عارف: فرهنگ را نمی‌توان با چماق و دستور پیاده کرد

خلیج فارس:معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اینکه جهاد دانشگاهی به عنوان مولود انقلاب فرهنگی، یک نهاد علمی، انقلابی، دانش‌بنیان، جریان‌ساز و موثر در کشور است، تاکید کرد: جهاد دانشگاهی در همان دوران طفولیت در بازگشایی دانشگاه‌ها و همه نهاد‌های تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیرنده سهم مهمی داشت و تنها یک نهاد صرف نبوده بلکه نگاه و راهبرد فرهنگی دارد و وظیفه اصلی آن ساختن و تولید انسان تراز انقلاب اسلامی است.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از ایرنا، محمدرضا عارف صبح امروز (دوشنبه) در مراسم تکریم حسن مسلمی و معارفه علی منتظری به عنوان روسای پیشین و جدید جهاد دانشگاهی که در دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد، با قدردانی از تلاش تمامی جهادگران دانشگاهی در طول ۴۵ سال گذشته افزود: جهاد دانشگاهی فرزند انقلاب فرهنگی است و بهترین تصمیمات ستاد انقلاب فرهنگی در سال ۵۹ با الهام از نظر امام راحل جهاد دانشگاهی شکل گرفت.

وی با بیان اینکه در طول ۴۵ سال گذشته نقش و سهم جهاد دانشگاهی در همه دستاورد‌ها و زمینه‌ها برجسته بوده است، خاطر نشان کرد: جهاد دانشگاهی نقشی کلیدی در بازگشایی دانشگاه‌ها در اوایل دهه ۶۰ داشت و افتخار می‌کنیم که در آن سالیان جوانان حزب‌اللهی، مومن و با نشاط جهاد دانشگاهی که همزمان در این نهاد مهم و جبهه‌های حق علیه باطل مشغول فعالیت بودند، مسئولیت بازگشایی دانشگاه‌ها را به عهده گرفتند.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اهمیت جهاد دانشگاهی در توسعه کمی و کیفی آموزش عالی و ارتقاء پژوهش و همچنین حل معضل مهم ارتباط دانشگاه و صنعت تاکید کرد: جهاد دانشگاهی در حل معضل ارتباط دانشگاه و صنعت نقش و جایگاه ویژه‌ای داشت چرا که این دو بخش هم‌زبان نبودند و صنعت مسیر مونتاژ و دانشگاه مسیر تولید علم در حد مقاله را پی می‌گرفتند که دولت برای حل این مسئله دفاتر ارتباط دانشگاه و صنعت را در دانشگاه‌ها تاسیس کرد.

عارف افزود: زمانی که جوانان پرانگیزه و با نشاط جهاد دانشگاهی در دهه‌های اول انقلاب به میدان آمدند دستاورد‌های خوبی نصیب کشور شد که نتیجه آن تلاش‌ها را در نزدیکی دو نهاد مهم صنعت و دانشگاه دیدیم که البته بروز اختلافات طبیعی است، اما باید در نظر داشت که این دو مکمل و نیازمند یکدیگر هستند.

معاون اول رئیس جمهور تصریح کرد: جهاد دانشگاهی توانست نقش پل منسجم و محکم ارتباط دانشگاه و صنعت و در مراحل بعدی بخش خدمات را داشته باشد.

وی خطاب به علی منتظری رئیس جدید جهاد دانشگاهی گفت: دولت با رفع موانع در کنار جهاد دانشگاهی است تا بتواند جهادی عمل کند.

عارف همچنین با قدردانی از زحمات حسن مسلمی رئیس پیشین جهاد دانشگاهی به دلیل دستاورد‌های جهادی در این نهاد مهم تصریح کرد: راهبرد دولت وفاق ملی استفاده از همه توانایی‌های کشور است که این راهبرد نه در حد شعار بلکه بعنوان باور دولت است که استانداران در یک فرایند ۶ ماهه با وجود برخی هزینه‌ها انتخاب شده‌اند چرا که وقتی یک استاندار در استانی بلاتکلیف بماند مسائل و مشکلاتی پیش می‌آید، اما دولت به دنبال آن بود تا در عمل وفاق را پیاده کند.

وی با اشاره به اینکه در انتخاب رئیس جدید جهاد دانشگاهی مباحثی چندین ماهه، اما در یک فضای صمیمی و تخصصی مطرح شد و فرزند خلف جهاد با استقبال نیرو‌هایی قدیمی و جوانان این نهاد مهم به این سمت منصوب شده است، گفت: پیش‌فرض دولت برای تغییرات حفظ جایگاه، منزلت و حرمت مدیر و خادم قبلی است و سزای خدمات مدیران پیشین ناسپاسی نیست و با وجود اختلاف سلیقه اجرایی نحوه تغییر مدیران بسیار مهم است که گاهی در سالیان گذشته از همان روز اول شروع به قلع و قمع کردن مدیران قبلی می‌کردند.

عارف همچنین با قدردانی مجدد از رئیس پیشین جهاد دانشگاهی به دلیل برخورد صمیمی و اخلاقی در هنگام تغییر جایگاه مدیریتی در جهاد دانشگاهی گفت: آقای مسلمی در نهایت اخلاق تغییر مدیریتی در این نهاد دانشگاهی را مدیریت کرد که با آرامش و از طریق قانون این تغییر انجام شود.

معاون اول رئیس جمهور در ادامه با اشاره به خاطره‌ای از تصمیم‌گیری‌ها در شورای مدیریت جهاد دانشگاهی در دهه ۶۰ ادامه داد: در آن جلسات جوانان در کنار پیشکسوتان نظرات خود را مطرح می‌کردند که البته بروز اختلافات طبیعی بود، اما خروجی تصمیمات همواره درست بود و در نهایت این مولود انقلاب فرهنگی به خوبی بزرگ شد و باید با ساز وکاری در تمامی بخش‌های کشور از نظرات آن استفاده کرد.

وی با بیان اینکه اولین خروجی ستاد انقلاب فرهنگی در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی در راستای تحول در دانشگاه‌ها تشکیل جهاد دانشگاهی بود خاطر نشان کرد: امروز نیز همان شرایط سال ۵۹ را در ارتباط با جهاد دانشگاهی داریم، اما اندوخته‌ها و تجارب کنونی بیشتر است و دغدغه امروز نظام آموزشی کشور نباید تولید فارغ‌التحصیل باشد بلکه باید بر روی کیفیت خروجی فارغ‌التحصیلان دانشگاهی کار کنیم که امروز نیازمند استمرار این تحول در عرصه‌های مدیریتی، علمی، فناوری، فرهنگی و آموزشی کشور هستیم.

عارف با اشاره به رهنمود‌های مقام معظم رهبری در خرداد ماه سال ۹۳ مبنی بر اینکه یکی از مهمترین اقدامات در جهاد دانشگاهی تربیت نیرو‌های مهم و برجسته علمی با جهت‌گیری انقلابی و دلبسته به آرمان‌های نظام است، تصریح کرد: مسئله مهم در تمامی برنامه‌های توسعه توجه به همین رهنمود‌های مقام معظم رهبری و جنبه‌های فرهنگی و معنوی در کشور است که همواره چالش کشور این بوده که چه تفاوتی میان انقلاب اسلامی ایران با سایر انقلاب‌ها در جهان است که آن معنویت و ارزش‌های انقلاب اسلامی است.

معاون اول رئیس جمهور افزود: همواره به دنبال این بودیم که با چه ساز و کاری این معنویت را در قالب برنامه‌های پیشرفت جای دهیم که کمی کردن امور کیفی امری پیچیده است تا در انتخاب جایگاه‌ها مزیت و اختلاف یک فرد با همتای خود مشخص شود که در بسیاری از فرمایشات معظم له این تکالیف و راهبرد‌ها دیده شده است.

وی با تاکید بر اینکه تربیت نیرو‌های فارغ‌التحصیل از وظایف و فلسفه تشکیلات جهاد دانشگاهی است، ادامه داد: رهبر معظم انقلاب بر حفظ هویت دینی و انقلابی نهاد جهاد دانشگاهی تاکید کردند که در این راستا جهاد دانشگاهی نباید احساس کند یک موسسه اقتصادی و درآمدزا است و نباید به راهبرد هویت انقلابی و دینی این نهاد مهم هیچ خدشه‌ای وارد شود.

عارف افزود: مقام معظم رهبری همچنین بر حفظ جهت‌گیری و سیر انقلابی جهاد دانشگاهی در سخنرانی‌های خود اشاره کرده‌اند که جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی پس از اتمام دوران تحصیلی خود به هویت غیردینی و انقلابی تبدیل نشوند که باید این مهم راهبرد جهاد دانشگاهی در دوره جدید باشد چرا که باید در سمت و سوی نگاه و راهبرد فرهنگی حرکت کند و در همه تصمیمات جهادی مباحث فرهنگی گسترش یابد.

معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر اینکه در زمینه فرهنگی دین خود را به مردم ادا نکرده‌ایم و در طول پنج دهه گذشته در برخی شاخص‌ها رشد نداشته‌ایم و حتی با افت نیز مواجه بوده‌ایم گفت: برخی گرفتاری‌ها و دغدغه‌های تحمیلی همانند جنگ و تحریم اجازه نداد بر روی مسائل فرهنگی کار یا تمرکز کنیم و دغدغه مسئولان به جای وظایف ذاتی به مسائل جاری گذشت.

وی ادامه داد: امیدوارم دستگاه‌ها در دولت جدید بتوانند وظایف فرهنگی و دغدغه‌های مقام معظم رهبری و مردم را جبران کنند و اگر در دهه ۶۰ دغدغه ساختمان جهاد دانشگاهی وجود داشت، اما امروز این تشکیلات گسترده شده است و می‌تواند با بهره‌گیری از سرمایه‌های مادی و معنوی خوب خود نقش‌آفرین باشد.

عارف با بیان اینکه وظیفه اصلی جهاد دانشگاهی ساختن و تولید انسان تراز انقلاب اسلامی است تصریح کرد: دانشگاه‌ها در طول سالیان گذشته در این زمینه کوتاهی کردند و به جای تربیت دانشجو به دنبال رشد کمی بودند و باید دانشگاه‌ها در مسیر تعالی فرهنگ حرکت کنند و باید جهاد دانشگاهی نیروی محرک و مسئولیت فرهنگی کردن را به عهده گیرد.

معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر اینکه فرهنگ را نمی‌توان با چماق و دستور پیاده کرد گفت: فرد مسئول توسعه فرهنگ باید حداقل رعایت مسائل فرهنگی را داشته باشد و نهادی همانند جهاد دانشگاهی می‌تواند در این مقطع بهتر از دهه ۶۰ عمل کند.

وی وظیفه کادر سازی از نسل جوان را در مجموعه جهاد دانشگاهی خاطر نشان ساخت و تاکید کرد: جهاد دانشگاهی باید یک خانه تکانی جدی برای جذب دانشجو کند تا احساس کنند اینجا خانه آنها است و مدیرانی به کار گرفته شوند که این روحیه جهادی را داشته باشند تا یک طرح سنگین دفاعی به دانشجوی سال دومی نیز محول شود و باید این باور را در جامعه به خوبی تبیین کرد.

عارف با بیان اینکه باید فارغ‌التحصیل دانشگاهی از نظر علمی و فرهنگی زبده باشد و در غیر اینصورت نمی‌توانیم پاسخ نسل‌های آتی را بدهیم، گفت: ارتقاء فرهنگی بعنوان راهبرد ساده و پرنشاط در محیط دانشگاهی دنبال شود و نمی‌خواهیم بپذیریم که ما مدعیان مسئولیت دانشگاه و فرهنگ بلد نبودیم، بدسلیقگی به خرج دادیم و یا نظر شخصی خود را به حساب نظام گذاشتیم.

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اینکه اجتماعی کردن و جامعه پذیری نسل جوان از مهمترین وظایف دانشگاه‌ها است، بیان کرد: باید زمینه را برای نسل جوان در ورود به عرصه‌های مختلف فراهم کرد که جهاد دانشگاهی با ساختار منعطف پویا و با جذب و بهر‌ه‌گیری از دانشجویان می‌تواند کمک شایان توجهی کند که لازمه آن پرهیز از بروکراسی اداری سخت و تسهیل فرآیند‌های اداری است. یشتازی در صنایع برتر و هایتک تنها با ظرفیت جوانان بالفعل می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: در زمان صدور احکام انتصاب و مشاهده سابقه همکاری یک فرد با جهاد دانشگاهی از نظر توانایی و اخلاق آرامش داشتیم و دولت در خدمت و یاری‌گر اهداف جهاد دانشگاهی در مسیر پیشبرد اهداف آن است.

عارف با اشاره با نامگذاری سال جاری از سوی مقام معظم رهبری و بیان دو چالش مهم سرمایه و تولید تاکید کرد: تولید تنها سخت افزار نیست بلکه شامل ابعاد نرم افزاری می‌شود که با توجه به نیروی انسانی مزیت ما بخش نرم افزاری تولید است و همچنین در حوزه تولید نباید تنها به ۸۰ میلیون نفر جمعیت کشور بسنده کرد بلکه تمام کسانی که در حوزه تمدنی ایران در منطقه زندگی می‌کنند و با توجه به فراهم شدن زمینه‌های همکاری ایران با کشور‌های منطقه از جمله اتحادیه اوراسیا با قانون تجارت آزاد باید برای ۳۰۰ میلیون نفر منطقه نگاه تولید دنبال شود.

معاون اول رئیس‌جمهور در خصوص چالش سرمایه‌گذاری در کشور افزود: جهاد دانشگاهی می‌تواند سرمایه‌های خرد ارزی و ریالی خانگی را جمع کند، اما باید به سرمایه گذاران بزرگ داخلی و خارجی و ایرانیان خارج از کشور اعتماد و اطمینان دهیم که سرمایه‌های آنان با شرایط توافق شده در هر زمانی که خواستند در اختیار آنان قرار می‌گیرد و نه اینکه یک حساب ارزی باز کنیم و موقع تحویل ریال به قیمت دولتی تحویل دهیم که این خلاف شرع است و باید به آنان اطمینان دهیم که براساس شرایط سرمایه‌گذار عمل می‌کنیم.

وی همچنین توجه به اقتصاد دانش بنیان، جذب و نگهداشت نخبگان، کمک به کارآفرینی و توسعه اشتغال بر مبنای دانش بنیان و ایجاد مراکز نوآوری را از مهمترین محور‌های کاری جهاد دانشگاهی برشمرد و گفت: جهاد دانشگاهی می‌تواند در ناترازی‌ها به دولت کمک کند و راهکار ارائه دهد چرا که باور داریم پاسخ ناترازی‌ها در داخل کشور است و باید با راهکار نخبگان ناترازی‌هایی همانند آب، برق، محیط زیست و آلودگی هوا را حل کنیم.

عارف با تاکید بر اینکه اگر به آسیب‌ها و چالش‌های جدی اجتماعی به خوبی نپردازیم ممکن است به بحرانی اجتماعی تبدیل شود، تصریح کرد: شکاف بین نسلی و همچنین مردم و حکومت و دولت باید رفع شود و باید به این سوال پاسخ داد که چرا ۵۰ درصد در انتخابات ریاست جمهوی چهاردهم شرکت نکردند و جهاد دانشگاهی کمک کند که این ۵۰ درصد وارد میدان شوند چرا که از رفتار و عملکرد مسئولین گله دارند و این یک مسئله اجتماعی و نه سیاسی است و این در حالی است که بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی در شرایط دو ماه پس از پیروزی انقلاب با شجاعت نوع حکومت را به رفراندوم گذاشت و حدود ۹۸ درصد شرکت کردند و چرا باید این رقم به ۵۰ درصد در سال ۱۴۰۳ کاهش پیدا کند؟

معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اهمیت توسعه و پررنگ کردن نقش شرکت‌های دانش بنیان ادامه داد: این جزایر کوچک در صورت حمایت و پشتیبانی می‌توانند نقش بزرگ و کلیدی داشته باشند و جهاد دانشگاهی در این زمینه ظرفیت بزرگی برای کمک به شرکت‌های دانش بنیان دارد.

وی در خصوص نقش فناوری‌های نوظهور و هوش مصنوعی در آینده کشور تاکید کرد: این یک واقعیت است و بسیار خوشحالیم که از نظر فرهنگی جامعه‌ای که اصولا به فناوری بدبین بود و ورود تکنولوژی با تحریم رو‌به‌رو می‌شد، اما امروز به خوبی پذیرفته شده است و همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند باید در زمینه هوش مصنوعی جزو ۱۰ کشور اول دنیا باشیم که در این راستا مراکزی برای هدایت امور و جلوگیری از موازی کاری بوجود خواهد آمد تا با هم‌افزایی به نگاه و منویات مقام معظم رهبری و نظام در زمینه هوش مصنوعی برسیم.

عارف ادامه داد: جهاد دانشگاهی و دکتر منتظری این ظرفیت را دارند تا در بخش‌های صنعتی، پژوهشی و نوآوری حرکتی بزرگ را ایجاد کنند و در این زمینه به یک تقسیم کار ملی نیاز داریم و به جایگاه کمتر از دولت نسبت به جهاد دانشگاهی قائل نیستیم که می‌تواند در این مسیر پیشتاز باشد و به دولت در تقسیم کار ملی و منابع محدود به ویژه فناوری‌های پیشرفته کمک کند.

وی در پایان خاطر نشان کرد: امروز اقتصاد و معیشت مردم مسئله اصلی کشور و دولت است و نگاه دولت بر این مبنا است که هرگونه اصلاح قیمت باید با نگاه به مسئله معیشتی مردم صورت گیرد.