رابطه گیج کننده بین آلودگی هوا و آمار خودکشی!

خلیج فارس:چگونه می‌توانید جلوی گرفته شدن جان و زندگی افراد را بگیرید؟ هیچ پاسخ آسانی برای این پرسش وجود ندارد، اما یک نکته واضح است: خودکشی یک مشکل عمده در عرصه بهداشت عمومی است. براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی سالانه بیش از ۷۰ هزار نفر در سراسر جهان دست به خودکشی می‌زنند.

به گزارش«خلیج فارس» به نقل از فرارو، هر ساله در تاریخ ۱۰ سپتامبر ۲۰۲۳ میلادی سازمان بهداشت جهانی روز جهانی پیشگیری از خودکشی را با هدف تمرکز توجه بر مقایسه تلفات و علل آن گرامی می‌دارد.

مردم ایالات متحده ممکن است به طور خاص از این که بدانند خودکشی در آن کشور در دو دهه گذشته حدود ۴۰ درصد افزایش یافته ناراحت شوند. سال گذشته تقریبا ۵۰۰۰۰ نفر در ایالات متحده جان خود را به دلیل خودکشی از دست دادند هر ۱۱ دقیقه یک مورد مرگ و آن کشور اکنون یکی از بالاترین نرخ‌های خودکشی در میان کشور‌های ثروتمند و توسعه یافته را دارد. برای مقایسه این وضعیت باید اشاره کرد که نرخ خودکشی در بریتانیا حدود ۲۵ درصد کم‌تر از ایالات متحده است.

جلوگیری از این نوع مرگ و میر یک مشکل پیچیده است و هیچ راه حل آسانی برای آن وجود ندارد. با این وجود، تحقیقات صورت گرفته در سالیان اخیر نشان می‌دهند که مداخلاتی وجود دارد که سیاستمداران و مقام‌های عرصه بهداشت عمومی می‌توانند انجام دهند و این مداخلات فراتر از پاسخ‌های ثابت شده مانند سرمایه گذاری در ارائه مراقبت‌های بهداشت روان یا کاهش تنهایی است.

برای مثال در سال ۲۰۱۸ میلادی محققان در نشریه “ساینس” گزارش دادند که چگونه دانمارک توانسته با محدود کردن دسترسی به خطرناک‌ترین ابزار‌های خودکشی و هم چنین ایجاد کلینیک‌های ویژه پیشگیری از خودکشی برای افراد با افکار مستعد برای خودکشی میزان این نوع از مرگ را به مقدار قابل توجهی کاهش دهد. اکنون مرز جدیدی از تحقیقات بالقوه پیشگیرانه در حال ظهور است که ممکن است در ابتدا نامرتبط به نظر برسد: بهبود کیفیت هوا. در چند سال گذشته نتایج مطالعات مختلفی ارتباط بین سطوح افزایش یافته آلودگی هوا و خطر خودکشی را شناسایی کرده اند. از این شواهد چه نتیجه‌ای می‌توان گرفت؟

نتیجه تحقیقات چه نکته‌ای را اشکار می‌سازد؟ در سال ۲۰۲۱ میلادی در دانشگاه ییل مطالعه‌ای ارتباط بین آلودگی هوا و خودکشی را بررسی می‌کرد. نتیجه آن بررسی نشان داد که ارتباط قابل توجهی بین افزایش خطر خودکشی با افزایش ذرات معلق موادی که از سوختن چوب، آتش سوزی‌های جنگلی یا گرد و غبار ساختمانی ساطع و منتشر می‌شوند و همچنین گاز‌های دی اکسید گوگرد و دی اکسید نیتروژن منتشر شده از تاسیسات صنعتی، سوزاندن سوخت‌های فسیلی و برخی وسایل نقلیه وجود دارد.

نتیجه این تحقیق همسو با نتیجه گیری بررسی‌ای صورت گرفته در سال ۲۰۱۹ میلادی تحت هدایت “ایزوبل بریت ویت” از دانشگاه کالج لندن بوده است. ایزوبل بریت ویت و همکاران اش با تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از مطالعات مختلف دریافتند زمانی که سطح ذرات معلق در هوا بالا باشد خطر خودکشی در یک دوره سه روزه به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد. این بررسی هم چنین از این فرضیه حمایت کرد که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا در طولانی مدت ممکن است احتمال افسردگی را افزایش دهد.

برخی از مطالعات در کشور‌های اروپایی و آسیایی نیز در این باره صورت گرفته اند. با این وجود، نتیجه تجزیه و تحلیلی که اخیرا با استفاده از داده‌های امریکا توسط دفتر ملی تحقیقات اقتصادی در کمبریج در ماساچوست منتشر شده نشان می‌دهد زمانی که ذرات معلق در شهر‌های امریکا روزانه یک میکروگرم بر متر مکعب با افزایش همراه بوده نرخ خودکشی نیز تا ۰.۵ درصد افزایش یافته است.

سازوکار بیولوژیکی این ارتباط چه می‌تواند باشد؟

به طور قطع مشخص نیست، اما محققان گمانه زنی می‌کنند که آلودگی هوا وارد ریه‌ها می‌شود و می‌تواند جریان اکسیژن به جریان خون و سپس مغز را مهار کند. سایر مطالعات غیرمرتبط با خودکشی نشان داده اند که این امر می‌تواند منجر به آسیب‌های شناختی شود. در مورد خطر خودکشی محققان گمان می‌کنند که آلودگی می‌تواند منجر به التهاب در مغز، کمبود سروتونین و اختلال در مسیر‌های پاسخ به استرس شود که به نوبه خود می‌تواند رفتار‌های افسردگی و تکانشگری را بیش‌تر کند. پس این امکان وجود دارد که هوای بد بر نحوه تفکر افراد تاثیر بگذارد: منجر به مه مغزی شود که می‌تواند افکار خودکشی را بدون اینکه فرد متوجه شود تشدید کند.

اخطار‌هایی که باید بدانید چیست؟

مطالعاتی که توسط تیم‌هایی از دانشگاه‌های ییل و کالیفرنیا (یو سی ال ای) انجام شده به جای بررسی کامل سازوکار‌ها و عواملی که می‌توانند باعث تاثیر آلودگی بر مغز شوند به ارتباط مقایسه آماری پرداختند. مانند هر تحقیقی که به بررسی همبستگی‌ها می‌پردازد تاثیرات محیطی دیگری نیز می‌تواند در بازی نقش داشته باشد. برای مثال، بررسی‌ای صورت گرفته نشان داد که بین خودکشی و درجه حرارت بالا ارتباط وجود دارد. محققان دریافتند که ارتباط قبل توجهی بین روز‌های گرم سال و افزایش نرخ خودکشی وجود دارد. “میشل بل” از دانشگاه ییل که بر روی این موضوع کار کرده می‌گوید اگر همه چیز برابر باشد افزایش ۷ درجه سانتی گرادی در دما منجر به افزایش ۹ درصدی در نرخ خودکشی می‌شود. او می‌گوید:”افزایش بیش‌تر گرما خطرات مرتبط با خودکشی را افزایش می‌دهد”.

در حالی که بسیاری از مطالعاتی که آلودگی هوا را بررسی می‌کنند تاثیرات احتمالی روز‌های گرم‌تر را در نظر می‌گیرند، اما همیشه چالش‌هایی وجود دارد که بخواهیم این دو را از یکدیگر تفکیک کنیم، زیرا ارتباط نزدیکی با هم دارند. دمای بالاتر می‌تواند منجر به افزایش آلودگی هوا شود و افراد ممکن است در روز‌های گرم به دلیل باز کردن پنجره‌ها بیش‌تر در معرض آلودگی هوا تنفس کنند. یکی دیگر از زمینه‌های عدم اطمینان در علم این است که آیا آلودگی هوا اثرات متفاوتی بر افکار خودکشی بین مردان و زنان دارد یا خیر. آن چه تاکنون می‌دانیم آن است که خودکشی به طور نامتناسبی بر مردان تاثیر بیش تری می‌گذارد. در ایالات متحده حدود ۸۰ درصد از خودکشی‌ها در سال گذشته در میان مردان رخ داده است.

آیا آلودگی هوا در حال حاضر خبر بدی برای سلامت عمومی نیست؟

تنفس آلودگی هوا از بسیاری جهات دیگر برای ما مضر می‌باشد و علم به خوبی این موضوع را اثبات کرده است. علاوه بر روز پیشگیری با خودکشی که اخیرا بود روز جهانی هوای پاک برای آسمان آبی نیز در تاریخ ۷ سپتامبر توسط سازمان ملل متحد تعیین شده است. سازمان دهندگان این روز خطرات آلودگی هوا برای سلامتی را برجسته می‌کنند و تاکید می‌کنند که ذرات ریز و نامرئی آلودگی به اعماق ریه ها، جریان خون و بدن ما نفوذ می‌کنند و مسئول حدود یک سوم مرگ و میر ناشی از سکته مغزی، بیماری مزمن تنفسی و سرطان ریه و هم چنین یک چهارم مرگ و میر ناشی از حمله قلبی هستند.

بنابراین، چگونه این دانش جدید می‌تواند به ما در جلوگیری از خودکشی کمک کند؟

تجربه پیشین در مورد کشوری، چون دانمارک و دیگر کشور‌های جهان نشان می‌دهد که کاهش موفقیت آمیز نرخ خودکشی نیازمند مداخلات متعدد در مقایسه محلی و ملی می‌باشد. آلودگی هوا احتمال خودکشی را چند درصد افزایش می‌دهد، اما رفع آن مشکلی را حل نمی‌کند. با این وجود، اگر ارتباط با خودکشی توسط تحقیقات بیشتر تایید شده و توضیح داده شود دلیل بیش تری برای هشدار‌های عمومی و کارزار‌های آگاهی رسانی زمانی که هوای بد افزایش می‌یابد فراهم می‌کند. آن کارزار‌ها هشدار می‌دهند که با تغییرات اقلیمی احتمال بیابان زایی، خشکسالی و آتش سوزی در جنگل‌ها بیشتر می‌شود که تمام آن پدیده‌ها و عوامل باعث افزایش آلودگی هوا می‌شوند. این مشکلات به اندازه کافی بد خواهند بود و اگر خطر اضافی خودکشی افراد را نیز در نظر بگیریم مقابله با آن نیاز به فوریت بیش تری دارد.