251106
خلیج فارس:شهریه‌های کودکستان‌ها هر بار هنگام ثبت‌نام بالاتر می‌رود، هر کودکستانی ساز خودش را می‌زند و شهریه‌ای را طلب می‌کند، والدین هم سرگردان از شنیدن عددهای اعلام شده از سوی مدیران، دربه‌در به دنبال مهد جدیدی می‌گردند تا ساعتی از روز کودک‌شان را به آنجا بسپارند و با خیال راحت به سر کارشان بروند.
به گزارش«خلیج فارس» به نقل از ایران، بهمن ماه سال ۱۴۰۲ بود که وزیر آموزش و پرورش وقت، آیین‌نامه «تعیین شهریه خدمات تربیتی، آموزشی و مراقبتی کودکستان‌ها» را برای اجرا به تمام مدیران کل آموزش و پرورش استان‌ها ابلاغ کرد. براساس این آیین‌نامه که به منظور ساماندهی امور مرتبط با تعلیم و تربیت دوره کودکی ابلاغ شده بود، حداکثر سرانه شهریه برای هر کودکستان در هر سال تحصیلی باید براساس عناصری از قبیل اجاره بهای ملک، هزینه‌های نیروی انسانی و… محاسبه می‌شد. انتظار می‌رفت با ابلاغ این آیین‌نامه، وضعیت شهریه‌ها سر و سامان پیدا کند، اما همچنان شاهد شهریه‌هایی متفاوت در میان کودکستان‌های مختلف هستیم. شهریه‌هایی که نمی‌گذارد حقوق به سر ماه برسد.
حقوق با شهریه نمی‌خواند
پناه ۴ساله است، مادرش به تازگی از مدیر مهد شنیده که می‌بایست به جای شهریه ۸ میلیونی ماهانه، شهریه‌ای ۱۵ میلیون تومانی پرداخت کند. مادر پناه با عتاب می‌گوید: «به نظرم برای نگهداری یک بچه چهارساله مبلغ زیادی است مگر حقوق ما چه قدر است که بجز هزینه‌های اجاره‌خانه و زندگی این مبلغ را هم بتوانیم برای مهدکودک بپردازیم.»
گلایه‌های خانواده‌ها از هزینه‌های نامتعارف مهدهای کودک فقط به مادر پناه محدود نمی‌شود، مادران زیادی از در معرض خطر قرار گرفتن موقعیت شغلی‌شان، هزینه‌های جانبی و کلاس‌های فوق برنامه مهدهای کودک نگران هستند. مینا یکی از مادرانی است که مجبور شده به دلیل هزینه‌های بالای مهد خانه‌نشین شود.
«سه سال بعد از به دنیا آمدن پسرم مجبور شدم شغلم را کنار بگذارم چون با وجود پرداخت هزینه‌های مهد کار کردن من اصلاً به صرفه نبود، بیشتر حقوق من برای مهد می‌رفت، آخر ماه چیز زیادی برای‌مان نمی‌ماند بجز بچه‌ای که هر روز مریض بود.» مادر دیگری بالا بودن شهریه را با میزان افزایش حقوق مقایسه می‌کند، «مگر حقوق ما سالانه چه قدر اضافه می‌شود که باید به یک‌باره شهریه‌ها این قدر زیاد شود؟» طبق ماده ۲۲ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، یکی از عواملی که می‌تواند فرزندآوری را تسهیل کند، ایجاد بستر مهدکودکی برای مادران شاغل است. موردی که به نظر می‌رسد چندان توجه‌ای به آن نمی‌شود!
هزینه‌ها تازه واقعی شده است
با توجه به گسترش مراکز پیش‌دبستانی در سطح کشور و نقش تعیین‌کننده شهریه در کیفیت خدمات و رضایت خانواده‌ها، باید فرآیند تعیین شهریه به صورت شفاف، قابل پایش و مبتنی بر عدالت آموزشی انجام شود. حمیدرضا شیخ‌الاسلام معاون وزیر آموزش‌وپرورش و رئیس سازمان تعلیم‌وتربیت کودک می‌گوید: «سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک اقدام به طراحی و استقرار سامانه محاسبه شهریه براساس آیین‌نامه مصوب تعیین شهریه کرده است.»
او در تشریح اجزای این سامانه، شاخص‌هایی را مطرح می‌کند که در محاسبه شهریه نقش مهمی دارند. «آیین‌نامه تعیین شهریه مراکز پیش‌دبستانی که به همه مراکز ابلاغ شده است بر مبنای اصل عدالت آموزشی و رعایت ضوابط تخصصی تنظیم شده و شامل بندهای مشخصی در زمینه مؤلفه‌های تأثیرگذار بر شهریه، مانند موقعیت جغرافیایی مرکز (شهری، روستایی، مناطق برخوردار یا کمتر برخوردار)، نوع و وسعت فضا، تجهیزات آموزشی و امکانات مرکز، سطح تحصیلات و تخصص نیروی انسانی و نوع خدمات فوق‌برنامه است.»
تا قبل از تأسیس سازمان ملی تعلیم‌وتربیت کودک شهریه مهدهای کودک به شکل یکسان تعیین می‌شد و فقط کودکستان‌های تحت پوشش بهزیستی و مهدهای کودکی که در آن زمان ستاره‌دار و رتبه‌بندی شده بودند، تفاوت‌هایی در شهریه خود داشتند و شهریه این مراکز درصدی افزایش پیدا می‌کرد چرا که خدمات فوق برنامه داشتند.
در آن زمان مراکزی که زیرمجموعه وزارت آموزش و پرورش قرار داشتند رتبه‌بندی نمی‌شدند. برای همین شهریه مراکز دولتی در یک منطقه یکسان بود و تعیین می‌کردند که طبق اجاره‌ای که برای آن منطقه پرداخت می‌کردند، شهریه آن منطقه چقدر باشد. شهریه مراکز غیردولتی نیز به اندازه درصدی از شهریه مصوب مدارس غیردولتی ابتدایی بود. رئیس سازمان تعلیم‌وتربیت کودک در این مورد می‌گوید: «یک تنوع الگویی داشتیم که هیچ‌کدام هم با هزینه‌های واقعی تناسب نداشت.
اما در حال حاضر شهریه کودکستان‌ها واقعی شده است.» او در پاسخ به این سؤال که چرا برای شهریه‌ها سقف و کفی وجود ندارد، می‌گوید: «هیچ سقف و کفی برای شهریه کودکستان‌ها نداریم چرا که شهریه‌ها متناسب با هزینه تمام شده مراکز تعیین می‌شود. تازه مشخص می‌شود که مؤسسان چقدر در کودکستان‌ها هزینه می‌کردند.»
سامانه‌ای برای شهریه
طراحی سامانه الکترونیکی محاسبه شهریه یکی از مواردی است که شیخ الاسلام به آن اشاره می‌کند: «برای حذف تصمیم‌گیری‌های سلیقه‌ای، افزایش شفافیت و کنترل‌پذیری، سامانه‌ای طراحی شد که تمامی شاخص‌های آیین‌نامه در آن لحاظ شده و بر اساس ورود اطلاعات مستند از سوی مراکز، شهریه هر مرکز به‌صورت خودکار و مبتنی بر فرمول مشخص محاسبه می‌شود.»
اما این شاخص‌های کلیدی که رئیس سازمان به آن‌ها اشاره می‌کند، کدامند: «سطح منطقه بر اساس کد جغرافیایی و درجه‌بندی منطقه‌ای، متراژ فضای مفید آموزشی و ایمنی فضای بازی، تعداد و سطح تحصیلات کارکنان، مربیان و مدیر مرکز، امکانات کمک‌آموزشی و وسایل هوشمند، نوع خدمات تکمیلی مانند تغذیه، سرویس ایاب‌وذهاب و کلاس‌های مهارتی، هر کدام از این شاخص‌ها دارای ضرایب مشخص هستند و جمع امتیازات، شهریه نهایی را تعیین می‌کند.»
اما چه تضمینی وجود دارد که مراکز این شاخص‌ها را به درستی وارد کنند؟ رئیس سازمان تعلیم‌وتربیت می‌گوید: «اطلاعات وارد شده توسط مدیران مراکز، توسط کارشناسان شهرستانی و استانی بازبینی شده و با مستندات فیزیکی و بازدیدهای میدانی تطبیق داده می‌شود.» معاون وزیر قابلیت گزارش‌گیری لحظه‌ای از میزان شهریه مصوب، ردگیری کامل تاریخچه تغییرات شهریه، مستندسازی شفاف بر مبنای آیین‌نامه مصوب، قابل ارائه به مراجع نظارتی، کاهش فساد و حذف امضاهای طلایی و روابط غیررسمی در تعیین شهریه‌ها را از مزایای این سامانه مطرح می‌کند و معتقد است: «در سامانه استعلام شهریه به محض اینکه یک کودکستان فرآیند دریافت مجوزهای خود را به پایان می‌رساند و فرآیند الکترونیک محاسبه شهریه‌اش تمام می‌شود، داده‌های مربوط به آن مرکز در پایگاه داده موتور جست‌وجوی سامانه استعلام شهریه قرار می‌گیرد. این فاز آزمایشی شروع شده است و براساس استان و شهر، والدین می‌توانند تمام مشخصات کودکستان از جمله شهریه را دیده و انتخاب کنند.»
مسئولان سازمان تعلیم و تربیت کودک بارها از ایجاد سامانه‌های مختلف سخن گفته‌اند، حتی سامانه‌ای تحت عنوان «شکوا» برای ثبت شکایت خانواده‌ها در موضوع شهریه ایجاد شده بود، اما با مراجعه به سایت این سازمان تنها نکته‌ای که به چشم می‌خورد غیرفعال بودن این سامانه‌هاست.
https://www.pgnews.ir/?p=251106