ویتامین D را چگونه و چه زمانی مصرف کنیم؟

خلیج فارس:ویتامین D با کنترل تعادل کلسیم و فسفر، افزایش جذب فسفر و کلسیم از روده‌ها و کاهش دفع آن‌ها از کلیه، مانع بروز مشکلاتی همچون پوکی استخوان می‌شود.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از همشهری آنلاین، نقش مهم ویتامین D در تامین سلامت عمومی و تقویت سیستم ایمنی بدن بیش از پیش بر همگان مشخص شده است. این مساله اهمیت غنی‌سازی مواد غذایی در ایران با ویتامین D را بیش از گذشته آشکار می‌کند.

ویتامین D یکی از ویتامین‌های محلول در چربی است که بدن ما برای رشد و استحکام استخوان‌ها به آن نیاز دارد. این ویتامین با کنترل تعادل کلسیم و فسفر، افزایش جذب فسفر و کلسیم از روده‌ها و کاهش دفع آن‌ها از کلیه، مانع بروز مشکلاتی همچون پوکی استخوان می‌شود.
دکتر کوروش جعفریان، متخصص تغذیه درباره دلایل اهمیت مصرف ویتامین D، نقش این ویتامین در ارتقا سیستم ایمنی بدن و روند غنی‌سازی مواد غذایی با این ویتامین در ایران و اروپا می‌گوید: بعد از کرونا بین ویتامین D و مرگ و میر ناشی از کرونا در افراد دچار کمبود این ویتامین، یک ارتباطی دیده شد در واقع افرادی که از کمبود ویتامین D رنج می‌بردند بیشتر در معرض خطر مرگ و بدحالی و بستری شدن در آی سی یو قرار داشتند. بنابراین ویتامین D از آن شکل کلاسیکی که پیشتر ما به آن نگاه می‌کردیم که در زمینه تراکم استخوان و جذب کلسیم نقش دارد، خارج شد و محققان به اهمیت آن در تقویت سیستم ایمنی پی بردند.

او ادامه می‌دهد: همزمان مطالعات زیادی در حال انجام بود که در این مطالعات این مساله مورد بررسی قرار می‌گرفت که مرگ و میرهای ما می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین D باشد. در حین این مطالعات محققان متوجه شدند عملکرد ورزشکاران با دریافت این ویتامین بهتر می‌شود و ورزشکارانی که کمبود ویتامین D داشتند عملکردشان ضعیف‌تر بود.

این متخصص تغذیه درباره نقش مهم ویتامین D و غنی‌سازی مواد غذایی با آن بیان می‌کند: آن چیزی که از آن پس اهمیت پیدا کرد بحث ارتباط سیستم ایمنی و ویتامین D بود. یعنی محققان متوجه شدند که نقش این ویتامین فراتر از یک ویتامین معمولی است.

با بر طرف شدن کمبود این ویتامین سیستم ایمنی تقویت می‌شود و با این اتفاق توان بدن در مقابله با بیماری‌ها از جمله بیماری‌های عفونی از جمله کرونا افزایش پیدا خواهد کرد. بنابراین در خیلی از کشورها دنبال راهکاری بودند که این مساله را حل کنند. در گذشته کشورهای اروپایی مساله کمبود ویتامین D را در قالب غنی‌سازی لبنیات حل کردند، یعنی آمدند کلیه لبنیاتی را که در بازار عرضه می‌شد را با این ویتامین غنی کردند.

جعفریان درباره وضعیت مصرف ویتامین D در ایران و غنی‌سازی مواد غذایی عنوان می‌کند: به همین دلیل کمبود ویتامین D در کشورهای اروپایی دیده نمی‌شود اما در خاورمیانه این مساله پابرجاست و به ویژه در ایران این کمبود محسوس بود. تا چندی پیش حدود ۶۰ درصد از مردم دچار کمبود ویتامین D بودند، اما با توجه به تبلیغاتی که صورت گرفت و مداخلاتی که عمدتا از طریق مکمل یاری و نه با غنی‌سازی غذا انجام گرفت و مردم را به مصرف مرتب ویتامین D تشویق کردند، تا حدودی این کمبود برطرف شد.

البته به تاکید این متخصص تغذیه این راهکار اصولی برای مدیریت کمبود این ویتامین در کشور نیست و نباید مردم را وابسته به مصرف مکمل کرد.

او در توضیح بیشتر بیان می‌کند: ممکن است خیلی‌ها فراموش کنند، برخی هم اعتقاد به مصرف این ویتامین نداشته یا اهمیت ندهند، اما اگر در کشور برنامه‌ای وجود داشته باشد که حداقل یک یا دو ماده غذایی غنی از ویتامین D شوند این مساله تا حدودی قابل حل است. به عنوان مثال شاید روزی ما بتوانیم نان را به عنوان قوت غالب غنی کنیم. یا روغن‌ها یا لبنیات موجود در کشور را غنی از ویتامین D کنیم تا مشکل حل شود. وزارت بهداشت برای غنی‌سازی محصولات غذایی برنامه دارد.

او درباره غنی‌سازی برخی از شیرها با ویتامین D در کشور عنوان می‌کند: درباره شیرها باید بگویم که این شیرها به صورت اختیاری غنی شده‌اند و نه به صورت انتخابی و اجباری. هیچ اجباری در این زمینه نیست و دوزی که با آن شیرها را غنی می‌کنند نیز استاندارد نیست. باید یک استانداردی در این زمینه وجود داشته باشد که نیاز مردم را مرتفع کند. اینگونه نیست که یک اپسیلون ویتامین D در شیر تزریق کنید و بگوئید این شیر غنی شده است. غنی‌سازی شیر باید در سطحی انجام گیرد که مشکل کمبود ویتامین را حل کند.

این متخصص تغذیه درباره شیوه مصرف صحیح ویتامین D هم عنوان می‌کند: دوز بین‌المللی مصرف ویتامین D از هزار تا ۴۰۰۰ واحد در روز است. این دوزی است که هم کودکان و هم بزرگسالان از آن می‌توانند استفاده، البته کودکان دوزهای پائین‌تر و بزرگسالان دوزهای بالاتر. هر چه سن بیشتر می‌شود باید دوز بالاتری از ویتامین D مصرف شود. ما به سالمندان بالاترین دوز را توصیه می‌کنیم. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که کار دشواری است ما هر روز از افراد بخواهیم ویتامین D را مصرف کنند. به دلیل اینکه این ویتامین محلول در چربی است و در بافت چربی ما ذخیره می‌شود، نیازی به مصرف روزانه آن نیست.

به تاکید جعفریان مصرف دوز ۵۰ هزار ماهانه شاید نیازهای ما را در این زمینه برطرف کند، مگر اینکه کسی کمبود شدید این ویتامین را داشته باشد که می‌توان در قالب تزریق، این کمبود را برطرف کرد یا اینکه به دلیل کمبود زیاد این ویتامین، زمان مصرف ویتامین D را کوتاه‌تر کرده و دو هفته یکبار استفاده کرد. نکته دیگر درباره مصرف خوراکی ویتامین D این است که حتما باید همراه با یک وعده غذایی مصرف شود. چرا که این ویتامین محلول در چربی است و با غذا بهتر هضم می‌شود.