درمان سرطان از توان قشر کارمند و کارگر خارج شد

خلیج فارس: رئیس انجمن رادیوآنکولوژی ایران گفت: داروهای جدید سرطان وارد لیست بیمه نمی‌شود، در نتیجه بیمار مجبور است، هزینه‌ این داروها را آزاد پرداخت کند.

«یاشا مخدومی» رئیس انجمن رادیوآنکولوژی ایران در گفت‌وگو با ایلنا درباره علت گرانی داروهای جدید سرطان در کشور گفت: داروهای ایمونوتراپی، داروهای جدیدی در درمان سرطان است که پس از اینکه تاییدیه‌های بین المللی و تاییدیه سازمان غذا و دارو آمریکا را کسب کردند، وارد بازار بین المللی می‌شوند و بتدریج در کشورهای دیگر مورد پذیرش قرار گرفته و براساس راهنماهای بالینی در درمان بیماری سرطان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این داروها از تکنولوژی بالایی در تولید برخوردارند و به همین خاطر بسیار گران هستند.

تهیه داروهای جدید سرطان در توان قشر کارمند و کارگر نیست

وی تصریح کرد: داروها تا زمانی که ثبت اختراع دارند یا مشابه آن‌ها تولید نشده باشد، گران‌تر از سایر داروها هستند. شرکت‌های ایرانی تلاش کرده‌اند خارج از قوانین ثبت اختراع، مشابه آن‌ها را تولید کنند، اما بسیاری از این داروها تا وقتی که وارد فارماکوپه یا دارونامه کشوری شود، طول می‌کشد و به دلیل برخورداری از حق ثبت اختراع گران هستند. پس از اینکه دارو وارد فارماکوپه ایران می‌شود، اجازه واردات پیدا می‌کند و پس از آن بیمه‌ها این داروها را مورد پذیرش قرار می‌دهند.

یکی از مشکلات این است که داروهای جدید سرطان وارد لیست بیمه نمی‌شود، در نتیجه بیمار مجبور است، هزینه‌ این داروها را آزاد پرداخت کند.

وی افزود: داروهای جدید سرطانی از محدوده ۱۰ میلیون تا بالای ۱۰۰ میلیون در هر نوبت استفاده و بسته به دوز و مقدار آن هزینه بردار است که در توان قشر کارمند و کارگر نیست و به سختی می‌توانند این داروها را تامین کنند و دولت‌ها معمولا باید حمایت کنند. بیمه‌های کشور نمی‌توانند داروهای گران قیمت سرطان را پوشش دهند، چون باید سرانه بیمه تعریف شود و این سرانه بیمه بر اساس حقوق کارگران تعریف می‌شود، در نتیجه توانایی مالی صندوق‌های بیمه کشور در این خصوص ناکافی هستند که به دلیل موضوع اقتصاد کلان است و تا زمانی که اقتصاد کل کشور بهبود نیابد، اقتصاد سلامت، پوشش بیمه‌ها و مسائل تامین دارو هیچ کدام حل نمی‌شود.

این متخصص سرطان در خصوص هزینه‌های درمان سرطان گفت: تمام روند درمان سرطان، هزینه بر است به همین دلیل در خصوص سرطان‌های شایع آگاهی عمومی داده می‌شود تا آمار ابتلا به آن کاهش یابد. وقتی سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، هزینه‌های درمان آن کمتر خواهد بود.

مخدومی افزود: همچنین عوامل ایجاد کننده سرطان مانند آلودگی هوا، تغذیه، سبک زندگی باید اصلاح شود تا ابتلا به آن کاهش یابد. از سوی دیگر باید در خصوص برنامه‌های تشخیص زودرس و غربالگری برای سرطان‌هایی که قابل درمان هستند و آگاهی عمومی برای علائم بیماری‌ها شکل گیرد تا وقتی بیماران به سرطان مبتلا می‌شوند، بتوانند سریع‌تر به پزشک مراجعه کنند و امکانات تشخیص در دسترس باشد تا بیماری در مراحل اولیه با هزینه کمتر درمان شود.

تمام سرطان‌ها، هزینه بردار است

رئیس انجمن رادیوآنکولوژی ایران با تاکید بر اینکه تمام سرطان‌ها هزینه بردار است، اما سرطان‌های شایع هزینه بیشتری بر جامعه تحمیل می‌کنند، افزود: سرطان‌هایی مانند سرطان سینه در خانم‌ها و سرطان پروستات در مردان شایع است، سرطان‌های گوارشی، سرطان‌های خون و لنف و برخی سرطان‌ها بسته به مناطق جغرافیایی ممکن است، شیوع بیشتری داشته باشند.

مخدومی با بیان اینکه در درمان‌های سرطان بستگی به بیماری و مرحله آن از روش‌های مختلف درمان استفاده می‌شود، گفت: روش‌های عمده درمان شامل جراحی، پرتودرمانی و استفاده از داروهای ضد سرطان است که کلاسیک آن‌ها داروهای شیمی درمانی، ایمونوتراپی، هورمون درمانی و روش‌های نادر دیگر است که تمام اینها هزینه بردار است به ویژه پرتودرمانی و دارودرمانی بسیار گران هستند.

قیمت تجهیزات رادیوتراپی از یک میلیون دلار شروع می‌شود تا دستگاه‌های پیشرفته که ۴۰ میلیون دلار قیمت دارند، لذا مسائل ارزی و اقتصاد کل سلامت موجب شده امکانات و تجهیزات در حوزه درمان سرطان ناکافی باشد.

این سرطان‌شناس با اشاره به اینکه آمار ابتلا به سرطان در کشور از نظر انسیدانس یعنی میزان بروز سرطان به ازای کل جمعیت، نسبت به کشورهای مختلف دنیا در سطح متوسط قرار داریم، اما سرعت رشد انسیدانس در کشور تقریبا ۵ درصد است که این میزان رشد کمی بالا است. آخرین آماری که وزارت بهداشت منتشر کرده است، حاکی از ابتلای در حدود ۱۹۰ هزار مورد جدید بیمار سرطانی در سال برای جمعیت کشور است که با یک رشد ۵ درصدی در سال در حال افزایش است.

وی در خصوص تاثیر آلودگی هوا در ابتلا به سرطان گفت: عوامل ایجاد کننده سرطان متفاوت هستند و به دو دسته محیطی و ژنتیک تقسیم‌بندی می‌شود. عوامل محیطی بسیار زیاد است مانند مواد شیمیایی، تغذیه بد، آلودگی هوا، پرتوگیری‌های ناخواسته، سیگار و الکل. غیر از افرادی که سیگاری هستند و مبتلا به سرطان می‌شوند، دقیقا اثبات شده است ابتلا به سرطان ریه را می‌توان به آلودگی هوا نسبت داد و تاثیرگذار است.

۱۰ تا ۱۵ درصد سرطان‌ها می‌تواند به دلیل آلودگی هوا باشد

وی با بیان اینکه ۱۰ تا ۱۵ درصد سرطان‌ها می‌تواند به دلیل آلودگی هوا باشد، گفت: اساسا نظام زندگی شهری که بوجود آمده یکی از دلایل افزایش رشد سرطان است، چون در دهه‌های گذشته اکثریت جمعیت در روستا زندگی می‌کردند و این روند اکنون برعکس شده و شاهد هستیم که آلودگی هوا، استرس‌های زندگی شهری و تغییر نظام تغذیه موجب شده، میزان ابتلا به سرطان افزایش پیدا کند.

این رادیوآنکولوژیست با اشاره اینکه دستگاه‌های رادیو تراپی در کشور کم است، گفت: برای اینکه از تکنولوژی رادیوتراپی پیشرفته تقریبا در حد کشورهای اروپایی که الگوی متوسطی از نظام درمان سرطان را دارند، در کشور برخوردار باشیم باید به ازای یک میلیون جمعیت کشور حداقل ۴ دستگاه و گاهی تا ۶ دستگاه بسته به نقاط جغرافیایی و جمعیت در نظر بگیریم. اگر برای یک میلیون نفر ۴ دستگاه رادیوتراپی تخصیص یابد با توجه به جمعیت ۸۰ میلیونی کشور در حدود ۳۰۰ دستگاه نیاز داریم، در حالی که در حال حاضر حدود ۱۳۰ دستگاه در کشور در حال فعالیت است و بسیاری از این دستگاه‌ها هم فرسوده هستند.

با توجه به جمعیت ۸۰ میلیونی کشور در حدود ۳۰۰ دستگاه نیاز داریم، در حالی که در حال حاضر حدود ۱۳۰ دستگاه در کشور در حال فعالیت است و بسیاری از این دستگاه‌ها هم فرسوده هستند.

نوبت‌های طولانی درمان سرطان در بخش دولتی

وی ادامه داد: به همین دلیل به ویژه در سیستم دولتی به خاطر رایگان بودن رادیوتراپی نوبت‌ها طولانی است و این مسئله بسیار حائز اهمیت است. باید گسترش افقی امکانات درمان سرطان در کشور را مد نظر داشته باشیم. رادیوتراپی چیزی نیست که به هر روستایی برده شود باید رادیوتراپی به صورت نیمه متمرکز باشد نه اینکه در هر شهر کوچکی مرکز رادیوتراپی برپا کنیم، اما لازم است در مراکز حداقل بزرگ این اقدام صورت گیرد.

کارخانه‌های تولید دارو، کیفیت داروها را تقویت کنند

مخدومی در خصوص کمبود دروهای ضدسرطان در کشور گفت: شرکت‌های داروسازی ایرانی اقدام به تولید داروهای ضد سرطان کرده‌اند و موفقیت‌ها زیاد است. بسیاری از داروها، تولید کشور است و داروهای جدید و ایمونوتراپی هم بتدریج در حال تولید است، اما در خصوص دستگاه‌های درمان سرطان هنوز به خارج وابسته هستیم. برخی اوقات هم نیاز است، مواد اولیه از خارج از کشور وارد شود و هنوز از وابستگی کامل خارج نشده‌ایم، اما لازم است کارخانه‌های تولید دارو کیفیت داروها را در مقایسه با داروهای خارجی تقویت کنند و از طرفی به مقداری داروهای خارجی برای کنترل کیفیت و مقایسه حتما نیاز داریم.

وی در ادمه خاطرنشان کرد: تمام درمان‌های سرطان غیر از جراحی توسط متخصصین رادیوآنکولوژی انجام می‌شود. در بخش هماتولوژی و آنکولوژی شیمی درمانی انجام می‌شود. فوق تخصص‌های هماتولوژی و آنکولوژی اطفال در کشور هستند که اقدامات شیمی درمانی تومورهای اطفال را انجام می‌دهند.

درمان سرطان در کشور منطبق بر شیوه‌های بین المللی است

مخدومی اظهار داشت: تمام راهنمایی‌های بالینی که در وزارتخانه با کمک انجمن‌های علمی گروه رادیوآنکولوژی ایران، هماتولوژی آنکولوژی اطفال و هماتولوژی و آنکولوژی بزرگسالان تنظیم می‌شود، بر اساس راهنماهای بالینی اروپا و آمریکا تهیه می‌شود. در نتیجه الگوی درمان سرطان در کشور یک الگوی بین المللی است، اما ممکن است بسیاری از مسائل پیشرفته یا داروهای جدید و گران قیمت را نداشته باشیم، اما اغلب شیوه‌های درمان سرطان در کشور منطبق بر شیوه‌های درمان‌های بین المللی است.

به دلیل مسائل تحریم، مراجعه پزشکان به کنگره‌های بین المللی محدودتر شده و توانایی پزشکان برای شرکت در یک کنگره چند روزه در خارج از کشور، بسیار ضعیف شده است.

شرکت متخصصان سرطان در کنگره های خارجی بسیار کم شده است

این متخصص با اشاره به اینکه کنگره‌ها، سیمنارها و کارگاه‌هایی را در داخل و خارج از کشور برگزار می‌کنیم، گفت: به دلیل مسائل تحریم، مراجعه پزشکان به کنگره‌های بین المللی محدودتر شده و توانایی پزشکان برای شرکت در یک کنگره چند روزه در خارج از کشور، بسیار ضعیف شده است. شرکت در کنگره‌های علمی حداقل ۷۰۰ یورو تا ۱۵۰۰ یورو فقط هزینه ثبت نام دارد و با احتساب هزینه‌های بلیط رفت و برگشت، اخذ ویزا، هتل حداقل چند هزار دلار یا یورو لازم است که پزشکان متخصص برای یک کنگره ۳ روزه هزینه کنند. حقوق پزشک مگر چقدر است؟

حقوق یک پزشک دولتی مانند بنده ۳۰ میلیون تومان است

وی ادامه داد: حقوق یک پزشک دولتی مانند بنده ۳۰ میلیون تومان است و باید یک پزشک حقوق چند ماه خود را بدهد تا بتواند در یک سمینار خارجی شرکت کند و این امر برای بیش از ۹۰ درصد پزشکان کشور به سختی امکانپذیر است. تلاش کردیم از طریق برگزاری کنگره‌های داخل ایران و ارتباطات بین المللی، مدرسین خارجی را به صورت حضوری و آنلاین در کنگره‌ها مشارکت دهیم و از مباحثی که توسط آن‌ها ارائه می‌شود استفاده کنیم. این اقدامی است که توانستیم انجام دهیم و به طور مرتب این کار را انجام می‌دهیم.

وی تصریح کرد: در رشته ما امکانات رادیوتراپی کم است و وقتی ابزار، دارو و تجهیزات کافی نداریم، تربیت متخصص فایده‌ای ندارد. برای اخذ تخصص در رشته رادیوآنکولوژی غیر از مسائلی مانند گذراندن طرح، پس از گذراندن دوره ۷ ساله پزشک عمومی باید ۵ سال دیگر بگذرانند تا متخصص رادیو آنکولوژی شوند. لذا فرد را با این همه هزینه تربیت می کنیم اما وقتی تجهیزات، دارو و امکانات نداریم فرد چه کاری می‌تواند در کشور انجام دهد؟!

در رشته ما امکانات رادیوتراپی کم است و وقتی ابزار، دارو و تجهیزات کافی نداریم، تربیت متخصص فایده‌ای ندارد.

مخدومی تاکید کرد: توسعه باید به شکل متوازن انجام شود و توسعه امکانات و جایگاه باید صورت گیرد تا بتوانیم نیرو تربیت کنیم. حداقل ۳۰۰ دستگاه رادیوتراپی در کشور نیاز داریم و اگر به ازای هر دستگاه ۳ متخصص تربیت کنیم، در حدود حداقل ۹۰۰ متخصص رادیوآنکولوژی نیاز داریم، در حالی که اکنون در کشور بیش از ۴۰۰ متخصص وجود دارد که نیمی از آن‌ها بیکار هستند، لذا به شهرهای دیگر برای طرح فرستاده شده‌اند که امکانات ندارد و در واقع مسئله توزیع نامتوازن و عدم بکارگیری صحیح نیروها و فرسودگی آنها مطرح است.

داروهای ضدسرطان داخلی، حاشیه خطر عوارض آن‌ها بالاست

مخدومی در خصوص چالش پزشکان و سازمان غذا و دارو برای تجویز داروهای ایرانی یا خارجی ضدسرطان گفت: خوشبختانه داروهای ایرانی دارای کیفیت و استاندارد لازم برای درمان هستند. داروهای ضدسرطان، داروهایی هستند که حاشیه خطر عوارض آن‌ها بالاست، لذا ترجیح می‌دهیم بیماران از داروی خارجی که از مبادی رسمی وارد شده و هیچگونه مشکلی از لحاظ زنجیره سرد و رعایت ایمنی‌ها در انتقال دارو به کشور نداشته باشند، استفاده کنند. داروی خارجی امتحان خود را پس داده است و بر روی آن‌ها آزمایشات بالینی صورت گرفته و میزان ریسک آن پایین‌تر و اطمینان به آن بیشتر است تا دارویی که احیانا مطالعه بالینی بر روی آن صورت نگرفته یا ضعیف باشد یا مطالعات بالینی بر روی آن به متخصصان نرسیده باشد.

پزشکان ترجیح می‌دهند، بیماران سرطانی از داروی خارجی استفاده کنند

وی افزود: بیماری سرطان، بیماری عادی نیست و جان بیمار در خطر است، لذا پزشکان در تجویز دارو حساس هستند و ترجیح می‌دهند بیماران سرطانی از داروی خارجی که اطمینان بیشتری وجود دارد، استفاده کنند. البته قانون هم درست می‌گوید جایی که بتوان از داروی ایرانی استفاده کرد باید از موارد ایرانی استفاده کنیم، اما گاهی تمام داروها، تولید داخل کشور نیست و حتی برخی مواد اولیه داروهای ایرانی نیز خارجی هستند.

مخدومی در پایان اظهار داشت: دولت‌ها باید در زمینه زیرساخت‌های درمان سرطان هزینه کنند، چون هزینه بیماری سرطان به جامعه برمی گردد. دولت موظف است خدمات بهداشت و درمان را مطابق با قانون اساسی برای آحاد مردم تامین کند و به عنون شهروند این انتظار را از دولت داریم. مسئله اقتصاد سلامت و تمام مسائلی که بیان می‌شود، وابسته به اقتصاد کلان جامعه است اگر اقتصاد جامعه درست باشد و مسئولانی که در مجلس و هیات دولت هستند، اقتصاد کشور را اصلاح کنند اقتصاد سلامت درست می‌شود و خانواده مسئولان نیز در سلامت بسر می‌برند در غیر این صورت خانواده آن‌ها هم سلامت نخواهند بود.