۳ سناریو درمورد غزه پس از تهدید ترامپ

خلیج فارس: ترامپ عملاً تهدید کرده که توافقی را که تیم خودش مذاکره کرده بود، نابود خواهد کرد و ابهامات زیادی را پس از اظهارات کوتاه و جنجالی خود باقی گذاشته است.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، روز دوشنبه با اظهارات خود درباره آزادی گروگان‌ها، توافق آتش‌بس و تبادل گروگان‌ها بین اسرائیل و حماس را دچار تزلزل کرد. او اعلام کرد که اگر این گروه تروریستی تمامی گروگان‌های باقی‌مانده را تا ظهر روز شنبه آزاد نکند، باید آتش‌بس لغو شود و جنگ در غزه از سر گرفته شود.

به نقل از هاآرتص، بنیامین نتانیاهو روز سه‌شنبه تا حدی از این اظهارات حمایت کرد و گفت که اسرائیل جنگ را از سر خواهد گرفت مگر اینکه “گروگان‌های ما” تا روز شنبه بازگردانده شوند. نخست‌وزیر اسرائیل مشخص نکرد که منظورش تمامی گروگان‌ها است یا فقط سه نفری که قرار بود در آن روز آزاد شوند.

ترامپ عملاً تهدید کرده که توافقی را که تیم خودش مذاکره کرده بود، نابود خواهد کرد و ابهامات زیادی را پس از اظهارات کوتاه و جنجالی خود باقی گذاشته است.

همان‌طور که همیشه در مورد ترامپ اتفاق می‌افتد، بزرگ‌ترین پرسش این است که او دقیقاً چه منظوری داشت. اظهارات او را می‌توان به روش‌های مختلفی تفسیر کرد، و خودش نیز چندان توضیحی در این زمینه ارائه نداده است.

در یک تفسیر، سخنان او نشان‌دهنده مرحله‌ای جدید در مذاکرات آزادی گروگان‌ها است و می‌تواند به آزادی سریع ده‌ها گروگان و پایان رسمی جنگ غزه منجر شود.

اما با تفسیری متفاوت، سخنان او می‌تواند تهدیدی فوری برای جان تمامی گروگان‌های باقی‌مانده در غزه باشد و زمینه را برای جنگی بی‌پایان بین اسرائیل و حماس فراهم کند.

در ساعات پس از تهدید ترامپ، سه سناریوی احتمالی برای تحولات آینده مطرح شده‌اند. یکی از آنها خبری خوش برای گروگان‌ها و خانواده‌هایشان به همراه خواهد داشت؛ دیگری خبری وحشتناک؛ و سومی نه خیلی خوب و نه فاجعه‌بار.

سناریوی اول: توافق بزرگ برای پایان جنگ

در این سناریو، ترامپ واقعاً می‌خواهد که تمامی گروگان‌ها ظرف چند روز آزاد شوند و درک می‌کند که برای تحقق این هدف، باید توافقی جدید برای پایان جنگ در غزه ایجاد شود.

اگر این سناریو عملی شود، سخنان ترامپ تلاشی برای کنار گذاشتن توافق چندمرحله‌ای فعلی و دستیابی به توافقی سریع‌تر و بهتر خواهد بود. این دقیقاً همان چیزی است که جان و راشل گلدبرگ-پولین، والدین گروگان آمریکایی-اسرائیلی، هرش گلدبرگ-پولین، از ترامپ خواسته بودند.

رسیدن به چنین توافقی دشوار است، اما غیرممکن نیست. در حال حاضر، بیشترین چیزی که حماس می‌خواهد، پایان رسمی و قابل‌تأیید جنگ است. از سوی دیگر، اسرائیل به دنبال آزادی تمامی گروگان‌ها است. اسرائیل هرگز تا زمانی که آخرین گروگان آزاد نشود، جنگ را پایان نخواهد داد؛ در مقابل، حماس نیز هرگز تمامی گروگان‌ها را آزاد نخواهد کرد مگر اینکه تضمین‌هایی برای پایان جنگ دریافت کند.

به جای مذاکرات چندمرحله‌ای و ناامیدکننده، ترامپ می‌تواند برای یک توافق سریع تلاش کند که هر دو طرف را به اهداف خود برساند و به جنگ ۱۶ ماهه‌ای که جو بایدن، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا، نتوانست پایان دهد، خاتمه دهد.

البته چنین نتیجه‌ای با وعده نتانیاهو مبنی بر “پیروزی کامل” بر حماس در تضاد خواهد بود و اسرائیل را با چالش بزرگی برای کنار زدن حماس از قدرت در غزه از طریق فشار‌های اقتصادی و دیپلماتیک مواجه خواهد کرد.

سناریوی دوم: بازگشت به جنگ تمام‌عیار

این سناریو نگران‌کننده‌ترین سناریو برای خانواده‌های گروگان‌ها است. در این حالت، هیچ تلاشی برای یک توافق دیپلماتیک جدید انجام نمی‌شود و حماس روز شنبه از پذیرش خواسته ترامپ امتناع می‌کند. شاید این گروه تنها سه گروگان را مطابق با توافق فعلی آزاد کند یا شاید هیچ گروگانی را آزاد نکند، زیرا نتیجه بگیرد که نتانیاهو و ترامپ به‌هرحال قصد داشتند آتش‌بس را لغو کنند.

در چنین شرایطی، جنگ بار دیگر با تمام قوا از سر گرفته خواهد شد و تمامی گروگان‌های باقی‌مانده در غزه با خطر مرگ مواجه خواهند شد. از زمان آغاز جنگ، بیش از ۳۰ گروگان در اسارت جان خود را از دست داده‌اند و در صورت ازسرگیری جنگ، این تعداد به‌طور حتم افزایش خواهد یافت.

این سناریو همچنین باعث مرگ و ویرانی بیشتر در غزه خواهد شد. علاوه بر این، احتمال درگیری مستقیم بین اسرائیل و مصر را افزایش می‌دهد، زیرا دولت اسرائیل ممکن است مطابق با ایده ترامپ، فلسطینی‌ها را به سمت صحرای سینا سوق دهد – اقدامی که مصر بار‌ها مخالفت خود را با آن اعلام کرده است. فروپاشی توافق صلح اسرائیل-مصر که از دهه ۱۹۷۰ پایه ثبات در خاورمیانه بوده است، در این سناریو دور از انتظار نخواهد بود.

این بدترین سناریو برای اسرائیل، گروگان‌ها و مردم غزه است. اما این سناریو بهترین وضعیت ممکن برای نتانیاهو و حماس خواهد بود. نخست‌وزیر اسرائیل قدرت خود را حفظ خواهد کرد، زیرا متحدان افراطی او از ادامه جنگ خوشحال خواهند شد. در مقابل، حماس نیز با افزایش حمایت در جهان عرب، خود را پیروز این درگیری خواهد دانست.

سناریوی سوم: ادامه توافق فعلی و آسیب به وجهه ترامپ

در این سناریو، هیچ تغییر عمده‌ای در وضعیت موجود رخ نخواهد داد، اما اعتبار ترامپ لطمه خواهد دید. در این حالت، حماس صرفاً سه گروگان را مطابق توافق آزاد خواهد کرد، اما ۷۳ گروگان دیگر را نگه خواهد داشت.

این سناریو فاجعه‌بار نخواهد بود – چرا که حداقل سه گروگان دیگر پس از حدود ۵۰۰ روز اسارت به خانه بازخواهند گشت.

اما این وضعیت می‌تواند پیامی را منتقل کند که ترامپ را جدی نمی‌گیرند و سخنان او از مذاکرات واقعی که توسط استیو ویتکوف، فرستاده ویژه او، و میانجی‌گران قطری و مصری مدیریت می‌شود، جدا است.

ترامپ بیش از هر کسی (به‌جز خانواده‌های گروگان‌ها) از سناریوی اول سود خواهد برد. در این صورت، سخنان او که برخی تحلیلگران آن را “غیرمسئولانه و خطرناک” توصیف کردند، به‌عنوان لحظه‌ای تاریخی ثبت خواهد شد که راه را برای پایان جنگ و آزادی تمامی گروگان‌ها هموار کرد.

اما برای رسیدن به این نتیجه، او باید کاری را انجام دهد که تاکنون از آن سر باز زده است: رویارویی با نتانیاهو و مجبور کردن او به پایان جنگ در غزه.