چرا سيستان ‌و ‌بلوچستان پديده سال شد؟

خلیج فارس: محمد بلوچ‌زهی در اعتماد نوشت: چند روز پیش وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در گفت‌وگویی از رشد ۱۴ درصدی تردد مسافرت‌های نوروزی در سیستان‌وبلوچستان نسبت به سال گذشته خبر داده و نیز افزایش ۱۲۸ درصدی اقامت مسافران و از همه مهم‌تر کاهش چهل درصدی تلفات جاده ای.

ضرغامی ضمن اینکه بر برجسته بودن این استان و نیز امنیت آن تاکید نموده گفته است که مردم میهمان‌نواز سیستان‌و‌بلوچستان بهترین عملکرد را در جذب گردشگر داخلی در سال ۱۴۰۳داشته‌اند و این استان را پدیده سال گردشگری عنوان نموده است. دست‌یابی به چنین موفقیتی در حوزه صنعت گردشگری نیازمند تمرکز بر مولفه‌های مهم تقویت و جذب توریسم است و در گروی تحقق برنامه‌های پایدار فرهنگی و زیرساختی که متاسفانه طی دهه‌های اخیر هیچ گام جدی و اثربخشی در این راستا برای این استان تاپ گردشگرمحور برداشته نشده! شاید در وهله نخست این پرسش پیش بیاید که باوجود نبود مطلوب خدمات و نیز ضعف‌های مشهود زیرساخت‌های مربوط به حوزه گردشگری دلیل استقبال گرم هموطنان از این استان طی سال‌های اخیر چه بوده و چه عواملی در رونق مداوم سفر‌های تفریحی آن در حدود یک دهه اخیر نقش داشته است؟

آیا این دستاورد محصول نگاه کوتاه‌مدت تخصصی دولت فعلی به مقوله گردشگری و برنامه‌ریزی جامع و راهبردی جذب توریسم طی یکی‌دو سال اخیر در این استان غنی از پتانسیل‌های توریستی بوده است و یا اینکه نشان از تلاش‌های نادیده انگاشته شده دولت‌های گذشته برای تقویت زیرساخت‌های لازم و تحقق اهداف مترقی میان‌مدت ایشان؟! باید اذعان داشت که علی‌رغم موفقیت‌های سالیان گذشته این استان در حوزه جذب توریسم متاسفانه دولت‌ها تاکنون نتوانسته‌اند متناسب با ظرفیت‌های بالا و بی‌شمار فرهنگی و گردشگری در این استان اقدامات نه مطلوب بلکه حتی حداقلی را انجام دهند که حالا می‌بایست ثمره چنین نوع نگاه توسعه‌ای و برنامه‌محوری را در استقبال امسال هموطنان از سیستان‌و‌بلوچستان موثر دانست و کارساز و دخیل! نباید از نظر دور داشت که این استان حتی باوجود اینکه از ابتدایی‌ترین امکانات، خدمات و زیرساخت‌های حوزه گردشگری محروم است و بی‌نصیب، به ادعای بالاترین مقام گردشگری کشور توانسته یک موفقیت قابل ملاحظه را در رشد جذب گردشگر و کاهش مخاطرات تردد از جمله تصادفات و حوادث جاده‌ای نسبت به سایر استان‌ها کسب نمایند که به نوع خود قابل توجه است و تأمل. البته که نمی‌توان چندان با دل قرص و اطمینان کامل از آمار‌های ارایه شده و مکانیزم آمارگیری در این حوزه سخن گفت. از سویی نیز یکی از تاپ‌ترین برنامه‌های میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در دولت سیزدهم متمرکز بوده است بر گسترش احداث سرویس‌های بهداشتی در مناطق گردشگرمحور که از حق نگذریم یک اولویت و نیاز اساسی برای استان‌های نوپای گردشگری، چون سیستان‌و‌بلوچستان است که پایین‌ترین میزان بهره‌مندی و دسترسی از این امکان را دارد.

اما متاسفانه حتی در این زمینه نیز متولیان به اهداف و برنامه‌های خویش دست نیافته اند.

حال در اینجا باز پرسش پیش خواهد آمد که پس چه عوامل و کاریزمایی اینچنین به استناد آمار و ارقام‌های ارایه شده دولتی در زمینه رشد گردشگر و جذب توریسم در استانی با پایین‌ترین زیرساخت‌های گردشگری نقش داشته است؟ و به‌راستی این موفقیت محصول کدام نگاه و راهبرد مدیریتی می‌تواند باشد؟! در این بین نباید از یک عنصر کاریزماتیک جذب توریسم غفلت نمود که بی‌تردید اگر موفقیتی حاصل گردیده و دستاوردی چنین چشمگیر کسب، باید آن را محصول شخصیت والای فرهنگی منطقه دانست و ظرفیت‌های سرشار انسانی و عملکرد شایسته جامعه محلی.

حسن‌شهرت میهمان‌نوازی، رفتار حرفه‌ای مردمان منطقه در برخورد و پذیرش و استقبال از میهمانان و مسافران سبب جبران و پوشش بسیاری از ضعف‌های زیرساختی از جمله پایین بودن خدمات دولتی سفر، کمبود اقامت‌گاه‌ها، گران و در دسترس نبودن سوخت، ضعف مفرط در سیستم حمل و نقل زمینی و هوایی و … شده و همه را مردم یک‌تنه برای رونق گردشگری و توسعه اقتصادی و معیشتی آن به‌دوش کشیده‌اند که بی‌تردید این موفقیت محصول همین نوع‌نگاه مردم‌مدارانه در این استان بوده است نه سیستم همواره نظاره‌گر و صرفا فخرفروش دولتی که مدام از مردم عقب مانده است!

بنابراین اگرچه وزیر میراث فرهنگی در اظهارت خویش در این باره کمتر با نگاه مصادره‌گونه از موفقیت مورد بحث سخن به میان‌آورده و بیشتر تاثیر جامعه محلی و نقش مردم منطقه را بارز و برجسته دانسته، اما حال با این دستاورد و در سالی که سیستان‌و‌بلوچستان به عنوان یک پدیده و اتفاق از سوی بالاترین مقام گردشگری کشور نام نهاده شده امیدواریم در این سال لااقل شاهد توسعه و تقویت همه‌جانبه زیرساخت‌های گردشگری این استان باشیم تا در آینده از آن به عنوان یک پدیده بتوان یاد نمود.