در مدارس آقای حدادعادل، حجاب از سر دختران برداشته‌اند!

خلیج فارس: معصومه ابتکار، معاون پیشین امور زنان رئیس‌جمهوری در گفتگو با «هم‌میهن» از پزشکیان خواست که طرح نور را با فوریت از خیابان‌ها جمع کند.

‌موضوع مهمی که این روزها زنان را در ایران بیش از همیشه درگیر کرده، حجاب و نوع پوشش است. برخوردهای پلیسی با زنان در این باره، بیش‌ازپیش آنها را ناامید کرده. معاونت در این‌باره چه‌ کاری می‌تواند بکند؟

هیچ‌کس نمی‌گوید اصول نادیده گرفته شود. در همه این چارچوب‌ها می‌شود راه را به گونه‌ای پیش برد که مردم و زنان راضی باشند و این فشارها از روی آنها برداشته شود. این تهدیدات و آسیب‌ها برای نسل جوان ما نباشد. راه‌حل پیداکردن کاری دشوار، اما شدنی است، درنهایت امکان آن وجود دارد. به تلاش و رایزنی نیاز دارد. فکر می‌کنم دولت آقای پزشکیان با رویکرد خوبی که دارد، اعتمادی که در سطوح مختلف ایجاد کرده، اعتمادی که مقام رهبری نسبت به ایشان دارد و رویکرد مثبتی که تا الان بوده، بتواند مسائل را پیش ببرد و حل‌وفصل کند.

یکی از مشکلات ما در این باره این است که باید سیاست‌های اجرایی و عملیاتی انجام داد که فشار را از روی زنان و دختران دانش‌آموز برداریم. ما آن زمان گفتیم در مدارس دخترانه، حجاب را از سر دختران برداریم. مگر همین کار در مدارس آقای حدادعادل انجام نمی‌شود؟ مگر مدارس ایشان اسلامی نیست؟ ما در این باره طرح رسمی به وزارت آموزش‌وپرورش ارائه دادیم و گفتیم، تمام مدارس دخترانه تدابیری داشته باشند که بتوانند در مدارس راحت تفریح، ورزش و… کنند. خیلی هم اوایل استقبال شد چون منطقی بود ولی هرچه جلوتر رفتیم، در لایه‌هایی، عده‌ای با افکار خاصی مانع می‌شدند و بهانه‌های پیش‌ ِپا افتاده می‌آوردند.
‌مثلاً چه بهانه‌ای؟

به طور خنده‌داری می‌گفتند، در مدارس بابای‌مدرسه وجود دارد. خب این‌همه زن متقاضی کار هست، آنها را به‌کار بگیرید! یا می‌گفتند، ساختمان‌های اطراف مدارس، مشرفند که برای همین هم به شورای شهر تهران رفتم و بودجه بزرگی را برای 50 مدرسه تهران اختصاص دادیم.

‌اما باز هم کار پیش نرفت…

بله. سوال من این است که چرا دختران باید در مدارس حجاب داشته باشند؟ چه مشکل شرعی‌ای دارد؟ این متاسفانه نگرشی است که به بحث کنترل و تسلط بر دختران برمی‌گردد. در هیچ‌جای دنیا چنین سختگیری‌هایی نیست. متاسفانه از جاهای خاصی و افرادی از طیف سنتی سختگیر، اجازه ندادند این کار انجام شود. خب معاونت حالا پرچم این موضوع را دستش بگیرد و بگوید از اول امسال، در مدارس دخترانه حجاب آزاد است. بگذاریم دختران در مدارس آزاد باشند. اگر هم قانونی درباره حجاب است، برای خیابان است نه داخل مدرسه. این مخالفت‌ها منطقی ندارد و نباید انقدر فشار روی نوجوان و دانش‌آموز باشد. به‌نظرم اولین مسئله موردپیگیری در معاونت، آزادسازی حجاب دختران در مدارس است.

‌مخالفت‌ها از خود بدنه دولت هم بود؟

بله. مثلاً وزارت آموزش‌وپرورش دیگر جواب ما و نامه‌های‌مان را در این باره نمی‌داد.

‌ما دیدیم که در اعتراضات پاییز ۱۴۰۱، دانش‌آموزان دختر جزو معترضان بودند و نشان داد که آنها آگاه و مطالبه‌گر هستند. شما هم معتقدید، در دولت جدید که وعده تغییر و هم‌افزایی داده، دختران دانش‌آموز را باتوجه به آن اتفاقات، بیشتر باید در نظر بگیرند؟

بله. کاملاً. متاسفانه از طیف متحجر و واپس‌گرا، پاسخ مطالبات دانش‌آموزان، آن حرکات عجیب بود و بااینکه حتی رهبری اعلام کردند این کار جرم است، اما مشخص نشد این کارها از کجا آمد.

‌منظورتان مسمومیت‌های سریالی است؟

بله. اتفاق بسیار بدی بود که خیلی هم پیگیری نشد.

‌برگردیم به موضوع حجاب. آقای پزشکیان مشخصاً گفتند که طرح نور را از خیابان‌ها جمع می‌کنند، اما خب هنوز هستند و هر چندروز یک‌بار فیلمی از برخوردهای خشن با آنها منتشر می‌شود و صدای خیلی‌ها درآمده. به‌نظرتان معاونت زنان می‌تواند برای توقف این طرح و خاتمه برخوردهای خشن با زنان به‌دلیل پوشش‌شان، کاری کند؟

من فکر می‌کنم حتماً این مسئله را آقای پزشکیان که موضع هم درباره‌اش داشتند، باید بلافاصله حل‌وفصل و مدیریت کند. این لابی‌ها از سطح معاونت بالاتر است و خود رئیس‌جمهوری باید آن را پیگیری کند. معاونت هم باید این مطالبه را مطرح کند. مطالبه مهمی است و وجود نداشتن مدیریت در این باره در دولت سیزدهم، هزینه‌های بسیار سنگینی را برای زنان داشته است.

درباره حجاب، مطالعات اجتماعی زیادی انجام شده و همه آنها نشان می‌دهد برخوردهای خشن مثل گشت ارشاد یا طرح نور نه‌تنها جواب نداده، بلکه تاثیرات خیلی بدی روی روح و روان زنان و جوانان ما داشته؛ این طرح‌ها جز ایجاد نارضایتی و ناامنی اجتماعی، اثری نداشته است. خیلی عجیب است که اصرار دارند هنوز این طرح‌ها اجرا شوند. ما اگر صحبت از جامعه دینی یا امر به معروف و نهی از منکر می‌کنیم، اصولی دارد، نه برخوردهای خشن.

کل کشور، دین و انقلاب دارد هزینه‌های این برخوردهای سلیقه‌ای با موضوع پوشش زنان را می‌دهد. خود من از کسانی‌ام که از سال 75 با گشت‌های حجاب درگیر بوده‌ام؛ همسر من آن سال برای دفاع از یک دختر در خیابان کتک خورد. حالا 28 سال گذشته و هنوز در بر همان پاشنه می‌چرخد، اما متاسفانه مدافعان این برخوردها گوش‌شان بدهکار نیست.

‌شما هم معتقدید که این برخوردها بی‌اعتمادی و ناامیدی زنان از سیستم را بیشتر کرده است؟

بله. قطعاً شکاف، بی‌اعتمادی و ناامنی را بیشتر کرده است. از هر جنبه‌ای که به این موضوع نگاه کنیم، خسارت است.