نقدی بر سخنان پزشکیان درباره بمباران مراکز هسته ای ایران

جلیل بیات

رئیس جمهور مسعود پزشکیان، اخیرا در واکنش به تهدید دونالد ترامپ درباره بمباران مراکز هسته ای ایران گفته است: «دشمن ما را تهدید می‌کند که مرکز اتمی ما را می‌زند، اصلا بیایید و بزنید، این مغز فرزندان ماست که آنجا را ساخته. اگر صد تا را بزنید فرزندان ما هزار تا خواهند ساخت.»

اگرچه این صحبت با توجه به فرهنگ ایرانی و زبان به کار رفته حاکی از ایستادگی و مقاومت ایران در برابر هرگونه تجاوز، ظلم و زورگویی است، منتهی جایگاه ریاست جمهوری حکم می کند که آقای پزشکیان با تامل و تدبر بیشتری به خصوص در موضوعات سیاست خارجی صحبت بکنند.

مشخص است که عبارت «اصلا بیایید و بزنید» دعوت یا تشویق دشمن به بمباران مراکز هسته ای نیست و قاعدتا در ترجمه آن به زبان انگلیسی یا زبان های دیگر نیز مورد لحاظ قرار نمی گیرد، اما آقای رئیس جمهور نباید از چنین عباراتی استفاده کنند.

ولی از آن مهم تر استدلالی است که در پشت این صحبت آقای پزشکیان دیده می شود. در واقع ایشان قصد دارند بگویند دشمن نمی تواند با حذف فیزیکی مراکز هسته ای، ایران را از این دانش محروم کند، چرا که داشمندان ایرانی می توانند دوباره این مراکز را بسازند. این حرف درستی است، اما در جای اشتباهی به کار رفته است.

ایران تاکنون جدا از هزینه های غیرمستقیم که در بیست سال اخیر به دلیل طرح بحران هسته ای متحمل شده است؛ قطعنامه های شورای امنیت و تحریم های یکجانبه آمریکا، فرصت سرمایه گذاری و توسعه را از ایران سلب کرده اند و میلیاردها دلار به صورت مستقیم برای ساخت و تجهیز مراکز هسته ای در کشور هزینه شده است.

لذا آقای رئیس جمهور چگونه در برابر تهدید به بمباران این مراکز به سادگی عنوان می کنند: «بیایید و بزنید، اگر صد تا را بزنید فرزندان ما هزار تا خواهند ساخت؟» مگر ایران مشکل کسری بودجه و مشکلات متعدد مالی و اقتصادی ندارد که به همین راحتی مراکز هسته ای‌اش را بزنند و دوباره و بیشتر از قبل بسازد؟ آخر این چه استدلال و چه بیانی است؟

آقای رئیس جمهور به جای چنین صحبتی باید دستور می دادند که علاوه بر شکایت به شورای امنیت سازمان ملل درباره این تهدید ترامپ به تجاوز نظامی به کشور (اقدامی که البته انجام شده است) با روسیه، چین و تمامی همسایگان ایران مذاکره و رایزنی شود تا این صحبت های ترامپ را محکوم کنند. ایران می بایست از سازمان بین المللی انرژی اتمی و به خصوص مدیرکل آن درخواست کند نسبت به چنین تهدیدی موضع قاطعانه نشان دهد. شخص رئیس جمهور می بایست به صورت فعال با همتایان خود در سایر کشورها مذاکره کند و از آنها بخواهد از صحبت های ترامپ تبری جویند؛ نه اینکه بگوید اگر صدتا را بزنید هزارتا می سازیم!

به نظر می رسد آقای ظریف به عنوان معاون راهبردی ریاست جمهوری می بایست متن سخنرانی های آقای پزشکیان را که به خصوص درباره سیاست خارجی و موضوع هسته ای است از قبل آماده و به ایشان ارائه نماید تا از روی متن نوشته شده صحبت کنند که در این صورت هم کمتر تپق خواهند زد و هم فی البداهه سخنان غیرقابل دفاعی را بیان نخواهند کرد. باور کنیم سخنرانی از روی متن نه تنها عیب نیست، بلکه اتفاقا کار اصولی و درستی است. در آن صورت انتقال صحبت های مقامات ایران به سایر کشورها نیز راحت تر انجام می گیرد و مترجمین سرگشته نمی شدند که به طور مثال جمله آقای پزشکیان را خطاب به ترامپ که گفته بود «اگر مرد گفتگو بودی چرا نامردی می‌کنی؟» چگونه ترجمه کنند؟

آقای رئیس جمهور! عرصه سیاست خارجی بسیار حساس و مهم است. نمی توان با ادبیاتی که شاید در موضوعات داخلی قابل فهم و بلکه جذاب به نظر برسد، با سران دیگر کشورها و در موضوعات سیاست خارجی سخن گفت. ناخواسته منافع مردم ایران را به مسلخ نبریم.
منبع:عصرایران