آخرین تیر ترکش بایدن؛ استراتژی تازه در ارتباط با تهران

خلیج فارس: با گذشت بیش از صد روز از جنگ اسراییل و حماس، رویکرد حمایتی دولت بایدن از تل آویو زمینه را برای وقوع جنگی تمام‌عیار هموار کرده است. آن‌گونه که نشریه اکونومیست مدعی است، تنش‌ها میان «محور مقاومت»؛ گروهی پرنفوذ و حامی ایران با اسراییل و امریکا بالا گرفته و مولفه‌هایی، چون ترور رهبران ارشد حماس و سپاه قدس ایران، بسان بنزینی است که بر آتش ریخته می‌شود.

به گزارش خلیج فارس؛ به ادعای اکونومیست، از آغاز جنگ در غزه تاکنون، محور مقاومت بیش از ۱۴۰ بار مواضع نیرو‌های امریکایی در عراق و سوریه را هدف حملات موشکی و پهپادی‌شان قرار داده‌اند. به گفته فرماندهی مرکزی امریکا، شاید شدیدترین حملات، ۲۰ ژانویه با پرتاب «موشک‌های بالستیک و راکت‌های متعدد» به پایگاه عین الاسد در غرب عراق رقم خورد. گزارش‌ها مدعی‌اند که باتری‌های پدافند هوایی پاتریوت بسیاری از پرتابگر‌ها را رهگیری کرد، اما برخی موشک‌ها به پایگاه اصابت و تعداد نامعلومی از امریکایی‌ها مجروح شدند. تاکنون ایالات متحده پاسخی ادعایی به حملات نداده است. هرچند ناظران مدعی‌اند، دولت بایدن امروز بیش از هر زمان دیگر برای رویارویی با ایران توسط کنگره تحت فشار قرار دارد.

چالش تازه بایدن

منتقدان بایدن مدعی‌اند که انفعال واشنگتن نشان از ضعف این بازیگر دارد، پس امریکا باید تلافی کند. ناظران با اشاره به فشار‌های ادعایی کنگره می‌گویند که بایدن در سال انتخاباتی با چالش جنگ جدید روبه‌رو است، بالاخص آنکه رویارویی واشنگتن و انصار‌الله جدی‌تر شده و ایالات متحده برای هفتمین بار مواضع این گروه یمنی را هدف حملات موشکی‌اش قرار داده است؛ حملاتی بی‌نتیجه، چرا که انصار‌الله کماکان با حملات موشکی و پهپادی‌اش عبور کشتی‌های تجاری از باب المندب و دریای سرخ را با چالش روبه‌رو کرده است. بایدن خود اعتراف کرده که حملات امریکا، انصار‌الله را متوقف نخواهد کرد، با این حال واشنگتن پست با انتشار گزارشی مدعی شد که دولت بایدن به رغم تردید برخی مقام‌ها، در حال تهیه پیش‌نویس طرح‌هایی برای تعریف «کارزار نظامی پایدار» در یمن است.

تعادلی که برهم خورده است!

در همین حال، در لبنان، حزب‌الله، قدیمی‌ترین و قدرتمندترین متحد منطقه‌ای ایران در مرز‌های سرزمین اشغالی با اسراییل درگیر است، فعلا این گروه علیه اسراییل اعلام جنگ نکرده، اما گروهی از ناظران با استناد به رویکرد کابینه نتانیاهو مدعی‌اند که اسراییل به دنبال پایان دادن به روند‌های دیپلماتیک و آغاز جنگ با لبنان است. اکونومیست با اشاره به گزاره‌های فوق از رویارویی ایران و امریکا می‌گوید و مدعی است که دو بازیگر از رویکردی غیرمتعادل پیروی می‌کنند. به ادعای این نشریه فعل و انفعال‌های محور مقاومت در یک طرف و اقدامات تلافی‌جویانه و ماجراجویانه واشنگتن در طرفی دیگر؛ زمینه‌ساز آغاز رویارویی شده و تعادل حاکم را به شکل نسبی برهم زده است. گروهی از تحلیلگران با تایید بخشی از این ادعا، مدعی‌اند که رویارویی تهران و تل آویو که پیش‌تر در سایه بود نیز امروز به واسطه رویکرد محرک اسراییل عریان شده است. این گروه به ترور خونین فرماندهان ارشد و مستشاران سپاه قدس و حماس در سوریه، عراق و لبنان اشاره کرده و می‌گویند، قطعا چنین تحرکاتی از جانب ایران و محور مقاومت بی‌پاسخ نمی‌ماند.

تقویت استراتژی بازدارندگی

اکونومیست در بخش دیگری از گزارش خود نوشت: تا به امروز ایران از استراتژی صبر راهبردی پیروی کرده است. با این همه علی واعظ، فعال در گروه بین‌المللی بحران مدعی است که ایران احساس می‌کند که باید «بازدارندگی را بازگرداند» و کنترل اوضاع را بیش از هر زمان دیگر در دست بگیرد. به ادعای واعظ حملات اخیر ایران به مقر موساد، گروه‌های تروریستی داعش و جیش العدل به ترتیب در اقلیم کردستان عراق، سوریه و پاکستان، نشان از عزم تهران برای پیروی از استراتژی ادعایی تازه است. به ادعای واعظ، رهبران ایران نمی‌خواهند ریسک کنند، اما شواهد ادعایی نشان می‌دهد که تل آویو با طولانی کردن جنگ به دنبال رویارویی مستقیم با ایران است و می‌خواهد پای ایالات متحده را به این معرکه باز کند، اما بایدن از رویکردی محتاطانه پیروی می‌کند، رییس‌جمهوری امریکا نمی‌خواهد در شرایطی که جنگ اوکراین ادامه دارد و چین برای تایوان خیز برداشته، درگیر جنگی تمام عیار در خاورمیانه شود.

گزینه‌های محدود واشنگتن

آرون دیوید میلر، فعال در بنیاد کارنگی برای صلح بین‌المللی، اتاق فکر در واشنگتن دی سی، در گفتگو با اکونومیست بر این حقیقت تاکید کرد که دولت بایدن مشکلی بدون راه‌حل دارد و فقط می‌تواند برای مدیریت تنش‌ها تلاش کند. به ادعای میلر، امید بایدن، پیروزی اسراییل یا فروکش کردن جنگ در غزه است، طبیعتا به واسطه گزاره آخر خشم در سراسر منطقه کاهش می‌یابد. اما اسراییل فعلا به هیچ‌کدام از اهدافش دست نیافته، این رژیم نه توانسته حماس را کنار بزند و نه اسرای خود را بازگرداند پس نشانه کمی جهت آمادگی برای توقف درگیری وجود دارد، بالاخص آنکه نتانیاهو با درخواست‌ها جهت تشکیل کشور فلسطن کماکان مخالف است. در همین راستا میلر مدعی است که منطقه در یک قدمی جنگی تمام عیار قرار گرفته و اگر این روند ادامه پیدا کند و یکی از این حملات واقعا منجر به کشته شدن تعداد قابل توجهی از امریکایی‌ها شود، بایدن چاره‌ای جز جنگ ندارد.

به نوشته نیویورک‌تایمز، حمله به مواضع نیرو‌های امریکایی مستقر در پایگاه هوایی عین الاسد موفق‌ترین حمله محور مقاومت علیه نظامیان امریکایی از زمان حمله ۷ اکتبر حماس قلمداد می‌شود؛ حملاتی که در جریانش نزدیک به ۷۰ پرسنل امریکایی زخمی شده و برخی از آن‌ها آسیب‌های مغزی دیده‌اند. از همین رو مقامات دولت بایدن دایما درباره استراتژی مناسب برای این شرایط رایزنی می‌کنند. به ادعای ناظران آن‌ها نمی‌خواهند چنین حملاتی بدون پاسخ بماند، اما از طرف دیگر خواهان رویارویی تمام‌عیار با ایران هم نیستند. گروهی از مقام‌های کابینه بایدن به‌طور محرمانه به نیویورک تایمز گفته‌اند که در صورت کشته شدن نظامیان امریکایی گزینه‌های واشنگتن محدود خواهد شد. به ادعای آن‌ها فعلا خط قرمزی رد نشده است. میلر، مذاکره‌کننده قدیمی صلح خاورمیانه مدعی است: «دولت بایدن با مشکلی بدون راه‌حل دست به گریبان است.» آن‌ها نمی‌خواهند مستقیما رویاروی ایران قرار بگیرند. منتقدان مدعی‌اند که بایدن با قاطعیت عمل نکرده و همین رویکرد (به ادعای آنها) به ایران و محور مقاومت فضای بیشتری برای مانور داده است. به ادعای این گروه تلاش بایدن برای مذاکره با ایران در باب توافق تازه ادعایی در کنار آزادسازی دارایی‌های مسدودشده تهران قمار پرهزینه‌ای برای واشنگتن بود.

تیر آخر؟

تام کاتن، سناتور جمهوری‌خواه از آرکانزاس، عملیات امریکا علیه انصار‌الله را به چالش کشیده و مدعی شده بایدن توان بازدارندگی ایران را ندارد. او هفته گذشته در برنامه رادیویی هیو هویت گفت: «ضعف و بلاتکلیفی جو بایدن و اقدامات نیمه‌تمامش در حمایت از امریکایی‌ها شکست خورده است.» کاخ سفید در پاسخ با اشاره به تحریم‌هایی ادعایی که دولت علیه ۵۰۰ فرد، شرکت یا نهاد ایران اعمال کرده، انفعال بایدن در ارتباط با ایران را رد کرده است.

گروهی از ناظران مدعی‌اند، دامنه تنش‌ها در خاورمیانه به اندازه‌ای گسترده شده و تعداد بازیگران درگیر در این رویارویی به اندازه‌ای افزایش یافته که تهدید جنگ ادعایی تمام‌عیار دور از ذهن نیست. تیم بایدن در تلاش برای مدیریت نقاط تنش هستند و در عین حال تلاش می‌کنند تا اسراییل را برای کاهش درگیری‌ها تحت فشار قرار دهند. به گفته دو امریکایی که به واسطه حساسیت‌های دیپلماتیک نخواستند نام‌شان فاش شود، یک مقام ارشد دولت بایدن روز یکشنبه عازم منطقه شد تا برای توافقی جدید بین اسراییل و حماس جهت آزادی برخی یا همه اسرا که گمان می‌رود هنوز در بازداشت هستند در ازای توقف نسبی درگیری‌ها زمینه‌سازی کند. گفته می‌شود، برت مک گورک، هماهنگ‌کننده مسائل خاورمیانه قصد داشت برای دیدار با عباس کامل، رییس سرویس اطلاعات عمومی مصر و دومین مقام قدرتمند این کشور به قاهره سفر کند.

آکسیوس پیش‌تر گزارش داده بود که مک گورک در بخشی از این سفر به دوحه قطر می‌رود تا با نخست‌وزیر این کشور، محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل ثانی دیدار داشته باشد. با این همه، مقام‌های دولت بایدن از اینکه در میانه چنین سفری درگیری‌ها اوج بگیرد هراس دارند. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن مدعی شد: «ما باید در برابر این احتمال که به جای حرکت به سمت کاهش تنش، در مسیر تنش‌زدایی هستیم و باید آن را مدیریت کنیم، هوشیار باشیم.» به ادعای سالیوان: «مدیریت تنش‌ها در خاورمیانه محور اصلی استراتژی ایالات متحده است.»

منبع: اعتماد