مسیر ترانزیت جدید بدون ایران؛ اتصال اروپا به خلیج فارس از طریق ترکیه و عراق

امضای این یادداشت توافق دیروز دوشنبه توسط وزیران 4 کشور ترکیه، عراق، امارات و قطر در حضور سران ترکیه (اردوغان) و عراق (السودانی) در بغداد انجام شد.

رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه در سفر رسمی دیروز دوشنبه به بغداد و اربیل سفر کرد. این اولین سفر رئیس جمهوری ترکیه به عراق بعد از 13 سال بود.

این یادداشت توافق از طرف عراق توسط وزیر حمل و نقل (رزاق محیبس)، از طرف ترکیه توسط وزیر حمل و نقل و زیرساخت ( عبدالقادر اورال اوغلو)، از طرف قطر توسط وزیر حمل و نقل ( جاسم بن سیف السلیتی ) و از طرف امارات توسط وزیر انرژی و زیرساخت (سهیل محمد المزروعی) امضا شد.

دفتر نخست وزیر عراق اعلام کرد این پروژه به دستیابی به یکپارچگی اقتصادی و تلاش برای اقتصاد پایدار بین شرق و غرب، به تحریک رشد اقتصادی و تقویت روابط همکاری های منطقه ای و بین المللی کمک خواهد کرد. همچنین این طرح در مسیر افزایش تجارت بین المللی، تسهیل تحرک و فعالیت های اقتصادی، تجارت و ایجاد یک مسیر جدید حمل و نقل رقابتی و افزایش رونق اقتصادی بازرگانی کمک می کند.

نخست وزیر عراق هم گفت: راه توسعه تنها کوتاه کردن فاصله نیست، بلکه به پل ارتباطی میان مردم و فرهنگ‌های منطقه تبدیل می‌شود و از امنیت و ثبات در منطقه حمایت می‌کند. وی افزود: این یادداشت تفاهم شامل اقدام کشورهای امضا کننده برای تعیین چارچوب های لازم برای اجرای طرح راه توسعه است.

راه توسعه

“راه توسعه” شامل دو مسیر زمینی خودرویی و راه آهن است که جنوب ترکیه را از نقطه مرزی فیشخاپور کردستان عراق به جنوب این کشور (بصره – بندر فاو) به خلیج فارس متصل می کند. این نزدیک ترین و سریع ترین مسیر اتصال اروپا به خلیج فارس است که از خاک ترکیه و عراق می گذرد.
فیشخاپور مرز کردستان عراق و جنوب ترکیه و در نزدیکی مرز سوریه است.

وزیر حمل و نقل و زیرساخت های ترکیه ( عبدالقادر اورالوغلو) روز یکشنبه گفت: با تکمیل پروژه “راه توسعه” که از ترکیه و عراق می گذرد، روند حمل و نقل کالا را 25 روز کاهش می یابد.
وی توضیح داد: حرکت کشتی‌های عبوری از کانال سوئز 35 روز و از جنوب افریقا بیش از 45 روز طول می‌کشد اما اگر راه توسعه تکمیل شود، این زمان به 25 روز کاهش می‌یابد.

عراق سال گذشته هزینه این طرح را  17 میلیارد دلار اعلام کرد.

این مسیر ترانزیتی برای انتقال کالا میان ترکیه و کشورهای جنوب خلیج فارس است اما می تواند بخشی از مسیر اتصال شرق – غرب جهان نیز باشد. این مسیر همچنین می تواند به عنوان جایگزینی برای مسیر کنونی کانال سوئز و دریای سرخ مطرح شود.

با درگیری های ارتش امریکا و حوثی های یمن (انصارالله) در دریای سرخ و تنگه باب المندب، راه توسعه، از اهمیت بیشتری برخوردار می شود.

این مسیر از طریق جاده زمینی و راه آهن، جنوب ترکیه را به جنوب عراق و خلیج فارس متصل می کند.
طول جاده زمینی و راه آهن در داخل عراق 1200 کیلومتر است.
هزینه پروژه حدود 17 میلیارد دلار است. 10.5 میلیارد دلار برای ساخت راه آهن برقی و 6.5 میلیارد دلار برای جاده زمینی است.
این پروژه در 3 مرحله تکمیل می شود که مرحله اول در سال 2028، مرحله دوم در سال 2033 و مرحله سوم در سال 2050 به پایان می رسد.
این پروژه در مرحله اول 100 هزار فرصت شغلی و پس از اتمام، یک میلیون شغل ایجاد می کند.