داغ تازه آرش!

گلناز پرتوی

ايران، كويت، عربستان و مناقشه‌اي ناتمام بر سر يک ميدان گازي مشترک. آنگونه كه سخنگوي وزارت خارجه مي‌گويد پس از ۹ دور مذاكره هنوز مناقشه بين ايران و اين دو كشور حاشيه خليج فارس حل نشده است.

حالا خبر‌ها حاكي از آن است که کویت فعاليت در ميدان گازي آرش را از سر گرفته و با همراهی عربستان اعلام كرده‌اند ايران سهمي از اين ميدان گازي ندارد.

این درحالی است که ۴۰ درصد از محدوده ميدان گازي آرش در آب‌هاي ايران قرار دارد.

چندي پيش، فرمانده قرارگاره خاتم‌الانبياء اعلام كرد: شواهد حاكي از اين است كه كويتي‌ ها درباره استفاده از ميدان آرش شركتي ايجاد و كار را شروع كردند و فراخوان هم منتشر شده، اما بدانند كه ميدان آرش حق مسلم مردم ايران است.

ميدان گازي آرش در شمال خليج فارس و در استان بوشهر قرار دارد و بين ايران و كشور‌هاي كويت و عربستان سعودي مشترک است. این ميدان در سال ۱۳۴۶ توسط شركت ژاپني AOC كشف شد.

ايران بهره‌برداري از ميدان گازي آرش را در سال ۱۳۹۱ آغاز كرد. از طرفی در سال 1400 كويت و عربستان سعودي قراردادي براي تقسيم منابع ميدان گازي آرش امضا كردند كه اعتراض ايران را برانگيخت. اگر چه در همان سال وزير خارجه كويت اعلام كرد كه ميدان گازي آرش، يك ميدان سه‌جانبه بين كويت، عربستان و ايران است، اما اكنون خبر‌هاي جديد از تنش دوباره بين اين سه كشور حكايت مي‌كند.

در همين زمينه مهدي اسلامي، كارشناس حوزه انرژي، در گفت‌وگو با تعادل اظهار كرد: اعلام كويت مبني بر اينكه ايران حقي در ميدان گازي آرش (يا الدوره) ندارد، موضوعي حساس و پيچيده است كه به اختلافات مرزي و حقوقي ميان ايران، كويت و عربستان سعودي برمي‌گردد. اين نوع اظهارنظرها معمولاً به دليل نبود توافقات قطعي و دقيق در مورد مرزهاي دريايي و حقوق بهره‌برداري از منابع مشترک است. در چنين مواردي، برخورد ديپلماتيک و استفاده از مكانيسم‌هاي بين‌المللي ضروري است.

وي عنوان كرد: در صورت نياز، مي‌توان از ميانجي‌هاي بين‌المللي يا سازمان‌هاي منطقه‌اي مانند شوراي همكاري خليج فارس (GCC) يا سازمان ملل براي تسهيل مذاكرات استفاده كرد.

به گفته اسلامي، ايران بايد به‌صورت مستمر بر حقوق خود در ميدان آرش تأكيد كند و بنا به اسناد و مدارک موجود، موضع خود را در مجامع بين‌المللي و منطقه‌اي حفظ كند. اين شامل اظهارات رسمي و ديپلماتيک از سوي وزارت امور خارجه و مقامات ارشد دولت مي‌شود.

وي در پايان خاطرنشان كرد: حل اختلافات مربوط به ميدان آرش نيازمند تركيبي از ديپلماسي فعال، بهره‌گيري از حقوق بين‌الملل و تقويت همكاري‌هاي منطقه‌اي است. رويكردي مبتني بر تعامل سازنده و مذاكره مي‌تواند راه‌حل مسالمت‌آميزي براي اين مساله ايجاد كند و از تشديد تنش‌ها جلوگيري كند.