مجلس دوازدهم چگونه مجلسی خواهد بود؟

خلیج فارس:همزمان با مشخص شدن نیمی از چهره مجلس شورای اسلامی آتی، گمانه زنی‌ها درباره چگونگی عملکرد نمایندگان تشدید شده است.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فرارو، ساعاتی پس از آن که مشخص شد، طیف پایداری، کرسی‌های اول مجلس شورای اسلامی را به نام خود سند زده اند واکنش‌ها به این ماجرا آغاز شد. قاسم روانبخش، نماینده منتخب قم گفته است: «قوانینی که نیمه‌تمام مانده، مثل قانون عفاف و حجاب و قوانین صیانت از کاربران که در مجلس معطل مانده باید پیگیری شود. این موضوع باید به‌نحوی باشد که اینترنت بیشتر توسعه پیدا کند و تقویت شود و فضای مجازی برای بچه‌هایمان سالم‌سازی شود تا خانواده‌ها با خیال راحت بتوانند در این فضا فعالیت کنند. این طرح‌ها و قوانین نیمه‌کاره را باید هرچه زودتر به اتمام برسانیم و مردم آثار و برکات آن را در زندگی خود ببینند.»

جلال رشیدی کوچی، نماینده ردصلاحیت شده مجلس در واکنش به این موضوع در توییتر نوشت: «‏آقای روانبخش هنوز نیامده اولویت‌های مجلس بعد را تصویب طرح‌هایی، چون صیانت می‌داند! برای مردم خط و نشان می‌کشد، انگار بازی با اعصاب و روان ملت برایش لذت‌بخش است!»، اما نگاهی به ترکیب سایر نمایندگان راه یافته به مجلس شورای اسلامی و به ویژه نفر اول فهرست تهران، سید محمود نبویان، نشان می‌دهد افکار و جهان بینی افرادی که قرار است اکثریت نمایندگان مجلس بعدی را در دست داشته باشند، چندان تفاوتی با روانبخش ندارد. نبویان از مخالفان FATF، برجام و مذاکرات هسته‌ای است. همچنین در جریان یک سخنرانی گفته است: «می خواهم خبر جدید به شما بدهم، آن‌هایی که غیرت دارند گوش کنند، آمریکایی‌ها گفته‌اند به شرطی با ایران رابطه بانکی را برقرار می‌کنیم که حاج قاسم سلیمانی را به ما تحویل دهید و رفته‌اند تعهد این کار را به آمریکا داده‌اند و برگشته‌اند، به خدا قسم! وزیر مملکت رفته به آمریکا تعهد داده برگشته، اسم حاج قاسم در FATF آمده، این درد‌ها را ما باید کجا بگوییم؟»

با مرور افرادی که در انتخابات و در دور اول موفق به راهیابی به مجلس شده اند، متوجه می‌شویم که روش رأی‌گیری بر اساس لیست‌های مختلف چندان موفق نبوده و به نظر می‌رسد که اکثر رأی‌دهندگان از هر لیست، چند نفری را انتخاب کرده‌اند. علی مطهری نیز، که سر لیست «صدای ملت» بود، در جایگاه ۶۳ قرار گرفته از گردونه رقابت به طور کامل حذف شده است. احمد زیدآبادی، فعال سیاسی درباره ترکیب مجلس آتی نوشته است: «فعلاً نمی‌توان ترکیب نهایی مجلس را به طور قاطع حدس زد، اما این “فهرست تهران” علامت خطرناکی به داخل و خارج کشور ارسال کرده چنانکه گویی قرار است در تمام حوزه‌های سیاست داخلی و خارجی، تندی و افراط‌گری حرف نخست را بزند. تلاطم در بازار اولین نشانۀ هراس داخلی و خارجی از این ترکیب است.»

با توجه به این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که با چه نوع مجلسی رو به رو خواهیم شد و چه انتظاراتی از مجلس آتی خواهیم داشت و قرار است مجلس بعدی درباره موضوعات مهمی از جمله اقتصاد، حجاب و طرح صیانت چگونه برخورد کند؟ حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم و تحلیلگر سیاسی و حسین کنعانی مقدم، فعال سیاسی اصولگرا، به این پرسش‌ها پاسخ داده اند:

اصلاح طلبان دچار سکته قلبی شده اند!

حسین کنعانی مقدم به فرارو گفت: «ترکیبی که در کل کشور وارد مجلس خواهند شد، عمدتا شامل «سوپر انقلابی ها» خواهد بود. اگرچه به نظر می‌رسد در مجلس اینده فراکسیون حداکثری شکل نگیرد و اختلافات مشی سیاسی این جریان و اصولگرایان در مجلس همچنان به رقابت خود برای به دست گرفتن کمیسیون‌ها و هیئت رئیسه ادامه خواهند داد. اما آن چه مشهود است این است که کار دولت با مجلس آتی بسیار سخت‌تر خواهد بود. در مجلس‌های قبلی نوعی از التزام دیده می‌شد که با دولت همراستا حرکت کند، اما مجلس آتی چندان تمایلی نخواهد داشت که با دولت، به صورت منسجم همکاری کند و شاید در بسیاری از موارد نیز برای آن که پاسخگوی مشکلات کشور باشند، تقصیر‌ها را به گردن دولت بیندازد. اگر در مجلس ائتلافی بین جریان‌های اصولگرای اکثریت شکل بگیرد، شاید بتوانیم بگوییم که مجلس یازدهم به نوعی تکرار می‌شود با این تفاوت که مجلس یازدهم انقلابی بود و مجلس دوازدهم شامل سوپر انقلابی‌ها می‌شود.»

وی افزود: «در رابطه با نگاه آقای حداد عادل و مطرح شدن ماجرای پاجوش‌ها هم، بهتر بود آقای حدادعادل در شرایطی که ما به رای حداکثری نیاز داشتیم این رفتار را نمی‌کردند. در عالم سیاست، پدیده عجیبی نیست که برخی جریان‌های سیاسی جدید، شکل می‌گیرند و بزرگ می‌شوند و حتی جریان‌هایی که انشعاب اولیه از همان‌ها رخ داده، از صحنه سیاست خارج می‌شوند. به همین دلیل مثالی که آقای حداد زده اند، پسندیده نبود و بهتر بود روی پیام‌های همدلی و مشارکت تمرکز می‌کردند نه روی پیام تخریب دیگران. با تخریب دیگران نمی‌شود درخت چنار خود را پربارتر کرد و دیدیم که نشد.»

این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: «تا زمانی که هیئت رئیسه و رئیس مجلس مشخص نشوند، بسیار سخت است که بخواهیم به شکل دقیق درباره خط مشی مجلس بعدی صحبت کنیم. اگر آقای قالیباف، یک بار دیگر رئیس مجلس شده و ترکیب هیئت رئیسه را از افرادی متشکل از جبهه پایداری و دیگران تشکیل دهند، شاید یک تعادل را در هئیت رئیسه شاهد باشیم، اما اگر قرار باشد هئیت رئیسه به تنهایی کنترل مجلس را در دست بگیرند، احتمالا شاهد تندروی‌ها و شعار‌های سوپر انقلابی آنان باشیم و طبیعتا اگر دولت هم نتواند مشکلات خود را با مجلس حل و فصل کند، شاهد کشمکش‌هایی جدی خواهیم شد. حتی بعید نیست به استیضاح کشیدن کابینه دولت سیزدهم و تغییر بعضی از وزرا را نیز ببینیم. اما همه این‌ها مشروط بر ان است که اول ببینیم کمیسیون‌ها و هیئت رئیسه دست چه اشخاصی خواهد افتاد.»

وی افزود: «من سه جریان را در مجلس میبینیم. جریان نخست، جریای که با پایداری‌ها همگام است و به دنبال «حکومت اسلامی» می‌گردند، جریان دوم، جریانی است که به آقای قالیباف و میانه رو‌های مجلس مرتبط می‌شود که جمهوریخواه و به دنبال جمهروی اسلامی و قانون اساسی هستند و جریان سوم، جریانی از فراکسیون اقلیت است که قاعدتا در جریان مجلس به عنوان افرادی عمل خواهند کرد که منتقد شرایط موجود محسوب می‌شوند. بر این اساس در مجلس چند صدایی هم وجود خواهد داشت. کاهش مشارکت مردم چند مفهوم دارد. نکته اول این که مردم از وعده و وعید‌هایی که در مجلس یازدهم داده شد و به جای خاصی نرسید، ناراضی هستندو در نتیحه رغبت خود را به رای دادن از دست داده اند و یا اگر هم امده اند، رای باطله داده اند، اما آنانی که رای داده اند، کیفیت آراء انان، بالاتر از کمیت رای آنان است؛ چرا که با یک عزم و اراده و کمیتی در رابطه با دفاع از ارزش‌های انقلاب و اسلام وارد صحنه شده اند و به همین خاطر نیز حضورشان ارزشمند است. باید به کیفیت آراء توجه بیشتری کرد تا کمیت.»

وی در پایان گفت: «این انتخابات یک پیام جدی به مسئولان نیز خواهد داد که اگر اولویت‌های مردم را در نظر نگیریم، توقع هم نباید داشته باشیم که مردم با مشارکت حداکثری از عملکرد آنان حمایت کنند. معتقدم که این وضعیت احتمالا در انتخابات ریاست جمهوری بعدی تشدید خواهد شد و شاید نتیجه این انتخابات را در انتخابت ریاست جمهوری بعدی به شکل پررنگ تری میبینیم. اگر همین روند ادامه پیدا کند و جناح‌های سیاسی مختلف نتوانند رضایت مردم را جلب کنند، کاهش مشارکت سریالی خواهد شد. در رابطه با جناح اصلاح طلبان نیز به نظر می‌رسد اصلاح طلبان زنده هستند، اما در خط اخر فعالیت سیاسی خود، با توجه به رای ندادن آقای خاتمی، دچار یک سکته قلبی شده اند که باید ریکاوری شده و خود را اصلاح کنند در غیر این صورت نمی‌توانند در سپهر سیاسی کشور حرفی برای گفتن داشته باشند.»

میوه نیامدن مردم پای صندوق‌های رای را چیدند

حشمت الله فلاحت پیشه به فرارو گفت: «من معتقدم مجلس درباره مسائل داخل و خارج از کشور، افراطی‌تر خواهد شد. به ویژه با توجه به این که بسیاری از افرادی که منتقد وضع موجود بودند، نتوانستند یا نخواستند که در میان منتخبین باشند؛ بنابراین افرادی رای آوردند که در تحمیل شرایط افراطی به جامعه صاحب نقش بوده اند. یکی از افرادی که رای بالایی در یکی از کلانشهر‌ها آورده، فردی است که در یک سخنرانی غیرواقعی، مدعی شد که برجام در مجلس دهم تصویب شده و این در حالی بود که برجام در مجلس نهم تصویب شد. وی در سخنرانی اخیر انتخاباتی خود نیز مدعی شد، در دولت آقای روحانی یک متمم به برجام اضافه شده و به تصویب مجلس دهم رسیده که در آن فهرست بیش از ۳۰ سردار سپاه ذکر شده که مورد حمله تروریستی آمریکایی‌ها قرار گیرند و نفر هفتم نیز شهید سلیمانی معرفی شده است. همین شخص که این ادعا را مطرح کرده نیز، رای آورده است. این افراد سابقه‌ای طولانی در دفاع از تنش‌های گوناگون علیه کشور و در مخالفت با کنوانسیون‌های مرتبط با FATF و در ارتباط با دفاع از تحریم و فیلترینگ دارند.»

وی افزود: «همه نشانه‌ها حکایت از آن دارند که حداقل تا جایی که به قوه مقننه مرتبط است، شاهد شکل گیری یک شرایط افراطی خواهیم بود که تنگنا‌هایی را در سیاست داخلی و خارجی ایجاد خواهد کرد. به طور معمول نیز، این مردم هستند که تاوان شرایط را می‌دهند و هیچگاه این افراد و طرفدارانشان دچار مشکلات اقتصادی نمی‌شوند و مردم هستند که آسیب میبینند و اتفاقا یکی از دلایل کاهش مشارکت مردم در انتخابات، ناکارامدی‌های اقتصادی بود که در گذشته دیده بودند. این واقعیتی است که شکل گرفته و معتقدم به محض این که این افراد وارد مجلس شوند، سعی خواهند کرد برای حفظ طرفداران خود در انتخابات ریاست جمهوری آینده، افراطی‌تر عمل کنند. این گروه میوه، پراکنده کردن مردم از پای صندوق‌های رای را دیده اند و در نتیجه باز هم خوشحال خواهند شد اگر انتخابات آینده نیز با حضور یک اقلیت شکل بگیرد و بتوانند با حفظ یک فضای افراطی در آینده حتی در قوه مجریه نیز به تاخت و تاز خود ادامه دهند.»

این تحلیلگر سیاسی در ادامه گفت: «درباره روابط مجلس آتی و دولت ۲ حالت وجود دارد، اگر دولت به دنبال ترمیم ضعف کارامدی خود در یک سال و نیم آتی که از عمر دولت سیزدهم باقی مانده، باشد، طبیعتا با افراطیون مجلس دچار مشکل می‌شود، چون دولت در مواردی مثل FATF علی رغم این که سعی کرد، نتوانست مشکل را حل کند. برخی از اعضای دولت که خود مخالف FATF بودند، وقتی در جریان امور قرار گرفتند و دیدند که قرار داشتن در لیست سیاه، چه فشار‌های اقتصادی را به کشور تحمیل می‌کند، سعی کردند این مشکلات را حل کنند، اما تندروهای مجلس مخالفت کردند؛ بنابراین اگر دولت به دنبال جلب نظر مثبت مردم باشد و تلاش کند که نوعی از کارامدی را در کارنامه خود ثبت کند، با افراطیون مجلس آتی دچار مشکل می‌شود. با این حال امکان قرار گرفتن در چنین شرایطی از دید من کم است و سوابق نشان داده که برای انتخابات ریاست جمهوری، تندروها به یکدیگر نزدیک خواهند شد.»

وی افزود: «یک راه دیگر نیز وجود دارد که معتقدم متاسفانه ممکن است به این مسیر حرکت کنیم. این نخستین بار است که تا این حد آراء باطله داشتیم و با «عدم مشارکت» به عنوان یک واقعیت در انتخابات رو به رو شدیم. اتفاقا برخی از افراطیون از همین شرایط موجود، میوه خود را چیدند و در همین مسیر هم حرکت می‌کنند. برای آن‌ها مهم نیست که قاطبه مردم ایران به چه می‌اندیشند و سعی می‌کنند که فضای افراطی را حفظ کنند و به همین دلیل نیز افراطی گری مجلس حتی می‌تواند منجر به توقف حداقل تلاش‌های اصلاحی در دولت کنونی شود.»

رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم گفت: «من معتقدم که دولت آقای رئیسی جدا از وجود مجلس آتی نیز، همه فرصت‌های تنش زدایی در حوزه سیاست خارجی را از دست داد و اکنون نیز می‌بینیم که حتی وزیر خارجه دولت سیزدهم بعد از ۲ سال که امثال من تاوان دادیم اذعان می‌کند که برجام تحت الشعاع جنگ اوکراین قرار گرفته است؛ بنابراین معتقدم که دولت آقای رئیسی بسیاری از فرصت‌های حوزه سیاست خارجی را از دست داده و با توجه به افراطی شدن فضای انتخاباتی در ایالات متحده و افزایش احتمال انتخاب شدن ترامپ نیز، شرایط حساس‌تر شده است ضمن این که برخی از این افراد ید طولایی در شکل دهی تنش در کشور دارند.»

وی افزود: «سابقه این افراد نشان می‌دهد که کماکان مایلند در یک کانون فکری محدود حرکت کنند و واقعیت‌های اجتماع را نبینند؛ بنابراین افراطی گری، شکاف بین مردم و حاکمیت را مضاعف خواهد کرد و این تهدیدی است که مسئولان کشور نادیده گرفته اند و بخشی از آن را نیز در انتخابات مجلس دیدیم. موضوع زمانی خطرناک می‌شود که یک الیگارشی قدرت از شکاف میان مردم و حاکمیت استفاده کند و تنها چیز مهم برایش این باشد که در انتخابات رای بیاورد و کانون افراطی خود را حفظ کند؛ لذا روز به روز می‌بینیم که منافع ملی در هیاهوی شعار‌های افراطی نادیده گرفته می‌شود. برخی از افراد منتخب را از مجلس هفتم می‌شناسم و می‌دانم که از آن زمان، این افراد برای مقابله با ماهواره و فضای مجازی شعار‌هایی را مطرح می‌کردند و تنها گروهی هم که از این شعار‌ها سود می‌بردند، خود این افراد بودند. من معتقدم که ارتباطات جهانی یک واقعیت است و نمی‌توان در زمینه ارتباطات جهانی، ایران را تبدیل به کره شمالی کرد. ملت ایران ملتی هستند که وجهه بین الملل خود را حفظ خواهند کرد.»