امیرحسین زارع می‌تواند بروس بومگارتنر ایران شود

خلیج فارس:مدال طلای امیرحسین زارع در مسابقات جهانی کشتی (۲۰۲۳) اگرچه فی‌نفسه اهمیت به‌سزایی دارد، ولی آینه‌ای است در برابر آیندۀ کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین (۱۲۵ کیلوگرم).

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از عصر ایران،  زارع امسال دومین مدال طلایش در مسابقات جهانی را کسب کرد، ولی نکتۀ مهم‌تر این است که او از سال ۲۰۲۱ تا به حال، در مهم‌ترین رویداد‌های کشتی جهان، ایران را صاحب مدال کرده است. زارع در سال ۲۰۲۱ مدال برنز المپیک را کسب کرد. دو ماه بعد مدال طلای مسابقات جهانی را بدست آورد. در سال ۲۰۲۲ نیز در مسابقات جهانی مدال برنز گرفت و امسال مجددا طلای جهانی را به چنگ آورد.

کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین همیشه ناکام بود تا اینکه رضا سوخته‌سرایی در سال ۱۹۷۸ ایران را صاحب مدال نقرۀ مسابقات جهانی کرد. سوخته‌سرایی یکی از بدشانس‌ترین کشتی‌گیران ایرانی بوده؛ چراکه دوران اوج کشتی او مصادف شد با تحولات و سیاست‌های پس از انقلاب.

ایران در سال ۱۹۷۹ در مسابقات جهانی شرکت نکرد و در سال ۱۹۸۰ نیز المپیک مسکو را تحریم کرد. در نتیجه سوخته‌سرایی دو مدال مسلم را از دست داد؛ دو مدالی که یکی از آن‌ها می‌توانست طلا باشد.

در ۱۹۸۱ که ایران مجددا در مسابقات جهانی کشتی شرکت کرد، سوخته‌سرایی علیرغم دو سال دوری از سطح اول کشتی جهان، مجددا مدال نقرۀ جهانی را کسب کرد. در سال ۱۹۸۳ ایران مجددا در مسابقات جهانی کشتی شرکت نکرد. یکسال بعد هم مسابقات المپیک لس‌آنجلس (۱۹۸۴) را تحریم کردیم و در سال‌های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷ هم کشتی ایران در مسابقات جهانی غایب بود.

سوخته‌سرایی تا سال ۱۹۹۰ کشتی گرفت و حتی طلای بازی‌های آسیایی سئول را در سن ۴۱ سالگی کسب کرد. اما در طول دهۀ ۱۳۶۰ چهار بار شانس حضور در مسابقات جهانی و المپیک را از دست داد. او در جهانی ۱۹۸۳ و المپیک ۱۹۸۴ می‌توانست مدعی مدال طلا باشد و در سال‌های ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷ شانس کسب مدالی به غیر از طلا را داشت.

همین شرایط شامل حال علیرضا سلیمانی هم شد. سلیمانی نیز به دلیل غیبت ایران در مسابقات جهانی ۱۹۸۶ و ۱۹۸۷، فرصت‌های مناسبی را از دست داد و در المپیک ۱۹۸۸ هم، در اوج آمادگی، در حالی که عضو تیم کشتی آزاد ایران بود و ماه‌ها در کنار سایر اعضای تیم تمرین کرده بود، از حضور در مسابقات المپیک منع شد.

در مجموع دهۀ ۱۳۶۰ دهۀ سیاهی برای کشتی آزاد ایران، به ویژه در وزن فوق سنگین بود. با این حال علیرضا سلیمانی در سال ۱۳۶۸ (۱۹۸۹) اولین طلای ایران در مسابقات جهانی در وزن ۱۳۰ کیلوگرم را کسب کرد؛ طلایی که دیگر تکرار نشد تا اینکه امیرحسین زارع در مسابقات جهانی ۲۰۲۱ با پیروزی بر گنو پتریاشویلی گرجستانی در فینال، آن را تکرار کرد.

رضا سوخته‌سرایی در برابر علاءالدین بیلدریم، کشتی‌گیر ترکیه/ اکتبر ۱۹۷۷

یک سال پس از قهرمانی زارع در مسابقات جهانی ۲۰۲۱، اعلام شد که طلای المپیک ۲۰۱۲ نیز به دلیل دوپینگ نفرات اول و دوم، متعلق به کمیل قاسمی است؛ طلایی که اگرچه در تاریخ افتخارات کشتی ایران ثبت شده، اما چندان طعم طلا ندارد.

کارنامۀ کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین، تا قبل از ظهور امیرحسین زارع، غنای چندانی نداشت. در مجموع ۱۳ مدال جهانی و المپیک داشتیم که فقط یکی از آن‌ها طلا بود (سلیمانی، ۱۹۸۹). اما از وقتی که امیرحسین زارع برای ایران کشتی می‌گیرد، اولا چهار مدال پیاپی در فوق سنگین جهانی و المپیک کسب کرده‌ایم، ثانیا نیمی از این مدال‌ها طلا بوده.

البته در دومین سال حضور زارع در تیم ملی ایران، اعلام شد که برنز المپیک کمیل قاسمی طلا شده؛ بنابراین الان تاریخ کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین در مدال‌های زیر خلاصه می‌شود:

طلای المپیک (۲۰۱۲): کمیل قاسمی

طلای جهانی (۱۹۸۹، ۲۰۲۱ و ۲۰۲۳): علیرضا سلیمانی و امیرحسین زارع

نقرۀ المپیک (۲۰۰۴، ۲۰۱۶): علیرضا رضایی و کمیل قاسمی

نقرۀ جهانی (۱۹۷۸ و ۱۹۸۱، ۲۰۰۹، ۲۰۱۴) رضا سوخته‌سرایی و فردین معصومی و کمیل قاسمی

برنز المپیک (۲۰۲۰): امیرحسین زارع

برنز جهانی (۲۰۰۳، ۲۰۰۶) علیرضا رضایی، و فردین معصومی

علیرضا سلیمانی پس از غلبه بر بروس بومگارتنر در فینال مسابقات جهانی ۱۹۸۹

علیرضا رضایی، پس از شکست در فینال المپیک آتن، ۲۰۰۴

حضور کشتی ایران در مسابقات جهانی یا المپیک، از سال ۱۹۴۸ آغاز شده است که سال برگزاری المپیک لندن بود. در واقع ما طی ۷۶ سال فقط ۱۳ مدال در وزن فوق سنگین کسب کرده‌ایم. اگر امیرحسین زارع در سه سال اخیر موفق به کسب چهار مدال جهانی و المپیک نشده بود، ۹ مدال داشتیم طی ۷۶ سال!

اهمیت امیرحسین زارع فقط در کسب این چهار مدال مهم در سه سال اخیر نیست. نکتۀ مهم‌تر این است که او ۲۳ ساله است (کمی هم کمتر البته. زارع متولد ۲۷ دی ۱۳۷۹ است)؛ بنابراین اگر این جوان قدرتمند هوشمند، دچار غرور و حواشی و سیریِ زودهنگام نشود، دست کم تا هفت سال دیگر می‌تواند مدعی کسب مدال در مسابقات جهانی و المپیک باشد. مدال‌هایی که احتمال دارد حتی نیمی از آن‌ها طلا باشد.

بروس بومگارتنر

ماجرا را به این صورت هم می‌توان دید: کشتی آزاد ایران تا قبل از ملی‌پوش‌شدن امیرحسین زارع، طی ۷۲ سال ۷ مدال جهانی و المپیک در وزن فوق سنگین کسب کرده بود، اما طی ۴ سال اخیر ۴ مدال جهانی و المپیک بدست آورده است.

در حقیقت این جوان آملی، جواهری است که کشتی ایران باید عمیقا قدردان او باشد. او آیندۀ کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین است. چه بسا بتواند ده سال دیگر نیز در سطح اول مسابقات کشتی دنیا حضور داشته باشد و کارنامۀ فقیر کشتی آزاد ایران در وزن فوق سنگین را غنایی چشمگیر ببخشد.

او تا همین جا هم کاری کرده کارستان. امیرحسین زارع چه بسا بتواند بروس بومگارتنر کشتی آزاد ایران باشد. بومگارتنر آمریکایی از ۱۹۸۳ تا ۱۹۹۶ تقریبا هر سال مدال جهانی و المپیک گرفت (من‌های سال ۱۹۹۱). او با ۱۳ مدال جهانی و المپیک، همراه الکساندر کارلین، پرمدال‌ترین کشتی‌گیر در تاریخ کشتی مردان است.

با این حال بومگارتنر اولین مدالش (جهانی ۱۹۸۳) را در ۲۳ سالگی گرفت، ولی زارع دو مدال اولش (المپیک ۲۰۲۰ و جهانی ۲۰۲۱) را در ۲۱ سالگی گرفته و الان که ۲۳ ساله است، ۴ مدال جهانی و المپیک دارد. در واقع زارع در سن ۲۳ سالگی، سه مدال بیشتر از ۲۳ سالگی بروس بومگارتنر دارد و این بسیار امیدوارکننده است برای کشتی ایران.

از سیزده مدال جهانی و المپیک بومگارتنر، فقط ۵ مدال او طلا است. باقی مدال‌هایش ۴ نقره و ۴ برنز است. بومگارتنر همان کشتی‌گیری است که در فینال مسابقات جهانی ۱۹۸۹ چهار بر صفر از علیرضا سلیمانی جلو بود و نهایتا ۵ بر ۴ مغلوب پهلوان ایرانی شد.

بومگارتنر با ۵ طلا، جزو نوابغ تاریخ کشتی نیست، ولی از حیث ثبات و استمرار، در اوج قلۀ تاریخ کشتی مردان است. پس از بومگارتنر و کارلین، الکساندر مدوید و والنتین یوردانف با ۱۲ مدال در رتبۀ دوم بیشترین مدال‌آوران تاریخ کشتی قرار دارند. پس از این دو نفر نیز، ماخاربک خادارتسف با ۱۱ مدال در رتبۀ سوم قرار دارد.

والنتین یوردانف، نابغۀ کشتی بلغارستان، بر سکوی اول

نکتۀ جالب اینکه در بین نامدارانِ پرمدال، کارلین مثل امیرحسین زارع اولین مدالش را در سن ۲۱ سالگی کسب کرده (المپیک ۱۹۸۸)، ولی مدوید اولین مدالش را در سن ۲۵ سالگی، با تساوی مقابل غلامرضا تختیِ ۳۲ ساله و برنده‌شدن به دلیل اندکی وزن کمتر نسبت به تختی، بدست آورده است (مسابقات جهانی ۱۹۶۲).

به هر حال، امیرحسین زارع جدا از اینکه باید مراقب خودش باشد و درگیر حاشیه‌های موفقیت‌سوز نشود، به نظر می‌رسد باید استراتژی “کسب مدال” را در پیش بگیرد و چنان به مدال طلا چشم ندوزد که مدال نقره یا برنز به چشمش نیاید و به دلیل از دست رفتن یک طلای حساس (مثلا در المپیک سال آینده) دچار افت پایدار شود و در سال‌های بعدی، دستش از مدال نقره یا برنز هم کوتاه بماند.

او می‌تواند بروس بومگارتنر کشتی آزاد ایران باشد و چه بسا برتر از بومگارتنر؛ چه از حیث تعداد مدال، چه از حیث کسب مدال طلا. باشد که چنین باشد.