سرمایه انسانی، توسعه استان، عسلویه و توسعه دریا محور

از آنجایی که برنامه جامع تحقق سیاست‌های کلی توسعه دریا محور در جلسه ۱۲ اردیبهشت‌ماه هیأت محترم وزیران مصوب و در ۱۹ اردیبهشت ماه امسال برای اجرایی شدن ابلاغ گردیده است.

بی مناسبت نیست در آستانه تشکیل دولت پس از بیان مقدمه ای کوتاه ، بدلیل اهمیت موضوع توسعه دریا محور و همچنین دیدگاه رئیس جمهور منتخب مبنی بر اینکه “باید صنعت و اقتصاد را به شهرهای ساحلی و نزدیک دریا ببریم”  نکاتی چند را در خصوص یکی از مناطق مهم دریایی کشور در استان بوشهر ، یعنی شهرستان عسلویه حضور خوانندگان محترم پایگاه خبری تحلیلی خلیج‌فارس ، مسئولین محترم استان ، اندیشمندان ، خبرگان علمی و اجرایی ، نمایندگان محترم مردم شریف استان در مجلس شورای اسلامی ، بویژه کارشناسان و دلسوزان توسعه استان بوشهر و کشور تقدیم گردد.

مقدمتا اینکه آفت توسعه و عامل عقب افتادگی استان بوشهر ، مشغول نمودن و پرداختن و خنثی نمودن انرژی اغلب فعالین اجتماعی بویژه مسئولین استان به مباحث تاریخ مصرف گذشته و مشغول شدن به امور روزمرگی ، از دست دادن زمان و خود زنی هائی مکرر با حذف و تخریب سرمایه های انسانی استان می باشد .

برای توسعه استان بوشهر باید دست های یکدیگر را گرفت ، همانگونه که رزمندگان غواص در دوران دفاع مقدس در امواج متلاطم دریا و اروند خروشان ، دست های یکدیگر را می گرفتند.

و اما نکاتی چند در باره موضوع و مطلب تقدیمی؛ استان بوشهر با قریب نهصد کیلومتر نوار ساحلی ظرفیت آن را دارد که با توجه به دیدگاه دکتر پزشکیان رئیس جمهور منتخب یکی از کانون‌های اصلی اشتغال مهارت های لازم در بخش ها و صنایع مرتبط با دریا ، صنعت و تجارت با رویکرد صادرات ‌و کسب درآمد ارزی در اقتصاد کلان کشور باشد.

طی دهه‌های گذشته بدلایل مختلف و عدم دقت در مکان یابی برای توسعه زیرساخت های دریایی و بندری و تمرکز و هزینه بر روی مناطقی که کمترین عمق آب در بنادر و بیشترین هزینه برای لایروبی احداثی و لایروبی مستمر جهت حفظ عمق آب لازم برای پهلو گیری کشتی های با ظرفیت محدود دارا می باشند ، خسارت های تاریخی غیر قابل جبرانی بر اقتصاد و اشتغال کشور و استان ساحلی بوشهر وارد گردیده ، که در یک جمله می توان گفت (بندر داری گرانقیمت با بودجه دولتی) ، موضوعی است که جای بسی تأمل و درس دارد!

با توجه به اولویت توسعه سواحل مکران و بندر چابهار ، در صورتی استان بوشهر به شبکه ریلی کشور متصل می گردد که حداقل در بندر محصور در شهر بوشهر ، کشتی های با ظرفیت بالای پنجاه هزار تن بتواند پهلو گیری نمایند که این امر با توجه به هزینه‌های بالای نگهداری عمق آب مناسب کانال دسترسی و لایروبی مستمر و موقعیت و شرایط کانال ورودی بویژه پیچ آن ، بندر بوشهر را تاکنون بدلیل اینکه نمی تواند پذیرای کشتی های  بالای سی هزار تن باشد در قیاس با سایر بنادر کشور به بندری غیر اقتصادی و با هزینه های بالا نگهداری تبدیل نموده است.

لازم به ذکر است که در هیچکدام از بنادر استان بوشهر بجز بنادر در شهرستان عسلویه آن هم در بنادر و اسکله های  وابسته به مجموعه های صنایع نفت ، گاز و پتروشیمی عمق لازم و مطلوب آب بدون رسوب و هزینه مستمر لایروبی ، برای پهلو دهی کشتی های با ظرفیت بالای پنجاه هزار تن مناسب نمی باشد . این مزیت در استان می تواند بهترین استدلال و دلیل برای اتصال استان به شبکه سراسری ریلی کشور از طریق عسلویه به استان فارس باشد.

بنادر عسلویه قابلیت های ویژه و منحصر بفردی دارند . همانگونه که همگان استحضار دارند بنادر مذکور در خلیج‌فارس واقع گردیده اند اما بدلیل عدم وجود کانال دسترسی دریایی ، نه مشکل بندر امام خمینی و نه بندر شهید رجایی و نه بندر بوشهر را دارند و به سهولت در کوتاه ترین زمان به تعبیری پهلو دهی و جداسازی کشتی های اقیانوس پیما در آنها انجام می پذیرد . به تعبیری ویژگیهای بنادر اقیانوسی را دارند. فاصله بسیار کوتاه لنگرگاه تا اسکله های بنادر منطقه و عدم وجود نوبت انتظار کشتی ها در لنگر گاه و وجود پسکرانه جهت بار انداز و ایجاد ترمینال کانتینری در اراضی منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس و راه های مواصلاتی از نقاط ممتاز و ویژه بنادر این منطقه می باشد.

وزارت نفت بدرستی بنادر خود را در نقاط دارای عمق بالای آب احداث نموده است. موضوعی که می بایست بخوبی مورد توجه سازمان مسئول احداث بنادر تجاری کشور و مدیران محترم آن واقع گردد.

ظرفیت دریایی عسلویه در بخش تجارت و صادرات کالا های غیر نفتی ، بخصوص ظرفیت سالانه بالغ بر ۱۰ میلیون تن در مجتمع بندری پارس با ده پست اسکله متعلق به منطقه ویژه اقتصادی انرژی که اکنون به علت اتمام طرح های توسعه پروژهای نفت و گاز و پتروشیمی تا حدود زیادی بلا استفاده است که در اطلس توسعه تجارت دریایی استان  مغفول مانده که به نظر می رسد این مهم در صورت تعامل وزارت نفت و راه و شهرسازی و مسئولین عالی استان می تواند موجب گشایش فرصت های جدید برای اقتصاد و اشتغال کشور گردد.

یکی دیگر از ارکان مهم توسعه سیاست دریا محور تربیت نیروی متخصص دریایی در زمینه صنایع ساحل ، فراساحل ، کشتی های اقیانوس پیما، بازرسان و صنایع وابسته به کشتیرانی می باشد.

در بخش تربیت نیروی ماهر دریایی و بندری و گرفتن سهم آموزش در منطقه عسلویه در قیاس با بنادر جنوبی و حتی شمالی کشور و استان های غیر ساحلی بجز در جزیره خارگ آن هم بصورت محدود ، با توجه به ظرفیت های بالقوه موجود در تمام صنایع ساحلی و فراساحلی و تردد انواع کشتی های تجاری با تناژ مختلف به بنادر  شهرستان عسلویه و کنگان ، فرصت و استعداد و مزیت نسبی مذکور بسیار برای استان حائز اهمیت می باشد،  تا عسلویه به عنوان قطب و کانون آموزش علوم و فنون دریایی و بندری در جنوب کشور گردد.

بر اساس اطلاعات موجود تفاهم نامه ایجاد بزرگترین پردیس دانشگاهی دریایی کشور به مساحت ۱۸۰۰ هکتار در شهر جدید خلیج فارس در استان هرمزگان اخیراً منعقد گردیده که این مهم با وجود دانشگاه های متعدد و تخصص های مرتبط صنایع دریایی و بندری در استان بوشهر می تواند به عنوان الگوی توسعه آموزشی مناسب در استان مورد توجه قرار گیرد.

موضوع دیگری که می بایست در امر توسعه دریا محور استان بیشتر مورد توجه واقع گردد اینکه در آینده نه چندان دور سوخت مرسوم و فسیلی انواع کشتی ها بر اساس تصمیم سازمان بین‌المللی دریانوردی بمنظور کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ممنوع و یا محدود و استفاده از سوخت های جایگزین و سوخت های پاک و سبز الزامی می گردد . یکی از منابع اصلی و حتی می توان گفت تنها منبع تأمین سوخت های پاک مذکور مورد نیاز کشتی های گوناگون متردد به بنادر دنیا ، سوخت هایی (نظیر ال پی جی و آمونیاک و متانول ) خواهد بود که تنها در منطقه عسلویه استان بوشهر وجود دارد که اهمیت این شهرستان را در بخش بانکرینگ دریایی (سوخت پاک ) نیز افزون‌تر می سازد .

با توجه به مختصر موارد و پتانسیل های اشاره شده در خصوص اهمیت دریایی شهرستان عسلویه در کنار سایر قابلیت های خدا داد و مواهب طبیعی مانند توسعه توریسم صنعتی و گردشگری دریایی و صنایع صیادی آن ، این شهرستان شدیداً نیازمند به تغییر نگرش و نگاه دریا محور مسئولین استان و کشور می باشد .

بنادر و پایانه‌های دریایی در شهرستان عسلویه وجود دارد که علاوه بر نقش مهم و حیاتی در امر صادرات محصولات نفتی و پتروشیمی ، بخش عظیمی از در آمد ارزی کشور را نیز تامین می نمایند.
مسئولین محترم استان بوشهر و سازمان بنادر و دریانوردی !
شهرستان عسلویه بویژه مدیریت بنادر و دریانوردی آن توجه بیش از پیش شما عزیزان را در عموم زمینه ها بویژه تقویت جایگاه حاکمیتی در حوزه دریایی نیاز مند و چشم انتظار است.
توسعه دریا محور نیازمند برنامه ریزی میان مدت و بلند مدت در بازه زمانی حداقل ده‌ساله پیش رو می باشد ، اقداماتی نظیر انتقال و ترانزیت بخشی از نفت کشور همسایه به بندر بوشهر را به دلیل مقطعی بودن نمی توان در راستای توسعه پایدار دریا محور قلمداد نمود و چه بسا که معایب آن بیش از محاسن آن باشد.

با توجه به آنچه که تقدیم مسئولین و خوانندگان محترم گردید، جای توجه دارد که مدیریت بنادر و دریانوردی عسلویه با ربع قرن تاسیس باید از ساختمان و ساختار تشکیلاتی مناسب با وظایف و ماموریت های محوله در قانون دریایی کشور همانند بنادر خرمشهر در استان خوزستان ، امیر آباد در استان مازندران ، کاسپین در استان گیلان ، لنگه در غرب استان هرمزگان برخورد دار باشد .
انشاءالله.