بگم بگمِ عارف، پای احمدی‌نژاد را به دولت پزشکیان باز کرد

نخستین نقد به سخنان عارف، تضاد آشکار این ادبیات با تصویر به ظاهر آرام و دیپلماتیک این دولت است. دولتی که با شعارهای وفاق و انسجام ملی پا به میدان گذاشته، نمی‌تواند از زبان تهدیدآمیز استفاده کند. این نوع واکنش‌ها، نه‌تنها آرامش سیاسی کشور را تضعیف می‌کند، بلکه به اعتبار دولتی که داعیه گفت‌وگو و تسامح دارد، لطمه می‌زند. عارف ادعا می‌کند که دولت و وزرا، در برابر “حملات غیرمنصفانه” سکوت کرده‌اند. اما واقعیت این است که تاکنون انتقاد قابل توجهی نسبت به عملکرد دولت مشاهده نشده است. آن چه او از آن به‌عنوان “بی‌انصافی” یاد می‌کند، بیشتر در حد انتقادهای معمول رسانه‌ها بوده است که حق قانونی و دموکراتیک آن هاست.

هر دولتی، به‌ویژه در روزهای آغازین فعالیتش، باید انتقادات سازنده را بپذیرد و از آن‌ها به‌عنوان فرصتی برای بهبود عملکرد بهره ببرد. تهدید به افشاگری، رسانه‌ها و منتقدان را به سکوت و انفعال سوق می‌دهد که عملا باعث انفعال کنشگران سیاسی و رسانه ای خواهد شد. این لحن تهدیدآمیز در شرایطی مطرح می‌شود که کشور با مسائل اساسی‌تری همچون مشکلات اقتصادی، بحران‌های بین‌المللی و چالش‌های اجتماعی مواجه است. کشاندن دولت به حاشیه‌های سیاسی و منازعات لفظی با منتقدان، تنها منابع و انرژی دولت را هدر می‌دهد. تهدید به افشاگری درباره شرایط وزارتخانه‌ها، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت فشار منتقدین را کاهش دهد، اما در بلندمدت می‌تواند اعتماد عمومی به نظام اداری و اجرایی کشور را متزلزل کند. مردم انتظار شفافیت و صداقت دارند، نه استفاده ابزاری از اطلاعات برای اهداف سیاسی. دولت اگر خواهان تحقق شعار وفاق است، باید انتقادها را نه به‌عنوان تهدید، بلکه به‌عنوان فرصتی برای تقویت عملکرد و اصلاح اشتباهات ببیند.

سیاست‌ورزی بزرگ‌منشانه مستلزم این است که حتی در برابر تندترین حملات، آرامش خود را حفظ کرده و به حواشی بی‌اهمیت مجال ظهور ندهد. مقابله با جریانات تندرو نه با تهدید، بلکه با رفتار مدبرانه و خردمندانه ممکن است.اظهارات عارف، اگرچه ممکن است از سر خشم و دلخوری بیان شده باشد، اما به‌عنوان نماینده دولت، بازتاب‌دهنده سیاست‌های کلی آن تلقی می‌شود. این دولت باید توجه داشته باشد که بازگشت به ادبیات تنش‌آفرین گذشته، نه‌تنها به انسجام ملی کمکی نمی‌کند، بلکه می‌تواند زمینه‌ساز شکاف‌های عمیق‌تر شود. به‌جای تهدید، دولت باید از رسانه‌ها و منتقدان برای شناسایی نقاط ضعف و تقویت اعتماد عمومی بهره بگیرد. کشور امروز بیش از هر زمان دیگری به آرامش، خردورزی، و فاصله گرفتن از حواشی نیاز دارد.

سازندگی: تا حالا کجا بودید؟

اما ارگان مطبوعاتی حزب کارگزاران سازندگی در سرمقاله خود در تمجید از شخصیت عارف، از او به‌ عنوان سیاستمداری بی‌حاشیه یاد می‌کند و سکوتش را زبانزد بسیاری از اهالی سیاست دانست.

این روزنامه در دفاع از سخنان معاون اول رئیس جمهور می‌نویسد: اشاره عارف به چه کسانی است؟ به نظر می‌رسد که در گام اول منظور او دو گروه از افراد هستند. ابتدا تریبون‌داران رسمی که محتمل است، ائمه‌جمعه باشند. روحانیونی که در خطبه‌های نماز جمعه این هفته، دولت را به خاطر خاموشی‌هایی که به دلیل ناترازی و عدم ذخیره سوخت توسط دولت قبل آغاز شده است، نواختند و زیر بار حملاتی گرفتند که عارف از آن به «حملات غیرمنصفانه» یاد کرده است. گروه دوم نیز اعضای جبهه پایداری و افرادی هستند که از طریق تریبون‌های رسمی و غیررسمی سعی دارند دولت پزشکیان را ناکارآمد جلوه دهند و گرانی‌ها که محصول رفتار دولت قبل بوده را به گردن این دولت که ناگزیر به اجرای آن بوده است، بیندازند.

به نظر می‌رسد که دولت بنای جدل و درگیری با مخالفان خود را ندارد. حتی دندان به جگر می‌گیرد و سکوت می‌کند تا نگوید که وضعیت کشور که موافقان رئیسی از آن به‌عنوان «اسب زین شده» یاد می‌کنند چه بوده است. البته بر کسی پوشیده نیست که وضعیت چه بود و چه رخ داد و چگونه به این ناترازی‌ها در اقتصاد و انرژی رسیدیم. تصمیمات اشتباه توسط دولت قبل و مرحوم رئیسی، خصوصاً با اتخاذ استراتژی «زمستان سرد» اقتصاد ایران را به لبه نقاط خطرناکی، چون یک فروپاشی اقتصادی نزدیک کرد. در این روزها که عموماً درخصوص ناترازی‌ها و گرانی‌ها و تورم و مشکلات ریزودرشت کشور سخن گفته می‌شود هیچ‌کس اشاره نمی‌کند که ما در بسیاری از موضوعات و مسائل امروزی، دچار ناترازی نبودیم، چه شد که به ناترازی رسیدیم و این‌گونه به دولت پزشکیان ارث رسید.

در واقع حمله‌کنندگان که خود یا دستی در دولت پیش داشتند، یا حامی سفت و محکم آن بودند و برای آلودگی و گرانی و تورم و مشکلات مردم لب‌از‌لب باز نمی‌کردند و تازه مردم را به خویشتن‌داری دعوت هم می‌کردند، به ریشه‌های مشکلات اشاره نمی‌کنند. آنها را توضیح نمی‌دهند. برای مردم از عوارض تحریم و فرسودگی زیرساخت‌ها سخن نمی‌گویند و یادآور نمی‌شوند که این ناترازی‌ها در ۱۰۰ روز گذشته و سه‌ماهه اخیر به وجود نیامده است. اینها حاصل تصمیمات اشتباه و راهبردهای خطایی است که در حوزه اقتصاد و سیاست گرفته شده است و امروز ناچار به تحمل عوارض آن تصمیمات هستیم.

هشدار دکتر عارف از این حیث مهم است که شاید آنها را به خود آورد. اگرچه بعید است آنها دست از حملات خود و تخریب دولت بردارند. با این حال، باید همین را به فال نیک گرفت و منتظر ماند و دولت را تشویق کرد که در گفت‌و‌گو با مردم، بگوید که چه تحویل گرفت و کشور در چه شرایطی بود و دولت چقدر اندوخته معنوی و مادی داشت و وضعیتش چگونه بود. غیر از این باشد، دولت همچنان زیر تیغ برنده مخالفان خواهد ماند و مردم نیز به دلیل ناآگاهی ممکن است آنها را همراهی کنند.