گزارش مهر، محمدجواد ظریف رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم عصر (یکشنبه) در نشست «واکاوی گفتمان دولت چهاردهم» که در محل فرهنگسرای اندیشه برگزار شد، اظهار داشت: به احترام همه عزیزانی که ایستادند، ایستاده صحبت میکنم. عرض سلام و ادب و احترام دارم خدمت همه عزیزان و بسیار سپاسگزارم از فرصتی که به بنده دادید تا امروز دقایقی را در خدمت شما باشم. از بحثهای خوب همکاران خود بسیار بهره بردم.
وی عنوان کرد: چه خوب بود فرصت داشتیم مینشستیم و گوش میکردیم و شما صحبت میکردید. ان شاء الله در فرصتهای بعدی از ضرورت شنیدن بیشتر استفاده میکنیم. شنیدن آغاز گفتوگو است. شنیدن یعنی آمادگی برای دیدن طرف مقابل و اینکه خود را جای او بگذارید و راه حل مشترک پیدا کنید.
رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم تاکید کرد: اگر امروز به دنبال رسیدن به گفتمان دکتر پزشکیان باشیم، مبنایش دوگانه نگرش تهدید محور و نگرش فرصت محور است. اگر با تغییر پارادایم نگرش تهدید محور را در تعامل داخلی و خارجی به تعامل فرصت محور تغییر دهیم راه را پیدا کردیم. نگرش تهدید محور یعنی جوانان و زنان خود را و مردم و انتخابشان را تهدید ببینیم. وقتی آنها را تهدید ببینیم اینترنت و فرصت انتخاب و مردم را محدود کنیم.
رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم تصریح کرد: این مردم هستند که تحریم را تحمل کردند نه ما و لذا ما نباید این مردم را تهدید ببینیم. دکتر پزشکیان شما را تهدید نمیبیند و این شروع مهمی است. ما باید مردم و زنان و جوانان را فرصت ببینیم. اگر این فرصت وجود نداشت ۲۰ واحد درصد به انتخابات دور دوم انتقال پیدا نمیکرد. عدم حضور مردم در دور اول پیام نارضایتی داشت. ما در برابر این پیام باید با مردم آشتی کنیم و از آنها پوزش بخواهیم و با آنها همدل باشیم.
ظریف خاطرنشان کرد: در روابط بین المللی و داخلی از آتش بس شروع میشود با پوزش نهادینه میشود و به دوستی میرسد. صبح به معنای آمادگی برای بخشش است. شرط بخشش، پوزش است و من با تمام وجود از مردم ایران برای تحمل سختیها پوزش میطلبم.
وی افزود: ما حتی باید مخالفین خود را هم فرصت ببینیم. ایران همواره با تهدید مواجه بوده و دلیل نمیشود نگاه ما هم تحدید محور باشد. ایران بارها مورد تهاجم قرار گرفته اما ما بارها آنها را به فرصت تبدیل کردیم و جای اینکه ما به رنگ مهاجم در بیاییم مهاجم را به برنج خود درآوردیم. ما نیاز نداریم تهدیدهای خود را فراموش کنیم اما نیاز داریم آن را به فرصت تبدیل کنیم.
رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم ادامه داد: اگر به همسایگان نگاه تهدید محور داشته باشیم با آنها وارد رقابت نظامی، سیاسی و مخرب میشویم. نگاه فرصت محور منجر میشود با همسایگان خود به سمت پیشرفت برویم. منابع خود را صرف دشمنی با هم استفاده نکنیم. ما میتوانیم از امکانات دنیا استفاده کنیم. ما نیاز داریم از امکانات دنیا بهرهمند شویم. نباید به هر چیز که از دنیا وارد میشود به دید تهدید و دشمنی نگاه کنیم.
ظریف با بیان اینکه با شکستن سد افای تی اف و هستهای میتوانیم موفق باشیم، گفت: آنهایی که از مذاکره میترسند خودشان را باور ندارد. نگاه تهدید محور ناشی ازعدم خودباوری است. دولت آقای پزشکیان دولت صلح و دولت فرصت محور است نه دولت تهدید محور. همه چیز باید برای ما فرصت باشد. برای اینکه مردم به فرصت تبدیل شوند باید همه جناحها پای کار باشند. همه ما اشتباه کردیم و فقط یک جناح مقصر نبوده است. همه باید خودمان را اصلاح کنیم.
وی در پایان بیان کرد: تو مگو همه به جنگند و ز صلح من چه آید؛ تو یکی نهای هزاری تو چراغ خود برافروز
خلیج فارس: روز جمعه ۲۹ تیرماه ویدئوهایی در شبکههای اجتماعی منتشر شد که نشان میداد، گروهی علیه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی، و از مشاوران ارشد مسعود پزشکیان شعار میدهند. این اتفاق در حاشیه نماز جمعه تهران رخ داد.
به گزارش فرارو، پیشتر و با تعیین محمد جواد ظریف به عنوان سرپرست شورای راهبری دولت چهاردهم نیز برخی افراد به ویژه در شبکه اجتماعی ایکس به محمد جواد ظریف حمله کرده بودند. اظهار نظر ظریف در مورد امتیاز داشتن زنان و اقلیتهای قومی و دینی در انتخاب اعضا و مقامهای دولت جدید نیز از جمله موضوعات مورد اعتراض است.
با توجه به این شرایط و افزوده شدن دامنه حملات علیه محمد جواد ظریف به صحن مجلس و سخنان نماینده طیف پایداری علیه وی پرسشهایی مطرح است از جمله این که چرا این حملات با این شدت علیه وزیر امور خارجه پیشین کشور مطرح میشود و آیا شکل گیری این شورا، مسئله منتقدان است یا با خود ظریف و دیدگاههای وی مشکل دارند؟ عزت الله یوسفیان ملا، فعال سیاسی اصولگرا و نماینده ادوار مجلس در گفتگو با فرارو به این پرسشها پاسخ داده است:
ظریف و تیم او به گروههای حاشیه ساز بهانه دادهاند
عزت الله یوسفیان ملا به فرارو گفت: «درست است که مردم باید در جریان مسائل مهم کشور باشند، اما باید به این نکته هم توجه داشته باشیم که کدام بخشها از مسائل کشور را به مردم انتقال میدهیم. نباید به شیوهای عمل شود که دادن برخی اطلاعات به مردم باعث ایجاد حساسیت شود. این موضوع به طور ویژه در گزینش افراد مطرح است. گزینش افراد را نمیشود به شکل جزء به جزء به مردم اطلاع داد. یک نکته که باعث حساسیت مردم شد، مطرح شدن بحث تشیع و سنیها بود. نباید مباحث به شیوهای مطرح شوند که باعث تضعیف تشیع شود. این که گفته شد اگر کسی مسلمان اهل تشیع باشد ۱۰ امتیاز نمیگیرد، اما اهل سنت این امتیاز را میگیرند، اگرچه با نیت خیر مطرح شد، اما یکی از عوامل ایجاد حساسیت شد. در بسیاری از موارد، ممکن است شنونده به درستی متوجه منظور آقای ظریف نشده باشد، اما واکنش نشان دهد. حقیقت این است که هدف از این امتیاز دادنها این است که افرادی که محروم تر، اما مستعدتر هستند، به علت عدم دسترسیها به برخی امکانات و موقعیت ها، از دستیابی به مقامی شایسته باز نمانند و امکان پیشرفت داشته باشند. اما پرسش این است که چرا این نوع موضوعات با این ادبیات در رسانه عمومی و ملی مطرح میشود؟ باید آقای ظریف به این نکته دقت میکردند که اشاره به شیعه و سنی موضوعی حساسیت زا است.»
وی افزود: «نکته دیگر این است که نوع گزینشهای علنی، نوعی سنت شکنی است که برخی افراد آمادگی لازم را برای مواجهه با آن ندارند. در ۱۳ دولت قبلی نیز دقیقا ساز و کار مشابهی وجود داشت. اما این ساز و کار به شکل مخفیانه و به دور از انظار عمومی فعالیت میکرد. در دولتهای قبلی نیز یک هیئت متشکل از افراد مختلف با رئیس جمهور همفکری میکردند و اینطور نبود که رئیس جمهور، خود، تنها بنشیند و تصمیم گیری کند. همیشه یک تیم و یک جریان برای رصد اشخاص وجود داشت. این مسئله اکنون بسیار علنی شده است و هرچه بازتر باشد و جزئیات ان به شکل عمومی مطرح شود، مخالفتها و حساسیتها بیشتر میشود. من معتقدم که در این زمینه بی احتیاطیهایی رخ داده است. هرچند که از سوی دیگر، معتقدم شعار دادن و توهین کردن و یا بازی کردن با آبرو و اعتبار یک نفر نیز هیچ توجیهی ندارد. معتقدم در سایه برخی بی احتیاطی ها، خود آقای ظریف و شورای ایشان بهانههایی را به گروههایی دادند که همیشه به دنبال حاشیه هستند.»
حملات علیه ظریف برنامه ریزی شده است
این فعال سیاسی اصولگرا گفت: «امکان ندارد شعار دادن در نماز جمعه به طور اتفاقی رخ داده باشد یا آقای کوچک زاده به شکل ناگهانی به یاد ایراد گرفتن از آقای ظریف افتاده باشد یا جراید و روزنامهها به شکل اتفاقی علیه آقای ظریف محتوا منتشر کرده باشند، بلکه معتقدم همه اینها برنامه ریزی شده و حساب شده اند. وقتی آقای ظریف در برابر جریان حساب شدهای ایستاده که قصد و برنامه تخریب ایشان را دارد، پس باید بیش از اینها رعایت میکرد و نباید بهانهها را ایجاد میکرد. اصلا نیازی نبود که آقای ظریف در صدا و سیما توضیحی ارائه دهند. اگر هم قصد داشتند توضیحی دهند میتوانستند به همان اصلهای مهم از جمله پاک دستی، تسلط به امور و … تاکید کنند و لزومی نداشت توضیحات تکمیلی دهند. باز شدن برخی مسائل برای بسیاری از افراد تحمل ناپذیر بود. من به عنوان نماینده ۴ دوره مجلس، تجربه دولتهای آقای احمدی نژاد و روحانی را به یاد دارم. باور کنید ما در مجلس مطلع نبودیم چه کسانی در حال چینش یا انتخاب وزرا هستند، مگر این که از یک نماینده نظرخواهی و کسب مشورت میشد. البته من این حجم فعالیت دولتها در خفا را هم تایید و تشویق نمیکنم.»
وی افزود: «آقای پزشکیان سعی کرد مسائل را شفاف کرده و با مردم به اشتراک بگذارد. این موضوع اتفاقا بسیار هم مثبت بود، اما فکر میکنم در اجرای این برنامه زیاده روی رخ داده است. هم اکنون نام هزاران نفر، به عنوان افرادی که باید انتخاب شوند مطرح شده است. فهرستهای مختلفی هم در شبکههای مجازی مطرح شده است که این هم درست نیست و اعتماد مردم را مختل میکند. معتقدم همانقدر که گزینش افراد در خفا طی دولتهای قبلی، افراط بود، اکنون درگیر تفریط شده ایم و بیش از حد جزئیات گزینش را مطرح میکنیم. در خصوص خانمها هم نقد من این است که به جای آن که به بانوان ترحم کرده و امتیاز اضافی دهیم، بهتر بود روی چگونگی شایسته سالاری و استفاده حداکثری از حضور زنان توانمند در عرصههای گوناگون متمرکز میشدیم.»
یوسفیان ملا تاکید کرد: «برخی از زمان برجام نسبت به آقای ظریف کینه به دل دارند، درواقع این نوع کینه ورزیها و رفتارهای ضد آقای ظریف زمینه داشته و تازگی هم ندارد.»
خلیج فارس: در نماز جمعه تهران، عده ای شعار دادند: “ظریف گورتو گم کن!” ! اما قصه اصلی این شعار چیست؟!
قبل از برجام -که هنر ظریف بود- بازار کاسبان تحریم سکه بود. مثلاً نفت ایران به جای آن که مانند همه صادرکنندگان، به طور معمولی و توسط دولت ها صادر شود و پولش به کشور برگردد، به وسیله دلالانی انجام می شد که نفت ایران را می گرفتند و به قیمت ارزان می فروختند و 2 سود کلان می بردند: هم درصدری از تخفیف قیمت مال اینان بود و هم درصدی از فرایند بازگشت دلار به ایران. این موضوع فقط درباره نفت صادق نبود و در هر چیزی که فکرش را بکنید، از قطعات هواپیما گرفته تا نهاده های دامی و از دارو گرفته تا تجهیزات صنعتی جریان داشت.
کاسبان تحریم در آن سال ها، راهی که اجداد و نوادگانشان در 1000 سال باید می رفتند تا به این ثروت برسند – و نمی رسیدند – را در کمتر از یک دهه پیمودند و به مالتی میلیاردرهایی تبدیل شدند که حالا می توانستند از پول بادآورده شان، برای اثرگذاری در تصمیم سازی ها نیز ببرند.
برجام که شکل گرفت، همه چیز به حالت عادی برگشت؛ وزارت نفت که دیگر تحت تحریم های بین المللی نبود، می توانست خودش به راحتی نفتش را مانند همه تاریخ نفت ایران بفروشد و پولش را در حساب های خودش دریافت کند. بقیه حوزه ها هم همین گونه شده بود. هم دولت و هم بخش خصوصی، وارد تجارت بین المللی شده بودند.
کاسبان تحریم که می دیدند با یک برجام، تمام کاسه و کوزه هایشان شکسته، از همین نقطه شروع کردند به جوسازی علیه برجام و طراحش محمدجواد ظریف. آنها طبیعتاً نمی توانستند بگویند ظریف و برجام، دکان و دستگاه ما را تخته کرده و کاسبی مفت مان را کساد کرده اند. بنابراین مجبور بودند پشت شعارهای ارزشی پنهان شوند و ظریف را متهم به غربگرایی و برحام را عامل نفوذ خارجی معرفی کنند.
آنها که دلواپس کاسبی های میلیارد دلاری خود بودند، به دروغ خود را دلواپس ارزش های انقلاب معرفی کردند و با همان پول های حاصل از کاسبی تحریم، در رسانه ها شروع به جوسازی کردند و در شبکه های اجتماعی لشکر سایبری درست کردند که حتی برای کامنت گذاری در سایت ها، پول می گرفتند.
اینان حتی در عرصه اقتصادی نیز شروع به سنگ اندازی کردند و حتی مدیران شرکت بوئینگ را که قرار بود به ایران هواپیمای مسافری بفروشد، تهدید کردند که اگر به ایران هواپیما بفروشند در خطر خواهند بود و بدین ترتیب مانع از قرارداد شدند.
اگر بخواهیم حجم کارهایی را که آنان برای زمین زدن برجام در داخل و خارج انجام دادند تشریح کنیم، قطعاً چند جلد کتاب مفصل و تلخ می شود.
برجام که با همکاری مشترک کاسبان داخلی در ایران و لابی اسرائیل در آمریکا زمین خورد، دوباره کاسبی اینان رونق گرفت و بخور بخورها شروع شد تا این که انتخابات زودهنگام و پیش بینی نشده ریاست جمهوری 1403 شکل گرفت و بار دیگر ظریف به میدان آمد و در کنار پزشکیان قرار گرفت و در پیروزی اش نقش آفرینی کرد.
حضور ظریف که به اذعان دوستان و دشمنان منصف، یکی از برترین دیپلمات ها و مذاکره کنندگان بین المللی است، ترس را مجدداً به جان کاسبان تحریم انداخت: “اگر او بتواند در دولت جدید روابط بین المللی ایران را به سمتی ببرد که تحریم ها لغو یا حتی کم رنگ بشود چه؟! نه! ما نمی گذاریم و ظریف باید برود و گم شود.”
و دوباره همان سناریوی قدیمی در حال تکرار است: ” باید کاسبی مان را در لوای دین و انقلاب و نمادهایی مانند نماز جمعه و… حفظ کنیم. عده ای را با پول می خریم – با همان پول یامفت دور زدن تحریم ها – و گروه بزرگ تری هم وجود دارند که آنقدر ساده دل و احمق اند که اگر لیدرهای ما در وسط جمعیت فریاد بزنند ظریف گورتو گم کن، طوطی وار تکرارش کنند.” این دسته دوم، همان هایی هستند که نمی فهمند و با همین نفهمی شان، پیاده نظام کاسبان تحریم می شوند و چقدر رقت انگیزند این بیچارگان که تاریخ اسلام هم پر است از امثال شان: فریب خوردگانی که آخرتشان را به دنیای دیگران می فروشند!
این اول راه است؛ آنها این بار منتظر نخواهد شد که دولت جدید توافقی بین المللی برای لغو یا کاهش تحریم ها داشته باشد و سپس دنبال برهم زدنش باشند. قصه دهها میلیارد دلار پول یامفتی است که از ادامه وضع موجود نصیب اینان می شود. هر کدام از ما، حتی از یک چرخ زاپاس خودرویمان نمی گذریم، این ها چگونه از پالت پالت دلار که به سادگی نصیب شان می شود، بگذرند؟!
پشت صحنه شعار “ظریف برو گم شو” ، ظاهرالصلاح هایی هستند که شکم هایشان و حساب های ارزی شان از حرام های ناشی از کاسبی تحریم پر شده است و اگر سخن از دین و انقلاب و نظام و شهدا و … می گویند، در واقع، از این مفاهیم سپرهایی مردم فریبانه برای تجارت پرسود و حرام شان می سازند. آنها می دانند که یا باید ظریف برود و گم شود یا خودشان باید گورشان را گم کنند و از سر سفره مردم بیرون بروند.
مسأله واقعاً به همین سادگی است و شگفتا که برخی هنوز در همین حد هم متوجه نیستند!
منبع: عصرایران
خلیج فارس:احمد زیدآبادی فعال سیاسی اصلاح طلب در کانال تلگرامی خود نوشت: وزیران خارجۀ جمهوری اسلامی از هر جناحی که باشند، وقتی با شبکههای بینالمللی مصاحبه میکنند، گویی فرضشان این است که کارکنان آن شبکه هیچ اطلاعی از داخل کشور ما ندارند و بنابراین وظیفۀ خودشان میدانند که شرایط را به گونهای وصف کنند که پنداری از سیارهای در آن سوی کهکشانها حرف میزنند که جز خود آنها هیچکس پایش به آنجا نرسیده است!
در همین زمینه، علی باقری سرپرست وزارت خارجه در گفتگو با شبکۀ آمریکایی سی. ان. ان گفته است: «ما در ایران چیزی تحت عنوان تندرو و میانهرو نداریم»!
یعنی آقای باقری واقعاً اعتقاد دارد که مثلاً شیخ حمید رسایی و محمدجواد ظریف هر دو از یک جنساند و هیچکدام تندرو و یا میانهرو محسوب نمیشوند؟ یا اینکه تصور کرده است فرید زکریا از همۀ قیل و قالها و منازعات تلخ و ترش سیاسی در ایران به کلی بیخبر است و از آن همه دعوا بر سر برجام کاملاً بیاطلاع مانده است؟
آقای باقری! هر چه نباشد عصر ارتباطات که هست! وقتی بچههای ما از ریزترین جزئیات شلیک به سمت ترامپ باخبرند، احتمال دهید فرید زکریا هم از دعوای میان تندروها و میانهروها در کشور ما بویی برده باشد!
منبع:فرارو
خلیج فارس: محمد جواد ظریف گفت: به حضور نهادهای مدنی در فرآیند تشکیل دولت معتقد هستیم. سنجههای تعیین شده برای تشکیل دولت برای احزاب مخالف دولت هم ارسال شده چرا که دولت معتقد به وفاق ملی است.
ما یک بازوی مشورتی برای رئیسجمهور محسوب میشویم. ۶۰ درصد از افراد پیشنهاد شده به رئیسجمهور برای بار اول است که در مقام وزیر وارد دولت خواهند شد.
از امروز افراد، مورد بررسی قرار خواهند گرفت. تا امروز هنوز هیچ مسئولیتی در دولت تعیین نشده و هیچ نامزدی نهایی نشده است.
خلیج فارس: محمدجواد ظریف، وزیر خارجه اسبق، از سوی پزشکیان به عنوان رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم منصوب شد.
محمد جواد ظریف به عنوان رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس ضمن بازنشر مصاحبه خود با یکی از رسانههای داخلی، نوشت:
«سلام دوستان
لطفاً به شایعات و خبرسازیهای پیرامون تعیین اعضای دولت توجه نکنید. روند تازه شروع شده است.»
ظریف در مصاحبه خود با تاکید بر اینکه شایعه اعمال فشار شخصیتهایی چون آقای خاتمی در این روند را شدیداً تکذیب میکنم و اصولاً این شایعات با رفتار بزرگمنشانه ایشان سازگاری ندارد، درباره برخی گمانهزنیها پیرامون روند تعیین اعضای کابینه دولت چهاردهم گفت: تاکنون هیچ نامزدی برای هیچ پستی از جمله معاون اول حتی بررسی هم نشده است. روند بررسیها پس از دریافت پیشنهادهای سمنها (سازمانهای مردم نهاد)، انجمنهای علمی، انجمنهای صنفی و بخش خصوصی شروع میشود.
وی افزود: فراخوان دیروز ارسال شده است. روسای کمیتهها فردا با بنده جلسه دارند تا روش کار معلوم شود و هفته آینده اعضای کمیتهها با جناب آقای دکتر پزشکیان دیدار میکنند تا اولویتهای دولت چهاردهم را از زبان ایشان بشنوند. روند بررسی نامزدها به صورت کاملا شفاف تنها پس از آن شروع خواهد شد و انشاءالله تا پایان تیرماه به نتیجه خواهد رسید.
رئیس شورای راهبری دوره انتقال دولت چهاردهم همچنین اظهار کرد: از همه رسانهها و نامزدها و دوستان و طرفدارانشان تقاضا میکنم از دامن زدن به شایعات و طرح اسامی که نه تنها هیچ پایه و اساسی ندارد، بلکه تنها باعث خدشهدار شدن اعتماد عمومی به روند میشود، خودداری کنند. از مردم عزیز هم تقاضا دارم که اصلا به این خبرسازیها توجه نفرمایند.
خلیج فارس: آنچه در شرایط کنونی و در محافل و مباحث درونی نیروهای حامی رئیسجمهور منتخب بیشتر مایه نگرانی شده، تردیدهایی است که درباره سازوکار تشکیل دولت و همکاران رئیسجمهور وجود دارد و این نگرانی را شکل میدهد که مجموعه فشارهای بیرونی و مناسبات درونی، به سمتی رود که نیروهای کارآمد، توانمند و باورمند به توسعه و تغییر حاشیهنشین شوند و کابینهای فاقد توان کافی برای تغییر وضع موجود شکل گیرد.
روزنامه هممیهن نوشت: البته، شکلگیری کمیتههای تعیین وزرا و مسئولان دولت که چهرههای باسابقه و مؤثر دولتهای خاتمی و روحانی در آن حضور دارند، به همراه شکلگیری شورای سیاستگذاری تشکیل دولت چهاردهم تاحدی این تردیدها را کاست.
علاوه بر این، معیارهای روشنی که برای گزینههای مطرح از سوی پزشکیان به مسئولان این کمیتهها ابلاغ شده، مواردی است که با خواست و مطالبه عمومی رایدهندگان و رویکردهای پزشکیان در دوران انتخابات همسویی دارد. بهرغم این تدابیر، همچنان سایه تردیدها و نگرانیها در کمپین حامیان دولت جدید پررنگ مینماید. بخشی از این نگرانی، البته طبیعی است. موازنه نابرابر قدرت ازیکسو و میراثی که در حوزههای مختلف بهویژه اقتصاد و جامعه از دولت سیزدهم برجای مانده، در کنار روشن نبودن چشمانداز سیاست خارجی شرایطی را پیش رو مینهد که نیاز به مجموعهای از نیروهای باورمند، توانمند، صاحب ایده و دانش و تجربه و انگیزه را ضروری میسازد تا دولت جدید بتواند این راه دشوار و پرپیچوخم و با موانع بسیار را دستکم با نیروی انسانی لازم و انسجام درونی کامل طی کند.
اما به نظر میرسد شکل دادن چنین دولتی، با دو مانع درونی مواجه است که آنها را با دو واژه «یغما» و «استغنا» میتوان صورت بست. دولت چهاردهم، ازیکسو با خطر درونی نیروهای سهمخواهی روبهروست که سابقه عملکرد و مواضع آنان در دولتهای خاتمی و بهویژه روحانی، چندان مثبت نیست. نیروهایی که بیش از منافع عمومی و پیشبرد سیاستها و رویکردهای دولت و دفاع از مواضع اصلاحطلبانه و توسعهگرایانه آن، در پی منافع شخصی یا باندی خود هستند و در روزگار عسرت و سختی نیز، عموماً کنار مینشینند و در انتظار گرفتن ماهی خویش در زمان گلآلود شدن آب میمانند.
این نیروها، همان است که به «مجاهدین شنبه» معروف شدهاند و حتی در انتخابات اخیر، چندان نقش مؤثری نداشتهاند و بیش از دریافت احکام ستادهای انتخاباتی و یا گرفتن عکسهای یادگاری، نقشی بازی نکردهاند. بسیاری از این نیروها متأثر از راهبردی هستند که اصولاً در ابتدا مخالف حمایت از نامزدی پزشکیان بودند و با راهبرد روزنهگشایانهای هم که پزشکیان بر مبنای آن به مجلس دوازدهم راه یافت و در ادامه به ریاستجمهوری رسید، تعارض داشتند و اکنون هم، به نظر میرسد در پی دامن زدن مطالبات و فراموش کردن سریع واقعیات و مناسبات موجود در ساختار سیاسی هستند. آنها تصور میکنند پیروزی پزشکیان اتفاقی ساده و تنها متکی و مبتنی بر خواست و اراده اصلاحطلبان بوده است و اینک، بهسادگی میتوان دولت را صرفاً با نیروهای همسو چید و معادلات کلان را ندید.
از سوی دیگر، برخی از چهرههای مؤثر کمپین انتخاباتی پزشکیان که تمامقد در این انتخابات به میدان آمدند و از نظر مبنایی و راهبردی، از نظریهپردازان و پیشبرندگان راهی محسوب میشوند که اکنون در پاستور گشوده شده است؛ مسیر و موضع «استغنا» در پیش گرفتهاند و خواسته یا ناخواسته، دولت جدید را تضعیف میکنند. محمدجواد ظریف، محمدجواد آذریجهرمی و محمد فاضلی شاخصترین این چهرهها هستند که رسماً از عدم حضور خود در دولت پزشکیان گفتهاند.
مشخص نیست دلیل تصمیم این چهرهها، خواست شخصی خود آنهاست و یا آنکه با مشاهده فضای حاکم بر دولت جدید، کناره گرفتن و حاشیه نشستن را ارجح دانستهاند. اگر این تصمیم، شخصی باشد که آشکارا غیرمسئولانه است. چراکه در این حاشیهگزینی و دوری از قدرت، فضیلتی نیست. رویکردی است مشابه موضع کسانی که پای صندوق نیامدند با این استدلال که دستهایشان از آلودگی خون یا بیعت یا تبعیت، پاک بماند.
همانگونه که رای ندادن در این انتخابات تصمیمی فردی اما با پیامدها و خطرات ملی بود؛ کناره گرفتن چهرههای مؤثر (مخصوصاً این سه) گرچه ظاهراً تصمیمی شخصی است، اما میتواند آثار و پیامدهای منفی ملی و اجتماعی به همراه داشته باشد. چراکه این چهرهها از مهمترین نیروهای کمپین انتخاباتی پزشکیان بودهاند که هریک نماد و نماینده یکی از شعارها و اهداف دولت جدید شناخته میشوند. ظریف، نماینده رویکرد تنشزدایی خارجی و احیای برجام؛ آذریجهرمی، نماد کاهش فیلترینگ، توسعه اینترنت و توجه به نسل نو (زد)؛ و فاضلی، نماد بهکارگیری نخبگان و دانشگاهیانی است که در این سالها با پروندهسازی و اخراج و تعلیق مواجه شدهاند.
به عبارت دیگر، کنار رفتن این سه چهره (و چهرههای مؤثر دیگر حامی پزشکیان)، تنها کنارهگیری سه شخصیت سیاسی و علمی و اجرایی نیست؛ بلکه به مخاطب و جامعه رایدهنده اینگونه القا میشود و پیام میدهد که پزشکیان در همین ابتدای کار، سه پروژه اصلی و اساسی خود را کنار گذاشته است و یا دستکم، از توانمندترین و مؤثرترین نیروهای خود برای پیشبرد آن سود نخواهد جست. اگر هم دلیل کناره گرفتن این چهرهها، فضای شکلگرفته حول پزشکیان باشد که قطعاً باید در رویه موجود تجدیدنظر کرد و اندیشید که چرا و چگونه روندی شکل گرفته که ستارگان کمپین پیروز ۱۴۰۳، رفتن را بر ماندن و فرار را بر قرار ترجیح دادهاند.
خلیج فارس: وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: دکتر پزشکیان در یک انتخابات و رقابت جدی از سوی مردم انتخاب شد و او حاضر نیست به هیچوجه از حقوق ملت ایران کوتاه بیاید.
به گزارش ایسنا، «محمد جواد ظریف» در پاسخ به این سوال که افزایش مشارکت مردم در دور دوم انتخابات چه تاثیری بر اقتدار ملی کشور در عرصه بینالمللی و منطقهای خواهد داشت؟ گفت: در جریان چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری شاهد رقابت واقعی بین کاندیداها بودیم و شور قابل توجهی وجود داشت.
پزشکیان حاضر نیست از حقوق ملت کوتاه بیاید
وی با بیان اینکه قدرتهای خارجی به این موضوعات توجه میکنند و مشاهده میکنند که حیات سیاسی در ایران پرشور و با انگیزه است، گفت: گرچه مردم نگرشهای مختلفی دارند و بخش قابل توجهی از مردم نیز به دلایل مختلف در انتخابات شرکت نکردند، ولی یک انتخابات جدی در کشور وجود داشت و ما رقابت تنگاتنگی را شاهد بودیم و در جریان این رقابت یک نفر با دیدگاههای مشخص و براساس عزت و آرای مردم انتخاب شد، فردی که حاضر نیست از حقوق ملت کوتاه بیاید و براساس عقلانیت و همکاری و تعامل تلاش میکند مسائل را به پیش ببرد.
اکنون نوبت دنیاست
ظریف با بیان اینکه دولتهای خارجی به این انتخاب مردم با چنین ویژگیهایی توجه میکنند، خاطرنشان کرد: اکنون نوبت دنیاست که به انتخاب و خواستههای مردم ایران احترام و روشهای مبتنی بر تحریم را کنار بگذارند.
جای تعجب است بایدن سیاست ترامپ را ادامه داد
وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه خود ترامپ نیز در پایان دولتش به این نتیجه رسیده بود که تحریم نتیجهبخش نیست و جای تعجب است که آقای بایدن چنین سیاستی را ادامه داد، گفت: آنها هر وقت به تشخیص درست برسند و به درستی عمل کنند میتوانند به نظر و خواست مردم ایران احترام بگذارند میتوانند در چارچوب قوانین بینالمللی در مورد موضوعاتی، چون برجام گفتگو کنند و در آن وقت حضور پرشور مردم در پای صندوقهای رای پشتوانه عظیمی برای مذاکرهکنندگان و دستگاه سیاسی خارجی کشور خواهد بود.
به خاطر نگرانی از آینده ایران وارد عرصه انتخابات شدم
وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا در دولت آتی مسئولیتی را برعهده خواهد گرفت، گفت: من به خاطر نگرانی از آینده ایران وارد عرصه انتخابات و حمایت از آقای پزشکیان شدم نه اینکه در دولت و برای کسب پست حضور پیدا کنم و آمادهام که در صورت لزوم و درخواست آقای پزشکیان به این مشورتها و همکاریها ادامه دهم.