اگر سعید جلیلی رئیس‌جمهور بود…

خلیج فارس:عصرایران در یادداشتی با عنوان «۵ نکته درباره تَرَک برداشتن دیوار ضد مردمی فیلترینگ: از تدبیر پزشکیان تا غیاب جلیلی» به مسئله رفع فیلترینگ ۲ پلتفرم واتس آپ و گوگل پلی در دولت چهاردهم پرداخته است.

این وب‌سایت خبری در این زمینه نوشت: در عالی‌ترین سطح ممکن و در جلسه‌ای با حضور روسای ۳ قوه، فرماندهان ارشد نیرو‌های مسلح، وزرای دولت، تعدادی از نمایندگان مجلس و … تصمیم گرفته شده که از دو پلتفرم “واتساپ” و “گوگل پلی” رفع فیلتر شود.

این غصه‌ای بزرگ است که در کشور ما، مسائلی که در جهان امروز اصلاً مسأله نیستند، به بحران‌هایی تبدیل می‌شوند که هم ملت را رنجیده می‌کنند و هم برای حل شان، باید از هفت خان‌ها گذشت و بعد از لابی‌های فراوان سران مملکت را گرد هم آورد تا بلکه گرهی که می‌شد اصلاً نباشد و به دست باز می‌شد را با دندان باز کنند؛ کما این که دیروز آن همه مقام لشکری و کشوری و مذهبی دور هم جمع شدند که چه کنند؟ از واتساپی که برای خرف زدن مردم با یکدیگر است و گوگل پلیی که برای دانلود اپلیکیشن است، رفع فیلتر کنند.

فارغ از این نکته غم انگیز، درباره تَرَکی که بر دیوار ضد مردمی فیلترینگ افتاده، چند نکته زیر قابل تأمل است:

۱ – پزشکیان تا بدین جای کار، کوشیده است در مسیر وعده هایش حرکت کند: انتصابات فراجناحی، بهره مندی از ظرفیت‌های بانوان و اقوام ایرانی در مناصب مدیریتی، صادق بودن با مردم در ارائه گزارش‌های واقعی – و نه شعاری – از وضعیت کشور و از جمله ناترازی ها، ممانعت از اجرای قانون محفلی موسوم به عفاف و حجاب و کلید زدن رفع فیلترینگ.

همین که رئیس جمهورمان با مردم روراست و صادق است و می‌کوشد وعده هایش را عملی کند، بسیار مغتنم است.

۲ – پزشکیان می‌توانست در مقولاتی مانند قانون عفاف و حجاب و فیلترینگ، چکشی عمل کند و مثلا به وزیر ارتباطات دستور دهد فورا دکمه رفع فیلتر را بزند و کار را تمام کند.

چنین رویکردی، البته به مذاق مردم بیشتر خوش می‌آمد ولی نکته اینجاست که ساختار هزارتوی سیاست در ایران، بسیار پیچیده‌تر از این حرف هاست و پزشکیان، این را خوب می‌داند.

او می‌داند که می‌تواند خیلی از کار‌ها را ضرب الاجلی و به ضرب و زور “من رئیس جمهور هستم” انجام بدهد ولی رئیس جمهور، به پاتک بعد از این تک نیز می‌اندیشد و از این رو می‌خواهد کار را ولو با صرف زمان بیشتر، درست‌تر و اصولی‌تر از آب دربیاورد؛ بنابراین می‌کوشد تا جایی که می‌تواند، مخالفان را نیز همراه کند تا دستکم، فردا روز، چوب لای چرخ نگذارند.

فرض کنید پزشکیان منفردا دستور رفع فیلترینگ می‌داد و قوای دیگر را به هیچ می‌انگاشت. در آن صورت آیا این امکان وجود نداشت که مثلا قوه قضاییه از سر تلافی و به دست یک بازپرس، فیلترینگ را برگرداند؟ و مگر همین تلگرام را برخلاف خواسته دولت روحانی، یک بازپرس با اشاره‌ای از بالا و با دو سطر حکم فیلتر نکرد؟

همین رفع فیلتر واتساپ و گوگل پلی را در نظر بگیرید. اکثر اعضای شورای عالی فضای مجازی، تا همین چندی پیش، موافق سرسخت فیلترینگ بودند و اگر پزشکیان با آنها تقابل می‌کرد، چون در اکثریت‌اند، می‌توانستند مصوبات دلخواه شان را علیه طرح‌های او نهایی کنند. اما پزشکیان ترجیح داد برغم فشار افکار عمومی برای تعجیل در رفع فیلترینگ، مخالفان را به صف موافقان بیاورد تا هم بتواند مصوبه رفع فیلترینگ بگیرد و هم از مخالفت‌های بعدی آنها جلوگیری کند تا فیلترینگ به این راحتی‌ها بازنگردد.

اگر فیلترینگ با تعجیل برداشته می‌شد و مدتی بعد برمی گشت خوب بود یا برداشته شدنش با تاخیر ولی بقای طولانی مدتش؟

بنابراین منصفانه باید گفت که آنچه پزشکیان انجام داد، مصداق کاملی از تدبیر یک “سیاستمدار واقف بر لایه‌های قدرت در ایران” است.

این توضیح به ویژه برای کسانی مفید است که به درستی می‌گویند اراده مردم در رای به رئیس جمهور متجلی شده و مردم، نه به شخص او که به رویکرد‌ها و وعده هایش رای داده‌اند. یکی وعده هایش هم رفع فیلترینگ بوده و باید به سرعت اجرا شود. این حرف کاملاً درستی است ولی در میدان سیاست ایران، رئیس جمهور چاره‌ای جز طرح و تدبیر و خنثی سازی نیرو‌های مخالف برای اجرای وعده هایش ندارد.

پزشکیان، وزیر دولت سیدمحمد خاتمی است و به چشم خود دیده که اجرای طرح‌های مصلحانه او، چقدر با اصطکاک مواجه می‌شد و مخالفانش، چقدر ناکامی برایش دولت و ملت به بار آوردند.

او این را هم می‌داند که مخالفان نسبت به زمان خاتمی، بسیار قوی‌تر هم شده‌اند؛ بنابراین دو راه را پیش روی خود می‌بیند: “درافتادن با آنها با چهره‌ای قهرمانانه، کسب موفقیت‌های مقطعی و سپس شکست کامل روند” یا “تعامل واقعگرایانه با آنها و همراه کردن ولو نسبی شان برای اصلاح گری و کاهش خطرات شان به منظور موفقیت‌های واقعی و دراز مدت”؛ پزشکیان راه دوم را برگزیده است.

۳ – مردم از یک سو نباید پشت رئیس جمهوری را که پیگیر اجرای وعده هایش هست خالی کنند و از دیگر سو، نباید از مطالبه تحقق کامل وعده ها، غافل شوند.

مادام که رئیس جمهور در مسیر مردم است، باید از او حمایت کرد و در برابر جریان کارشکن، ایستاد. معلق شدن اجرای قانون عفاف و حجاب و گام اول رفع فیلترینگ، دو نمونه موفق در این باره است.

اگر در این مدت، مردم در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، صراحتا موضع گیری نمی‌کردند، رئیس جمهور چگونه می‌توانست به تنهایی در برابر لشکر مخالفان پرقدرت و ذی نفوذ و بعضا وقیح، بایستد و کار را در خط مقدم پیش ببرد؟

این حق مردم است که خواسته‌ها و مطالبات خود را ابراز کنند و نیکبختانه، رئیس جمهوری داریم که دستکم تا بدین جای کار، گوش شنوایی برای صدای مردم دارد و عزمی هم برای تحقق مطالبات شان.

۴ – رفع فیلترینگ واتساپ و گوگل پلی، زمانی به ذائقه مردم خوش خواهد نشست که گام نخست پروژه آزادسازی اینترنت ایران باشد نه اقدامی حداقلی و نمادین که باعث شود اصل ماجرا فراموش شود یا به تاخیر بیفتد.

هم اکنون پلتفرم‌های پر کاربر در ایران مانند اینستاگرام، تلگرام و یوتیوب همچنان فیلتر هستند و مردم همانند گذشته ناگزیرند روی گوشی‌های خود فیلترشکن داشته باشند که مضراتش بر همگان آشکار است. «رفع فلیتر از پلتفرم‌های پر کاربر» و نیز «افزایش سرعت اینترنت»، دو بال اصلی پروژه مردمی آزادی سازی اینترنت است که انتظار می‌رود رئیس جمهوری که گردنش را در گرو وعده هایش گذاشته، آنها را پیگیری کند.

۵ – برخی برای به حاشیه بردن رفع فیلترینگ، مباحث اقتصادی را پیش می‌کشند و می‌گویند در حالی که قیمت دلار در حال پیشروی است، رفع فیلترینگ چه محلی از اعراب دارد؟

همین ها، وقتی شب و روز تلاش می‌کنند برای ابلاغ و اجرای قانون محفلی عفاف و حجاب، یاد اقتصاد مردم نمی‌افتند ولی وقتی قرار می‌شود با رفع فیلترینگ، لااقل در بخشی از زندگی مردم، اندکی حال خوب ایجاد شود، بی قرار سفره مردم می‌شوند!

باید گفت که هم باید فیلترینگ بی منطق کنونی برداشته شود و هم دولت تدبیری برای اوضاع اقتصادی مردم و نیز ارزش پول ملی داشته باشد. هیچ کدام هم جای دیگری را نمی‌گیرد و هر دو لازم است. همان طور که رفع فیلترینگ، شایسته حمایت است، عدم حل مشکلات اقتصادی نیز بایسته نقد تند و صریح دولت است.

پس حامیان فیلترینگ و فیلترشکن فروش‌ها که سال هاست خون مردم را در شیشه کرده‌اند، پول شان را به غارت برده‌اند و اکنون از قریب الوقوع بودن برچیده شدن کار و کاسبی سیاه شان زهره ترک شده‌اند، ادای آدم‌های نگران برای سفره مردم را درنیاورند که اصلاً بهشان نمی‌آید!
بعد از تحریر:

اگر سعید جلیلی رئیس جمهور می‌شد، اکنون در فضای عمومی شاهد برخورد‌های شدید با زنان و دختران بودیم و در فضای مجازی ناظر اجرای طرح صیانت؛ الان هم به جای ۵ نکته درباره رفع فیلترینگ داشتیم در نقد تشدید محدودیت‌های جدید می‌نوشتیم، البته اگر اساساً بودیم و می‌گذاشتند بنویسیم! درود بر مردم ایران که سر بزنگاه، بازی را برگرداندند و سپاس خدای را.

نویسنده: جعفر محمدی