لو رفتن اطلاعات محرمانه بیمار توسط داروخانه‌ها

خلیج فارس: اگر تا چند وقت پیش نحوه پراکندگی بیماران در مناطق مختلف و میزان مصرف دارو، تنها برای متولیان سلامت اهمیت داشت، حالا اما به لطف برقراری دسترسی آزاد به اطلاعات بیماران بر بستر پلتفرم‌های غیرقانونی فروش دارو و نسخ الکترونیک، این بخش به یکی از پول‌سازترین حوزه‌ها تبدیل شده است.

به گزارش خلیج فارس؛ اکنون بسیاری از فعالان این پلتفرم‌ها می‌دانند که مثلاً در منطقه ۴ تهران چه تعداد بیمار دیابتی یا مبتلا به سرطان زندگی می‌کند، داروهایش چیست، به کدام پزشک مراجعه می‌کند یا آزمایش‌هایش را در کدام آزمایشگاه‌ها انجام می‌دهد. این اطلاعات هم ارزش خرید و فروش دارد، هم می‌تواند با فعالیت‌های خاص بیماران را به سمت دارو با برند خاص یا مراکز آزمایشگاهی مشخص هدایت کند، تا سهم‌خواهی این پلتفرم‌های غیرقانونی از بازار ۱۱۰ هزار میلیارد تومانی دارو حفظ شود؛ نکته‌ای که پیش‌ازاین هم خبرگزاری مهر در گزارشی کوتاه به آن اشاره کرده و از پیگیری نهادهای مراجع قضایی برای فروش داده‌های سلامت مردم ازسوی برخی پلتفرم‌ها به شرکت‌های خاص و فروش و توزیع داروهای سقط جنین، مخدر و غیرمجاز خبر داده بود. فعالان حوزه دارویی در گفت‌وگو با هم‌میهن این آسیب را تایید می‌کنند و از مواردی می‌گویند که بیماران پس از چند سال خرید دارو از یک داروخانه مشخص، حالا با تماس‌هایی مواجه شده‌اند که تمام اطلاعات پرونده بیماری‌شان را دارند و آنها را به دریافت خدمات از داروخانه‌های اینترنتی و آزمایشگاه‌های خاص دعوت می‌کنند. این درحالی‌است که دارو، یک کالای استراتژیک است اما کاسبانی پیدا شده‌اند که خارج از نظام سلامت، برای بازار دارویی کشور تصمیم‌گیری می‌کنند.

تعجیل در قانونی‌شدن مجوزها
درباره فروش اینترنتی دارو، همین حالا هم کشمکش عجیبی بین هیئت مقررات‌زدایی و سازمان غذا و دارو شکل گرفته است. از سازمان نظام پزشکی تا انجمن‌های مختلف داروسازان، به‌دلیل فراهم‌نبودن زیرساخت‌های ضروری با این شکل از عرضه دارو مخالف‌اند، اما چندین سکوی فروش اینترنتی همین حالا هم داروهای خاص، کمیاب و معمولی را به‌شکل آنلاین می‌فروشند، درحالی‌که چندی پیش حیدر محمدی، رئیس سازمان غذا و دارو از ملغی‌شدن مصوبه فروش آنلاین دارو خبر داده و گفته بود: «در بحث عرضه دارو در پلتفرم‌ها، مصوبه‌ای به‌‌رغم مخالفت سازمان غذا و دارو مطرح شده بود که ما مخالف بودیم؛ زیرا پلتفرم‌های فعلی فعال در فروش اینترنتی دارو، فعالیت غیرقانونی و مسیر عرضه نادرست و بدون مجوز از وزارت بهداشت دارند. براین‌اساس به دستور معاون اول رئیس‌جمهوری، مصوبه هیئت مقررات‌زدایی برای فروش دارو ازطریق پلتفرم‌ها، باطل شد.» چندی بعد هم معاون حقوقی رئیس‌جمهور در برنامه زنده تلویزیونی اعلام کرد: «دارو، بیسکوئیت نیست و باید سازوکار مشخص تخصصی برای فروش اینترنتی دارو ازسوی وزارت بهداشت مشخص و ابلاغ شود.» اما حالا یک نامه از کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، خطاب به وزیر بهداشت منتشر شده که تاکید می‌کند: «اکنون زمان تدوین دستورالعمل فروش اینترنتی با مشارکت ذی‌نفعان اقتصادی است.» ضرب‌الاجلی که در فراهم‌نبودن زیرساخت‌های لازم و نبود یک سامانه ملی با شرط حفظ محرمانگی، می‌تواند بازار دارویی کشور را با بحران عجیب روبه‌رو کند. چون در شرایط فعلی پلتفرم‌های فروش دارو به‌راحتی به پرونده‌های پزشکی، نسخ الکترونیکی، کد ملی و محل سکونت بیماران دسترسی دارند که مسیر سودجویی و بازار سیاه را تقویت می‌کند. درحالی‌که طبق ماده ۶ قانون تجارت الکترونیک بحث داده پیام برای عرضه دارو منع قانونی دارد.

یک مناقشه جدید در داروخانه‌ها
صاحب یک داروخانه در منطقه شریعتی، درباره آسیب‌های فروش آنلاین دارو به هم‌میهن می‌گوید: «اولین مسئله این است که اگر فروش دارو به‌صورت آنلاین آزاد است، باید برای همه باشد، نه‌فقط برخی پلتفرم‌ها و داروخانه‌های خاص. همه می‌دانند که پشت پرونده فروش دارو، هیچ نظارتی وجود ندارد و حتی فروشندگان آنلاین دارو نسبت به عواقب و مشکلاتی که برای بیمار به وجود می‌آید، پاسخگو نیستند. با چنین سیاستی، رقابت به‌شدت ناسالمی را ایجاد کرده‌اند. ما ساعتی 150 هزار تومان هزینه مسئول فنی می‌دهیم اما فروشندگان اینترنتی دارو، نه مسئول فنی دارند و نه پزشک داروساز برای بررسی نسخ و توصیه‌های لازم به بیمار. به‌همین‌دلیل است که آنها می‌توانند محصولات‌شان را با تخفیف‌های عجیب و غریب عرضه کنند.» او که مایل نیست نامش در گزارش منتشر شود، ادامه می‌دهد: «همین حالا هم کار ما شده، دعوای هر روزه با مشتری‌ها. از ما خرید می‌کنند، چند روز بعد شاکی برمی‌گردند که مکمل 250 هزار تومانی ما در یک سایت فروش اینترنتی با 50‌درصد تخفیف فروخته می‌شود و ما باید مکمل را پس بگیریم. خب این چه شرایطی است که برای ما ایجاد کرده‌اند؟ معلوم است که آنها می‌توانند چنین تخفیف‌هایی بدهند چون حجم وسیعی از محصولات را خریداری می‌کنند که نه‌تنها برای‌شان تخفیف‌های ویژه از شرکت‌های دارویی دارد بلکه اخلال در نظام دارویی کشور هم خواهد بود.» او ادامه می‌دهد: «آنها با توجه به اطلاعاتی که از بیماران دارند، می‌دانند که چه میزان دارو مورد نیاز است و به‌صورت حجمی خرید می‌کنند تا دست داروخانه‌های دیگر از این داروها دور بماند. درنهایت هم خودشان تصمیم می‌گیرند که دارو را چه زمانی و با چه قیمتی به مشتری‌های آنلاین خود تحویل دهند. در بحران دارویی، مردم حاضرند یک دارو را حتی چندین برابر هم خریداری کنند.» این فعال حوزه دارو به یکی از داروخانه‌های آنلاین در مرکز شهر اشاره می‌کند و می‌گوید: «همین حالا هم پیگیری کنید، متوجه می‌شوید که این مرکز، یک داروی شیمی‌درمانی را از سطح بازار جمع کرده و به‌صورت انحصاری در اختیار خود دارد. آنها این دارو را به‌جای 60 میلیون، 90 میلیون به مردم می‌دهند.»‌

منبع: هم میهن-مریم سروش