سرگردانی ۲۵میلیون بشکه نفت ایران در انبارهای چین

خلیج فارس: «در حال حاضر با اینکه چین بیش از ۹۰ درصد از نفت ایران را خریداری می‌کند، اما مایل به استفاده از نفتی نیست که مشخصاً به نام ایران در انبار‌ها ذخیره شده است. ایران در حال حاضر، با ترفند‌های متفاوت و استفاده از نفتکش‌های غیرایرانی، نفت خود را می‌فروشد و از این طریق تحریم‌ها را دور می‌زند.»

رویترز با انتشار گزارشی مدعی شده ۲۵ میلیون بشکه نفت ایران از سال ۲۰۱۸ در انبارهای چین سرگردان است. چین در ازای انبارداری این میزان نفت، بیش از ۴۵۰ میلیون دلار از ایران طلب دارد. به نظر می‌رسد با توجه به روی کار آمدن ترامپ، ایران در تلاش است که این حجم از نفت را به فروش برساند.

موضوع فروش نفت ایران، همواره برای یک اقتصاد نفتی امری حیاتی بوده است. افزایش درآمدهای نفتی، همچنان مهم‌ترین درآمد ارزی ایران تلقی می‌شود و با توجه به افزایش روزافزون تحریم‌ها، وصول این درآمدها با مشکلات متعددی روبه‌روست.

در همین زمینه، رویترز با انتشار گزارشی مدعی شده ایران در تلاش است ۲۵ میلیون بشکه نفت سرگردان را از چین بازگرداند. ۲۵ میلیون بشکه نفت سرگردان، به دلیل تحریم‌های آمریکا، شش سال در بندرهای چین گیر کرده بود. نفت سرگردان ایران ارزش ۱.۷۵ میلیارد دلاری دارد و از سال ۲۰۱۸ در مخازن چین باقی مانده است.

باید دید این حجم از نفت سرگردان که از سال ۲۰۱۸ در مخازن چین باقی مانده، در نهایت دچار چه سرنوشتی می‌شود؛ چرا مقامات چینی با وجود اینکه بارها عنوان کرده‌اند تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا را به رسمیت نمی‌شناسند، باز هم حاضر به استفاده از این نفت سرگردان نیستند؟ در واقع به نظر می‌رسد مقامات چینی حاضر نیستند نفت را با نام ایران به شکل رسمی بخرند.

بازگشت ترامپ و احتمال افزایش تحریم‌ها علیه صنعت نفت ایران

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، قرار است در ۲۰ ژانویه به قدرت بازگردد و تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که او قرار است تحریم‌های صادرات نفت ایران را مانند دوران اول ریاست جمهوری خود تشدید کند تا درآمدهای ایران محدود شود.

چین که تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا را به رسمیت نمی‌شناسد، در سال‌های اخیر حدود ۹۰ درصد از صادرات نفت ایران را با تخفیف‌های ویژه خریداری کرده است. موضوعی که منجر به کاهش هزینه ۱۰ میلیارد دلاری پالایشگاه‌های کوچک چینی یا همان «تی‌پات‌ها» شد.

آن‌طور که رویترز گزارش داده، با وجود تحریم‌های سنگین غرب، ایران با استفاده از شبکه‌ای از نفتکش‌های موسوم به «ناوگان سایه»، تجارت جهانی نفت خود را ادامه می‌دهد. بیشتر نفت ایران که به چین می‌رسد، در مسیر بندرهای چین به عنوان نفت غیرایرانی ثبت می‌شود.

با این حال، دو منبع آشنا به این محموله‌ها به رویترز اعلام کردند نفت سرگردان، توسط شرکت ملی نفت ایران در اکتبر ۲۰۱۸ به عنوان نفت ایران به بندرهای چین تحویل داده شده است. دلیل این امر به معافیت‌های ارائه‌شده از سوی ترامپ در آن سال بازمی‌گردد.

نفت مذکور، در مخازن اجاره‌شده در بندرهای دالیان و ژوشان چین ذخیره می‌شود. این مخازن به ایران امکان انعطاف بیشتری برای فروش در چین یا انتقال به خریداران دیگر در منطقه را می‌داد. اما در سال ۲۰۱۹، ترامپ معافیت‌ها را لغو کرد. به همین دلیل نفت تحویلی به بندرهای چین خریدار پیدا نکرد و در گمرک چین باقی ماند.

مقامات چینی هزینه انبارداری و ذخیره‌سازی را از ایران می‌خواهند

چنان‌که رویترز گزارش داده، مخازن نفت در بندر دالیان تحت مدیریت شرکت «PDA Energy» بوده و این شرکت از ایران طلب بیش از ۴۵۰ میلیون دلار هزینه ذخیره‌سازی و انبارداری از سال ۲۰۱۸ دارد. در ژوشان نیز مخازن را شرکت خصوصی «CGPC» مدیریت می‌کند.

گفت‌وگوهای مقامات ایرانی و شرکت‌های انباردار چین درباره پرداخت هزینه‌های ذخیره‌سازی و سایر شرایط برای آزادسازی نفت در هفته‌های اخیر فوریت بیشتری پیدا کرد. دلیل این امر نیز نگرانی ایران از تشدید مجدد تحریم‌ها از سوی ترامپ عنوان شده است.

به گفته رویترز، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در دسامبر به چین سفر کرد و به در این زمینه رسید. البته ایران احتمالاً مجبور می‌شود نفت سرگردان را از مخازن به کشتی‌ها بارگیری کند، سپس با انتقال کشتی به کشتی در دریا، مدارک را تغییر دهد و آن را برای فروش آماده کند.

چین مایل نیست به خاطر نفت ایران، مراودات تجاری با آمریکا را از دست بدهد

با توجه به گزارش رویترز باید گفت در حال حاضر با اینکه چین بیش از ۹۰ درصد از نفت ایران را خریداری می‌کند، اما مایل به استفاده از نفتی نیست که مشخصاً به نام ایران در انبارها ذخیره شده است. ایران در حال حاضر، با ترفندهای متفاوت و استفاده از نفتکش‌های غیرایرانی، نفت خود را می‌فروشد و از این طریق تحریم‌ها را دور می‌زند.

با اینکه پالایشگاه‌های کوچک چینی، در حال حاضر از نفت ارزان ایران استفاده می‌‎کنند، اما حاضر نیستند نفتی را که مشخصاً به نام ایران است به کار گیرند. به نظر می‌رسد آن‌ها تنها حاضر به استفاده از نفت ارزانی هستند که به نام ایران به مقصد نرسیده است!

این بدان معناست که چین نیز در روابط بین‌الملل خود ملاحظاتی دارد. با اینکه مقامات چینی بارها اعلام کرده‌اند تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا را به رسمیت نمی‌شناسند، اما مشخص است که حاضر نیستند روابط ۵۰۰ میلیارد دلاری خود با آمریکا را به خاطر نفت ایران به خطر بیندازند. سال ۲۰۲۳، حدود ۵۰۰ میلیارد دلار کالا یا معادل ۱۵ درصد از ارزش کل صادرات چین به آمریکا صادر شد و با بازگشت ترامپ، چین نمی‌تواند به‌راحتی این مراوده تجاری را از دست بدهد.

با این حال باید دید با روی کار آمدن ترامپ، چه تغییراتی در صنعت نفت ایران حاصل می‌شود.