مقاله

سالهاست که واژه ی توسعه لق لقه ی زبان عام و خاص در کشور شده ولی هیچ نشانی از آن در جامعه مشهود و ملموس نیست.

برای عدم توسعه یافتگی کشورمان دلایل متعددی را می توان برشمرد که در این مجال به سه مورد که از درجه اهمیت بیشتری برخوردار بوده و می توان دیگر گزاره ها را ذیل آنها نام برد، اشاراتی می گردد:

1. وجود قوانین و مقررات متعدد و خلق الساعه

این مورد به دلیل عدم بهره مندی و اعتنا به نظرات و توصیه های اندیشمندان و کارشناسان خبره اقتصادی بویژه بخش خصوصی اقتصادی پدید آمده و عملا موجب ناامنی و بی ثباتی محیط کسب و کار گردیده است.

به تجربه ثابت شده است که اقتصاد اولویت اصلی کشور در نگاه حاکمیت نبوده و به همین دلیل خود را بی نیاز از همراهی و مشاوره قشر متخصص و دلسوز جامعه در این حوزه پنداشته و چنانچه گهگاهی شاهد برگزاری نشست یا جلساتی توسط حاکمیت با این قشر فرهیحته هستیم، از دوحالت خارج نیست؛ یا برای مانور در مقابل افکار عمومی دست به چنین حرکت پوپولیستی زده و یا بواسطه عمل به سیاست های توام با غیرخواهی و تبختر خود، به بن بست رسیده و به دنبال راه برون رفتی از این مخمصه خود ساخته می گردد.

کافی ست به تعداد قوانین و مقرره های 10 سال اخیر (از فروردین 1393 تا فروردین 1403) در سامانه ملی قوانین و مقررات توجه شود:

هیات وزیران 5836 مورد

گمرک 958مورد

سازمان امور مالیاتی 494 مورد

مجلس شورای اسلامی 451 مورد

وزارت صمت 130مورد

شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاست های حمایتی محصولات کشاورزی 90مورد

سایر موارد4982 عدد

آیا صدور این حجم از قوانین و مقررات ما را به اهداف خود می رساند؟ آیا آسیب شناسی لازم در خصوص خلق این مقدار قوانین و مقررات و وجود مغایرت های فراوان بین آنها و آثار سوء شان بر محیط کسب و کار شده است؟!

به هر حال اصلاح این مهم نیازمند همکاری، هماهنگی و هم افزایی دولت و بخش خصوصی بوده (ضرورت توجه به اجرای صحیح ماده 2 و ماده3 قانون بهبود محیط کسب و کار) و بهره مندی از توان علمی و ظرفیت تجربی اندیشمندان و صاحب نظران در راستای مقررات زدایی و لغو یا اصلاح قوانین و مقررات ناکارآمد و به عبارتی انطباق هر عملی با اصل قانون و عمل به آن، اجتناب ناپذیر است.

2. عدم شفافیت

این موضوع اقتصاد کشور را به اقتصادی پیش بینی ناپذیر بدل نموده که علاوه بر کاهش اعتماد عمومی به آن، زمینه افزایش ریسک و فاصله گرفتن سرمایه گذاران گردیده است. (عدم توسعه یافتگی سرمایه گذاری ریسک پذیر در کشور).

لذا موضوع شفافیت در همه حوزه ها به هیچ وجه قابل اغماض نبوده و حتی در بند 19 سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی که توسط رهبر معظم انقلاب ابلاغ شده نیز به صراحت مورد تاکید قرار گرفته است:

“شفاف سازی اقتصاد و سالم سازی آن و جلوگیری از اقدامات و فعالیت ها و زمینه های فسادزا در حوزه های پولی، تجاری، ارزی و…”

عدم اعتنا به این شاخص، باعث هدر رفت منافع ملی، فرصت های بزرگ و منابع فراوان کشور شده است.

3. ناترازی در تعامل با جهان و ضعف در تجارت بین المللی

این عنصر نیز فرصت های فراوانی را از کشورمان ستانده و در واقع مانعی اساسی در مقابل جهانی شدن اقتصاد ایران است.

گرچه تحریم های ظالمانه اثرات مخربی را بر اقتصاد مان داشته و هزینه های فراوانی را بر کشور وارد نموده اما می توان با راهکارهایی اثرات آنرا تعدیل و چه بسا خنثی کرد. از جمله آن تدابیر”

*گسترش دیپلماسی اقتصادی بر مبنای ظرفیت های خاص و دارایی های ویژه کشور چه در حوزه نظامی یا در حوزه اقتصادی و چه در حوزه انسانی

*گسترش روابط هدفمند و متوازن با جهان و به طور ویژه با همسایگان و تلاش برای حل مناقشات با آنها بر پایه اولویت و اهمیت منافع ملی

*بهره مندی هوشمندانه از مزیت های نسبی کشور برای حضور در بازارهای هدف

*احترام به قوانین و مقررات و قواعد مرسوم بین المللی و تلاش برای پیوستن به سازمان ها و کنوانسیون های بین المللی موثر (اتخاذ یک سیاست خارجی متوازن و پویا) تا جریان کاهشی روابط بین المللی را به روندی افزایشی و به تبع آن جلب اعتماد جامعه جهانی و فراهم نمودن زمینه ورود سرمایه گذاران خارجی که از الزامات توسعه پایدار می باشد، تبدیل و فراهم نماید.

در پایان از دولت چهاردهم انتظار می رود برای عبور از چالش ها و سختی های کنونی، علاوه بر التفات خاص به موارد مطروحه، نسبت به تهیه و تدوین سند توسعه تجاری و توسعه صنعتی با هدف افزایش مشارکت در زنجیره های ارزش منطقه ای و جهانی همت گمارده و اقداماتی در بخش های زیر نیز به عنوان اولویت های خود,مدنظر قرار دهد:

▪️ساماندهی موضوع ارز، چند نرخی بودن آن و پیمان سپاری ارزی

▪️رفع محدودیت ها و ممنوعیت های اعمال شده در حوزه صادرات (با توجه به اهمیت این حوزه در تامین ارز کشور)

▪️اصلاح مکانیزم های غیر علمی و غیر استاندارد مالیات ستانی که باعث افزایش بیکاری، رکود و تورم در کشور شده است.

▪️ اصلاح نظام حکمرانی از تصدی گری و مداخله گری به هدایت گری و تامین کننده بسترها و زیرساخت های لازم و حذف سیاست های دستوری و مداخله در بازار و اهتمام در انجام وظیفه ی نظارت گری خود.

در خصوص استراتژی های دولت چهاردهم برای استان سرفراز بوشهر به عنوان قطب اقتصاد کشور، مسلما سیاست های صحیح کلان کشوری زمینه رشد و توسعه همه استان ها بر اساس ظرفیت و پتانسبل آنها خواهد شد و استان بوشهر نیز از این قاعده مستثنی نبوده لذا با توجه به توان و ظرفیت استان بوشهر که در حوزه های مختلف همچون: نفت و گاز و پتروشیمی، معدن، کشاورزی و تجارت دریایی که در کشور قطب محسوب می شود، شایسته است علاوه بر تامین و فراهم نمودن زیر ساخت های لازم در حوزه های مذکور، نسبت به اهمیت اقتصاد دریا پایه و گسرش کم مانند آن در توسعه استان، اهتمامی مضاعف مدنظر مدیران و مسئولان امر قرار گیرد که مبرهن است لازمه حصول به اهداف یادشده، انتخاب مسئولان و گردانندگانی شایسته و آشنا به استان-ترجیحا بومی-،متخصص، دلسوز و توانا فارغ از نگاههای حزبی می باشد تا استان عزیزمان را به جایگاهی شایسته و والاتر از امروز برسانند.

عبدالرحمن دریانورد

عسلویه اگرچه به پایتخت اقتصادی و انرژی کشور تبدیل شده و بخش عمده گاز کشور در این منطقه تولید می‌شود، که<< شعاری بیش نیست>>. عسلویه از نظر برخورداری از امکاناتی نظیر فضاهای آموزشی مناسب، زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی، آب و برق و . . . به شدت عقب‌مانده است.

یکی از دغدغه‌های بسیاری از والدین انتخاب مدرسه برای فرزندانشونه. چرا که نوع مدرسه ثبت نامی باعث تفاوت‌های بسیاری در شرایط تحصیلی دانش‌آموزان میشود.

به گفته ناظران آموزشی و معلمان، اکثر مدارس دولتی در عسلویه از کمبود منابع آموزشی و تأثیر مستقیم آن، که سال‌ها در جریان است، رنج می‌برند، که منجر به وخامت آشکار کیفیت آموزش و عملکرد دانش‌آموزان شده است.

«عوامل متعددی را میتوان برای این آفت عنوان کرد که ازجمله آن به «محیط آموزشی و کمبود معلمان شایسته» اشاره کرد، به‌ویژه با ورود سال تحصیلی جدید.

دانش‌آموزان نیز از کمبود منابع اولیه آموزشی مانند کتاب‌های درسی جدید و تدریس منظم معلمان برای دروس درسی رنج می‌برند و خانواده دانش‌آموز مجبور می‌شوند وی را به دوره ویژه در منزل معلم بفرستند به دلیل ضعف تحصیلی، اکثر دانش آموزان مجبور به گذراندن دوره های خصوصی هستند و هزینه ماهانه بسته به موضوع برای چه درسی می باشد که ارزش زمانی هر درس از یک ساعت بیشتر نمی شود.

یکی از عمده‌ترین استدلال‌ها و دلایل خانواده‌هایی که تحصیل فرزندشان در مدارس غیردولتی با هزینه‌های بالا را ترجیح می‌دهند، تراکم جمعیتی بالا در بیشتر کلاس‌های درس مدارس دولتی است که بیش از 40نفر می باشد، در کنار آن کمبود امکانات و برنامه‌های جانبی و مکمل سیستم آموزشی و موارد مختلف دیگر هم بیان می‌شود.

درست است که بخش آموزش خصوصی در سالهای اخیر شاهد پیشرفت بزرگی بوده است، اما این بخش به شهروندانی که زیر خط فقر زندگی می کنند مربوط نمی شود. بنابراین، نیاز مبرمی به ایجاد تغییراتی در سیستم آموزشی عسلویه، به‌ویژه بخش مربوط به مدارس دولتی وجود دارد و علاوه بر تشویق شهروندان، به‌ویژه آنهایی که از طبقه فقیر هستند، به سمت آموزش حرکت کنند و از آنچه دولت به آن‌ها ارائه می‌دهد در این زمینه بهره‌مند شوند.

مدارس دولتی در عسلویه به طور خاص هنوز فاقد نیازهای اولیه لجستیکی مانند سیستم فرسوده و غیر استاندارد از لوله کشی و آبخوری دانش آموز،کمبود کولر، نبود محیط ورزشی سالم و ایمن، ساختمان سالم، کلاس استاندارد، سرویس بهداشتی مورد استفاده، برق کشی فرسوده و غیره هستند. همچنین، عدم نظارت، مشکل را تشدید کرده است،

می توان از طریق مقایسه با مدارس غیردولتی به فرسودگی مدارس دولتی پی برد، با توجه به این که مقایسه در وهله اول جایز نیست. در این مورد، کیفیت آموزش، علاوه بر در دسترس بودن همه لوازم مورد نیاز، واضح است، در حالی که به نظر می رسد مدارس دولتی به «همه چیز» نیاز دارند.

استفاده از مؤثرترین روش ها و فنون آموزشی به دلیل اهمیت آن در تربیت دانش آموز لازم الاجراست.

اخیرا کتاب “اهل دریا” نوشته جواد غلام نژاد جبری توسط نشر هلیله رونمایی شد.

آقای غلام نژاد جوان فعال در خانواده ای خوشنام اهل دریا و از محله ای ساحلی در بوشهر، که انتظار میرفت در انتقال تجربیات مردان دریا موفق عمل کند و میراث نیاکان را به نحوی شایسته و بایسته گردآوری کند، با شتاب کردن در انتشار کتاب، عدم تحقیق گسترده میدانی و کتابخانه‌ای،درستی سنجی شنیده‌ها و هم صحبتی اهل نظر، کاری با کاستی‌هایی عرضه کرده است.

این کتاب، بخشهایی دارد که نویسنده تلاش کرده از ساحل و دریا در این سرزمین مواردی را به ما بشناساند و ازسینه مردان دریا، تجربیاتشان را بیرون بکشد و‌ مکتوب کند،اما کاش همین بخشها را گسترش میداد و همین شیوه را دنبال میکرد و با صبر وحوصله، آنچه مغفول مانده یا به درستی پرداخته نشده را منتشر می کرد.

کتاب از نظر ظاهری مانند صحافی، جلد، کاغذ و طرح جلد خوب از کار درآمده و با تقریب خوبی اغلاط چاپی و نگارشی کمی دارد.
در برخی از قسمت ها برای انتقال بهتر مطالب از عکس بهره برده و بخشی هم در اخر کتاب برای انتقال حس و حال و ایجاد فضا، عکس های زیادی اورده است.

اما در مجموع، ایراد اساسی محتوای کتاب، ساختار کشکولی کتاب است. منسجم نبودن ساختار کتاب، روشن نبودن حد و مرز جغرافیایی در ارایه محتوای کتاب، یک دست نبودن زبان نگارش، عدم توجه به اصول و روش تحقیق، کوتاهی در نام بردن از آثار دیگران، از جمله ایراداتی ست که در این کتاب به چشم می خورد.

برای آشنایی با ذهن و زبان نویسنده کافیست به متن «سرآغاز» کتاب مراجعه شود و برای دقت علمی به منابع رجوع شود.

نویسنده گاهی در رسیدن به اهداف پژوهش و ادعاهای خود ناکام مانده و خواننده را در مواردی به مقصود نمی رساند یا به خطا می برد.

کتاب را به عنوان یک خواننده غیر متخصص، که در جغرافیای «اهل دریا» زندگی‌کرده، مرور و نکاتی را یادداشت کرده‌ام.

نویسنده در آغاز نوشته‌ است «خانواده ما از معدود کسانی بوده اند که جهاز بادبانی معروف به «جهاز دهداری» داشته اند.» (ص 11 )
جهاز دهداری گونه‌ای خاص از شناور نبوده است، بلکه تنها نام صاحب جهاز بادبانی آقای دهداری بوده، در نتیجه ترکیب «جهاز دهداری» نمی تواند درست باشد.

در ادامه میخوانیم: «سعی کرده ام وقایعی از دریا و دریانوردی را در تمام زمینه ها جمع آوری کرده و بنویسم.» (ص12)

با این ادعا انتظار می رود که از «رویدادها، اتفاقات و وقایع دریا و دریانوردی» در این کتاب بخوانیم، اما چنان که خواهیم دید در این کتاب به ندرت از وقایعی صحبت به میان آمده‌ است.

در فصل دوم (ص 13)، جزایر و شبه جزایر استان بوشهر، «اُم الکرم و گُرم» را دو جزیره جدا آورده‌اند، درحالی که «گُرم و اُم‌الکرام» هیچگاه دو جزیره جدا از یکدیگر و متفاوت نبوده اند.

قُرم در زبان عربی کشورهای حاشیه خلیج فارس، اشاره به درخت حرا دارد. قُرام هم جمع قُرم است. در منابع قدیم، در اشاره به این دماغه، از «راس اُم القُرام» یا «راس اُم القُورم» نام برده شده است.بعدها «قاف» به «کاف» تبدیل شد و بخشی از این دماغه از خشکی جدا افتاده که به جزیره گُرم(قُرم) یا «کرام» در گویش محلی تغییر یافته است. برخلاف ادعای نویسنده که «وجود درختان انبوه»را در جزیره گُرم یادآور شده است، در این جزیره هیچ نوع درختی وجود ندارد.

جزیره نخیلو هم در منابع قدیم به نام «اُم النخیله» یا «مخیله» آمده است.

الته عده‌ای هم عقیده دارند که نام این جزایر ممکن است از نام افراد یا قبیله‌ها گرفته شده باشد و نه نام درختان.

در این کتاب صیدگاه های استان بوشهر، محدود به شهرستان‌های بوشهر و تنگستان است و خبری از سایر شهرستان‌های دیگر نیست.

ازجمله ایرادهای این کتاب آن است که محدودۀ جغرافیایی کتاب برای توضیح فرهنگ و سنت دریایی مشخص نگردیده است، اگر منظور نویسنده محدوده شهر بوشهر است، پس صیدگاههای تنگستان چرا آمده؟ اگر نویسنده گستره استان بوشهر را مد نظر داشته پس تکلیف گناوه و دیلم و کنگان و عسلویه چه می شود؟ آیا نویسنده به فراخور دسترسی، مطالبی پراکنده در کتاب ‌جای داده است؟ بخش مروری برگذشته در فصل پانزدهم مصداق این مطلب است.

در فصل چهارم، فرهنگ و آداب دریانوردی، چند اصطلاح رایج در میان ساحل نشینان و دریانوردان آورده شده که معلوم نیست پرداختن به لغات و اصطلاحات دریایی در این کتاب چرا به همین چند اصطلاح محدود شده و باقی موارد چرا نیامده است؟ ضرورت و ملاک انتخاب اینها که آمده و آنها که نیامده اند از چه جهت بوده؟

اگرچه همان چند اصطلاح هم به روشنی و با دقّت توضیح داده نشده است.

گذشته از این که توضیح خط استوا از ویکی پدیا رونویسی شده و بدون ارجاع است، چند مورد دیگر هم در این جغرافیا رایج نبوده‌ است. (ص 41)

آیا چشم بند زدن رویه دزدان دریایی است یا ناخداهای منطقه ما؟ شتیده ایم که دزدان دریایی بخاطر دید مناسب در جایجایی از عرشه روشن به انبارهای تاریک کشتی به وقت غارت و افزایش سرعت عمل در فرصت اندک،روی عرشه یک چشم را می بسته و در هنگام جابجایی به فضای تاریک چشم بند را جابجا کرده که چشم عادت کرده به تاریکی بتواند به خوبی ببیند.

یا حلقه در گوش کردن در میان دریانوردان بوشهر ( ص 42 ) در مورد سایر ملیتها خوانده‌ایم که به عنوان مثال،حلقه در گوش میکرده اند چون باور داشته اند تاثیری جهت دوری از اجنه دارد، یا اگر در دریا غرق شده باشند و جنازه به ساحل رسیده باشد دیگران با فروش این‌حلقه‌ها، هزینه دفنشان کنند و جنازه بر زمین نماند. اما در میان دریانوردان این جغرافیا امر رایجی نبوده است.

در کتاب آمده است که:

«سالفه در لهجه و گویش دزفولی به معنی بساط، تشکیلات، برنامه یک دادگاه، هیات و مجمع دریایی است.» (ص 45)

«دزفول» به خلیج فارس و اهل دریا چه ارتباطی دارد؟ به بوشهر چه نزدیکی دارد؟

سالفه اصطلاحی عربی است به معنای داستان و روایت که در خط ساحلی جنوب، به جمع ها و دورهمی هایی اشاره دارد که افرادی داستان و قصه‌هایی «عمدتا» از قدیم روایت می‌کنند. به دورهمی دریانوردانی که به داستان و روایت دریا می پردازند ، هم «سالفه دریانوردان» گفته می‌شود.

حتی در بوشهرهنوز شنیده میشود که فلانی در سالفه زنان چه خبر بود؟

یعنی در جمع زنانی که اخبار و روایت می‌کردن، چه خبر بود؟

در کتاب آمده است که:
«غمّبر: به معنی غم زده است، باد تمام بادبان را پرکرده است و وقتی که نزدیک زاویه باد می‌شود، چون باد کامل به بادبان نمیرسد، به لرزش در میآید و به خاطر صدای این دمام شکل آن هم نسبت به دمام های دیگر فرق میکند. قرار گرفتن دمام روی ران دمام زن است که مانند بادبان اریب قرار میگیرد.»

اشاره به لرزش بادبان درست است و این کلمه همان طور که ایشان اشاره کرده‌اند از اصطلاحات رایج دریانوردی به این جا رسیده است، شباهت صدای این ساز به صدای لرزش بادبان هنگامی‌که گوشه بادبان در زوایای خاصی نسبت به باد قرار میگیرد و شروع به لرزیدن میکند ( اصطلاحاً شراع، غِمِّر یا غمبر میکند)باعث ‌شده نام ساز و ریتم نواختن آن را غمبر/ غمبر زدن بنامند.

اما غم زده از کجا آمده است؟ ربطش چیست؟

لازم بود که حتما با استفاده از علایم فونتیک ، تلفظ کلمات و اصطلاحات محلی، آوانگاری شود.

برای کسی که تاکنون این اصطلاحات را نشنیده‌ است، خواندن صحیح این کلمات میسر نیست، باید حتما با درج جدول فونتیک ، آوانگاری شود که خواننده با تلفظ درست اینها آشنا شود.

در بخش فضای دریا، نوشته‌اند:
«فضای دریا جای سالمی است، بیماری های عفونی هیچ‌وقت در دریا وجود ندارد و اگر کسی هم مریض باشد آب شور دریا آن را از بین میبرد.» (ص 86)
یا نوشته‌اند: «کسانی که به دریا میروند از لحاظ چشمی و پوستی ضعیف و چروک میشوند ولی از لحاظ سلامت جسمی بسیار قوی هستند و طول عمر بیشتری دارند.» (ص86)

در بخش آب دله ، نوشته‌اند که « در این ایام از آب دریا گاز به سطح میآید و باعث میشود آب از چشم صیادان سرازیر و چشم آنها قرمز شود.» (ص 90)

این ادعاها عیار و دقت علمی اثر را پایین میآورد چرا که بهتر آن میبود که این قبیل شنیده‌ها را نه از زبان خود، بلکه از قول دیگران بیاورد، به این صورت که عده‌ای باور دارند این چنین یا آنچنان است.

لازم است اصطلاحات و اسامی و دیگر عنوان های تخصصی یا بومی به دقت برای مخاطب توضیح داده شود که معنا به روشنی در ذهن مخاطب قرار گیرد، به عنوان نمونه در بخش صیادی، توضیح «بمبو کردن» (ص107) برای مخاطب گنگ است.

استفاده از چوب های بامبو برای تسهیل حرکت طناب در چشمه های تور باعث ‌شده که همچنان همین اصطلاح «بامبو‌کردن» اکنون هم که دیگر از چوب بامبو استفاده نمیشود، پابرجا بماند، اما شیوه کار توضیح روشنی ندارد. شاید لازم باشد در مواردی از این توضیحات از عکس یا طراحی برای انتقال بهتر مفاهیم کمک گرفت. کاری که در بخشی دیگر به درستی با عکس انجام شده است.

در بخش شیوه صید با گرگور (ص 111)، نوشته اند که گرگور در سال ۱۳۲۴ شمسی از بحرین وارد شده است.این ادعا به راحتی رد میشود، کافی است به عنوان نمونه به عکس‌های هولتسر از جفره بوشهر در حوالی سال 1305 شمسی که منتشر هم شده اند رجوع کرده تا این ادعا با دیدن گرگورها، رد شود.

افراد سالخورده ساحلی هنوز به یاد دارند که ابتدا از تاپول( قسمت‌های انتهایی شاخه درخت نخل) و بعدتر کوزه های سفالی دربسته برای جانمایی گرگورها در بوشهر استفاده میشد و بعدترها استفاده از بشکه‌های قیراندود رایج شد.

از طرفی شِرباک کردن و طناب شرباک هم از همین جا به اصطلاحات رایجِ سازِ «دمام» وارد شده است. چون طنابی که از پایین گرگورها را به هم متصل میکرده است را شِرباک می‌گفته اند.

در فصل دوازدهم با عنوان «ماهیهای دو اسمی و‌ پرندگان دریایی» (ص138)

توضیحی راجع به دلفین و خرچنگ آمده است که قاعدتا زیرمجموعه ماهی‌ها نیستند، اما عجیب تر آن که توضیحات مربوط به خرچنگ و دلفین در بوشهر هم سوای بخش اول متن ها، از ویکی پدیا نقل شده است.

گونه های زیادی از خرچنگ‌ها در این منطقه زیست می کنند که در این کتاب انتظاری نبوده به شکل تخصصی و جزئی به آن‌ها پرداخته شود، اما بهتر آن میبود که به عقاید عامه مردم ساحل درباره خرچنگ،از «دی زنگرو» تا تاثیر گوشت خرچنگ در درمان بیماریها از نظر باورهای عامیانه و تاثیر حضور خرچنگ‌ها در چرخه محیط ساحلی این منطقه و از این دست نکته ها پرداخته شود چرا که این باورهای مردم است که ارزش دارد جمع آوری و ثبت شود.

در زمان قدیم که دسترسی عامه مردم به اطلاعات گوناگون میسر نبود، نویسندگانی مجموعه های متنوعی از مطالب جذاب و خواندنی یا کاربردی را اغلب بدون نظم و ترتیب خاصی از سایر کتابها، در یک مجموعه گردآوری میکردند که به این کتاب ها کشکول یا جُنگ می‌گفتند.
حال باید پرسید که امروزه با گسترش اینترنت و دسترسی مردم به اطلاعات، آوردن نوشته‌های ویکی پدیا از یک منطقه خاص بدون ذکر منبع چه کاربردی میتواند داشته باشد؟چه ناگفته ای را می‌گوید و یا اصلاً چه ضرورتی دارد؟

هنوز نانوشته‌های زیادی از تجربه زندگی مردمانمان وجود دارد که بر ما واجب است قبل از آن که در سینه‌ها به خاک سپرده شود آنها را گردآوری و ثبت کنیم و به جای اینکه آنچه به کرّات دیگران منتشر کرده اند را دوباره به همان شکل و بدون تکمیل کردن منتشر کنیم؛ به ضرورت تاریخی کتابی که میخواهیم منتشر کنیم بیاندیشیم.چرا که گفته اند که کتاب را برای طرح مسله و پرسش تازه ای یا برای اصلاح مساله ای که دیگران به اشتباه مطرح کرده اند و یا برای ایجاد نگاه تازه ای و یا پاسخی به مساله ای که قبلا طرح شده، منتشر می کنند.

نویسنده در زیر عنوان پرندگان دریایی (ص 145) از شالو- کاکایی- مرغ نوروزی به عنوان پرندگان دریایی نام برده شده است.

توضیحات مربوط به شالو درست است، اما بهتر آن بود که به جای توضیحات کاکایی و مرغ نوروزی که از ویکی پدیا نقل شده است و همان خانواده کاکایی را شرح داده است از دیگر پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر در سواحل استان بوشهرمانند گونه هایی از خانواده‌های «پلیکان، غاز،حواصیل،لک لک، درنا، سلیم، باکلان،آبچلیک، فلامینگو، پرستوهای دریایی،حواصیل و…» یادی میشد.

در فصل چهاردهم، شناورها، توضیحات بخش شناور وَرجی، جالب است. (ص164)

وَرجی (VARJI) شناوری دستساز و ‌کوچک برای ماهیگیری در آبهای ساحلی و کم عمق با گنجایش حداکثر 2-3 نفر است که از چوب شاخه نخل ساخته ‌می‌شود و در برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس مثل عمان و امارات شوشا نامیده می‌شود.

شیوه ساخت شناور چوبی وَرجی هم در تیرماه ۱۳۹۸ در کشور به نام استان بوشهر ثبت ملی شده است و نمونه های زیادی از آن در بخشهایی از سواحل استان در معرض دید است. {توضیحات از من است و از کتاب نیست}

با این تفاسیر، در کتاب اهل دریا از عنوان ورجی تا آخر متن توضیحاتی که در کتاب نوشته اند، عیناً در کتاب آقای طبیب‌نژاد قبلا منتشر شده، و جالب تر آنکه در کتاب «خیران »آقای طبیب‌نژاد، در اثر اشتباه سهوی ویراستاری، وِرجی (Verji) ذکر شده، نویسنده کتاب اهل دریا هم عیناً همان اشتباه را با حرف به حرف،تکرار کرده و آورده است بدون آنکه نامی هم از کتاب «خیران» بیاورد.

در فصل فانوسهای دریایی، نوشته‌اند: «اولین فانوس، مناره عزیز در سال ۱۲۸۰ ساخته شد.» (206)

این ادعا که مناره عزیز،”اولین” فانوس بندر بوشهر بوده، قابل اثبات نیست.اما در مدارک و اسنادی که درحال حاضر در دسترس داریم، مناره عزیز “قدیمیترین” فانوس بندر بوشهر است که در این اسناد از آن نامی به میان آمده است. و دیگر اینکه سال ساخت این فانوس بر اساس اسناد، سال ۱۲۴۲ شمسی بوده است نه ۱۲۸۰ شمسی!

در بخش،تجارت برده در فصل هفدهم کتاب، آمده است که:
«دزد دریایی : در ۱۸۲۵ رحمان بن جابر، دزد دریایی معروف، افراد خود و در پی آن نزدیک به دوهزار تن را که بیشتر از بردگان سیاه او بودند در بوشهر مستقر کرد.» (ص 200)

اصل خبر بر اساس اسناد موجود، درست است اما نیاز به توضیح تاریخ و موضوع دارد چرا که ممکن است موجب برداشت بد در ذهن خواننده شود.

بر اساس نوشته‌های کسانی که خود رحمه بن جابر را دیده اند،«رحمه بن جابر الجلاهمی» سال ۱۷۵۷ میلادی در کویت زاده شد، سالها به راهزنی دریایی در خلیج فارس مشغول بود، مدتی به دلیل درگیری با نیروهای شیوخ حاکم در منطقه خلیج فارس، در سال ۱۸۱۶ میلادی تا حوالی ۱۸۲۰ میلادی، زمانی که کشتی‌های آنها در دریا نبود، به شکل پاره‌وقت به همراه افرادش در بوشهر یا مسقط زندگی میکرده است. عده‌ای بر اساس اسنادی، حدس می‌زنند ممکن است در قلعه ای در حوالی هلیله به نام «قلعه رحمه » ساکن بوده باشد؛ اما با بوشهر و ‌بصره در صلح بوده، سرانجام هم در ۱۸۲۶ میلادی در جنگ با قوای خلیفه بحرین، خودکشی می کند.

رکن اساسی یک پژوهش نام بردن از منبع و ماخذی است که از آن استفاده میکنیم. استفاده از یک کلمه و جمله یا بیشتر از یک نویسنده و‌ یک کتاب تا استفاده از یک ایده و راهنمایی از دیگران، لازم است که در پاورقی یا انتهای کتاب به دقت و با ذکر آدرس اشاره شود. این کار ضمن رعایت احترام و انصاف در حق دیگران، میتواند نشانگر دقت و وسعت مطالعه ما باشد و از طرفی در صورت وجود اشتباه،مسئولیت اشتباه احتمالی آنها هم بر عهده ما نخواهد بود.

در این کتاب، فصل ششم بخش «تاثیر باد در معماری بوشهر»، فصل هفتم «فضای دریا»، فصل بیستم «محیط زیست» به نام نویسنده متن ها،اشارهای نشده است.

همچنین فصول اول «بوشهر از ایلام تاکنون» دوم «جزایر و شبه جزایر استان بوشهر» سوم «صیدگاه های استان بوشهر» چهاردهم «شناورها» هفدهم «تجارت برده و مهمان نوازی بوشهریها» از منابع مختلفی که در این بخشها استفاده شده نامی برده نشده است.

منابعی که در انتهای کتاب ذکر شده است هم عجیب است. اول اینکه برای این کتابی که کاملا فارسی و محلی است،همه منابع به زبان انگلیسی ذکر شده و حتی عنوان چند مقاله فارسی هم که به فارسی منتشر شده اند، در اینجابه زبان انگلیسی آورده است!!
سوالی که باید از نویسنده پرسید این است که آیا او از کتاب یا منابع فارسی استفاده نکرده است؟

از پژوهش های دیگر نویسندگان بوشهر بهره نبرده است؟ هیچ مصاحبه و گفتگویی با آگاهان محلی نداشته است؟هیچ کدام از عکس هایی که در بخش اخر امده است، ضرورتی به اشاره به نام عکاس شان نبوده است؟

همه این ها در حالی ست که بخشهایی که در بالا هم اشاره شد از روی منابع فارسی رونویسی شده است.
ارتباط برخی از این منابع به موضوع و محتوای کتاب جای سوال دارد.
به عنوان نمونه چند تا از این منابع را جستجو و بررسی کردم:
مقاله نورالفخریه در مورد « گونه شناسی معماری مساجد شرق آچه در کشور اندونزی»
مقاله کریچکوف درباره «تاریخ توسعه فعالیتهای اقتصادی خارجی هندوستان در آغاز قرن بیستم در تاریخ نگاری روسی» که متن مقاله به زبان روسی منتشر شده است.

یا مقاله های « از شیطان تا روابط استراتژیک، روابط ایران و‌ روسیه از ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۶»

«ظهور و سقوط خاندان حیات داوودی»، «نقش سید مرتضی اهرمی و آخوند خراسانی در قیام بوشهر»، « شناسایی مسیر گردشگری در بافت تاریخی شهر بوشهر با رویکرد گردشگری فرهنگ مبنا» ‌مشخص نیست اینها با کدام بخش کتاب ارتباط دارند و چه بخشی از این‌ها در کتاب استفاده شده یا اصلا آمده است؟!

داشتن انگیزه خوب و نیت خیر به تنهایی کفایت نمی کند، بدون تلاش آگاهانه بر اساس چارچوبهای نظری و پژوهشی، و همراهی راهنمایان باتجربه، و راستی آزمایی مطالب شفاهی و مطابقت با شواهد و اسناد دیگر، کاری به سرانجام مطلوب نخواهد رسید.
در پایان،ضمن آرزوی موفقیت برای آقای غلام نژاد،این یادداشت را با این جمله دکتر تورج دریایی در مقدمه کتاب اهل دریا به پایان می‌رسانم که «این کتاب نمونه خوبی است برای دیگران که در صدد هستند دریاره شهر و آبادی خود کتابی بنویسند.»

دکتر مسعود پزشکیان رئیس جمهور محترم در طول ایام تبلیغات انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری بارها عنوان کردند که “دیدگاه من دیدگاه کارشناسان است. هر تصمیم کارشناسان برای مردم ابتدا باید با مردم در میان گذاشته شود. هر روز یک طرح دو فوریتی و یک قانون می‌گذاریم. چون کارشناسی نیست فردا قانون را عوض می‌کنیم. اگر قرار باشد همه نسخه‌ها را من (رئیس جمهور) بنویسم، این می‌شود که اکنون شده است.”

اکنون ما کارشناسان وزارت کشور از رئیس جمهور محترم و وزیر آینده این وزارت خانه تقاضا داریم، رویکرد وزارت کشور و استانداری‌ها در انتصابات با توجه به ماهیت فرابخشی خود، استفاده از ظرفیت های درون سازمانی با غنای معرفتی، مهارتی و کارشناسی باشد.

تقاضای ما از دولت چهاردهم کاهش نیروهای مامور در سمت های مدیریتی و سرپرستی به مجموعه وزارت کشور، استانداری‌ها و واحدهای تابعه است که در دولت سیزدهم شاهد افزایش بیش از حد این رویه در وزارت کشور بوده‌ایم و اصلاح این موضوع نشان دهنده اجرای سیاست‌های ساماندهی نیروهای انسانی و توانمندسازی و استفاده از ظرفیت کارکنان درون سازمانی خواهد بود.

البته در دولت دوازدهم شاهد شروع اجرای سیاست‌های ساماندهی نیروی انسانی و توانمندسازی و استفاده از ظرفيت كاركنان درون سازمانی در مسیر دستیابی به هدف‌گذاری قانونی، کاهش نیروهای مامور و خروج این نیروها و رصد مستمر آمار مذکور و انعکاس نتایج آن به استانداری‌ها جهت رعایت سقف قانونی مقرر بودیم که این امر در دولت سیزدهم ادامه نیافت و شاهد نارضایتی و عدم بهره مندی از تمام ظرفیت کارشناسان و سرمایه انسانی وزارت کشور و استانداری‌ها بودیم.

امیدواریم رویکرد منطقی و صحیح مقام عالی جدید وزارت در دولت چهاردهم مبتنی بر استفاده از توان و ظرفیت‌های نیروهای کارشناسی داخل وزارت کشور در انتصاب به پست‌های مدیریتی و سرپرستی در ستاد و استانداری‌ها باشد و بستر لازم جهت تحقق این مهم را با همکاری مدیران توسعه منابع انسانی وزارت کشور برای ایجاد بانک اطلاعات نیروی انسانی فراهم آورند.

از وزیر محترم آینده خواستاریم در راستای عدالت و احصاء قانونی نظام پرداخت به منظور استفاده از ظرفیت‌های قانونی موجود جهت ترمیم حقوق کارکنان وزارت کشور متناسب با شأن و جایگاه وزارت کشور، رویکرد مثبت در جهت رفع نیازهای اداری همکاران در چارچوب قوانین و مقررات را از دیگر چشم اندازهای کاری خود ترسیم نمایند.

برخلاف وضعیت کنونی، باید رويكرد وزارت كشور در دولت چهاردهم تكيه بر رويكرد کارشناسی فارغ از نگاه‌های صرف سياسی باشد و از نيروهای شايسته و توانمند مجموعه صف و ستاد وزارت كشور در پست‌های مذكور مورد استفاده قرار گيرند و شاهد اصلاحات کارشناسی و بنیادی‌تر در وزارت کشور و استانداری‌ها باشیم.

رضا معتمد

همکار عزیز ما سید اسدالله حسینی هم رفت. خدایش رحمت کند هم خوش رو بود و هم خوش سخن و هم خوش صدا قرآن را با همان صدای خوش به زیبایی و استادی تلاوت می کرد. آگاه به قواعد ترکیب و توازن و طنین و لحن و تجوید؛ مثل همه قرآن خوانان روستای «چارک».

اوایل سال هشتاد در اداره کل آموزش و پرورش استان بوشهر با هم آشنا شدیم. در دانشگاه مشهد زبان فرانسه خوانده بود و بعد از فراغت از تحصیل در سمت کارشناس امور قرآنی به اداره کل آمده بود. چقدر از سادگی زبان فرانسه می گفت و چقدر کوشید مرا مجاب کند که زبان فرانسه بیاموزم. خواهرزاده آقای سید نور الدین ابطحی مدیر کل ارشاد اسلامی در دولت اول خاتمی بود و وابستگی اش با آقای ابطحی که از دوستان عزیز من است، پیوند ما را بیشتر می کرد. همیشه از دایی اش به نیکی یاد می کرد و او را استاد خودش می دانست هر چند که گاه در مواضع سیاسی اندکی با او زاویه نشان می داد.

سید اسدالله انسان درویش مسلک خرسندی بود. خدایا متعمم گردان به درویشی و خرسندی و این خرسندی همیشه با او بود و این را می شد در تبسم های همیشگی اش دید؛ آن هم با وجود دردهایی که در زندگی داشت و دوستانش هم از آن آگاه بودند، به ویژه درد نفس گیر آسم مزمن که جراحت شیمیایی دوران جبهه و جنگ هم سربارش شده بود و او را آزار می داد و چه بسا که همین بیماری در پایان زودهنگام زندگی او دخیل بوده باشد.

برای ما آدمیان مؤمن و غیر مؤمن هیچ گاه از عمر دل سیری نیست اما چه می توان کرد؟ مرگ می آید و تدبیری نیست. به قول مولوی آدمی چون کشتی است و بادبان/ تا کی آرد باد را آن بادران.

آرزو میکنم برای مؤمنی چون سید اسدالله که دل در گرو باورهای قدسی آسمانی داشت و زندگی اش را پای باورهای مذهبی اش گذاشته بود مرگ شاهرایی به شهر گشایش های ابدی باشد. همان جایی که نور نور نور است.
منبع: پیام عسلویه

از آنجایی که برنامه جامع تحقق سیاست‌های کلی توسعه دریا محور در جلسه ۱۲ اردیبهشت‌ماه هیأت محترم وزیران مصوب و در ۱۹ اردیبهشت ماه امسال برای اجرایی شدن ابلاغ گردیده است.

بی مناسبت نیست در آستانه تشکیل دولت پس از بیان مقدمه ای کوتاه ، بدلیل اهمیت موضوع توسعه دریا محور و همچنین دیدگاه رئیس جمهور منتخب مبنی بر اینکه “باید صنعت و اقتصاد را به شهرهای ساحلی و نزدیک دریا ببریم”  نکاتی چند را در خصوص یکی از مناطق مهم دریایی کشور در استان بوشهر ، یعنی شهرستان عسلویه حضور خوانندگان محترم پایگاه خبری تحلیلی خلیج‌فارس ، مسئولین محترم استان ، اندیشمندان ، خبرگان علمی و اجرایی ، نمایندگان محترم مردم شریف استان در مجلس شورای اسلامی ، بویژه کارشناسان و دلسوزان توسعه استان بوشهر و کشور تقدیم گردد.

مقدمتا اینکه آفت توسعه و عامل عقب افتادگی استان بوشهر ، مشغول نمودن و پرداختن و خنثی نمودن انرژی اغلب فعالین اجتماعی بویژه مسئولین استان به مباحث تاریخ مصرف گذشته و مشغول شدن به امور روزمرگی ، از دست دادن زمان و خود زنی هائی مکرر با حذف و تخریب سرمایه های انسانی استان می باشد .

برای توسعه استان بوشهر باید دست های یکدیگر را گرفت ، همانگونه که رزمندگان غواص در دوران دفاع مقدس در امواج متلاطم دریا و اروند خروشان ، دست های یکدیگر را می گرفتند.

و اما نکاتی چند در باره موضوع و مطلب تقدیمی؛ استان بوشهر با قریب نهصد کیلومتر نوار ساحلی ظرفیت آن را دارد که با توجه به دیدگاه دکتر پزشکیان رئیس جمهور منتخب یکی از کانون‌های اصلی اشتغال مهارت های لازم در بخش ها و صنایع مرتبط با دریا ، صنعت و تجارت با رویکرد صادرات ‌و کسب درآمد ارزی در اقتصاد کلان کشور باشد.

طی دهه‌های گذشته بدلایل مختلف و عدم دقت در مکان یابی برای توسعه زیرساخت های دریایی و بندری و تمرکز و هزینه بر روی مناطقی که کمترین عمق آب در بنادر و بیشترین هزینه برای لایروبی احداثی و لایروبی مستمر جهت حفظ عمق آب لازم برای پهلو گیری کشتی های با ظرفیت محدود دارا می باشند ، خسارت های تاریخی غیر قابل جبرانی بر اقتصاد و اشتغال کشور و استان ساحلی بوشهر وارد گردیده ، که در یک جمله می توان گفت (بندر داری گرانقیمت با بودجه دولتی) ، موضوعی است که جای بسی تأمل و درس دارد!

با توجه به اولویت توسعه سواحل مکران و بندر چابهار ، در صورتی استان بوشهر به شبکه ریلی کشور متصل می گردد که حداقل در بندر محصور در شهر بوشهر ، کشتی های با ظرفیت بالای پنجاه هزار تن بتواند پهلو گیری نمایند که این امر با توجه به هزینه‌های بالای نگهداری عمق آب مناسب کانال دسترسی و لایروبی مستمر و موقعیت و شرایط کانال ورودی بویژه پیچ آن ، بندر بوشهر را تاکنون بدلیل اینکه نمی تواند پذیرای کشتی های  بالای سی هزار تن باشد در قیاس با سایر بنادر کشور به بندری غیر اقتصادی و با هزینه های بالا نگهداری تبدیل نموده است.

لازم به ذکر است که در هیچکدام از بنادر استان بوشهر بجز بنادر در شهرستان عسلویه آن هم در بنادر و اسکله های  وابسته به مجموعه های صنایع نفت ، گاز و پتروشیمی عمق لازم و مطلوب آب بدون رسوب و هزینه مستمر لایروبی ، برای پهلو دهی کشتی های با ظرفیت بالای پنجاه هزار تن مناسب نمی باشد . این مزیت در استان می تواند بهترین استدلال و دلیل برای اتصال استان به شبکه سراسری ریلی کشور از طریق عسلویه به استان فارس باشد.

بنادر عسلویه قابلیت های ویژه و منحصر بفردی دارند . همانگونه که همگان استحضار دارند بنادر مذکور در خلیج‌فارس واقع گردیده اند اما بدلیل عدم وجود کانال دسترسی دریایی ، نه مشکل بندر امام خمینی و نه بندر شهید رجایی و نه بندر بوشهر را دارند و به سهولت در کوتاه ترین زمان به تعبیری پهلو دهی و جداسازی کشتی های اقیانوس پیما در آنها انجام می پذیرد . به تعبیری ویژگیهای بنادر اقیانوسی را دارند. فاصله بسیار کوتاه لنگرگاه تا اسکله های بنادر منطقه و عدم وجود نوبت انتظار کشتی ها در لنگر گاه و وجود پسکرانه جهت بار انداز و ایجاد ترمینال کانتینری در اراضی منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و راه های مواصلاتی از نقاط ممتاز و ویژه بنادر این منطقه می باشد.

وزارت نفت بدرستی بنادر خود را در نقاط دارای عمق بالای آب احداث نموده است. موضوعی که می بایست بخوبی مورد توجه سازمان مسئول احداث بنادر تجاری کشور و مدیران محترم آن واقع گردد.

ظرفیت دریایی عسلویه در بخش تجارت و صادرات کالا های غیر نفتی ، بخصوص ظرفیت سالانه بالغ بر ۱۰ میلیون تن در مجتمع بندری پارس با ده پست اسکله متعلق به منطقه ویژه اقتصادی انرژی که اکنون به علت اتمام طرح های توسعه پروژهای نفت و گاز و پتروشیمی تا حدود زیادی بلا استفاده است که در اطلس توسعه تجارت دریایی استان  مغفول مانده که به نظر می رسد این مهم در صورت تعامل وزارت نفت و راه و شهرسازی و مسئولین عالی استان می تواند موجب گشایش فرصت های جدید برای اقتصاد و اشتغال کشور گردد.

یکی دیگر از ارکان مهم توسعه سیاست دریا محور تربیت نیروی متخصص دریایی در زمینه صنایع ساحل ، فراساحل ، کشتی های اقیانوس پیما، بازرسان و صنایع وابسته به کشتیرانی می باشد.

در بخش تربیت نیروی ماهر دریایی و بندری و گرفتن سهم آموزش در منطقه عسلویه در قیاس با بنادر جنوبی و حتی شمالی کشور و استان های غیر ساحلی بجز در جزیره خارگ آن هم بصورت محدود ، با توجه به ظرفیت های بالقوه موجود در تمام صنایع ساحلی و فراساحلی و تردد انواع کشتی های تجاری با تناژ مختلف به بنادر  شهرستان عسلویه و کنگان ، فرصت و استعداد و مزیت نسبی مذکور بسیار برای استان حائز اهمیت می باشد،  تا عسلویه به عنوان قطب و کانون آموزش علوم و فنون دریایی و بندری در جنوب کشور گردد.

بر اساس اطلاعات موجود تفاهم نامه ایجاد بزرگترین پردیس دانشگاهی دریایی کشور به مساحت ۱۸۰۰ هکتار در شهر جدید خلیج فارس در استان هرمزگان اخیراً منعقد گردیده که این مهم با وجود دانشگاه های متعدد و تخصص های مرتبط صنایع دریایی و بندری در استان بوشهر می تواند به عنوان الگوی توسعه آموزشی مناسب در استان مورد توجه قرار گیرد.

موضوع دیگری که می بایست در امر توسعه دریا محور استان بیشتر مورد توجه واقع گردد اینکه در آینده نه چندان دور سوخت مرسوم و فسیلی انواع کشتی ها بر اساس تصمیم سازمان بین‌المللی دریانوردی بمنظور کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ممنوع و یا محدود و استفاده از سوخت های جایگزین و سوخت های پاک و سبز الزامی می گردد . یکی از منابع اصلی و حتی می توان گفت تنها منبع تأمین سوخت های پاک مذکور مورد نیاز کشتی های گوناگون متردد به بنادر دنیا ، سوخت هایی (نظیر ال پی جی و آمونیاک و متانول ) خواهد بود که تنها در منطقه عسلویه استان بوشهر وجود دارد که اهمیت این شهرستان را در بخش بانکرینگ دریایی (سوخت پاک ) نیز افزون‌تر می سازد .

با توجه به مختصر موارد و پتانسیل های اشاره شده در خصوص اهمیت دریایی شهرستان عسلویه در کنار سایر قابلیت های خدا داد و مواهب طبیعی مانند توسعه توریسم صنعتی و گردشگری دریایی و صنایع صیادی آن ، این شهرستان شدیداً نیازمند به تغییر نگرش و نگاه دریا محور مسئولین استان و کشور می باشد .

بنادر و پایانه‌های دریایی در شهرستان عسلویه وجود دارد که علاوه بر نقش مهم و حیاتی در امر صادرات محصولات نفتی و پتروشیمی ، بخش عظیمی از در آمد ارزی کشور را نیز تامین می نمایند.
مسئولین محترم استان بوشهر و سازمان بنادر و دریانوردی !
شهرستان عسلویه بویژه مدیریت بنادر و دریانوردی آن توجه بیش از پیش شما عزیزان را در عموم زمینه ها بویژه تقویت جایگاه حاکمیتی در حوزه دریایی نیاز مند و چشم انتظار است.
توسعه دریا محور نیازمند برنامه ریزی میان مدت و بلند مدت در بازه زمانی حداقل ده‌ساله پیش رو می باشد ، اقداماتی نظیر انتقال و ترانزیت بخشی از نفت کشور همسایه به بندر بوشهر را به دلیل مقطعی بودن نمی توان در راستای توسعه پایدار دریا محور قلمداد نمود و چه بسا که معایب آن بیش از محاسن آن باشد.

با توجه به آنچه که تقدیم مسئولین و خوانندگان محترم گردید، جای توجه دارد که مدیریت بنادر و دریانوردی عسلویه با ربع قرن تاسیس باید از ساختمان و ساختار تشکیلاتی مناسب با وظایف و ماموریت های محوله در قانون دریایی کشور همانند بنادر خرمشهر در استان خوزستان ، امیر آباد در استان مازندران ، کاسپین در استان گیلان ، لنگه در غرب استان هرمزگان برخورد دار باشد .
انشاءالله.