دولت چهاردهم

خلیج فارس:عملکرد فراکسیون انقلاب به‌ویژه در جلسه رای اعتماد به وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم حالا برخی از اعضای این فراکسیون را بر آن داشته که به فکر تشکیل فراکسیون سیاسی مستقل بیفتند.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از هم میهن، سلمان ذاکر، نماینده ارومیه و عضو فراکسیون انقلاب از تشکیل حدود ۵ فراکسیون در دوازدهمین دوره مجلس خبر داده و درباره این فراکسیون‌ها به گفت‌وگو پرداخت.
این مصاحبه را می‌خوانید:

شنیده‌ها حاکی از آن است که قرار است اعضای فراکسیون انقلاب، فراکسیون‌های سیاسی موازی را تشکیل دهند. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟

فراکسیون انقلاب اسلامی بزرگترین فراکسیون جناحی و حزبی مجلس است و از لحاظ علمی، کاربردی و تشکلی و اساسنامه‌ای منسجم است و دنبال جهت‌دهی به مجلس و تقویت نظام و حل مشکلات کشور است و اقداماتی که انجام داده موثر و تاثیرگذار است. اما پس از تغییر موقعیت دولت و پدید آمدن دولت «وفاق ملی» اقتضائات جدیدی پیش آمده است و فراکسیون‌هایی مانند «وفاق ملی» نیز شروع به کار کردند.

شما با فعالیت فراکسیون وفاق ملی موافق هستید؟

بله. من هم فرم تشکیل این فراکسیون را امضا کردم. از سوی دیگر فراکسیون‌های دیگری در کنار فراکسیون انقلاب هم تشکیل می‌شود که جنبه حمایتی از دولت دارد. در حقیقت خواسته‌هایی که دولت نمی‌تواند به فراکسیون انقلاب اسلامی منتقل کند را به این فراکسیون‌ها منتقل می‌کند. به جهت قانونی منعی برای وجود چند فراکسیون قوی در مجلس تعیین نکرده است.

به نظر شما فراکسیون موازی می‌تواند به قوی بودن‌شان منجر شود؟

بله. چراکه می‌تواند آینده کشور را رو به نظام پارلمانی سوق دهد نه اینکه مردم برای ریاست‌جمهوری رای دهند. بلکه پارلمان رئیس‌جمهور را انتخاب کند و با گزینش یک فرد متخصص، کارآمد و کاربلد برای دوره‌های بعد را به ریاست‌جمهوری برساند. بنابراین به نظر من وجود چنین تشکل‌ها و فراکسیون‌هایی برای کشور لازم است. آن‌هم برای کشوری که مردم‌سالاری دینی بر آن حاکم است. بنابراین احزاب باید قوی‌تر از گذشته ظاهر شوند. هم قانون داریم و هم اراده تشکیل نظام پارلمانی وجود دارد.

فکر می‌کنید در دوره دوازدهم چند فراکسیون سیاسی تشکیل شود؟

فراکسیون‌های مختلفی وجود دارد، اما پنج تا شش فراکسیون اصلی و کاربردی تشکیل خواهد شد. به نظر من فراکسیون اصلاح‌طلبان، مستقلین، اصولگرایان، انقلاب اسلامی و وفاق ملی یا فراکسیون‌هایی مانند «وحدت» تشکیل خواهد شد.

خلیج فارس:عباس عبدی در اعتماد نوشت: یکی از نقد‌های جدی مخالفان مشارکت انتخاباتی این بود که فرض کنیم پزشکیان برنده شد، چه تغییر موثری برای حل مسائل اصلی کشور رخ خواهد داد؟ اگر بتوان چنین تحولی را ایجاد کرد، می‌پذیریم که در انتخابات شرکت کرده و برای پیروزی او کوشش کنیم.

ولی اگر چنین امکانی وجود نداشته باشد، در این صورت شرکت در انتخابات از دو حال خارج نیست یا او پیروز نمی‌شود که طرفداران وضع موجود خواهند گفت طرفداران اصلاحات یا منتقدان وضع کنونی، حتی در میان مردم هم پایگاه ندارید و با شدت بیشتری به راه گذشته و نادرست خود ادامه می‌دادند و ما هم چوب را می‌خوریم و هم پیاز را یا پزشکیان پیروز می‌شود که در این صورت و بدون امکان تحول، مسوولیتی را بر دوش کشیده‌ایم که توان حمل آن را نداریم و مسوولیت شکستی که دیگران باید بخورند بر دوش ما خواهد افتاد و این برای سیر تحولی جامعه ایران زیان‌بارتر است.

پاسخ من این بود که ما در یک دو راهی قرار داریم. یک سوی آن شرکت نکردن است که نتیجه آن کاملا روشن و ناامیدکننده است و از سرنوشت کشور در صورت تحقق این سویه اطمینان داریم، ولی در سویه دیگر چنین قطعیتی را نمی‌توان دید. ممکن است در بدترین حالت شکست کامل بخورد که می‌شود مثل سویه اول و در بهترین حالت نیز می‌توان از این وضع عبور کرد.

فرض من این بود که ساختار سیاسی نیز آمادگی همراهی نسبی با سویه و حالت دوم را دارد؛ بنابراین با فرض میان این دو سویه، عقل و منطق حکم می‌کرد که سویه دوم را انتخاب کنیم، هر چند پیروزی و موفقیت اولیه این سویه یعنی انتخاب شدن پزشکیان تضمین شده نبود.

در هر حال این حالت رخ داد و پیروز شد و اکنون توپ در زمین پزشکیان و همه کسانی است که برای تحقق این سویه کوشش کردند و موفق هم شدند. اینجا و در ادامه یادداشت‌های پیشین به شرح برخی ناترازی‌های مهم می‌پردازم که آنها از ضروریات دولت است. به احتمال فراوان آنچه در ادامه خواهد آمد را تاکنون افراد زیادی به آقای پزشکیان گفته‌اند و برای‌شان تکراری است.

ولی در عین حال کمتر کسی حاضر است درباره حل این مشکل ایده‌پردازی کند و تبعات آن را نیز بپذیرد. از انرژی و گاز شروع می‌کنم. ایران که دومین ذخایر گازی جهان را دارد به شکل تاسف‌باری دچار ناترازی گاز شده است. ناترازی گاز هم سالانه و هم فصلی و هم در اوج مصرف. در سال ۱۴۰۱ ناترازی در اوج مصرف سرمای زمستان روزانه ۳۱۵ میلیون مترمکعب (م. م. م) بود.

مطابق برآورد‌ها این رقم امسال به حدود ۵۰۰ م. م. م خواهد رسید. با توجه به ذخیره اندک ایران که کمتر از ۲ درصد است، امکان حل ناترازی از طریق ذخیره نیست. راه‌حل مرسوم ناترازی گاز در ایران این است که ابتدا سوخت‌های کم‌کیفیت و با آلودگی بالا را در نیروگاه‌های برق، جانشین گاز می‌کنند.

سپس گاز صنایع و پتروشیمی‌ها را قطع کرده یا کاهش می‌دهند تا گاز اماکن مسکونی تامین شود. در واقع مردم به‌طور مستقیم متوجه کمبود گاز نمی‌شوند، ولی آلودگی و گران شدن کالا‌های تولیدی و کاهش تولید ناخالص داخلی و رسد بیکاری از عوارض اصلی این سیاستگذاری است.

متاسفانه در چند سال گذشته نیز ناترازی گاز و شکاف عرضه و تقاضا کاهش نیافته که تشدید هم شده است. نه اقدامی در جهت افزایش تولید و بالابردن فشار گاز می‌شود، چون پول و سرمایه نیست تحریم هم هستیم، نه اقدامی جدی در جهت اصلاح مصرف و کاهش آن می‌شود، چون نه پول هست و نه اعتمادی کافی به سیاستگذاران وجود دارد.

تنوعی هم در سبد انرژی به وجود نمی‌آید، زیرا نه سیاست موثر و نه بودجه‌ای کافی برای حرکت به سوی بهره‌مندی از انرژی‌های دیگر وجود دارد. حالا پرسش این است که اگر تولید و مصرف گاز را نتوان به تعادل رساند و شکاف آن را کم کرد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ یک نهاد رسمی مطالعه کرده که در سال ۱۴۲۰ فقط قادر به تامین گاز مصرفی بخش مسکونی و عمومی هستیم، ولی گاز برای نیروگاه‌ها، پتروشیمی‌ها، صنایع، تزریق به چاه‌های نفت و… وجود نخواهد داشت. تصور این وضعیت به اندازه کافی ترس‌آور است. آقای پزشکیان! فرصتی نیست.

امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی وجود ندارد، اگر الان آغاز کنید و هیچ مانعی هم نباشد ۵/۱ تا ۳ سال دیگر تا حدی گشایش خواهد یافت. اعتماد مردم هنوز در اندازه‌ای نیست که با تصمیمات مهم همراهی کنند، چون کار‌های اصلی که باید به سود مردم انجام شود، انجام نشده است. تدوین سیاست جامع انرژی نیز فعلا در دستور کار نیست. در نتیجه فرصتی هم ندارید. هر کاری دارید همین الان باید انجام دهید. وضعیت اورژانسی است.

خلیج فارس:روزنامه کیهان انتقاداتی را متوجه روزنامه متعلق به الیاس حضرتی کرد. این روزنامه در ستون خبر ویژه خود نوشت: روزنامه اعتماد ضمن کتمان واقعیت‌های برجام ادعا کرد سیاست خارجی ایران، انعطاف‌ناپذیر و در تقابل با توافقات بین‌المللی است.

یک محکوم پرونده فروش اطلاعات به بیگانگان، در روزنامه اعتماد نوشت: «متاسفانه مسئله سیاست خارجی ایران فراتر از دوستی یا دشمنی با این کشور و آن کشور است و به تقابل با نظام جهانی هم منجر شده است. نمونه آن در عدم تصویب FATF یا صدور قطعنامه‌های شورای امنیت با ۱۵ رای مثبت همه اعضای آن علیه ایران است. آنچه باعث کاهش حمایت مردم از مجموعه سیاست خارجی شد، در کنار ناکارآمدی سیاست خارجی، همین تقابل با توافقات بین‌المللی است. توافقاتی که موجب می‌شود کشور‌های مثلا دوست و نزدیک نیز با ما همراهی نکنند و علیه ما رای دهند.

نکته مهم دیگری که در سیاست خارجی ایران مورد ابهام و سؤال است، عبور از مرحله انعطاف‌پذیری است. به عبارت دیگر سیاست خارجی کشور را در حالت صفر و یک یا برد و باخت تعریف می‌کنیم. نتیجه آن تاثیرپذیری شدید ما از تغییر مواضع کشور‌های دیگر است. به‌طور کلی هم صفر و یک شدن بازی روابط خارجی نادرست است و هم اینکه همه تخم‌مرغ‌ها را در سبد یک کشور قرار دادن موجب نقض استقلال در تصمیم‌گیری می‌شود که هزینه سیاستگذاری را زیاد می‌کند و البته این دو ویژگی دو روی یک سکه هستند.

پیش از آغاز به کار دولت مرحوم آقای رئیسی در متنی نوشتم که اگر طرفداران دولت ایشان فکر می‌کنند بدون حل مشکل برجام و در واقع بدون حل سیاست خارجی می‌توانند اندکی از وعده‌های انتخاباتی خویش را محقق کنند، معلوم است خیلی از مرحله پرت هستند، ولی اگر توانستند بدون حل برجام این کار را انجام دهند، معلوم است ما خیلی از مرحله پرت هستیم. سه سال گذشته و معلوم شد که چقدر از مرحله پرت بودند. بالتبع امروز هم این استدلال وجود دارد. البته حل مسئله خارجی بدون وفاق داخلی ممکن نیست که خوشبختانه در این دولت در دستور قرار دارد و ما را به حل مسئله خارجی نیز امیدوار می‌کند. به نظر من در قالب وفاق داخلی می‌توان سیاست خارجی را در مسیری قرار داد که اغلب این مشکلات در مسیر مثبت قرار گیرند و این یک مطالبه و ضرورت عاجل است».

گزافه گویی محکوم امنیتی در روزنامه وابسته به الیاس حضرتی (رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت) در حالی است که برجام یک توافق بین‌المللی با ضمانت شورای امنیت بود که نه طرف ایرانی بلکه طرف آمریکایی و اروپایی آن را زیر پا گذاشتند. در همین موضوع FATF هم که عمدا وارونه روایت می‌شود، دولت روحانی با دور زدن مجلس و دادن تعهد مخفیانه، ۳۷ بند از ۴۱ تعهد داده شده در اکشن پلن FATF را به اجرا گذاشت، اما ثمره واگذاری امتیازات هنگفت برجامی و اجرای چندین سال آن ۳۷ بند، نه کاهش تحریم‌ها بلکه دو برابر شدن آن‌ها بود. بعد از آن هم که از آقای ظریف سؤال شد که چه تضمینی وجود دارد که پس از انجام ۴ بند دیگر تحریم‌ها لغو شود و افزوده نشود، او بر اساس عبرت برجام پاسخ داد که هیچ تضمینی وجود ندارد.

اکنون سؤال این است که اگر آن همه انفعال دولت روحانی و واگذاری امتیازات یکطرفه انعطاف نبوده، پس انعطاف چیست؟

نکته بعدی این که فروش نفت ایران با برجام و FATF به زیر سیصد هزار بشکه رسید و تحریم‌های اقتصادی از ۸۰۰ مورد به ۱۷۰۰ مورد افزایش یافت. اما دولت شهید رئیسی به اعتبار معطل نماندن در نقشه وقت‌کشی غرب توانست صادرات نفت را به بالای یک و نیم میلیون بشکه برساند، واردات معطل و موکول شده واکسن به برجام و FATF را اجرائی کند و واکسیناسیون کرونا را با موفقیت به سرانجام برساند، تجارت با کشور‌های مختلف منطقه و فرامنطقه را توسعه دهد، رشد اقتصادی منفی شده را به رشد مثبت بالای ۵ درصد برساند.