عراقچی، سنایی یا صدر؛ وزیر خارجه پزشکیان کدامند؟

  طبق شنیده‌ها از نتایج کار کمیته‌ها ، عباس عراقچی، مهدی سنایی و محمد صدر به عنوان گزینه های اصلی تصدی وزارت امور خارجه مطرح هستند که از این نفرات یکی از سوی مسعود پزشکیان معرفی خواهد شد.

دولت جدید باید دو پرسش اساسی را طی روند معرفی وزیر خارجه در نظر بگیرد. یکی اینکه آیا طبق سخنان مطرح شده، قصد دارند در عرصه سیاست خارجی نیز مدیران متخصص جدید و جوان‌تر بکار بگیرند؟ و دوم اینکه آیا به دنبال تحول، طرحی نو و ایجاد توازن در عرصه سیاست خارجی است؟

نام عباس عراقچی 62 ساله به عنوان مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات هسته ای دوران حسن روحانی که به قول محمدجواد ظریف با روی کار آمدن ترامپ کاربردش از دست رفت، در رسانه ها به عنوان گزینه وزارت خارجه مسعود پزشکیان بیشتر به چشم می خورد. وی طی دو دهه گذشته در سمت‌های مختلفی به عنوان مدیرکل و معاون در وزارت خارجه مشغول به کار بوده است. عراقچی در سالهای اخیر دبیر شورا راهبردی بوده است. فعالیت های عراقچی در زمینه مذاکرات برجام شناخته‌ شده است اما دیدگاه های او در مورد چارچوب فراگیر سیاست خارجی هنوز روشن نیست. کارشناسان این حوزه معتقدند انتخاب عراقچی به عنوان وزیر خارجه تکرار افراد گذشته و عملکرد گذشته در سیاست خارجه ایران است.

گزینه بعدی مهدی سنایی 56 ساله  است. او عناوین سفیر سابق ایران در روسیه و مشاور ارشد وزیر خارجه، نماینده مجلس هشتم و نهم و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس را در کارنامه خود دارد که البته با توجه به سوابق دانشگاهی و تسلط به سه زبان انگلیسی، روسی و عربی، در کنار کارهای اجرایی به عنوان نویسنده و استاد حوزه روابط بین‌الملل  شناخته شده است. وی در میزگرد سیاسی و مناظره های انتخاباتی به عنوان مشاور سیاسی پزشکیان حضور داشت و این تصور نیز در طول تبلیغات انتخاباتی به وجود آمده بود که مهدی سنایی گزینه اصلی پزشکیان برای وزارت خارجه است.

او که سال‌ها در تعامل با کشورهای همسایه و قدرت های شرقی بوده، بر لزوم رفع تنش با جهان غرب هم تاکید دارد و به ارتباط و تعامل منطقی با همه بخشهای جهان در راستای حفظ منافع ملی اعتقاد دارد. روابط ایران و روسیه در دوره سفارت او دچار جهش چشمگیری شد تا جایی که آقای ظریف هم به صورت مکرر سنایی را بهترین سفیر در تاریخ روابط دو کشور خواند.

سید محمد صدر 73 ساله، دکترای داروسازی از دانشگاه تهران، مشاور سابق رئیس دولت اصلاحات و مشاور سابق محمدجواد ظریف و هم اکنون عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است. وی در حوزه وزارت خارجه، مدیرکل امور اروپا – آمریکای وزارت‌خارجه دولت رجایی و معاون عربی – آفریقای وزارت خارجه دولت خاتمی را در کارنامه خود دارد و هم اکنون به عنوان گزینه احتمالی وزارت خارجه مسعود پزشکیان مطرح شده است. او که همواره مخالف تندروی در عرصه سیاست داخلی و خارجی بوده، بارها بر ضرورت رفع مشکل تحریم و FATF تاکید کرده است.

باید دید کدام یک از سه گزینه مطرح شده می تواند آنچه پزشکیان در مناظره های انتخاباتی به مردم وعده داده است را عملی کند. سخنان و اقدامات روزهای اخیر پزشکیان نشان از آن دارد که در کنار تمرکز بر کاهش تنش با جهان غرب، قصد دارد سیاست دوستی با همسایگان و روابط راهبردی با قدرت های شرقی را هم پیگیری نماید. اجرای این رویکرد نیازمند سیاستی متوازن و شناختی دقیق از شرایط بین المللی و قدرت های شرقی و غربی است. سیاست خارجی دولت چهاردهم باید به تجارب دولت های قبل توجه کرده اما متفاوت باشد. حال آیا قرار است در روند انتخاب وزیر خارجه این موضوعات در نظر گرفته شود و رویکردی جدید در این وزارت‌خانه حاکم شود یا راه های رفته گذشته را دوباره امتحان کنیم.

منبع: عصر ایران