برنامه صدام برای ایران چه بود؟

خلیج فارس:ارتش صدام با الهام از شیوه اسرائیل در جنگ شش روزه اعراب که به هواپیما‌های مصر و سوریه در پایگاه‌های آنها حمله کرد همین تاکتیک جنگی را اتخاذ کرد. بمباران‌های هوایی فرودگاه‌ها و پایگاه‌های هوایی ایران پیش نیاز حرکت واحد‌های زمینی عراق به ایران بود.

به گزارش«خلیج فارس»؛حسین علایی در تابناک نوشت: عراق تهاجم سراسری علنی و رسمی خود به ایران را ساعت ۱۳:۳۰ دقیقه روز ۳۱ شهریور سال ۱۳۵۹ آغاز کرد. اولین فاز این تهاجم حمله گسترده هوایی به ۱۰ فرودگاه و پایگاه هوایی از جمله فرودگاه مهرآباد تهران بود. ارتش صدام با الهام از شیوه اسرائیل در جنگ شش روزه اعراب که به هواپیما‌های مصر و سوریه در پایگاه‌های آنها حمله کرد همین تاکتیک جنگی را اتخاذ کرد.

بمباران‌های هوایی فرودگاه‌ها و پایگاه‌های هوایی ایران پیش نیاز حرکت واحد‌های زمینی عراق به ایران بود. پرواز هواپیما ضرورت داشت.

در آغاز جنگ، نیرو‌های هوایی ارتش عراق که حدود ۳۵۰ جنگنده میگ، سوخو و توپولف داشت، با ۱۹۲ فروند از این هواپیما‌ها و در سه موج حملات متوالی، تهاجم شدیدی به پایگاه‌های هوایی و فرودگاه‌های ایران اجرا کرد. بمب‌های عراق که با چتر فرود می‌آمدند، به اکثر باند‌های پروازی کشور اصابت کردند. جز یک هواپیمای بمب افکن سنگین توپولوف ۱۶ که در منطقۀ سرپل‌ذهاب و شرق شهر قصر شیرین مورد اصابت پدافند ایران قرار گرفت و سرنگون شد، هواپیما‌های دیگر عراق سالم به پایگاه‌هاشان بازگشتند.

معلوم نیست چرا پایگاه‌های موشکی هاگ ایران که ستون فقرات قدرت دفاع هوایی ایران را شکل می‌دادند، در آن هنگام فعال و آماده به جنگ نبودند. اگر این پایگاه‌ها آماده بودند، باید تعداد زیادی از جنگنده‌های عراقی را در همان تهاجم روز اول ساقط می‌کردند.

آن روز هواپیما‌های عراقی تمام پایگاه‌های نیروی هوایی ایران را مورد حمله قرار دادند؛ البته به غیر از پایگاه‌های هوایی بندرعباس و کنارک و فرودگاه مشهد که به دلیل ناتوانی نیروی هوایی عراق در سوخت‌گیری هوایی به آنها نمی‌رسیدند. البته در این حملات عراق، هواپیما‌های جنگی ایران آسیب چندانی ندیدند، اما اثر روانی این حملات بیشتر از تاثیر واقعی آن در غیر فعال کردن پایگاه‌های هوایی ایران بود. این حملات هوایی در روز دوم جنگ هم به برخی پایگاه‌های نیروی هوایی ایران، از جمله پایگاه پنجم شکاری در تبریز ادامه یافت.

تهاجم زمینی ارتش بعثی

ارتش بعثی عراق با استفاده از هواپیما‌های گشتی شناسایی میگ ۲۱ تصاویر مناطقی را که قرار بود اشغال کند، دریافت کرده بود.

پس از پایان موج اول حملات هوایی عراق به پایگاه‌های هوایی ایران، در روز آخر تابستان قوای زمینی عراق هم تهاجم به خاک ایران را آغاز کرد. ظاهراً همه چیز برای تحرک نیرو‌ها و تجهیزات موتوری زمینی به ویژه تانک‌ها و زره پوش‌های عراقی مناسب بود و روحیه نیرو‌های رزمی را افزایش می‌داد.

ارتش بعثی عراق مهم‌ترین تهاجم خود را با به کارگیری ۳۷ تیپ رزمی و با عبور از خط مرزی به منظور اشغال بخش‌هایی از خاک ایران در یک جنگ زمینی آغاز کرد. این حمله در حالی صورت گرفت که بخش عمده‌ای از قوای ایرانی در پادگان‌های خود و دور از مرز‌ها به سر می‌بردند. در این مرحله جنگ که از بعداز‌ظهر روز ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ تا ۲۶ آبان ۱۳۵۹ طول کشید، ارتش بعثی توانست شهر‌های خرمشهر، بستان، سوسنگرد، هویزه، دهلران، قصر شیرین و نفت شهر را تصرف کند. هم‌چنین قوای بعثی عراق توانستند تا دیوار‌های جنوبی شهر اهواز جلو بیایند، آبادان را محاصره کنند و سپس خود را به دیوار‌های شهر شوش برسانند و جاده اندیمشک اهواز را زیر آتش بگیرند. در این مدت بیش از ۱۵ هزار کیلومتر مربع از خاک ایران به اشغال عراق در آمد.

ارتش بعثی قبل از حملۀ سراسری اطلاعات درست و قابل اعتمادی از چگونگی گسترش نیرو‌های ایران و توانمندی رزمی آنها و نیز اطلاعاتی از وضعیت زمین و محور‌های عملیاتی به دست آورده بود. همچنین با استفاده از هواپیما‌های گشتی شناسایی میگ ۲۱ تصاویر مناطقی را که قرار بود اشغال کند، دریافت کرده بود.

راهبرد نظامی عراق عبارت بود از اشغال بخش‌های مهمی از استان خوزستان، به ویژه اشغال جزیره آبادان و نیز حاشیه نوار مرزی در غرب کشور. عراق سعی می‌کرد تا علاوه بر تسلط کامل بر اروندرود، با تصرف ارتفاعات سرکوب در غرب کشور و نیز اشغال برخی شهر‌ها و مناطق عرب‌نشین خوزستان، به اهداف سیاسی خود برسد.