ایرانی‌ها در عراق ورزشگاه ساختند؟

خلیج فارس:همه چیز از سال ۱۳۹۸ شروع شد؛ آن روز‌ها ذوب‌آهن به عنوان یکی از نمایندگان ایران در آسیا، به عراق رفت تا مقابل الزورا به میدان برود. بازی کلی حاشیه داشت و نهایتا موجب آزردگی خاطر بازیکنان ایرانی، به‌ویژه رشید مظاهری، دروازه‌بان وقت این تیم شد. رشید پس از اتمام آن دیدار، با انتشار یک پست اینستاگرامیِ خبرساز از این نوشت که عجیب است در ورزشگاهی که با پول مردم ایران ساخته شده، چنین رفتار ناشایستی با بازیکنان ایرانی می‌شود. او نوشت که مردم ایران آرزوی چنین ورزشگاهی را دارند ولی ایرانی‌ها در عراق چنین مجموعه‌ای را برای مردم این کشور ساختند.

آن روزها، همان پست اینستاگرامی، جنجال رسانه‌ای زیادی به راه انداخت و واکنش‌های متعددی هم در پی داشت. کار به جایی رسید که چندین رسانه اصول‌گرا چنین ادعایی را کذب توصیف کرده و ساخت این ورزشگاه را کار شرکت پیمانکاری ترکیه‌ای معرفی کردند.

حسن کریمی، مدیرعامل وقت شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی، هم کمی بعد نسبت به چنین موردی واکنش نشان داد و گفت: «شرکت توسعه و نگهداری اماکن ورزشی کشور به عنوان شرکت مادر تخصصی وزارت ورزش و جوانان و سازنده ورزشگاه‌های بزرگ فوتبال، در خارج از کشور از جمله عراق هیچگونه پروژه‌ای نداشته و تاکنون نساخته است. ایران هیچ دخالتی درساخت ورزشگاه کربلا نداشته است و این ورزشگاه متعلق به دولت عراق است که با همکاری شرکت ترک (Bahadır Kul Architecture: BKA) ساخته شده است».

واکنش‌ها نسبت به چنین شایعه‌ای تا چندین ماه بعد هم ادامه داشت ولی با فروکش کردن تب آن رقابت‌ها، رفته‌رفته این موضوع، دیگر از دستور کارِ کاربران مجازی برای اظهارنظر خارج شد و فقط گهگاهی در حد شنیده‌ها و زمزمه‌های مجازی سر از محفلی درمی‌آورد. این شایعه مهم که در برهه‌ای از زمان با توجه به وضعیت نه چندان مناسب و مساعد ورزشگاه‌های ایرانی، سروصدای زیادی به راه انداخته بود، اخیرا دوباره داغ شده و این‌بار با ورود جدی‌تر مسئولان ورزش ایران، از جمله وزیر ورزش، موج تازه‌تری را به وجود آورده است. البته که پرسش اصلی همچنان همان همیشگی است: آیا ایرانی‌ها در عراق ورزشگاه ساخته‌اند؟

فارغ از واکنش‌های احساسی نسبت به این پرسش، بررسی‌ها نشان می‌دهد که نقش یک شرکت ایرانی در ساخت ورزشگاه در عراق بسیار پررنگ است و آنها به عنوان شرکت مادر، عهده‌دار ساخت پروژه‌های ورزشی که اتفاقا هزینه زیادی هم در پی داشته، بوده‌اند. بحث درباره شرکت طرح و توسعه «بلندپایه» است که حتی همین حالا هم در صفحه اصلی سایتش، ساخت ورزشگاه «التاجیات» و «مجموعه ورزشی الزورا» در عراق را در زمره فعالیت‌های بین‌المللی‌اش گنجانده و توضیحاتی هم درباره عقد قرارداد و ساخت این مجموعه و ورزشگاه‌های ورزشی ارائه کرده است. هرچند که مشخصا این توضیحات قدیمی است و ظاهرا دیگر آپدیت نشده است.

در بخشی که مربوط به ساخت پروژه «شهر ورزشی بغداد» است عنوان شده که کارفرما وزارت ورزش و جوانان کشور عراق است و این پروژه در بغداد جانمایی شده است. مقابل اسم پیمانکار این پروژه اسم همین شرکت ایرانی دیده می‌شود و در توضیحاتش در همین معرفی چنین نوشته شده است که «شهر ورزشی بغداد یک پروژه شهرسازی با اهداف توسعه پایدار است. منطقه پروژه، سابق بر این، زباله‌دانی در حومه بغداد با مساحت ۱۲۹ هکتار بوده است. اهداف اصلی ایجاد این شهر بهبود و توسعه فرهنگی، شهرنشینی، محیط زیست، شیوه زندگی، سلامت، بهداشت منطقه، تأمین نیاز‌های ورزشی-تفریحی داخلی و بین‌المللی و در کنار آن سازماندهی سایر رویداد‌های ورزشی، فرهنگی و یا تفریحی است.

وزارت ورش و جوانان کشور عراق با توجه به اهداف یاد شده در سال ۲۰۱۱ تصمیم به تاسیس شهری ورزشی شامل یک استادیوم المپیک و جام جهانی فوتبال با ظرفیت ۶۰۰۰۰ تماشاگر، یک استادیوم ثانویه فوتبال با ظرفیت ۲۰۰۰ تماشاگر و قابلیت ارتقاء به ۵۰۰۰۰ تماشاگر، سه استادیوم تمرینی فوتبال هریک با ظرفیت ۵۰۰ تماشاگر و یک هتل ۴ ستاره در حومه شهر بغداد، منطقه به نام التاجیات، گرفت. این شهر که دربرگیرنده تمام سرویس‌های تفریحی-ورزشی، فرهنگی-اجتماعی مطابق با الزامات فنی فیفا است. براین اساس شرکت آمریکایی «HillIntl» از طرف وزارت ورزش و جوانان کشور عراق، اقدام به برگزاری مناقصه مربوطه کرد و شرکت بلندپایه به کمک پیشنهاد فنی مهندسین مشاور طرح و توسعه بلندپایه توانست در این مناقصه از بین پیمانکاران متعدد بین‌المللی برنده شود. قرارداد این پروژه در ماه دسامبر سال ۲۰۱۱ در بغداد به شرکت بلندپایه ابلاغ و متعاقباً مهندسین مشاور طرح و توسعه بلندپایه، ارائه خدمات مهندسی مرحله اول، دوم و سوم پروژه در مطالعات مفهومی، پایه و تفصیلی و خدمات مهندسی طراحی حین ساخت در چارچوب مناسبات بین‌االمللی را آغاز کرد.

خدمات طرح و ساخت این پروژه علاوه بر سرفصل‌های کلانی که عنوان شد، در جزئیات طراحی بایستی در برگیرنده مطالعات، تحقیقات، طراحی و روش ساخت تخصصی در حوزه‌های ابنیه، معماری، تأسیسات برقی و مکانیک، ایمنی و آتش نشانی، مدیریت پسماند، ارتباطات، سیستم‌های هوشمند و تجهیزات مدرن و روزآمد ارتباطات جمعی جهت استفاده در بازی‌های المپیک و بازی پایانی جام جهانی و سایر مراسم و رویداد‌های پیش بینی نشده با مقیاس کوچک‌تر باشد. براین اساس مهندسین مشاور طرح و توسعه بلندپایه پس از ارائه کامل طرح در این پروژه، موفق به اخذ تأییدیه فیفا برای برگزاری بازی فینال جام جهانی شد. در حال حاضر وضعیت اجرایی پروژه، اتمام خدمات طراحی و جاری بودن عملیات ساخت می‌باشد. پیشرفت فیزیکی پروژه نیز بصورت تقریبی ۴۰ درصد برآورد می‌شود. بدلیل مشکلات امنیتی و بحران بودجه مالی دولت عراق، پیش‌بینی زودترین زمان ممکن جهت تکمیل و بهره برداری پروژه پایان سال ۲۰۱۸ میلادی برآورد می‌شود».

شبیه به چنین توضیحاتی درباره «مجموعه ورزشی الزورا» هم منتشر شده است. در سایت مربوط به شرکت ایرانی، قسمت مربوط به ورزشگاه الزورا یکی دو عکس از مراحل ابتدایی ساخت این ورزشگاه به تصویر کشیده تا نشان دهد که از پایه، کار این ورزشگاه را در دست داشته است.

اتفاقا این موردی است که همین دیروز، احمد دنیامالی، وزیر ورزش و جوانان هم به آن اشاره و تایید کرده که یک شرکت ایرانی در عراق، ورزشگاه ساخته است. او البته روی این بخش تاکید دارد که این شرکت ایرانی از عراقی‌ها پول گرفته و چنین ورزشگاهی را ساخته است؛ «ما یک بحث صدور خدمات مهندسی در حوزه بخش خصوصی، آن هم در عراق را داشتیم. همان شرکتی که برج میلاد را ساخت و شرکت مطرحی هم هست، قراردادی را امضا کردند و پول گرفتند و برای کشور ما درآمد داشته است. ورزشگاه هم بر اساس قراردادی که داشتند، ساخته‌اند. ضمن اینکه اگر صدور خدمات مهندسی کنیم، باید با افتخار از آن یاد کنیم، چون هنر مهندسین ایرانی را نشان می‌دهد. اینکه ما پول بگیریم و درآمد داشته باشیم و کار کنیم، حتما مورد حمایت مسئولان کشور خواهد بود».

حالا با کنار هم گذاشتن چنین مواردی، روشن است که ایرانی‌ها در ساخت ورزشگاه در عراق نقش مستقیم داشته‌اند ولی درباره جزئیات مالی این ساخت و ساز، از آنجا که خود شرکت مذکور اطلاعاتی منتشر نکرده، جزئیاتی در دست نیست. هرچند که در بخشی از بیانیه‌های قبلی همین شرکت با اشاره به مشکلات امنیتی و مالی کشور عراق، به طور ضمنی می‌توان پی برد که در مقطعی از این همکاری، خللی به وجود آمده است.

ابهام دیگری که شاید این موضوعِ تکراری ولی به روز شده به بار بیاورد این است که اگر ساخت پروژه ورزشگاه در عراق از سوی مهندسان ایرانی همین شرکت این قدر خوب پیش رفته که تحسین بسیاری را برانگیخته، چرا مسئولان ورزش ایران چندین ماه اخیر تصمیم گرفته بودند ساخت ورزشگاه بزرگ تهران که حتی جانمایی و بعد‌ها لغو شد را به چینی‌ها بسپارند؟

منبع: فوتبال ۳۶۰